Ísafold - 28.06.1905, Blaðsíða 3

í S A F 0 L D
155
einn af lögvitringum vorum, hvort sem
hann liefir srm'ðað hana sjálfur eða fengið
hana að láni. En sanntrúaSur var hann
á hana.
Hann sat mjög lengi á tali viS ráS
gjafann í gœr, þessi náungi, og eru því
sumir aS gizka a, aS þar muni honum
hafa fénast hún. Svo var trúarhitinn
megn, aS ekki mundi þar ólíklega til
getið.
Því stóðu og einlwerir á fastara en
fótunum einu sinni fyrir nokkrum öld-
um, er Kólumbus heitinu ætlaSi á stað
í sína fyrstu ferð vestur um Atlanzhaf,
að v e s t u r kynni hattn að komast, en
hitt væri af og frá, að hann kæmist
heim attur; þá þurfti hann að stefna i
a u s t u r. En sá er munur á Molbú-
unum þeim — þeir voru líka hálærðir —,
að reynsla var engin fengin fyrir því
ferSalagi; en hér er bvsnamargra ára
reynsla fyrir því, að loftskeytin skifta
sór ekkert um áttir; vafasamt, hvort
þau þekkja þær einu sinní sundur. Þau
h a f a áreiðanlega farið jafnt í austur
og vestur, suður og norSur, og allar
stefnur þar í milli. Hverju þau kunna
aS taka ttpp á hór eftir, t. d. til þægðar
ráðgjafanum og þingliði hans, — það er
auðvitað varaminst að ábyrgjast ekkert
um. En sennilegast virðist vera, aS þau
muni vera líks sinnis og kennarinn sagði
um kristailógrafíuna, að hún »kærði
þar sig ekkert úm«.
Yantraust á landsstjörninni.
Mjög mikill meiri hluti allra kjós-
enda á landinu hafa að ný afstöðnum
þingmálafundum lýst óbeinlinis megn-
asta vautrausti á stjórn vorri eða ráð-
gjafanum, sem nú höfum vér, með því
finna með hörðum orðum, víða mjög
hörðum, að ritsímasamningi hans við
Ritsímafélagið norræna, höfuðafreki
hans allan þann tíma, er hann hefir
verið við völd; og meira að segja víða
heimtað beinlínis, að samningurinn eé
ónýttur. þar við bætist allhörð að-
finsla að framkomu hans í undirskrift-
armálinu svo nefndu, og loks lýst í
mörgum kjördæmum megnri óánægju
yfir afskiftum landstjórnarinnar af
réttarfarinu í landinu.
f>að er því í raun réttri ekkert sögu-
legt, þetta sem gerst hefir á 2 þing-
málafundnm hér í næstu sýslu, Gull-
bringusýslu: að þar hefir verið lýst
yfir með öllum atkvæðum samhljóða
megnri óánægju og vantrausti á stjórn-
inni. það er ekki annað en það sem
undir býr fyrnefndum ályktunum í
flestum kjördæmum landsins. Og
hvernig getur annað verið, eftir jafn-
herfilega frammistöðu?
Strandarmenn og Keflvíkingar hafa
ekki gert annað en að kveða upp úr
um það hreinskilnislega, sem öðrum
býr niðri fyrir yfirleitt.
þeir orðuðu það hvorirtveggju, Vatns-
Ieysustrandarmenn og Keflvíkiugar á
þeBsa leið og samþyktu með öllum
atkvæðum:
Fumlurinn lýsir megnri óánægju yfir fram-
ferði landsstjórnarinnar og fnllu vantrausti
á ráðherra vorum.
Strandarfundinn, á Brunnastöðum
23. þ. m,, sóttu 25 kjósendur, en hinn
um 40, sama dag í Keflavík.
Póstgufuskip Ceres
(da Cunha) kom hingað frá Khöfn
aunnudagskveld 25. þ. m. og með
henni margir farþegar.
Póstgufuskip Vesta,
strandferðaskipið, kom hér í fyrra
dag norðan um land og vestan, og þar
með margir alþingismenn og fjöldi
annara farþega.
í kSóin störgröðafélaga.
