Ísafold - 21.04.1906, Side 2

94
í S A F 0 L D
Drykkjutíinirm stytt sr.
Bæjarstjórn Rvíkur sýndi óvenju-
mikla rögg af sér á síðasta fundi.
Hún samþykti í einu hljóði þá breyt-
ing á lögreglusamþyktinni fyrir bæinn,
að áfengisveitingahúsum skuli lokað
2 stundum fyr á kvöldum en verið
hefir.
Breytingin er þannig orðuð:
Veitinga-hús öll, þar sem áfengir
drykkir eru seldir, skulu vera lokuð
frá kl. 9£ á kvöldum til kl. 6 á
morgna, og allir gestir, sem eigi hafa
þar náttstað, skulu fara úfc eigi seinna
en kl. 10 á kvöldum; þó má selja
ferðamönnum greiða á bvaða tíma sem
er, og heimilt ekal félögum, sem lög-
reglustjórinn þekkir, að halda sam-
kvæmi, dansleik eða aðrar skemtanir
í veitingahúsum fram yfir miðnætti,
ef eigi taka aðrir þátt í þeiœ en fé-
lagsmenn eða gestir þeirra. Enn
fremur mega brúðkaup og önnur boð
Standa fram yfir hinn tiltekna tíma.
Varla getur hjá því farið, að þetta
nýmæli þyki flestöllum bæjarmönnum
vel ráðið. Nema vitanlega veitinga-
mönnum sjálfum. En þeir eru nú
ekki orðnir nema 2 í öllum bænum,
Bem betur fer. Og fáir munu dirfast
að halda því fram, að aðrir bæjarbú-
ar allir, 9000 eða vel það, eigi að
gjalda þeirra, — gjalda þess, að þá
langar til að safna meira í vetling sinn,
langar til að missa ekki af aurunum,
sem eftir verða hjá þeim hvað helzt
þegar líður á kveldið. Nú er og orð-
ið svo mikið um áfengislausa veit-
ingastaði hér í bæ, að hægt er að
gera eitthvað af sér síðla kvelds, þótt
áfengisveitingastaðirnir gangi frá þá.
Blíkir staðir þyrftu raunar að vera
nokkuð tilkomumeiri en enn eru þeir.
En það á fyrir sér að lagast.
Líklegt er, að fáum þyki það miður
farið, þótt konur fái eiginmenn sína
og mæður syni sína, þá er Bakkusi
þjóna í veitingahúsum af heldur mik-
illi dygð, heim til sín kl. 10 á kvöld-
um, og þurfi ekki að vaka eftir þeim
til kl. 12 eða lengur og fá þá enn ver
til reika þá en þeir eru orðnir tveim
stundum fyr. f>eir menn hljóta að
vera undarlega innrættir, sem er ami
í því.
|>eim nátt-tröllum fækkar og óðum,
sem hugsa sér persónulegt frelsí í því
fólgið, að hver megi Iifa og láta eins
og honum sýnist, hversu mikið mein
sem hann vinnur öðrum með því.
Eða réttara sagt: láta frelsið vera
sama sem takmarkalaust sjálfræði
fyrir þá og þeirra vini, ef til vill, en
ósjálfræði fyrir aðra að sama skapi,
og gæfuspjöll. Skilja ekki það eða
vilja ekki skilja, að öll þjóðfélagsskip-
un er bygð á sameiginlegum hagsmun-
um. En það eru nú orðið læknar og
hagfræðingar sammála um yfirleitt, að
áfengisnautn sé eitt hið þyngsta mein
hverrar þjóðar. En þá verður skylda
hvers manns, sem þjóð sinni ann, að
reyna að losa hana sem mest og sem
fyrst við það mikla böl, — og þá að
draga sem allramest úr því að auðið
er, meðan ekki er hægt að byggja því
alveg út.
— f>ess er rétt að geta, að hinn
setti lögreglustjóri, Páll sýslumaður
Einarsson, kvað hafa mælt eindregið
með samþyktarbreyting þeirri, er hér
segir frá.
Hún á nú að eins eftir að öðlast
staðfesting ráðgjafans.
Hvað hinir hefðu sagt.
