Ísafold - 07.12.1912, Blaðsíða 2

302
ISAFOLD
Leikfél. Reykjavíkur.
Verkfallið
eftir Edgard Höyer.
verður leikið
sunnud. 8. des. kl. 8 síðd.
í Iðnaðarmannahúsinu.
Alþýðufræðsla
Stúdentafélagsins.
Dr. Ágúst Bjarnason
flytur erindi um :
Rousseau
í minningu 2. aldarafmælis hans
sunnudaginn 8. þ. m. kl. 5 síðdegis
i Iðnaðarmannahúsinu. — Inng. 10 a.
Nýja Bíó
Hættulegur leikur
sjónleikur í 3 þáttum og 48 sýningum
eftir Edgard Höyer.
Á morgun (sunnudag) byrja sýning-
arnar kl. 6, 7 og 5 mín., 8 og 10
min. og 9 og 15 min., sökum þess
hve myndin er löng.
Orkester-Konsert
í kvöld, kl. 9, á
Hotel Reykjavík
undir fstjórn
P. Bernburg’s.
höðunar i köldu loftslagi, svo sem
hér er.
Eg álít því, að það eigi ekki að
nota það hér til böðunar, því svo
nauðsynlegt sem það er að baða, þá
er betra að baða ekki en að baða úr
því.
En úr hverju á þá að baða? Það
baðefni eða bað, sem eg vil benda á,
er hið svonefnda skozka sauðjjdrbað.
Þetta bað hefir það til síns ágætis, að
það er ágætt til þrifa, eyðileggur alla
lús, varnar kláða-óþrifum, þéttir ull-
ina og eykur vöxt hennar og gæði.
Það er og sóttverjandi fremur öðrum
böðum. — Baðefnið leysist upp í sjóð-
andi vatni, en að því búnu má blanda
saman við það köldu vatni. Þegar
baðað er, verður féð að vera þurt á
lagðinn og þess þarf að gæta, að
fénu sé ekki hleypt út í regn, fyr en
baðið er orðið þurt i ullinni, þvi ann-
ars getur það þvegist úr. Ef ullin á
kindinni þornar vel áður en hún
blotnar aftur af regni eða annari vætu,
þá verkar þetta baðlyf ágætlega, og
skolast þá ekki úr ullinni þó hún
blotui.
Þetta baðlyf er mikið notað í Ástralíu,
Argentínu, Kanada og i flestum fjár-
ræktarlöndum Norðurálfunnar, og þyk-
ir alstaðar gefast mjög vel. Fyrir
nokkrum árum kom upp kláði í fé
á írlandi, og var þá fyrirskipað að
baða þar alt fé úr þessu baðlyfi, og
sýnir það bezt, hvert álit er á því í
brezka ríkinu.
Meðan eg dvaldi á Skotlandi og
Englandi, spurði eg marga um það,
hvaða baðefni mundi hentugast að
nota hér á landi, og svöruðu allir, er
höfðu reynzlu og þekkingu í þessu
efni, að það væri iskozka fjárbaðið*.
Fjárböðun er afar-nauðsynleg, en þá
um leið er einnig afar-áríðandi, að
-velja góð baðlyf. Að baða úr góðu
baðlyfi, varnar kláða og öðrum ó-
þrifum, eykur ullarvöxtinn ög gæði
ullarinnar; féð þrífst þá beturoggefur
meiri arð að öllu leyti. Það þolir þá
betur kulda og vosbúð, og heldur sér
betur að jörð, þegar beitt er að vetr-
inum. Það er því misskilningur og
heimska að baða ekki fé sitt. Það er
enginn sparnaður í því fóiginn að
vilja ekki kaupa baðefni til að baða
fé sitt. Sá bóndi, sem á t. d. 100
fjár, og kaupir baðefni fyrir, við skul-
um segja 15 kr. á ári og baðar úr
j>ví alt sitt fé, fær alt að því 1 pundi
r
■11—ii-
•ii—ii'
Vefnaðarvöruverzlun
Th. Th^rsteinsson
Hefir stærst og bezt úrval
Laf öllum í borginni
Ingólfshvoli
talsími 167
meira af ull af hverri kind að meðal-
tali, eða 100 pd. alls. Ef verðið á
ullinni er 70 aurar, þá græðir hann við
böðunina að frádregnutn baðlyfs-kostn-
aðinum 55 kr. á ullinni einni út af
fyrir sig, auk annara hagsmuna, er
böðunin hefir í för með sér. Mönn-
um ætti þvi ekki að finnast það þung
kvöð á sér, þó þeim væri gert að
skyldu að baða einusinni til tvisvar
á ári.
