Ísafold - 05.03.1913, Blaðsíða 3

í S AFOLD
Frakkneskir morðinqjar.
Hópur sá, er hér birtist mynd af, er allur meira og minna riðinn
við hin ferlegu morð og rán, er áttu sér stað í París í fyrra, sem bifreiðar-
morðingjainir svonefndu, Bonnot og Garnier voru \ forkólfar fyrir.
Þeir tveir voru skotnir af lögreglunni, en félagar þeirra, 20 taisins, smátt
og smátt handsamaðir. Mál þeirra er nú fyrir frakkneskum dómstólum.
Búist við, að minsta kosti 7 þeirra missi lífið.
Nfr skattur á hestum á Engiandi,
Frá 1. dag aprílmánaðar næstk.
fer fram svonefnd malleín-rannsókn
á öllum hestum, er frá útlöndum
koma til Bretlands hins mikla. Er
það aðallega gert til að komast eftir,
hvort svonefnd snífi sýki sé í þeim.
Þetta hefir verið í aðsigi um nokk-
ur undanfarin ár, enda er þessi
malleín rannsókn komin á fyrir nokkru
á írlandi. Hefir stjórnaráðið gert hið
ítrasta til þess að fá undanþágu fyrir
íslenzka hesta, og með aðstoð Magn-
úsar dýralæknis lagt fram gild og góð
sönnunargögn fyrir því, að þessi
sýki hafx aldrei hér verið, og geti
alls eigi hingað borisl, þar sem girt
er fyrir með algerðu innflutnings-
banni á hrossum, enda boðnar fram
hinar fylstu tryggingar í því efni.
Hefir fjjöldi bréfa farið í milli um
þetta síðustu 3—4 árin. Hefir og
sendiherra Danakonungs í Lundún-
um vel og rækilega rekið það erindi
eftir gögnum héðan að heiman, sem
gengið hafa gegnum hendur utanrík-
isráðgjafans danska. En ekkert hefir
dugað.
Beinn kostnaður við þessa rann
sókn er um xo kr. á hest, jafnt fyrir
1000 punda gæðinginn frá Arabíu
og 100 kr. folann héðan. En auk
þess eru þetta sögð töluverð óþæg-
indi. Skepnunum ltður illa meðan
á rannsókninni stendur, og hún á að
gerast þegar, er hestarnir koma hraktir
af skipsfjöl. Rannsóknarhaldið stend-
þeir nær oss; hve verða þeir oss skilj-
anlegri, ^er vér virðum þá fyrir oss í
ljósi sögurannsóknanna, og það eins
þótt vór verðum að játa, að þeir hafi
verið háðir sínum tíma ! Hvílíkir af-
burðamenn anda og kraftar, hetjumóðs
og hugprýði, og þó af holdi og blóði
atenn eins og vór! —
En hvað er um Nýja testa-
Ot e n t i ð ? munu menn spyrja óþolin-
Otóðir. Hvað er um áreiðanleik þess
&ð segja? Hór er trúin sjálf í húfi!
Æðsta frumsetning sannrar trúar
befir ávalt verið þessi: Yerið óhræddir!
hurt með allan kvíða! Trú og kvíði
^tilokar hvort annað.
Því er ekki að leyna, að vór lítum
6kki á Nýja testamentið — fremur en
bið gamla — sömu augum og fyrri
flðar menn. Vór höfum þar fyrir oss
sem að ytra áliti eru ekki orðin
á neinn annan hátt en önnur rit,
°§ eru í letur færð af mönnum, sem
þfátt fyrir alla samvizkusemi þeirra og
sarmleikgáat voru ekki óskeikulir frem-
Ur en aðrir menn. Þess vegna ber rit-
1101 þessum ekki heldur saman í öllum
atriðum. Vór höfum hin fjögur guð-
sPjöll, er s]jýra frá æfistarfi Jesú. Heild-
arroyndin er yfirleitt hin sama í þeim
ur nokkra daga; er sagt að dýra-
læknir komist eigi yfir fleiri hesta
en 50 á sólarhring.
Sú raun þykir á komin að mink-
að hafi á írlandi sala islenzkra hesta
að mun síðan malleín rannsóknin var
tekin þar upp. Skiftar eru skoðanir um
það, hvort þessi nýi kostnaður lendi
fremur á kaupendum eða seljendum,
og sennilegnst að báðir kenni á því.
Bökarfregu.
Aiþýðusönglög II. 17 íslenzk þjóð-
lög, raddsett fyrir harmóníum, eftir
Sigfús Einarsson Reykjavík. Bóka-
verzlun Sigfúsar Eymundssonar.
Prentsmiðja D. Östlunds. Verð kr.
1,25.
Þetta er í fyrsta skiftið, sem þjóð-
Iög vor hafa birzt í slíkum búningi.