HvaS hinir hefðu sagt, stjórnarliðar,
ef vér, stjórnarandstæðingar, hefðum
komið upp með þingmanna-heimboðið 2
Þeir sem lugu því til í fyrra, þegar
áskoranirnar um ritsímamálið voru á
ferðinni, að þær væru stílaðar til kon-
ungs, Danakonungs, og kölluðu þ a ð að
leita hjálpar hjá útlendu valdi gegn
samlöndum sínum, -—• líktu því við það,
er gerðist á Sturlunga-öld, þegar íslenzkir
höfðingjar leituðu liðs hjá Hákoni kon-
ungi gamla gegn þeim, er þeir áttu í
skærum við hér, og réðu loks landið
undir Norvegskonung !
Þeir gerðu, stjórnarliðar, kouung vorn,
sem þá var, Kristján níunda, að útlend-
urn valda-ránsmanni, slíkum sem Hákon
konungur var, og kölluðu landráð að
snúa sér til hans í velferðarmálum lands-
ins.
S v o n a litu þeir á það þá, ef vér
Islendingar ætturn nokkuð við Dana
konung og vorn, snerum til hans máli
voru eða bænum um það, er oss þætti
miklu varða fyrir þjóð vora.
En — það v a r aldrei gert og stóð
aldrei til. Hún var stíluð til ráðgjafans
íslenzka, en e k k i til konungs, áskorun-
in í ritsímamálinu, eða áskorauirnar allar
saman. Þeir lugu hinu upp til þess
að geta snúið áskorununum upp í land-
ráö og líkt þeim við það sem gerðist
hér á Sturlunga-öld. — Þeir voru meira
að segja svo bíræfnir, sumir, að þræta í
móti þeim, er syndu og sönnuðu með
prentuðum áskoranatextanum, að þær
voru stílaðar til ráðgjafans, en ekki til
konungs, t i 1 þ e s s a ð geta haldið
áfram landráða-brigzlunum og róginum
gegn þjóðræðismönnum.
Js, hvað mundu þeir náungar hafa
sagt, ef Þjóðræðisflokksmenr. hefðu kom-
ið upp með að stefna öllu þinginu suð-
ur til Kaupmannahafnar á konungsfund?
Þeir hefðu vitanlega æpt fjöllum
hærra landið af enda og á: 1 a n d r á ð,
landráð! Alveg eins og' á Sturlunga-öld !
Og bætt við: utanstefnur viljum vér
engar hafa!
Hefði þeim þá verið anzað á þá leið,
að þetta væri vinarboð af konungs hendi,
mundu þeir ekki hafa verið seinir til
svars, og mint oss á, að alveg eins hefði
Hákon gamli gert forðum — haun hefði
gert þeim vinarboð á sinn fund, helztu
mönnum landsins, og tælt þá þann veg
á band með sér.
Og hefði þeim verið svarað þá, að
Danakonungur væri v o r konungur, en
ekki oss óviðkomandi utanríkishöfðingi,
eins og Hákon gamli var, mundu þeir
hafa látist ekki heyra það, og hækkað
sig heldur en lækkað á landráðaópunum,
í vanalegu oftrausti á heimsku almenn-
ings og hugsunarleysi, því trausti, að
menn veittu mismuninum enga eftirtekt
og tækju óhikað undir landráðaópin.
Þeim hefði og verið það óhætt við
s u m a. Því viti menn ! Alþýðumenn
í landsins bókvísasta kjördæmi, Suður-
Þingeyjarsýslu, samsintu, ef oss minnir
rétt, Sturlunga-aldar-samlíkingunni og
landráðabrigzlum »heimastjórnar«-hefðar-
mannsins norðlenzka, er hæst lét til sín
heyra í þeirri hríð.
Nei. Það er lítill vafi á því, í hvaða
tón þeir hefðu kveðið við, vinir vorir
ráðgjafadilkarnir, ef vór hefðum komið
upp með þingmannaheimboðið.
Erlend tíðindi.
—Ekki nema einu sinni?^
Marconi loftskeyti
20. apríl.
Fundist hafa á annað hundrað lík
eftir landskjálftana á Formósu.
Mörg hundruð hús hrunin.
Eftir að mannmúgur í Springfield í
MÍ8souri hafði líflátið svertingjana tvo
án dóms og laga, hvarf hann aftur til
fangelsisins og fór eins með einn svert-
ingjann enn, og braut síðan fangelsið,
svo að allir bandingjarnir komust á
brott nema sex. Landvarnarliði boðið
út til að halda uppi reglu, með því
að mikill æsingur er í borginni eftir
morðin.