Kunnugt er og hefir lengi verið) hvert
þjóðarböl er áhrif auðvaldsins á úrslit
mála á þingum í Atneriku, Bandaríkjun-
um aðallega, hæði löggjafarþingum og
bæjarstjórnum. Ekki óbein áhrif að
eins, heldur bein — borið fó undir þing-
rnenn og bæjarfulltrúa til þess að láta
þá greiða svo atkvæði, sem þeim hent-
ar, auðkýfingunum.
Hér í álfu hefir mjög lítið sem ekki
vart orðið við þann ósóma nú í ntanna
minnum og lengur þó.
Það er að eins í Rússlandi, er mútur
tíðkast við embættismenn, og það ótæpt.
Þing eru þar engin til, eins og kunnugt
er, nenta sveitarstjórnir.
Annarsstaðar eru þær mjög fágætar,
hvort heldur er við embættismenn eða
aðra.
Þó var altalað, að brugðið iiefði út af
þessu á einu þingi her í vor, ríkisþing-
inu í Stokkhólmi.
Þar iá fyrir frumvarp um toll á ýms-
um námuafurðum.
Námurnar áttu j'tns stórgróðafélög, er
gert höfðu bandalag sín í milli um að
afstýra þeitn álögum.
Þar var fyrst mikill meiri hluti á
þingi með frumvarpinu.
En á fám dögum, 4 dögum, skifti
það utn veður í lofti þar, að sá rnikli
meiri hluti varð að minni hluta.
Frumvarpið var felt með miklum meiri
hluta.
Samstundis kom upp sá kvittur, að
námafélögiu hefðu varið 1 milj. króna í
mútur handa þingmönnum til þess að fá
frumvarpið felt.
Og það var ekki farið tiltakanlega
dult með þetta.
Fjöldi að blöðum landsins hafði orð á
því hiklaust og afdráttarlaust.
Meira að segja gaf einn þingmaður
það greinilega í skyn. Hann talaði um,
að hin óvænta úrslit málsins bæri keim
af »frelsistímabilinu« sænska. En svo
nefnist það tímabil í sögu Svía á 18. öld,
er þar var bein þingstjórn hér um bil,
en konungsvaldsitis gætti eigi hót, og
alkunnugt var, að borið var fó undir
þingflokkana á víxl af útlendum ríkjum,
einkum til bandalags í hernaði, þar á
meðal sérstaklega af Rússum.
Skýzt þótt skýrir séu. Þá var eg stein-
hissa, þegar eg las það í Isafold siðast, að
prófessor Finnur hafði ekki skilið það sem
stóð í fréttabréfinn frá Khöfn um h j á 1 e i g u-
sýninguna, að hann, prófessor Finnur,
hafi verið þar »í eigin mynd«. Hann skil-
ur það svo, sem þar með sé átt við, að
þar hafi verið eða hangið mynd af honum,
og ber það harðlega af sér, eins og ein-
hvern ósóma, en segii þar hafa verið eða
vera mynd af nafna hans, Finni biskupi.
Skilur maðurinn ekki mælt mál?
Skilur hann ekki það, að þetta, að hann,
prófessor Finnur, er sagður hafa verið á
sýningunni »i eigin tuynd«, kemur ekkert
við neinni myndasýning, hvorki litmynda
né ljósmynda né annarra mynda, heldur
þýðir það hlátt áfram, að maðurinn, pró-
fessor Finnur, hafi verið þar sjálfur sýnileg-
ur, hefi sýnt sig sjálfan á sýningunni, lik-
lega e i n n fyrir a 11 a íslendinga, til upp-
hótar fyrir, að þeir fengust annars ekki til
að sýna sig þar og vildu láta Dani gera
sér þar að góðu að horfa á tóma Blámenn
og Skrælingja.
Eg sagði við sjálfan mig: Er hægt að
vera háskólakennari í íslenzkum fræðum og
skilja þó ekki mælt mál, hvorki dönsku né
islenzku?
Það kalla eg list fyrir sig.
Slikt hafði eg aldrei ætlað Finni vorum.
