Ísafold - 12.07.1906, Page 1

Kemur út ýmist einn sinni eöa
tvisv. i vikn. YerÖ árg. (80 ark.
minnst) 4 kr., erlendis 5 kr. eöa
l*/a doll.; borgist fyrir miðjan
júli (erlendis fyrir fram).
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifieg) bnudin v ö
iramót, ógild nema konwr: sé til
itgefanda fyrir 1. október og kaup-
andi sknldlans við blaðið.
Afgreiðsla Auaturstræti 3.
XXXIII. ái-í
Reykjavík fimtudag'inn 12. júlí 1906
45. tölublað.
I. 0. 0. F. 887139
Augnlækning ók. 1. og 3. þrd. kl. 2—3 i spítal
j'jForngripasafn opió á mvd. og ld. 11—12.
íllutabankinn opinn 10—2 V* og u1/*—7.
K. F. U. M. Lestrar- og skritstofa frá 8 Ard. til
10 síbd. Alm, fundir fsd. og sd. 8 x/a síod.
Landakotskirkja. Gubsþj. 9 og 6 á helgidögum.
Landakotsspitali f. sjúkravitj. 104/*—12 og 4—6.
Landsbankinn 10 4/«—21/*. Bankastjórn við 12—1.
Landsbókasafn 12—3 og 6—8.
Landsskjalasafnið á þrd^ fmd. og Id. 12—1.
Lækning ók. i læknask. þrd. og fsd. 11—12,
iNáttúrugripasafn á sd. 2—3.
Tannlækning ók. i Pósthússtr. 14, l.og3.md. 11—1
ið einu sinni
i«.j
á Jes Zimsen
og þer miinuð framvegis
ekki vilja annað kaffi.
Brlend tíðindi.
Konungskrýningin í Niðar-
.ósi fór fram 22. f. mán. með mikilli
-dýrð og fagnaði, að víðstöddum ótölu-
legum mannfjölda, útlendra og inn-
lendra. |>ó hafði fátt verið þar um
Svía og enginn í dómkirkjunni. Með-
al útlendra höfðingja er helzt að nefna
konungsefni Breta (prinzinn af Wales)
og þau hjón bæði, Hinrik keisarabróður
frá þýzkalandi, Mikael stórfursta og
keisarabróður frá Bússlandi, Kristján
Danakonungsefni og hans konu (Alex-
andrínu prinzessu), alt það höfðingja-
íólk með fríðu föruneyti og kom til
Niðarós8 á herakipum.
Stundu fyrir nadegi óku konungshjón-
In á leið til dómkirkjunnar í dýrlegum
vagni og var hriugt á meðau öllum
kirkjuklukkum í bænum.
Kirkjan var mjög vel skrýdd. Kou
ungshjónunum voru hásæti bitin á þar
lil gerðum palli í miðkirkjunni innan
verðri. Hún var öll tjölduð rauðu.
Tjaldhiminn var yfir hásætunum af
hárauðu fiaueli og markaður á leó víða
með gulbaum og þar í milli fangamark
kouuugshjónaDna (HM) með lárviðar-
sveig yfir. Ofan á tjaldhimninum
stóðu gullbikarar og í þeim blómvecdir
af hvítum strútsfjöðrum. Bafljósasveig-
ursþræddi hvelfinguna yfir miðkirkj-
unni. Fjögur vaxljÓ3 geysistór stóðu
á altarinu, og rafljósahjálmur hékk í
kórnum.
þeir Michelseu yfirráðgjafi og Löv-
land utanríkisráðgjafi gengu í móti
konungshjónunum og leiddu þau til
sætis. Konungur bafði yfir sér dýra
konungsskikkju og báru riddarasvein-
ar slóðann margra álna langan. Drotn-
iug var búin gulum silkiklæðum. þau
voru öll lögð gulli og gimsteinum.
Hirðsveinar báru slóðanu.
Við krýninguna voru SO—90 kenni-
menn, þar á meðal 3 biskupar. Vexel-
sen Kristjaníubískup steig í stólinn á
undan krýningunni og lagði út af Jóel
2, 21. Bang biskup að Niðarósi bar
helgað viðsmjör á enni konungs og
úlnliðu og mælti um leið nokkrum
bænar- og blessunarorðum, en Michel-
sen yfirráðgjafi setti kórónuna á höfuð
konungi, eu Bang biskup mælti: Drott-
inn drotnanna og konungur konung-
anna, sem gefið hefir þér kórónu rík-
Í8Íns, styðji þig og styrki í öllum kon-
unglegum og kristilegum dygðum, sínu
nafni til dásemdar og þjóðÍDni norsku
til blessunar.
f>á drundu við fallbyssuskot og boð-
uðu það öllum lýð, að nú væri Hákon
sjöundi krýndur konungur Norðmanna.
Eftir það seldu ráðgjafarnir þrír
konungi í hendur veldissprota, epli og
sverð, jarteikn konungstignarinnar, og
mælti biskup nokkrum bænarorðum
um leið.
