Ísafold - 18.08.1906, Page 1

lienmr út ýmist einn sinni eða
tvisv. i vikn. Verð árg. (80 ark.
minnst) 4 kr., erlendis 5 kr. eða
l'/j doll.; borgist fyrir miðjan
júlí (erlendis fyrir fram).
tSAFOLD.
TJppsögn (esrifleg) bandin v;Ö
áramót, dgiid aema komín sé til
átgefanda fyrir 1. oktéber og kanp-
andi skuldlaus við blaðið.
Afgreiðsla Austurstræti S
:XXXIII. árg.
Reykjavík laugardaginn 18. ágúst 1906
54. tölublad.
I. 0. 0. F. 888249
Augnlœkning ók. 1. og 3. þrd. kl. 2—3 í spítal.
iForngripasaín opið á mvd. og ld. 11—12.
Hlutabankinn opinn 10—2 */* og o1/*—7.
íX. F. U. M. Lestrar- og skrilstofa frá 8 árd. til
10 siðd. Alm. fundir fsd. og sd. 8 »/* siod.
íLandakotskirkja. Guðsþj.ðVa og 6 á helgidögum.
Landakotsspitali f. sjúkravitj. 10»/«—12 og 4—6.
iLandsbankinn 10 */a—'2 */*« Bankastjórn við 12— 1.
•iLandsbókasafn 12—3 og 6—8.
Landsskjalasafnið á þrd^ fmd. og íd. i2—1.
Lækning ók. i læknask. þrd. og fsd. 11—12,
líáttúrugripasafn á sd. 2—8.
‘Tannlækning ók. i Pósthússtr. 14, l.og3.md. 11—1
-fer upp í Borgarnes 28. ágúst.
Kemur við á Akranesi í hverri ferð
báðar leiðir.
Til Búða 31. ágúst..
Suður í Keflavík m. m. 20. og 24.
•ágúst.
Húsaleigu-
kvittanabækur fást í bókverzlun ísa-
foldarprsm. Mjög hentugar fyrir hús-
eigendur.
Verzlunin Edinborg.
í næstu viku byrjum við að flytja kol heim til þeirra, sem
kaupa þau af okkur, þeim alveg að kostnaðarlausu.
Einnig sendum við kolavagninn um ákveðna parta bæjarins
og getur þá hver sem vill keypt kolin af vagninura í vætt-
um (8o pd.).
Af Standarcl-Wliite-steinolíu höfum við einnig fengið
nýlega mörg hundruð tunnur.
Verðið er 21 kr. tunnan heimflutt.
Athugið, að senda ágizkunarmiðana sjálfa úr blöðunum.
Annað verður ekki tekið til greina.
Eg undirritaður get upp á, að í auglýsingum EDINBORGAll í
Isajold og Reykjavik frá 28. júlí til 18. ágúst (að báðum dögum með-
töldum) séu ............. orð.
(Heimili) ......................-..................-...... ágúst 1906
(Nafn)
lli IX S og- í fyrra fær
undirritaður mí í ág’úst-
mán. steinolíu. I»að verður
anierísk prima S t a n d a r d
W li i t e olía (sama tcgund
og í fyrra). — Vonandi
; kaupa allir bæjarbúar olíu
þá, sem þeir liafa þörf fyrir,
lijá mér, af því að þá fá
þeir ág-æta olíutegund og
hiö lægsta verð, sem lxugs-
anlegt er að geta fengið
góða olíu fyrir. — Eg fæ
alls ca. 2000 tunnur af olíu,
en dálítið af henni kemur
ekki fyrri en 1 septeniber-
inánuöi, ca. 2—300 tunnur.
S. Sigfússon,
Hverfisg. 12.
Frem
fæst í bókverzlun Isafoldarpr.sm.
Undirtektir Dana.
f>ær e r u yfirleitt mjúklegar ofan á í
munni þeirra, er völdin hafa nú í Dan-
mörku, undirtektirnar undir stjórnbót-
arkröfur vorar í þeirra garð. Og óein-
lægni er það vitaskuld ekki. En hitt
v i t u m vár ekkert um, hvað djúpt
mýktin stendur né hvað endingargóð
hún verður. Vér gerum fastlega ráð
lyrir, að töluverður veigur sé í henni.