Áður en eg lýk þessum línum, vil
eg með fám orðum minnast á, hvern-
ig eigi að haga böðun á sauðfé.
Allir bændur þurfa að eiga baðker,
helzt niúrað eða steinsteypt, og niður-
grafið það djúpt, að yfirborð þess sé
eigi hærra en um 1 fet frá yfirborði
jarðar. Er það til þess, að ekki þurfi
að taka kindina hátt upp til þess að
láta hana ofan í baðkerið þegar bað-
að er.
Stærð kersins á að vera 6 fet á
lengd að ofan en 2 fet í botn; vidd
2 fet, en dýpt 2^/2 fet við uppgöngu-
dyrnar en 3 fet í hinn endann. Sig-
palla á að hafa við enda baðkersins,
og eiga þeir að vera frá 1 til 1 t/2 feti
hærra en kerið. Tröppur þurfa að
vera úr miðri hæð baðkersins upp á
sigpallinn fyrir féð til uppgöngu.
Sigpallurinn þarf að vera girtur með
grindum, svo háum að féð ekki geti
hlaupið út. Vatnshelt múr- eða tré-
gólf á að vera í sigpallinum, með all-
þéttum þverrimlum svo féð geti fótað
sig. Renna á að vera eftir miðju
gólfinu til baðkersins og alt gólfið
að halla inn til rennnnnar, svo sig-
baðið seti runnið viðstöðulaust i bað-
kerið, jafnóðum og það sigur úr fénu.
Millumgerð á að vera eftir endilöng-
um sigpallinum miðjum, þannig að
honum sé skift í tvær krær. Utgöngu-
dyr eiga að vera fyrir enda hvorrar
krár, og tröppur eða líðandi halli frá
þeim dyrum niður á jarðveg, svo féð
geti gengið út. Hurð á að vera við
enda milligerðarinnar við uppgöngu-
dyrnar og á hún að ná til beggja
hliða uppgöngudyranna, svo hverri kró
megi loka i senn með þeirri hurð.
Þá baðað er, gengur féð upp tröpp-
urnar úr baðkerinu inn í þá króna,
sem opin er á sigpallinum og er sú
kró fylt böðuðu -fé, og er þá þeirri
kró lokað með fyrnefndri hurð, en
þá er hin króin opin og er hún því
næst fylt böðuðu fé, en á meðan verið
er að fylla seinni króna, er féð í hinni
krónni látið standa inni, svo baðið sigi
úr þvi. Þegar sú kró er full, sem síð-
ar var látið i, þá er fénu hleypt út
um bakdyrnar á krónni og hún svo
fylt á ný o. s. frv., þar til böðuninni
er lokið. Með því að hafa þau bað-
áhöld sem eg hefi nú getið, gengur
böðunin greitt.
Baðið á að blanda eins og til er
tekið í leiðarvísi þess. Baða má
heilbrigt fé bæði úr köldu og heitu
baði, þó er betra að baða úr heilu
baði. Baðkerið skal hafa svo fult, að
féð geti synt; hver kind á að vera alt
að því eina mínútu i baðinu og á því
tímabili á hver kind að kaffærast tvisvar,
og á að kaffæra hana þannig, að höfð-
inu sé ýtt ofan í baðið, sem likast
þvi, sem kindinni er eðlilegast að bera
það, en gera það með gætni.