Hitt vis8Í eg, að enginn maður vorrar
þjóðar hefir talað af minna viti um lands-
stjórnarmál vor en sá hinn hálærði og víð-
frægi vísindaskörungur vor. En að hann
skildi ekki mæit mál, það gat eg ekki
varast. Því hefði enginn fengið mig til
að trúa.
Odansktir íslendingur.
Forsetar
á alþingi í aumar er fullyrt að eigi
að verða þeir Magnús Stephensen f.
landshöfðingi, og Julius Havsteen, f.
amtmaður.
Erá því mun verða sagt svo í dönsk-
um blöðum, að hinir gömlu og þraut
reyndu vinstrimaunahöfðingjar M. St.
og J. H. hafi verið kosnir forsetar á
alþingi. þvi þar er alt af sii kenning
flutt, að það séu vinstrimennírnir ís-
lenzku, sem séu í yfirgnæfandi meiri
hluta á þingi hér, en hægri í minni
hluta.
Frá Sameinaðagufuskfpafél.
er hingað kominn fulltrúi til samn-
inga við þingið um miililandaferðir og
strandferðir eftirleiðis J. F. Aasberg
kapteinn, fyrrum skipstjóri á s/s Laura.
þar er e k k i valió af verri endanum.
Sá maður vita allir að hefir kynt sig
hér mætavel.
Gjafir 04' tiííög
tií Pre.stekhnasjóðsin.s árið 1904.
1. Norður-Múlaprófastsdœmi: Ein-
ar próf. Jónsson........ ..... 5,00
2. Suður-Múlaprófas tdœmi:
Jóhann próf. Sveinbjarnarson 5
kr.; síraBenid. Eyjólfsson 3 kr.;
síra Jón Einnsson 5 kr.; síra
Jón Guðmundsson 2 kr.; síra
Pétur þorsteinsson 3 kr.; sfra
þorsteinn þórarinsson 1 kr.... 19,00
3. Bangárvallaprófastsdœmi:
Kjartan próf. Einarsson, síra
Eggert Pálsson, sfra Ófeigur Vig-
fússon, síra Ólafur Einnsson og
síra Skúli Skúlason, 3 kr. hver. 15,00
4. Arnesprófastsdœmi:\ aldi-
mar próf. Briem 3 kr.; síra
Gísli Jónsson (fyrir ’03 og ’04)
6 kr-; síra Jón Thorstensen 2
kr.; síra Magnús Helgason 2 kr.;
síra Ólafur Briem 2 kr.; síra
Ólafur Magnússon (fyrir ’03 og
’04) 4 kr.; síra Ólafur Sæmunds-
son 2 kr.; síra Steindór Briem
2 kr.......................... 23,00
5. Kjalarnesþing: Hallgrím-
ur biskup Sveinsson 15 kr.; Jens
próf. Pálsson 5 kr.; síra Arni
fiorsteinsson 2 kr.; síra Brynj.
Gunnarsson 2 kr.; síra Halldór
Jónsson2kr.; síra Jóhann þor-
kelsson 5 kr.; síra Kristinn
Daníelsson 3 kr.; síra Magnús
þorsteinsson (fyrir ’03 og ’04) 4
kr.; síra Ólafur Ólafsson (fyrir
’03 og ’04) 4 kr.............. 42,00
6. Borgarfjarðarprófastsdœmi:
Jón prófastur Sveinsson 5 kr.;
síra Arnór þorlákssou 2 kr.;
síra Einar Thorlacius 3,06; síra
Guðm; Helgason 5 kr.; síra
Sigurður Jónsson 2 kr........... 17,06
7 Mýraprófastsdœmi: Jóhann
prófastur þorsteinsson ......... 4,00
8. Snœfellsnesprófastsdœmi:
Sigurður próf. Gunnarss. 5 kr.;
síra Jens Vigfússon 5 kr.; síra
Helgi Arnason 3 kr.; síra Vil-
hjálmur Briem 2 kr.............. 15,00
9. Dalaprófastsdœmi: síra
Jóhannes L. Lynge Jóhanness. 5,00
10. Barðastrandaprófastsdœmi:
Bjarni próf. Símonarson 2 kr.;
síra Jón Árnason 2 kr.; síra Jón
þorvaldsson kr. 2,35; síra M.