En getum nauðalítið sem ekkert
á b y r g s t um það.
það er tvent, sem styrkir vonina um
miklu minni þvergirðing við stjórnbót-
ar málaleitun héðan en áður:
áreiðanlegur áhugi konungs, þings og
atjórnar í Khöfn á að uema burtu,
ef auðið er, alt óánægjuefni fyrir oss
út af stjórnmálaviðskiftunum við þá,
bæði af skilnaðar beyg, og því, að þeir
fyrirverða sig fyrir sjálfum sér og
4jðrum yfir að geta ekki lynt við 088
skammlaust;
og 1 annan stað nokkur geigur í
stjórninni við danska stjórnarandstæð-
inga, sem fegnir nota vort mál sem
önnur til að vera henni til óþurftar,
en hún síður en eigi liðstyrk; henn-
ar styrkur er sá mestur, sem víðar
gerist, að audstæðinga fiokkarnir koma
sér ekki saman, geta ekki orðið sam-
mála og samtaka nema um sumt, og
hafa þess því lítil not, þótt liðsafla
hefðu nægan ella samanlagðan.
Vér viljum alls ekki gera lítið úr
góðvild Dana f vorn garð, þegar hún
nýtur sín og það Iítið sem þeir hafa
vit á. En hin8 dyljumst vér ekki, að
öiiklu minni von hefðum vér um leið-
^étting vorra mála áður mjög langt
^tn liður, e f ekki væri skilnaðarbeyg-
urinn, og e f þeir hefðu ekki skilið það
sem áþreifanlegnn vott um ískyggileg-
an anda héðan, er þjóðræðismenn gerðu
sig líklega til að vilja ekki þiggja
heimboð konungs og stjórnar til al-
þingis. f>eim leizt ekki á blikuna þá,
og því urðu þeir allfegnir, er meiri hluti
þjóðræðismanna lét verða úr ferðinni,
— gerðu sér meira að segja að góðu,
að hún yrði notuð jafnframt til all-
rækilegs stjórnmálaviðtals, svo mjög
sem þeir höfðu snuggað við því fyrst.
— jþað er lftill vafi á þvf, að sá beyg-
ur hefði orðið enn til muna meiri, ef
þjóðræðismenn hefðu setið allir heima.
Eu fyrir því má þó gjarnan kalla vel hafa
farið sem fór. f>etta, hvað beygurinn
varð minni fyrir bragðið, bætir hitt
upp, að kostur varð nú þegar á munn-
legri útlistan máls vors við helztu
stjórnmálamenn Dana. Henni hefði
auðvitað mátt koma við eigi að síður,
en líklegast ekki jafnfljótt né með jafn-
hægu móti.
Mótbárur forsætisráðgjafans gegn
slíku lítilræði sem breyting á titli kon-
ungs, ú r þ v í a ð komið er upp með
það af vorri hálfu, — það virðist benda
á ekki tiltakanlega mikla lítillátssemi
í v e r k i, og líklegast um leið þann
hégómlega metnað, að vilja láta Dan-
raörk, heimaríkið, standa svo mörgum
stigum ofar, að ísland m e g i alls
ekki nefna samhliða henni. Nöfn
dauðra þjóða og ríkja gerð helgari
(Vinda, Gauta o. a. frv.). Enda mundi
og enginn amast við, að þeim væri
haldið { konungstitlinum líka.
Mörgum mun verða fyrir að bera
heldur kvíðboga fyrir árangri samn-
ingsumleitunar um t. d. að halda í
landhelgina fyrir landsmenn hér eina
til fiskiveiða, en ekki Dani jafnhliða,
eða um gersamlegt afskiftaleysi allra
danskra stjórnarvalda utan konungs
sjálfs af þvf, hvernig landinu er stjórn-
að af hinum æðsta eða æðstu innlendu
valdsmönnum, hvað svo sem þeir heita,
með samþykki konungs eins, — þegar
til þ e i r r a kasta kemur.
