Ísafold - 17.02.1906, Blaðsíða 1

Kemur út ýmist einn sinni eða
'tvÍ8v. í vikn. YerÖ árg. (80 ark.
minnst.) 4 kr., erlendis 5 kr, eöa
l1/, doll.; borgist fyrir mifJjan
júli (erlendis fyrir fram).
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bundin við
áramót, ðgild nema komin sé til
átgefanda fyrir 1. október og kaup-
andi skuldlans við blaðið.
Afgreiðsla Ansturstrœti 8.
XXXIII. árg.
I. 0. 0. F. 872168 */>•
Sliiínaður við Dani.
T a 1 a má það.
(Gmlt mált.)‘
f>að e r hressandi, að heyra talað
alveg feimnielaust um annað eins stór-
mál og mörgum viðkvæmt eins og það,
hvort vér eigum að gera ráð fyrir fram-
tíð vorri f æfinlegum og órjúfanlegum
Btjórncengslum við Dani, eða vér eig-
um að h u g s a oss þau tengsli slitin
fyr eða síðar, og þá annaðhvort fest-
ar bundnar við aðrahvora af tveimur
öðrum nágrannaþjóðum vorum, eða hætt
að hugsa um nokkurt tjóður, og vita
hvort vér getum ekki staulast staflaust,
eins og vér gerðum nær 4 aldir framan
af bygð vorri hér.
f>að er ekki sízt hressandi og fjörg-
andi, að heyra konunglegan em bæ t tis-
mann gera þetta. Heyra það gert
á landinu, sem hefir hinn meira en
fjórfaldaðakonungkjörna hóp frá þinginu
1905, og það þau hin sömu missiri.
Maðurinn er Guðm. læknir Hannes-
son.
Dr. Valtýr alþm. Guðmundsson.
hafði sagt í haust við danskan blaða-
mann, að íslendingum léki enginn hug-
ur á að skilja við Dani.
Hr. G. H. andmælir því, og telur
hitt sanni nær, að einskis óski
íslendingar fremur. (Nl. 20.
f. mán.).
En eitt er að vilja og annað að geta,
segir hann. Ekkert er sennilegra en
að þjóðin taki fullan aðskilnað á stefnu-
skrá sína óðara en hún telur sér það
fært eða hefir nokkura von um, að
málið vinnist.
Höf. nefnir og athugar 3 mótbárur
móti þessu stórmáli: fátækt vora,
verndarþörf og mótspyrnu Dana.
Fatæktarmarkið á 08s í Dana aug-
um er aðallega það helzt, a ð þeír
flytji fyrir oss póstbréf og -sendingar
milli landantia (Isl. og Danm.), að
þeir greiði oss árstillag, og a ð þeir
haldi uppi strandvörnum fyrir oss.
Höf. segir það, sem satt er, að póst-
sendingar væri nú lafhægt fyrir oss að
fá næg gufuskip til að flytja fyrir lít-
ið, a ð vér getum meira en lifað án
»tillagsins«, og a ð dálítinn strandvarnar-
bát só oss engin ofætlun að eignast,
enda mætti jafnframt nota hann fyrir
tamningarskip handa sjómönnum.
Sendiherratildrinu, hjá öðrum þjóðum,
hyggur hann vera hægt fyrir o&s að
sneiða hjá.
Verndarþörfinni telur hann Dani
gersamlega vanmáttuga að gegna, ef á
reynir, þjóð, sem hafa örvænt um fyr-
ir löngu að geta verndað sjálfa sig.
fess kveðst hann og engin líkindi sjá,
að aðrar þjóðir færi að sýna oss rangs-
leitni, og þaðan af síður, að þær færu
að vilja sölsa landið undir sig, nema
ef íslendingar yrðu þess sjálfir vald-
andi.
Reykjavík laugai'daginn 17. febrúar 1906
'1 .=
10. tölublað.