Alvarlegt samsæri á herskipum frá
Portúgal. Lautinant skaut til
bana einn samsærismanninn, sem ætl-
aði að fara að skjóta á bæinn (Lissa-
bon?). Én samsærismenn skutu síðan
lautinantinn. Nú hefir flotanum verið
dreift á ýmsar hafnir. Líggur við
voðafelmtri í Lissabon.
Nú er létt öskufalli úr Vesúvíus
og hættan hjá liðin.
Hæstiréttur í Bandaríkjum hefir
dæmfc, að ef veittur er h j ó n a s b i 1 n-
a ð u r í einhverju ríki, er hefir eigi
ríkisvald yfir nema öðru hjónanna, þá sé
slíkur skilnaður ógildur utan þess rík-
is. þetta hefir áhrif á hjón svo þús-
undum skiftir, þau er gifst hafa í ann-
að sinn, annað eða bæði.
Roosevelt forseti hefir lagt mikla
áherzlu á það í boðskap til sambands-
þingsins, að ómissandi sé að fá sér-
stakleg lög til að afstýra ábyrgðarfé-
lagasvikahneykslinu.
Alvarleg misklíð með herliði og
námumönnum á Norður Frakklandi.
Margir hermenn fengið sár af grjót-
kasti.
það slys varð á stórorustudrekanum
Prince of Wales, sem var að reyna
sig suður í Miðjarðarhafi, að 3 kynd-
arar biðu bana og 4 urðn sárir af
gufusprenging.
Gufuskip Campania hefir meðferðis
til Ameríku frá Englandi 1r/4 milj.
pd. sterling í gulli. það er hinn
stærsti gullfarmur, sem dæmi eru til.
-----1 •---------
Bæjarstjórn Beykjavíkur samþykti
á fundi sínum i fyrra dag kosti þá, er
hafnarstjórinn i Kristjaniu hafði sett fyrir
komu sinni hingaÖ i snmar til þess að
iíta á höfDÍna hér og leggja eitthvert ráð
til umhóta á benni.
Samþykt var tilboð frá Tr. Grnnnarssyni
um vegarlagning yfir Melkotstún og fram
með Tjörninni fyrir alt að 1300 kr., með
eftirliti veganefndar.
Alþýðulestrarfélagi Reykjavíkur veittur
150 kr. styrkur úr bæjarsjóði þ. á.
Bæjarstj. vildi ekki nota forkaupsrétt að
305 ferálnum úr Ullarstofutúni, er eigendur
selja Ásgeiri kaupmanni Sigurðssyni á 75 a.,
né að 522 ferálnum úr sama túni, er Hall
dór Jónsson selur fyrir sama verð, gegn x/5
verðs i bæjarsjóð, með því að nota á þetta
undir hús. Ennfremur hafnaði hún for-
kaupsréttí að erfðafestulandmn Merkjagarði,
er eigendur selja fyrir 3000 kr.
Samþyktar voru brunabótavirðingar á
þessum húseignum :
Péturs Brynjólfssonar Ijósmyndara við
Hverfisgötu kr. 27,157; Ólafs Davíðssonar
bankagjaldkera við Laufásveg 9,154;
Páls Gnðmundssonar við Njálsgötu 8,477;
Kristófer Egilssonar við Yesturgötu 6,565;
Árna Thorsteinssons í Ingólfsstræti 4,815;
Boga Þórðarsonar við Klapparstig 3,342;
Einar Árnason við Bergstaðastræti 2.035.
Loks samþykti bæjarstjórn þann við-
anka við lögreglusamþykt Reykjavíkur
kaupstaðar, að hæns, gæsir og endur megi
ekki hafa í kaupstaðnum frá 14. mai til
1. ágúst, nema þau séu á afgirtum svæðum
eða í öruggri vörzlu. Þó má lögreglustjóri
veita leyfi til, að hæns gangi laus í út-
jöðrum kaupstaðarins, þar sem garðar ann-
arra manna eru ekki nærri. Og ennfremur
breytingu þá á loknnartima veitingahúsa á
kvöldum, er segir frá á öðrum stað í bl.