Eftir það var drotning krýnd með
líkum hætti. Bang biskup setti kór-
ónuna á höfuð henni.
Að því bútiu gekk fram Thorne stór-
þingisforseti og kallaði hárri röddu:
Nú er Hákon konungur og Maud
drotning krýnd, hann Noregs konuDgur
og hún Noregs drotning.
þá svaraði allur kirkjusöfnuðurinn :
Guð varðveiti konunginu! Thorne
tók til máls og kallaði: Guð varð-
veiti drotninguna, og tóku allir undir
það.
Hann og enginn aDnar! var bætt
við krýningartilkynninguna, er Oscar
konungur var krýndur á sama stað
fyrir 35 árum. því var nú slept.
Sungið var og leikið á orgel milli
fyrir og efcir krýningarathöfnina.
F æreyingar kusu sinn eina mann á
fólksþingið í Khöfn 22. f. mán., eftir
óvenjuharða kosningabaráttu, rnilli fær-
eyskra þjóðræöismanna og hinna, er halda
vilja dauðahaldi í algerða innlimun í Dan-
rnörku. Gatnli fólksþingismaðurinn, J.
Patursson, kongsbóndi í Kirkjubæ, er
eiudreginn þjóðræðismaður. Hann vildi
láta tanda sína stíga nú fyrsta sporið
til sjálfsforræðis: að þing Færeyinga,
lögþingið í Þórshöfn, fetigi í hendur
fjármálastjórn alla uttdir umsjón ríkis-
stjórnarinnar. Plti of tnikið þótti þar í
ráðist miklum meiri hluta kjósenda, og
fekk keppinautur Patursons, Oliver
Effersö sýslumaður (hreppstjóri) í Sttð-
urey, meira en helmingi fleiri atkvæði,
nær 1100 atkv. mót tæpum 500, í þeitn
11 undirkirkjudæmnm af 12, er kosið
höfðu þá er síðast fréttist.
Þessi Oliver Effersö er sonarsonttr Jóns
Guðmundssonar frá Skildinganesi, er var
hór í þjónustu Jörundar hundadagakongs.
Hantt tók sór viðurnefnið Effersö, flutt-
ist til Færeyja og jók kyn sitt þar
(t 1866).
Marconiskeyti.
Þetta er helzt fróttnæmt í þeitn þessa
daga:
Landbúnaðarmálaráðgjafinn í Banda-
ríkjum hefir að boði Boosevelts forseta
gefið yfirlýsing um, að hans stjórnar-
deild hafi nú t höndum nóg ráð til að
lita eftir meðferð á kjöti alt frá högun-
um, sem skepnur gattga, í þar til er kjöt
ið er láti'ð ílát til solu.
Þau reyndu sig vestur um haf, þýzka
vésturfaragnfuskipið Deutschland og
frattska gttfuskipið La Provence, og hafði
Deutschland betur.
Fallið hafa síðan l.júlí meira en 600
uppreistarmanna í viðureigninni við Breta
suður í Natal.
Þau hafa eigr.ast son, keisaraefnið
þýzka og kona hans, og er yfir því
mikill fögnuður um alt Þýzkalaud.
Sveininn á að skíra 12. ágúst.
Borgin Odessa hefir verið lögð nndir
herstjórtiarlög.
Vígin miklu í Bielostock á Póllandi
vortt gerð að umræðuefni á fulltrúa-
þinginu í Pétursborg og borið þar á
lógreglumenn og hermenn, að þeir hefðu
leikið sér að því að skjóta á Gyðinga.
Eftir Trepoff hershöfðingja, landshöfð-
ingjanum yfir Pétursborg og alrremdum
afturhaldsmanni, er haft það ráð, að
skipa í ráðuneyti rneun úr hóp hinna
stiltari þingmanna, til þess að friða
landið. Trepoff hefir manna mestu ráðið
hjá keisaranum síðustu missirin.
Nikulás keisari hafði ætlað sér í skemti-
ferðalag á sjó eitthvað í sumar, til að
lótta sér upp, en er nú sagðttr hættur
við það vegna þess, að spretigidufl hafi
átt að finnast í Kyrjálabotni.
Vanliöld á kirkjugripum.
Tíðrætt verður um það um þessar
mundir, hve kirkjum hér á landi hefir
haldist illa á gripum sínum síðari ár-
in. Blaðið Ingólfur hefir aflað sér all-
merkilegs fróðleiks um það.
Aldrei fór það svo, að amtmaður og
konungkjörinn þingmaður Júlíus Hav-
steen yrði ekki á endanum frægur
fyrir eitthvað.
Hann er að verða stórum frægur'
fyrir það, hve fimur og slyngur hann
hefir verið að afla sér eigulegra gripa
úr kirkjum vorum.
f>að er ekki að marka: hann var
eitthvað 10 ár annar yfirumsjónar-
maður og verndari kirkna hér og allra
muna þeirra.
Fyrir 5 kr. — fimra krónur — eign-
aðist hann tvær hinar merkilegustu
olíumyudir, hvora um sig, úr dóm-
kirkjunni á Hólum í Hjaltadal, aðra
af fyrsta stiftamtmanni á landi hér.