STOR UTSALA
á margbreyttum vefnaðarvörum
í verzl. EDIXBORG í Reykjavík
hefst hinn 20. þ. m. (febrúar) og stendur yfir hálfsmánaðar tíma. — Um útsöluna þarf ekki að fjölyrða; hún verður
á sama hátt og áður. — Mikill afsláttur! — Húsmæðurnar i bænum og nágrenninu hafa ætíð séð sér hag í
því, að birgja sig upp með vefnaðarvörur á útsölunum í EDINBORG, og veit eg því, að þær muni nú nota tæki-
færið eins og að undanförnu. Virðingarfylst Ásgeir Sigurðsson.
Sjdmenn! lítið á sjdfðtin í Liverpool.
Eh
O
O
m
Þar er úr miklu að velja, af allskonar útlendum og
innlendum sjófatnaði, bæði fyrir fullorðna og unglinga,
einnig ýrnsum tegundum af
sjóstígvdlum
t. d. mjög hlý vetrar-vertíðar stígvél, öll fóðruð að innan með
loðnu skinni. Allskonar vörur, er sjómenn þurfa
með á sjóinn, fást ætið í
œ
Ch
o
O:
Liverpool.
Augnlækning ók. 1. og 3. þrd. kl. 2—3 i spítal.
Forngripasafn opið A mvd. og ld. 11—12.
Hlntabankinn opinn 10—2 V* og ú'lt—7.
K. F. U. M. Lestrar- og skritstofa frá 8 árd. til
10 siM. Alm. fnndir fsd. og sd. 81/* siftd.
Landakotskirkja. Gubsþj. 9 og 6 á helgidögum.
Landakotsspítali f. sjúkravitj. 101/*—12 og 4—6.
Landsbankinn 101/*—21/*. Bankastjórn við 12—1.
Landsbókasafn 12—3 og 6—8.
Landsskjalasafnið á þrdn fmd. og ld. 12—1.
Lækning ók. i læknask. þrd. og fsd. 11—12,
Náttúrugripasafn á sd. 2—8.
Tannlækning ók. i Pósthússtr. 14, l.og8.md. 11—1
dsqfoló Romur nœst
mióv.óag 21. Jo6r.
Mótspyrnu Dana óttast hann helzt,
þetta, að þeim mundi þykja fremd í
að halda íslandi í tjóðurbandi og fást
aldrei til að samþykkja skilnaðinn.
Hann virðist þó gera sér nokkura von
um, að Danir átti sig á því, að skiln-
aður að lögum og með fullri vináttu
mundi verða löndunum báðum happa-
drýgstur, og að þeir mundi sjá fram á,
að sambandið við ísland muni verða
þeim lengst af vandræðamál og óánægju-
efni.
|>etta er nú alveg satt, mun marg-
ur segja, hljótt, ef ekki hátt; þecta
hefir maður aldrei hugsað um, aldrei
verið svo stórhuga, að láta sér detta
það í hug. En ægilegt er það ekki,
þegar á það er litið.
Meira en satt er það, að fyrir missi
þessa 60 þús. kr. árgjalds kæmumst
vér ekki á vonarvöl, nú, er vér höfum
orðið um eða yfir 1 miljón í árstekjur.
En hví ættum vér að þurfa að missa
það?
Vér megum ekki miða við það,
þó að almenningur 1 Danmörku kunni
að líta á það eins og ölmusu, sem sjálf-
sagt sé að taka af oss, eins og skóla-
pilti, er vér segjum oss úr skóla hjá
þeim. Danskir stjórnmálamenn vita
mikið vel, að þessar 60 þús. kr. eru
ekki annað en mjög lágt reiknaðir
vextir af íslenzkum eignum: sjóðum og
fasteignum, er runnið höfðu í ríkissjóð
fyrir »rangláta tímanna rás« og um
samdist er fjárskilnaðurinn var gerð-
ur, 1871, eða Danir tiltóku þá sjálfir
með valdboði, »stöðulögunum«, og köll-
uðu »tillag«, af tómum hégómaskap
og velgerðamanns-mikilmensku yfir oss.
En eigum vér að hugsa oss þá svo mikla
ódrengi og refjamenn, að þeir haldi inni
þeirri fjárleigu, eða þá höfuðstólnum, ef
vér viljum losna úr rikistjóðrinu við þá?
