Ísafold - 12.04.1913, Page 3

ÍSAFOLD
115
i
r
1Œ3SC
30
30
30
3E1IEI
30
30
3E3E=H
L
<0
cŒramfialé qf verésMrd c3. Æ.
<0
30
3>
Uppþvottastykki: 0.25 0.38 0.45
0.48.
Vasaklútar hv.: 0.10 0.15 0.18
0.20 0.22 0.25 0.30 0.40 0.45
0.50.
Vasaklútar rauðir: 0.20 0.25 0.32
0.40 0.45.
Vatt sv.: pl. 0.25 hv. pl. 0.20
Vatt svart og hvítt í álnum: 0.28.
Vatteruð teppi: 4.80 7.00 9.90
12 30 16.40.
Ennfremur: Pappír og ritföng, Málningarvörur, Leður ogskinn.
Skóflurnar og þaksauminn góðkunna.
Þegar keyft er fyrir minst 10 krónur í einu af vefnaðarvöru,
eða pappír og ritföngum, sendist það burðargjalds-
frítt á allar hafnir, er skipin koma við.
Voxdúkur á borð: al. 1.00 1.20
1.80.
Voxdúkur framan á hillur: al.
0.06 0.08.
Vetlingar: 0.40 0.50 0.65 0.75 1.00
1.15 1.35 1.40 1.50 1.70.
Verkmannaskvrtutau: al. 0.400.47
0.52 0.60.
Verkmannaskyrtur: 1.95 2.10 2.25
2.50 2.80.
Vestishringjur: 0.02.
Munið: að V. B. K. selur beztar vörur gegn lægsta verði.
að V. B. K. hefir mest úrval af þeim vörum, er
fólk notar alment.
að Y. B. K. er ein af elztu, alinnlendu verzlun-
unum, og því rétt, að beina viðskiftum þangað.
IE=3E3E
30
30
3E=1IE
30
30

3BE3Í
J
Járnbrautin austur.
Hvar á hún að liggja?
Talsvert hefir verið ritað og ra?tt
um það nú i seinni tíð, að ieggja
járnbraut frá Reykjavík austur í
Arnessýslu, en þó ekki meira en
eðlilegt er, þar sem um jafndýrt
fyrirtæki er að tefla, því þetta er svo
mikið fjárspursmál, að nauðsynlegt
er, að ekki sé hrapað að framkvæmd
á slíku stórvirki, án nákvæmrar at-
hugunar, og þarf því að hafa margt
fyrir augum, en þó sérstaklega það,
hvar staðhátta vegna muni hentugast
að leggja járnbrautina, ef til kemur,
og eflaust verður einhverntíma.
Spurningin er: Hvar er jafnlendasti,
styzti og snjóléttasti vegurinn aust-
ur í framleiðsluhéruðin.
Eg sé af blöðunum, að byrjað
hefir verið í sum tr, sem leið. að mæla
fyrir jámbraut austur ytír Mosfells-
heiði og tnun svo eiga að liggja
niður Þingvallasveit og Grimsnes; er
því svo að sjá, að þessi leið pvki
álitlegust til að leggja brautina um
austur í Árnessýslu, en eg efast um,
að svo sé, eti tel mjög líklegt, að
til sé heppilegri leið írá Reykjavík
austur í aðal-framleiðsluhéruð fiam-
tíðarinnar á Suðurlandsundirlendinu,
en sú leið hefir varla verið nefnd á
nafn, siðan þetta járnbrautarmál
komst til tals. Leiðin sem eg tel
hyggilegasta, er úr Rvík um eða hjá
Hafnarfirði, þaðan þráðbeint á endann
á Sveifluhálsi og eftir mosasléttum
milli Sveifluháls og Trölladyngju, og
annaðhvort yfir suðurendann á
Sveifluhálsi, sem er mjög lágur, eða
fyrir sunnan hann og þaðan beina
stefnu sunnanvert við Arnarfell —
sem er ssamt fyrir austan tunið í
Krísivík — og á Krísivíkurhraun
fyrir neðan — sunnan •— Eldborg,
svo austur hraunið fyrir neðan Geita-
hlíð, austur hjá Herdísarvík fyrir ofan
Selvog, en framan Hlíðarenda í Ölfusi,
austur með fjalli hjá Hjalla, austur
hjá bæjaþorpi, og nálægt flutninga-
brautinni þaðan austur að Ölfusá.
Þetta er eg viss um að er jafnlend-
asta o: mishæðaminsta leiðin á milli
Reykjavíkur og Árnessýslu, og áreið-
anleva sú allra snjóléttasta á vetrum,
og hvergi eins fljótt að taka upp
snjóa á vorin, því leiðin liggur svo
lágt og nærrisjá. Það kom stundum
fyrir, áður en vagnvegur var lagður
yfir Hellisheiði, að austanpóstur fór
þessa leið, er alt annað var ófært.