Farið geta ókunnugir nærri um, hv«r
»leirburður« eða »hégómi« muni Veíi
æfintýrin nýprentuðu: Úr d u 1 a r h ei&'
um, er þeir lesa þetta, hið síðasta ^
5, ritað ósjálfrátt á 7 mín. í margra
(20—30) manna viðurvist, og höfuoða'
nöfnin undir. — Fyrirsögnina haf*
sumir ekkí skilið almennilega. En buD
er ebki annað en spurning um þ8^’
hvort ekki muni hafa við borið n effl8
e i n u s i n n i, að verið hafi lítill dren8'
ur, 8em Sannleikur hét, og með haoB
farið svo, sem segir í æfintýrinu.
Ekki nema einu sinni?
E i n u sinni var drengur. Engum þ^1
vænt ura hann, nema þeim, sem vissu þa®
jafnvel og að sólin er björt, að hann v®r
góður drengur. En drengnum þótrJ
það ekki nóg. Svo bættist einn vinar
hópinn. Hann mætti honum fyrst úti
skógi, þar sem hann reikaði allslaus °í
einmana.
»Hvað heitir þú?«
»Eg heiti Kærleikur. En þú?«
»SannIeikur«.— Það var drenguriBBf
sem sagt var frá áðan.
Svo urðu þeir samferða. En stnndu111
hljóp Kærieikur iangt á undan, — til Þe®S
að ryðja brautina. Þess vegna gistu þelf
ekki alt af á sama stað.
Einu sinni kom Sannleikur að stórri bo1
úti í skógi.
»Yiljið þið lofa mér að vera?« spur®{
hann. »Mér er svo ósköp kalt. En eb^
veit ég, hvort ég get launað ykkur u>e
öðru en því, að áminna ykkur um, að ver#
gott fólk; því það eruð þið ekki«.
En -— fólkið úthýsti honum.
Svo liðu mörg ár. Alt af kom bsu8
heim á einhvern bæ á kvöldin, þegar ^1111
var orðið, — og alt af var honum útbj6*'
Hann átti þar engan vin, nemaKærleikj e11
Kærl ikur átti ekkert hús þarna. j
En Sannleikur varð samt ekki úti, r
að Kærleikur hlýjaði honum alt af, þeSaI
honum var kalt.
Mörgum árum síðar kom hann að b<>*
inni í skóginum. Þá var hann orðiB11
konungur.
Nei, — nú úthýsti enginn honum.
datt engum í lifandi hug. Síður en s,°
sjálfum konuuginum !
En meðan hann var munaðarleysing1 *
öllum ókunnugur, þá var hægðarleikur
fara með hann hvernig sem hver vildi; Þ9
var engin fyrirhöfn að leggjast á hann,
ekki nema sjálfsagt að vera ekki að b9
þenna ferudreng í húsum sinum!
En, — nú var hann orðinn konungur-
0g allur sannleikur verður einhvern
konungur.
II. C. Andersen. Jónas HallgríMsS'
tín,}
Mikil hugulsemi og-
höfðingskap11^
Eins og fyr er getið, var fiskiskíp1
I n g v a r vátrygt hér, fyrir 12 þúS'
kr'
lífí'
ör'
utf'
og skipverjar einnig í íslepzku
ábyrgðinni fyrir sjómenn, sem er
smá, eins og menn vita.
En frézt hefir nú með póstskip
að forstöðumaður Duus-verzlunar, 8 |
skipið átti, Ólafur kaupm. ÓlafsS0°
Khöfu, hafi 3. þ. m., 4 döguna ^ ^
en skipið fórst, vátrygt skipverja
í nýrri danskri lífsábyrgð fyrir sjóm0
eftir lögum þá 15. jan. þ. á., og
fyrir alla skipshöfnina, 25 menn víe j
anlega, iðgjaldið, 10 kr. á mann; °&
ábyrgðarféð sé 1200—2800 kr. á 10 aI1^
Skipið var lögskráð í Kaupmannab0^
°g því gátu skipverjar komíst í úön8
ábyrgðina. J
En ekki hafa allir slíka huguf
til að bera og höfðingskap.
S/s Perwie (F. Clausen) kom í g®r' ajoSj.
skip frá Thore-fél., frá Khöfn og
Hafði fullfermi þangað og rnikið ^1
ýmsar vörur til kaupmanna hér. Fer
1—2 daga.