Chr. U. Gyldenlove, launsyni Kristjáns
konungs fimta (t 1719), og hina af
Gísla lögmanni Hákonarsyni í Bræðra
tungu (f 1631). Hvor þessara mynda
um sig er sagður dýrindisgripur, ef til
vill mörg þúsund króna virði, eftir því
sem nú er gefið fyrir gömul listaverk
og merkileg.
þetta mun honum hafa fénast meðan
hann var fyrir norðan.
Hitt mun hafa verið síðar miklu,
er hann hefir látið g e f a sér frá
Skarðsktrkju á Skarðsströnd skírnar-
skál úr eir, fádæma stóra og hinn
merkilegasta og dýrmætasta grip, er
verið hefir í kirkjunni frá því á 15.
öldinni, frá dögum Bjarnar ríka þor-
leifssonar og Olafar Loftsdóttur.
Annar af landsins æðstu valdamönn-
um, Magnús Stephensen landshöfðingi,
hefir verið sérstaklega fengsæll á skírn-
arskálar úr kirkjum, fyrir fult verð að
vísu, eða ekki er annars getið. það
er einmitt ein þeirra, er orðið hefir til
efni þess, að mál þetta hefir komist á
dagskrá. Hana áttiStokkseyrarkirkja í
Árne8sý8lu, og hefir fyrst sóknarnefndin
þar og slðan héraðsfundur heimtað,
að skálinui yrði skilað kirkjunni aftur.
Eftir því sem landsyfirréttur hefir
upp kveðið fyrir mörgum árum (1893),
er ólöglegt að farga skrautgripum frá
kirkjum nema með samþykki kirkju-
stjórnarinnar. En slíks samþykkis
mua ekki hafa leitað verið um ueina
þe8sa gripi og því síður að það hafi
fengist. Og er vonandi að ekki verði
undir höfuð lagst að heimta þá aftur
eða aðra þá gripi, er kirkjur hér hafa
mist með líkum hætti og upp kann
að spyrjast.
Fjárkláðaliorfurnar.
Nú þegar komið er að því að fjár-
kláðalæknir O. Myklestad fari héðan
alfarinn, eftir að hafa dvalið hér á
landi hátt á fjórða ár, virðist rétt að
athuga dálítið starfsemi hans hér og
væntanlegan árangur hennar við út-
rýmingu fjárkláðans.
þegar hann kom hingað, var kláðinn
kominu um alt land, — í allar sýslur
landsins, nema, ef til vill, ekki í A.-
Skaftafellssýslu, — og var hann víða
á háu stigi. það mun óhætt að full-
yrða, að í sumum héruðum mun ekki
svo fátt fé hafa drepist árlega af kláða,
cg þó margt af því, sem kláðann fekk,
lifði hann af, urðu afurðir þess mjög
rýrar, að ógleymdum kostnaði þeim,
sem bændur urðú að sæta við hið
stöðuga lækninga kák.
Horfuruar voru þvf sannarlega síður
en eigi glæsilegar, þegar Myklestad
kom hingað. f>að varð að taka dug-
lega í taumana, hvað sem það kostaði.
það sá líka Páll heit. Briem amtmað-
ur, og honum var það óefað að þakka,
að Myklestad var feDginn hingað, og
þá einnig það, að horfurnar með kláð-
ann eru nú, sem betur fer, alt aðrar
en fyrir 4 árum.
Að horfurnar með fjárkláðann eru
nú þanuig breyttar til batnaðar, —
eru að mínu áliti góðar — má hik-
laust þakka sérþekkingu Myklestads á
eðli kláðamaursins, og hans afarmiklu
atorku og samvizkusemi við starf sitt.
f>að má nærri því segja, að hann hafi
ekki getað um annað hugsað eða talað
síðan hann kom, enda hefir honum
orðið vel ágengt með lagni sinni og
friðsemi; og hefir hann þó oft orðið
fyrir ýmsum erfiðleikum, bæði af nátt-
úrunnar og manna völdum. Yfirleitt
verður þó ekki annað sagt en að menn
hafi allflestir hlýtt fyrirskipunum hans
umyrðalítið, en á þeim fáu bæjum,
sem verulegur maurakláði hefir fundist
síðan baðað var, hefir þó óefað ein-
hver fljótfærni komist að við böðunina,
og fyrirskipunum og reglum hans
hefir ekki verið fylgt nógu nákvæm-
lega.
Myklestad bjóst reyndar við því
þagar í byrjun baðananna, að viljað
gæti til, að kláði kæmi upp aftur á
stöku bæ. það áleit hann ekki neitt
sórlega varhugavert, ef hafðar væru
stöðugar gætur á heilbrigði fjárins og
baðað aftur tafarlaust, þar sem kláði
fyndist. Enda er enginn vafi á því,
að ef nú er nógu vandlega vakað yfir
kláðanum, þá er hægt að koma hon-
um fyrir kattarnef, hvað sem hver
segir.