þorsteinsson 2 kr.; síra þorvald-
ur Jakobsson 3 kr............... 11,35
11. Norður- ísatjarðarpró/asts-
dœmi: þorvaldur próf. Jónsson
4 kr.; síra Páll Ólafsson kr.
6,28............................ 10,28
12. Húnavatnsprófastsdœmi:
Hjörleifur próf. Einarsson kr.
5,26; síra Bjarni Pálsson (fyrir
’03 og ’04) 4 kr.; síra Eyjólfur
Kolbeinsson 2 kr.; síra Hálfdáu
Guðjónsson (fyrir ’03 og ’04) 6
kr.; síra Jón Pálsson 2 kr.;
Jón St. þorláksson 3 kr.; síra
Stefán Jón8son 2 kr........... 24,26
13. S kagafjarðarprófas tsdæmi:
Zófónias próf. Halldórsson 2 kr.;
síra Björn Jónsson 2 kr.; síra
Björn Blöndal 2 kr.; síra Hall-
grímur Thorlacius 1 kr.; síra
Pálnii þóroddsson 2 kr.; síra
Sigfús Jóusson 2 kr........... 11,00
14. Eyjafjarðarprófastsdœmi:
Jónas próf. Jónasson kr. 3,06;
8Íra Davíð Guðmundsson 5 kr.;
síra Emil Guðmundsson kr. 3,20;
síra Geir Sæmundsson 2 kr.;
síra Jakob Björnssou 2 kr.; síra
Kristján Eldj. þórarinsson 2 kr.;
síra Mattías Eggertsson (fyrir
1895—1904) 10 kr.; síra Stefán
B. Kristinsson 2 kr.; síra Theó-
dór Jónsson 4 kr.............. 33,26
15. Suður-pingeyjar prófasts-
dæmi: Arni prófastur Jónsson 2
kr.; síra Arni Jóhannesson 2 kr.;
síra Benedikt Kristjánsson 2 kr.;
sfra Björn Björnsson 2 kr.; síra
Pétur Helgi Hjálmarsson 1 kr. 9,00
Samtals kr. 244,21
Úr 5 prófastsdæmum eru engin til-
lög komin.
Yfirlit yfir gjafir og tillög síðustu
15 ár:
1890 gafst úr 14
1891 — — 12
1892 — — 15
1893 — — 13
1894 — — 16
1895 — — 17
1896 — — 12
1897 — — 16
1898 — — 13
1899 — — 15
1900 — — 15
1901 — — 13
1902 — — 16
1903 — — 13
1904 — — 15
prófastsd. 275,00
-----211,00
----- 235,00
-----188,00
----- 224,06
-----218,45
-----193,27
----- 228,81
—— 226,96
-----231,14
-----214,84
-----213,00
----- 273,86
-----210,22
----- 244,21
Samtals 3387,82
sem vetður til jafnaðar kr. 225,85 á
ári.
Á sömu 15 árum hefir prestsekkjum
verið veittur styrkur af vöxtum sjóðs-
ins að upphæð 9400 kr., en eigu
sjóðsins þó aukist um nál. 6£ þúsund
krónur.
Reykjavík 24. júní 1905.
Hallgr. Sveinsson.
Yindlagjörð.
Vanar stúlkur geta f6ngið vel laun-
aða atvinnu. —
Tilboð merkt X skilist á skrifstofu
Isafoldar.
Klæði
í kvenföt (Dömuklæði) selur bezt
og ódýrast
Björsi Kristjáiissoii.
Til söiu mjög vandað Orgel-Harmonium
fæst fyrir hálfvirði við Laugaveg 3.
3 herbergi Og eldhús óskast leigt
1. okt. Tilboð óskast strax. Ritstj.
vísar á.
Ljáblöð
eru nýkomin í verzlun
Björns Kristjánssonar.
Gull
vasapenna sem geyma blekið í skaftinu,
tvær ágætar tegundir, bæði P e 1 i c a n
og Parkers fítvegar
Sigurðiu* Guðinundssoii.
Eimreiðin,
nýtt hefti nýkomið í bókverzlun Isa-
foldarprsm.