í baðkerið á að bæta við nýju baði
við hverjar 20—25 kindur, því sápu-
efnið í baðinu flýtur ætíð dálítið á
yfirborði lagarins og sú sápa fer auð-
vitað í fyrstu kindurnar, sem baðaðar
eru, og þegar margt fé er baðað, án
þess að bætt sé i nýju baði um lengri
tíma, þá verður þynnra bað í það fé,
sem seinna er baðað. Féð á að hafa
hvíld í •/4—1 klukkust. áður en það
er baðað og gæta skal þess að það sé
hvorki þreytt né mótt af rekstri og ekki
heldur of fult. Eftir böðun á féð að hafa
sömu hvíld og fyrir böðun, en ekki
má láta það ná í neitt að éta, fyr en
eftir 2—3 kl.st. frá því það var baðað.
Gæta verður þess, að féð sé þurt þegar
það er baðað, því ef vatn er í ullinni,
Frá mánudegi, 9. þ. mánaðar, til pj
Jóla
verða eftirtaldar vörur
01
0
seldar
m e ð
15
afslætti.
Alklæði allar tegundir
Mislit Svuntu-
Kjóla og Blúsu-
Tau
Prjónavöru
Peisur Ullar.Bolir Sokkar
Gólfteppi
Dömuklæðið alþekta
á 2.90 fyrir 2.70
Selur vandaðar vörur
með lægsta verði.
IE

10
afsláttur
af allri annari
Vefnaðarvöru svo sem
Léreft Tvisttau Flónel
Þvottatau Fóðurtau og m. m. fl.
Silki Silkibönd
Leggingar
og m. m. fl.
>©<
Munið
að gjöra Jólainnkaup hjá
Th. Th.
L.
IuJl
3
þá varnar það baðinu því að jafnast
um ullina, og er þá auðvitað böðun-
in ekki eins góð. Enn fremur ber
þess að gæta, að féð sé ekki úti í
vætu fyrsta sólarhringinn efrir að það
er baðað, því baðið getur þá þvegist
úr. Sterkar gætur verður að hafa á
þvi, fyrst altaf og ekki síst ef um ó-
þrif er að ræða, að baðað og óbaðað
fé komi ekki saman, því óþrifin geta
borist á milli. Sópa á öll fjárhús og
taka ullarlagða, sem kunna að vera á
milligerðum og girðingum.
Fé það sem hefir óþrif eða kláða
á að baða úr svo sterkri baðblöndu,
sem til er tekið i notkunarreglum
baðlyfanna; en svo verður að baða
það fé, sem hefir óþrif, að 14 dögum
fresti, af því að egg maursins eyði-
leggjast ekkí við fyrstu böðun, því
að þau eru harðgerðari en maurinn
sjálfur; en þau egg, sem maurinn hefir
lagt áður en hann var eyðilagður, eru
útklakin eftir 12 daga, og vegna þess
verður önnur böðunin að fara fram,
til að eyðileggja þann maur; verði
enn vart við óþrif eða maur verður
að gjöra þriðju böðunina, og hana á
að gjöra að 14 dögum liðnum frá
hinni síðari; en þá er vissa fyrir því,
að maurnum er útrýmt úr óþrifafé;
hefi eg það eftir þeim skýrslum, sem
gefnar voru út af búnaðarfélaginu
brezka í Lundúnum, og sú skýrsla
kom út í apríl árið 1908.
Áherzlu verður að leggja á það, að
óþrifafé sé baðað úr heitu baði, svo
heitu, að baðið hafi sama hita og
kindin sjálf. Þegar baðið er heitt,
þá fellur það betur að hörundi kind-
arinnar og hárpípurnar fá betri tök á
að soga baðið í sig, og af því verkar
það berur en ef það er kalt. Það fé,
sem hefir haft óþrif að vetrinum, er
mjög gott að baða aftur að vorinu,
eftir að búið er að klippa, en ekki að
sleppa því til fjalls óböðuðu saman
við annað fé.
Bezt er að baða sauðfé snemma að
haustinu, og helzt áður en gerir hrök.