Hingað til hafa þau flest verið ein-
rödduð, og borist þannig úr einu
bygðariagi í annað. En hér höfum
vér nú fengið nokkur af þessum
görnlu góðkunningjum okkar, radd-
sett fyrir harmóníum, og er það
saonarlega vel farið.
Það er tiltölulega skamt síðan að
byrjað var á því, að safna þjóðlög-
um vorum saman, og ýmsir hugðu
að þar væri ekki um auðugan garð
að grisja; en sem betur fer hefir
reynslan sýnt hið gagnstæða.
Borið saman við fólksfjölda, eru
þjóðlög vor hreint ekki svo fá, og
öllum, en í einstökum atriðum ber þeim
oft ekki saman. Það er bersýnilegt, að
guðspjallamennirnir og eins höfundur
Postulasögunnar skýra frá ýmsu, sem
þeir hafa ekki sjálfir verið sjónarvott-
at að, en hafa bygt á öðrum heimild-
um. Hins vegar leiða textarannsóknirn-
ar að því rök, sem ekki verður hrundið,
að þessar heimildir hafa ekki borist
til vor óbreyttar í sinni upphaflegu
mynd, fremur en ritin sjálf í heild
sinni. Það sýna hinar mörgu þúsundir
ólíkra leshátta. Fjórða guðspjallið,
líklega hið lang-andríkasta og háíleyg-
asta rit, sem komið hefir fram innan
kristninnar, álíta nú margir lærðir
menn, að só ekki samið af Jóhannesi
postula, og þótt vér getum ekki álitið
það fyllilega sannað enn þá, verður
engan veginn sagt, að ástæður þeirra
allar sóu gripnar úr lausu lofti. Og
af bréfum nýjatestamentisins er vafa-
samt (og jafnvel meira en það) um
sum þeirra, hvort þau séu eftir þá
höfunda frá postulatímabilinu sjálfu,
sem nefndir eru í fyrirsögu þeirra eða
erfikenningin hefir eignað þau.
Af þessu leiðir, að ekki getur hór
verið um neinn undursamlegan upp-
runa rita þessara að ræða, nó um að
það sem meira er um vert, er það,
að þau eru flest gulifalleg.
AUar menningarþjóðir leggja hina
mestu rækt við þjóðlög sín, og telja
þau í röð sinna dýrmætustu gim-
steina. Vér höfum, því miður, verið
of hirðulausir í þessu efni — ekki
sýnt þjóðlögum vorum tilhlýðilega
ræktarsemi, en sem betur íer, vifð-
ist þó nú í seinni tíð vera að rofa
til að mun.
í þessu hefti er svo að segja hvert
lagið öðru fegurra, og þarna standa
þau i sínum þjóðlega hátíðarbúningi.
Má t. d. benda á »Bára blá«, »Legg-
ur reyki beint upp bæja«, »Keisari
nokkur mætur mann«, »Kátt er um
jólin« og síðast en ekki sízt »Harm
bótar-kvæði«. Öll eru lögin fyrir-
taks vel raddsett, nema ef vera skyldi
1. lagið, sem líka er í mjög vánda-
samri _»lydiskri« tóntegund. Þetta
sönghefti ætti_að_komast sem fyrst
til allra þeirra rnanna, er hljóðfæri
hafa og sönglist unna — það hlýtur
að^verða.j.þeim kærkominn gestur.
ec.Eg^ fyrir^mittídeyti^tei heftíð^eitt
af, því^ailra^bezta,^ sem birzt^hefir^í
söngmentum vorum. Sigfús Ein-
arsson ög útg. eiga skilda þjóðar-
þökk fyrir verkið, og eg vænti þess,
að ekki verði mjög iangt að bíða
næsta heftis.
Einar P. Jónsson.
íSitt af hverju.
liaímagns- Hinu nafnkunni Nóbels-
straunnu', verðlaunaSi sænski vís
barnaupp- indamagur, S v a n t e
eldi og lang- ^rriienius il0fir um
lífi. ................ „
tima fengist við að rann-
saka áhrif rafmagnsstrauma í sambandi
við barnauppeldi.
Það er kunnugt, að auka má þróun
nokkurra jurta með breytilegum raf-
magnsstraumum. Arrhenius gerði nú
samskonar tilraun á skólabörnum.
Tveir hópar skólabarna voru valdir úr
og í hvorn hóp sett börn á líku þroska-
stigi, andlegu og líkamlegu. Annar
hópurinn var svo látinn vera í kenslu-
stofu, þar sem veitt var í breytilegum
rafmagnsstraumum, en hinn í venju-
legri kenslustofu.
Að hálfu ári liðnu kom það í ljós,
að börnunum í rafmagns-strauma-stof-
unni hafði farið mun meira fram, bæði
að líkamlegum vexti og andlegum
þroska.