Nei. f>að eru stjórnarandstæðing-
arnir dönsku, sem vér getum að svo
stöddu borið töluvert meira traust til
— að þeir v i 1 j i eitthvað, sem vér
getum gengið að. f>að er að segja:
aðalandstæðingaflokkarnir tveir, sem
eru að jafnaði í bandalagi sín í milli:
jafnaðarmenn og gjörbreytingaflokkur
vin8trimanna.
ísafold er skrifað frá Khöfn e f t i r
að þingmenn voru farnir hingað heim
þaðan, að formaður gjörbreytingaflokks-
in8, Z a h 1 e fólksþingismaður, sé ein-
ráðinn að hreyfa máli voru jafnskjótt
sem þing kemur saman í h a u 8 t og
fylgja því fast eftir, að ekki sé það
dregið á langinn.
Höfuðblað þess flokks í Khöfn,
Politiken, flytur ritstjórnargrein um
málið (»Kröfur íslendinga«) 4. þ. mán.,
er byrjar svo:
Svo vel vill til, að óskum Dan
merkur og íslands ber saman að rniklu
(verulegu) leyti. —
Blaðið flokkar kröfur vorar í þrent:
1. Skýr fyrirmæli um stöðu íslanda
í ríkinu.
f>að segir Politiken að Danir vilji
einnig fá. Tvíveðrungurinn nú sé óhaf-
andi, þetta, að enginn getur sagt með
vissu, hvort íslandsráðgjafinn sé með-
limur ríkisráðsins eða ekki. f>að er
æfinleg tortryggnisuppspretta milli
landanna.
2. Hin nýja undirstaða undir stöðu
íslands í ríkinu vilja íslendingar að
sé samþykt ekki einuugis af ríkisþing-
inu danska, heldur og af alþingi ís
lendinga. Meðan því fæst ekki fram-
gengt, finst íslendingum þeir geta ekki
verið öruggir, er kemur til sambanda
landsins við Danmörku. f>eir verða þá
alt af smeykir um, að dauska lög-
gjafarvaldið geri sér lítið fyrir og lögleiði
breytingar á þeirri réttarstöðu lands-
ins, er það hefir veitt íslendingum
með einhliða ályktun sinni.
f>etta segir bl. að hver danskur
maður muni fallast á, og að undir-
skriftarmálið standi þar í sambandi
við; en fr&m úr því ráðist með hægu
móti, er eining er fengin um þá hluti,
sem undirskriftin er ekki annað en
formlegur umbúnaður um.
3. Kröfuna um greiðslu á höfuð-
stól rfkissjóðstillagsins (60 þús. kr.)
tekur blaðið einnig vel í, þegar milli-
þinganefnd úr báðum þingum hafi
rannsakað til hlítar heimildina fyrir
þeim fjárframlögum — blaðið gerir
rétta grein fyrir, hvernig tillagið er
undir komið.
Langstærsti andstæðingaflokkurinn á
rfkisþinginu eru jafnaðarmenn eða
sósíalistar. f>eir eru nú 26 í fólks-
þinginu, alveg eins og neðri deild öll
á alþingi. f>eirra aðalblað, Social-
Demokkaten í Hhöfn, virðist draga
lang-eindregnast vorn taum. f>ar er
löng ritstjórnargrein fyrstu daga mán-
aðarins þessa um »heimsóknina«, í 3
köflum, sérstaklega um væntanleg áhrif
hennar á atvinnumál og efnahag lands-
ins (íslands); og er þar rétt farið með
flest, er héðan er sagt. f>ar er gefið
greinilega í skyn, að danskir fjárafla-
menn, er ærið hafa auðmagn, búist nú
til að láta greipar sópa um arðvæn-
legustu atvinnuvegi vora bæði á sjó
og landi, og hugsi sérstaklega gott til
glóðarinnar að standa betur að vígi
en utanríkisþjóðirnar, sem verða að