Er það þá betur undir veturinn búið,
og heldur betur holdum. Þeir, sem
svo eru hirðusamir að baða fé sitt
tvisvar, ættu að baða aftur í febrúar.
Komið hefir til tals að gera kyn-
bætur á okkar fé með útlendum fjár-
stofni.
Eg er á þeirri skoðun, að gera
þurfi kynbætur á fé, meira en hingað
til hefir verið; en þær kynbætur eiga
að fara fram á þann hátt, að flokka
vort eigið fé, og nota til undaneldis
beztu einstaklingana, sem finnast inn-
an okkar fjárstofns. Þetta er sjálf-
sagt að gera fyrst og sjá hvernig það
reynist, áður en farið er að flytja inn
útlent fé til kynbóta. En fyrst af
öllu þarf að hugsa um það, að bæta
meðferð fjárins, vernda það fyrir ó-
þrifum og reyna að halda því hraustu.
Jón Olajsson
frá Vestra Geldingaholti.
Reykjavikur-annáll.
Aðkomumenn. Síra Kristiun Daníels-
son frá Útskálum. Síra Ásgeit Ásgeirs-
son frá Hvammi.
Alþýðufræðsla. Próf. Ágúst Bjarna-
son flytur erindi á morgun f Iðnó um
Rousseau til minningar um tveggja alda
afmæli hans.
Bæjarverkfræðingurinn hefir sagt af
sór starfi sínu, af því að bæjarstjórnin
synjaði honum um launahækkun, er hann
hafði farið fram á.
Dánir. Kristján Guðmundsson vinnu-
maður dó í Landakotsspítala 24. nóv.
22 ára.
Guðsþjónusta 4 morgun:
I dómkirkjunni kl. 12 síra Jóh. Þork.
(Altariag.)
—---------kl. 5 — Bj. Jónsson.
í Frikirkjunni kl. 12 — Ól. Ólafsson.
Hjúsltapur. Guðm. Guðmundsson
skósra. á Akranesi og ym. Björg Gísla-
dóttir s. st. gift 6. des.
Kvöldskemtun heldur Lestrarfól.
kvenna Reykjavíkur á morgun
kl. S* 1/^ í Bárunni. Ungfrú Laufey Vil-
hjálmsdóttir talar þar um barnaleik-
stofur, Einar Indriðason og Herdís
Matthíasdóttir syngja elnsöngva, Ól. Dan.
Daníelsson kveður, Magnús Ólafsson synir
myndir og margt fleira verður þar til
skemtunar.
Skipafregn. Botnía kom í morg-
un. Meðal farþega voru Hannes Haf-
stein ráðherra, Jóh. Jóhannesson bæjar-
fógeti frá Seyðisfirði, sira Björn Þorláks-
son, Copeland kaupm., Chr. Fr. Nielsen
agent, Magnús Stephenseu verzlm. o. fl.
Frá Ameríku kom Bjarni Jónsson dbrm.
og Jón sonur hans og fleiri vestanfarar.
Ennfr. um 200 manns frá Austfjörðum
og Vestmannaeyjum.
Slys. Jón Hermannsson skrifstofustj.
meiddist talsvert snemma í vikunni. Var
á gangi í myrkri á Laufásvegi og datt
þar ofan í skurð og rifbrotnaði, auk þess
Bem hann meiddist nokkuð á fæti. —
Haun er þó nú í góðum afturbata.
Það er raunar með öllu ófært, að fjöl-
farnar götur skuli rifnar upp og í þær
gerðir djúpir skurðir, áu þess að leggja
eitthvað yfir þá eða afgirða, og er mesta
mildi, að eigi skuli stórslys hafa orðið af.
Toilet-pappír
kominn aftur
í bókverzlun ísafoldar.
Pappírsservfettur nýkomnar
í bókverzlun ísafoldar,
fsafoid 1913.
Sú breyting verður á ísafold
næsta ár, að hún kemur jafnaðarlega út
tvisvar i viku,
miðvikudaga oglaugardaga,
en verðúr í örlítið minna broti en að
undanförnu.
Blöðin verða því 104 í stað 80
hingað til, en verðið þó hið sama
4 kr.