Samskonar eða líkar tilraunir hafa
síðar gerðar verið í Yesturheimi og
árangur orðið hinn sami.
eigna þeim óskeikulleika vegna slíks
upprúna. En þar sem óskeikulleikinn
er fallinn leiðir hórumbil af sjálfu sór,
að ekki verður heldur að órannsökuðu
máli gert ráð fyrir, að alt efni þeirra
só sögulega áreiðanlegt, nó þeirri hugs-
un á bug vísað, að einnig þar hafi
getað slæðst inn miður áreiðanlegar
sögur, só miðað við venjulegan sögu-
legan mælikvarða. Því er ekki að
neita, að sumum frásögunum úr lífi
frelsarans ber ekki saman. Hinar yndis-
legu frásögur Lúkasar um fæðingu
Jesú, koma ekki nákvæmlega heim við
frásögur Matteusar (t. a. m. er svo að
sjá sem Matt. álíti, að Jósef og María
hafi upphaflega átt heima í Betlehem,
en Lúkas lætur þau hafa átt heima í
Nazaret), auk þess sem vór vitum, að
sumt í frásögum þessum, eins og þær
liggja nú fyrir, hefir hljóðað öðruvísi
f öðrum, og það mjög gömlum, hand-
ritum. Þannig hljóðar niðurlag ættar
tölunnar hjá Matteusi 1 mjög gömlu
sýrlenzku handriti: »0g Jakob gat
Jósef, en Jósef gat Jesúm, sem kallast
Kristur«, (Matt. 1, 16) — svo að eg
nefni að eins eitt dæmi. Frásögunum
um upprisu frelsarans ber, sem kunn-
ugt er, engan veginn saman f öllum
Nú hefir nafnkumiur ameiískur
læknir, M r. Mortou, spáð því, að
þessi góði árangur verði til þess, að,
áður langt líði, muni hver kenslustofa
búin út með áhöldum til að íramleiða
breytilega rafmagnsstrauma, og einnig
sjúkrastofur í spftölum, síðar meir og
almenn híbýli. Af þessu telur hann
munu leiða langlífi svo verulegt, að
meðalaldur mauna eigi að verða að
minsta kosti 100 ár. Hver sem
lifði þá!
ReykjaYíknr-annáll.
Aðkomumenn. Síra B.jarni fíinarsson fiá
Mýrum og sira Ólafnr Magnússon frá Arn-
arbæli.
Aftakaveður á austan með blindhríð geys-
aði í fyrri nótt hér í bæ og sjálfsagt um
meiri bluta landsins. Símaslit hafa orðið
nokkur.
Hér i bæ varð eigi annað teljandi tjón
af ofviðrinu en það, að vélbáturinn Yalnr
sökk á höfninni. Báturinn var eign Val-
entinusar Eyólfssonar 0. fl., óvátrygður.
Reynt verður að ná honnm upp, ef hann
finst, en ófundinn var hann í gærkveldi.
Föstuprédikun i kvöld kl. 6. Jóh. Þork.
Lágur loftþungi. Loftvogin sýndi í gær-
morgun minni loftþunga en dæmi eru til
síðu8tu 24—25 árin. C. heitinn Zimsen
konsúll hafði gert merki á loftvog sina
um loftþungann á Þorláksmessu 1888 og
reyndist loftþunginn nákvæmlega sami í
gær, en hefir annars aldrei komist neitt
likt þvi eins lágt. Á þessari loftvog benti
nálin á 697.
Leikhúsið. Leikfél. Rvíkur er búið sð
leggja Um hdttatíma á hilluna, en ætlar
um næstu helgi að sýna hið gamla, góð-
kunna og síunga Æfintýri á gtinguför,
sem vafalaust er allra leikrita bezt látið
af almenningi. — Kristján Þorgrímsson
konsúll sýnir sig þar enn af nýju í sínu
bezta hlutverki, Kranz birkidómara. Utan-
félagsmenn tvo hefir Leikfél. fengið til
að leika stúdentana, báða ágæta söng-
menn — þá nafna Einar Indriðason og
Einar E. Hjörleifsson. Skrifta-Hans leik-
ur enn sem fyr Arni Eiríksson. Allar
líkur til þess, að Æfintýrið verði þessu
sinni betur leikið en nokkuru sinni áður.
Söngfélagió 17. júni efnir til samsöngs i
næstu viku, seinni hluta hennar. Þar
verða á söngskrá mörg alkunn og fræg
lög. Aðallsgið: LandkjencLing eftir
örieg.