Helzt muu verndarleysið ægja mönn-
um hér og þeim þykja sem svar höf. við
mótbárunni þeirri sé ónógt. En má
þá ekki láta sér detta í hug, að frænd-
þjóðir vorar á Norðurlöndum, allar
þrjár, yrðu fúsar að skipa sér í skjald-
borg um oss andspænis öðrum þjóðum,
er kynnu að vilja líta oss ásælnis- eða
girndaraugum, ekki meiri líkindi en til
þess eru þó?
f>að mun þykja ólíklegt að vísu, að
þær mundu fara að leggja á sig fé og
fyrirhöfn ogmeira að segjaleggja manns-
líf í sölurnar fyrir oss, ef til vill þúsund-
um saman eða tugum þúsunda, ef því
væri að skifta. En eigum vér það þá
fremur víst af Dönum, þótt vér séum
í orði kveðnu *óaðskiljanlegur hluti
DanaveldÍ8«? Hvað varð rnikið úr
verndinni þeirra fyrir nál. 100 árum í
tíð Jörundar hundadagakongs ?
þ>að er óvíst, að vernd í o r ð i af
hálfu fyrnefnda frændþjóða vorra yrði
oss hóti gagnsminni á b o r ð i heldur
en ríkisverndin danska, sem nú höf-
um vér. þá yrði þó öll áleitni við oss
út í frá talin móðgun við verndarþjóð-
irnar. f>að væri að ganga nærri veg
þeirra. Og það hlífa þær þjóðir sér
við, sem engan fjandskap eigast við
ella. Hitt er annað mál, að færi alt
í bál og brand, kæmi meiri háttar
ófriðarlandskjálfti hér í álfuna, mundi
sú vernd í o r ð i að eins duga skamt.
En hvað mundi hún svo sem stoða,
þótt meiri væri, ef slíkt bæri að hönd-
um?
T a 1 a má það, sagði karlinn.
f>að er sitt hvað, lauslegt u m t a 1
og fullkomin ráðagerð. —
f>að gekk sú saga í Khöfn í vetur,
eftir konungsviðtökurnar f Kristjaníu,
af viðtali, er danskur þjóðmálamaður
nafnkunnur, ráðinn og roskinn hægri-
maður, er var í för með Hákoni kon-
ungi, átti við meiri háttar stjórnmála-
mann norskan, er kom með þá spurn-
ingu, hvað Danir mundu gera, ef ís-
lendingar tækju líkt til bragðs við þá
eins og Norðmenn gerðu við Svía og
skemst er á að minnast.
Ja, der har vi jo Skandalen, svaraði
hinn danski maður. Skyde paa dem
med Eanoner kan vi jo ikke, og i at
slaas med Lommeknive har vi ingen
Ovelse. (Já, þar kemur hneykslið fram,
Vér getum ekki skotið á þá með fa.ll-
byssum, og erum óvanir við að berjast
með vasahnífum).
þetta um fallbyssurnar lýtur að
þeirri alþjóðareglu eða því milliþjóða-
Iögmáli, að eigi má skjóta á vopn-
lausa þjóð.
T a 1 a má það, hafa þeir þá líka
sagt með sjálfum sér, þessir viðmæl-
endur, — t a 1 a um skilnað með oss
og Dönum.
Faxaflóaísfélagiö
hélt ársfund sinn nýlega. Viðskifta-
veltan hafði numið árið sem leið nær
68 þús. kr.; tekjur orðið rúmar 16
þús. kr., kostnaður nær 12,300 kr.,
afgangur um 3,800 kr. Samþykt var
að hluthafar fengju 12ý í ágóða, og
að auki 50 kr. skuldabréf hver, er
greiddir af yrðu 4y2ý í vöxtu. Eráfar-
andi 3. maður í stjórn félagsins,
Sturla Jónsson kaupmaður, var end-
urkosinn.
Veörátta.
Snjóameiri en dæmi eru til 20—30
ár hefir þessi f>orri verið, sem kveður
í dag. Frost ekki mikil, nema fáa
daga um síðustu helgi; mælir komst
þá niður í 11—12 stig. Snjónum kíng-
ir niður dag eftir dag, ekki miklu í
einu, en aldrei tekur af; að eins smá
blotar 1—2 sinnum, en hláka engin.
S/s Ceres kom í nótt af Austfjörð-
um og með henní 60—70 farþ *gar.