Er það von útgefanda, að kaupend-
um blaðsins og lesendum þyki \ænt
um þessa breytingu.
Nýir kaupendur fá í kaupbæti 3 af
neðantöldum 4 sögum eftir frjálsu vali
um leið og þeir borga:
1. Fórn Abrahams (600 bls).
eftir Gustaf fansson.
2. Herragarðssöguna eftir
Selmu Lagerlöf.
3. Davíð skygna eftir fónas
Lie.
4. Fólkið við hafið eftir
Harry Söiberg.
Davíð skygni er heimsfrægasta
skáldsaga Jónasar Lie, Herragarðs-
sagan einkend sömu snild og önnur
skáldrit S. Lagerlöf. Fórn Abra-
hams einhver frægasta skemtisaga,
sem getur.
Auk þess fá nýir kaupendur blaðið
sjálft ókeypis til nýárs frá þeim degi
er þeir greiða andvirði næsta árg.
Isafold er
ódýrasta blað Iandsins
útbreiddasta blað iandsins
eigulegasta blað iandsins.
Hver íslendingur, sem fylgjast vill
með í þvi, sem er að gerast utanlands
og innan, í stjórnmálum, atvinnumál-
um, bókmentum, listum o. s. frv.
verður að halda Isajold.
Kaupbætisins eru menn vin-
samlega beðnir að vitja í afgreiðslu
ísafoldar.
Símið (Tals. 48) eða skrifið og
pantið Isajold pegar í stað — Jrestið
pvi ekki.
ÍSAF0LD er blaða bezt.
ÍSAF0LD er fréttaflest.
ÍSAF0LD er lesin mest.
Panfið!!!
Kjólaefni grá, bezta tegund 0,50. Rönd-
ótt kjólaefni á 0,50—0,63 aur. Blátt,
óslítar di kjólaoheviot 0,70. Gott, fallegt
heima-ofið kjólaefni af öllum litum 0,75.
Röndóttir, fallegir vetrarkjólar 0,80.
Blátt kamgarn8 cheviot 1,00. Svört og
mislit kjólatan, allir litir 0,85—1,00—
1,15-1,35,
2 álna broið góö knrlhannsfataefni
2|00 2,35—3,00. Sterk drengjafataefni
1,00—1,13. — Afarsterk grá skólafata-
efni 1,35. Blátt, sterkt drengjafataefni
1,15. Okkar alkunna, bláa, óslitandi
cheviot, fíngert 2,00, stórgert 2,35;—
bezta tegnnd 2,65. — Afarsterkt, grátt
slítfataefni 2,65. — Blátt, haldgott pilsa-
cheviot 1,15. Fallegt, gott, svart klmði
2,00. Ektablátt kamgarns-serges i bún-
ínga frá 2,00. Grátt og grœnröndótt
bversdagspilsaefsi kr. 1,00—1,15. Þykk
kápn og yfirfrakkaefni 2,00—2,36—2,75.
Svartir og allavega litir kápu-flosdúkar.
Okkar alþektu ektabláu »józt-jagtklnbbs-
serges* í karlmannsfatnað og kvenbnn-
ing 3,15 4,00—6,00. Góðar hestaábreið-
ur 4—5 kr. Falleg ferðatepppi kr. 5
—6 50. Heitar ullar-rúmábreiðnr 3,50
—4,50-5.00.
I skiftum gegn vörum eru teknar
hreinar ullartnskur á 60 aur. tvipundið
og nll 4 1.00—1.70 tvipnndið
Jijdsk Jijoleklædefjus,
Köbmagergade 46, Köbenh. K.
HðLUNDSKE SHAGTOBAKKER
Golden Shag
med de korslagte Piber paa
grön Advarseletiket.
Rheingold.
Special Shag.
Brillant Shag.
Haandrullet Cerut »Crown«.
FE. CHRISTENSEN & PHHJP
KÖBENHAVN.
Ritstjórar: Ólafur Björnsson
i[og Sigurður Hjörleifsson
liaíolduprentsuuOja