Alklæöi og
Dömuklæði
bezt og ódýrast hjá
Sturlu Jónssyni.
atriSum. HvaS snertir kenningu Jesú,
þá er hún svo ólík í sumum atriðum
í samstofna (þ. e. þremur fyrstu) guð-
spjöllunum og fjórða guðspjallinu, að
það eitt þykir gera s ö g u g i 1 d i hins
síðarnefndu rits vafasamt, svo háleitt
sem allir verða hinsvegar að játa, að
það rit só. Og innan samstofna-guð-
spjallanna má og benda á ósamhljóðan.
Hvernig hafa sæluboðanir frelsarans
upphaflega hljóðað? Menn beri saman
Matt. 5, 3—10. og Lúk. 6, 20—26.
Hvernig heíir sjálf drottinlega bænin
»Faðir vor« upphaflega hljóðað? Menn
beri saman Matt. 6, 9—13. og Lúk.
11, 2—4. Meira að segja er ástæða
til að ætla, að hin frábreytta mynd
bænarinnar hjá Lúkasi nafi upphaflega
verið enn frábrugðnari bæniuni hjá
Matteusí. í svonefndu Markíons-guð-
spjalli (frá 130—140 e. Kr.), sem ber-
sýnilega er að meginefni til tekið upp
úr Lúkasar-guðspjalli, byrjar bænin á
þessa leið: »Faðir, komi þinn heilag-
ur andi yfir oss og hreinsi oss« — en
sú byrjun gæti mætavel komið heim við
orðin í Lúk. 11, 13.
»En þetta eru smámunir«, munu
menn segja. Jú, vissulega eru það
»smámunlr«, en það eru þó einmitt
71
Hattar og húfur
nýkomið stórt úrvai.
Sturla Jónsson
Þjalir
þar á meðal alls konar Sag'þ.jalir.
Beztar og lang'-ótlýrastar
í verzl. B. íí BjarnasoD.
Rræðandi
og skemtilegt erindi verður flutt á
fundi stúkunnar Einingin nr. 14 í
kvöld.
Allir félagar reglunnar eru beðtiir
að mæta og allir félagar reglunnar
þurfa að mæta og hlýða á þetta
erindi.
Á síðasta fnndi var skýrt frá nafni
málshefjanda.
Nýkomið
mikið úrval af karlmannafataefn-
um, bláum, svörtum og mislitum,
sem öll seljast með afarlágu verði.
nú fyrir páskana.
Andrés Andrésson
klæðskeri
Þingholsstræti 1
Flettisagirnar
og Bútsagirnar
orðlögðu eru komnar aftur.
Stærðir 18 — 20 — 24 og 30 þm.,
og eru seidar með binu gamla
lága verði, þrátt fyrir vörutollinn.
Verzl. B. H. Bjarnason.
Innilega þökk vottum við öllu þeim fjær
og nær, sem á einn eða annan hátt réttu
Árna heitnum Jónssyni frá Móabæ hjálpar-
hönd i hans þungu og löngu banaiegu, og
við fráfall hans sýndu okkur mannúð og
hjálpfýsi.
Nöfn þeirra allra verða ekki hér talin.
Þó skal sérstaklega nefna þær BjörguGuð-
mundsdóttir Auðnum, Mariu Eirfksdóttir
Landakoti og Ásgeir G. Stefáns trésmið
Hafnarfirði.
Af hrærðum huga biðjum við alvald allra
gæða, að rétta þeim öllum sina máttar-
hönd, er þeím mest á liggur.
Móabæ á Vatnsleysuströnd.
Jón Jónsson. Áslaug Jónsdóttir.
Kristín Gisladóttir.
slíkir »smámunir«, sem öllu öðru frem-
ur hafa orðið innblásturskenningunni
að bana. Og þar sem slíkt rit á í
hlut sem sjálft Nýja testamentið, tjáir
ekki að slá striki yfir »smámunina«.
Miklu fremur mega allir þeir sem elska
þá bók vera rannsóknurum hennar
innilega þakklátir fyrir, að þeir hafa
viðhaft jafnmikla nákvæmni og þeir
hafa viðhaft. Því að þótt nákvæmni
þessi bafi gert ýmislegt ótrygt, sem
áður var ugglaust haldið — og fyrir
það er sízt að synja, — þá er það
einmitt þessari sömu nákvæmni að
þakka bve fast það stendur, sem þar
stendur óhaggað.
Því er sem só engan veginn svo
farið sem margir virðast ætla, að bib-
líu-rannsóknirnar, og nýguðfræðingarnir
að því leyti sem þeir hafa verið við
þær riðnir, hafi gert Nýja testamentið
svo ótrygt, að ómögulegt só lengur á
því að byggja. Vitanlega gæti það
virzt ótryggara nú, eftir að innblástur
og óskeikulleikl þess er að engu gerð-
ur, en það áður var. Nú tjáir ekki
að heimta meiri óskeikulleika af nýja
testamentinu en öðrum ritum, sem
ófullkomnir menn hafa fjallað um.
Vór getum ekki bygt sáluhjálp vora