Svo er þess að gæta, að ef járn-
braut væri lögð þessa leið, þá lægi
hún í gegnum einhverjar hinar frjó-
sðmustu sveitir suðurlands, Ölfusið
og Flóann, ekki því að gleyma, að
þá fengist samband við eitt hið
bezta fiskiver Suðurlands, Þorláks-
höfn, og með lítilli afbraut við
Grindavík, þar sem vera tnun hið
líklegasta hafnarstæði austan Reykja-
ness, »Hópið«.
Einnig er það vitanlegt að Eng-
leudingar eiga Krísuvíkurnáma, og
mundi það félag, ef til vill, nota
bn.utina mikið.
Það hefir einhver stungið upp á
því nýlega, að heppilegt mundi að
hafa hina fyrirhuguðu braut austur,
rafmagnsbraut, og nota aflið úr Sogs
fossunum. En mundi ekki eins
mega nota afl úr Reykjafossi í Ölf-
usi til að knýja vagna um þessa
braut? Að vísu er eg ekki r^fmagns-
fróður, og get því ekki um sagt,
hvort þar hefðist nægilegt afl; en
hitt veit eg, að ekki er sá hluti foss-
ins háður útlendingum, sem er eign
Árnessýslu.
Á Alþingi 1911 var lítillega minst
á þessa leið. Það gerði SiqurÖur
Skurðsson, núverandi i. þitigm. Ár-
nesinga, í sambandi við tillögu um
3000 kr. fjárveitingu til rannsóknar
á járnbrautarlagning austur. Hann
getur þess, að hin fyrirhugaða leið-
yfir Mosfellsheiði, um Þingvöll og
s. frv., sé snjóþung og krókótt, og
fullyrðir að finna rnegi aðra leið fynr
járnbrautina, sem sé bæði styttri og
snjóléttari. Og hanti bendir þar á,
að lecgja mætti járnbrautina um
Hafnarfjörð, fyrir ofan Selvog og upp
Ölfus að Ölfusárbrú (Alþingistíð.
B. II., 201—203, og víðar).— Hann
leggur ennfremur áherzlu á það, að
óumflýjanlegt og sjálfsagt sé »að
rannsaka alla þá staði eða allar þær
leiðú, er koma til álita við lagning
járnbrautar austur í sveit!r«. Og
með það fyrir augum kveðst hann
greiða atkvæði með tillögunni.
Það getur verið, að á þessari um-
ræddu leið kunni að vera einhverir
þeir annmarkar, sem gera það ókleift,
að leggja brautina þá leið. En um
það verður þó ekkert sagt fyr en það
hefir verið rannsakað af járnbrautar-
verkfræðing. En allar þær leiðir,
sem hugsanlegt er,staðháttannavsgna,
að fara megi, ætti að sjálfsögðu að
athuga og bera saman. Á því á
þjóðin skýlausa heimtingu; þar má
engin hreppapólitík eða einstakra
manna hagsmunir komast að. Þar
verður það eitt að ráða, hvar heppi-
legast er að leggja brautina, bæði
með tilliti til kostnaðar, og hvar hún
komi að sem mestum notum. —
Eg hefi nú bent á þessa áðurnefndu
leið sem líklega, og mér þykir sjálf-
sagt, að hún sé rannsökuð, áður
en byrjað verður á járubrautarlagn-
ingu austur í Árnessýslu.
Gamma.
Bátstapi í Vestm.eyjum.
Á þriðjudag vildi það slys til í
Vestmanneyjum, að bátur týndist
með 4 mönnum á. Þeir voru við veið-
ar undir Bjarnarey. En um miðjan
dag hvesti allmjög og ætluðu þeir
þá að sigla heim, en kolisigldu sig.
Skrá
yfir íslenzkar iSnaðarvörur seldar á
Hazar Thorvaldsensfélagsins 1912.
Tala Kr. a.
Vetlingar .... 679 pör
Sokkar .... 349 —
Hyrnur .... 134 st.
Band 521,10
Vaðmál .... 75,76
Nærfatnaður. 44 st. 274,90
Kvenhúfur . 384 —
Kvenhúfur með skúf
og hólk 37 —
Ábreiður ... 7 — 101,00
Ljósdúkar . . . 78 — 479,23
Kommóðudúkar. 26 — 90,15
Ymislegar hvítar
bróderingar . 133 — 317,87
Bróderaðar serviettur 25 — 23,16
Ýmislegur mislitur
útsaumur . . 46 — 258,95
Hekl 58 — 94,66
Silfur belti . 12 — 270,00
— beltispör . 9 — 216,00
— millubönd . 3 — 80,00
— brjóstnálar . 113 — 412,35
— millur 45 — 44,50
— munir af
ýmsu tagi 88 — 302,24
Utsrkornir munir úr
tró, horni, steini
og beini . 130 — 676,55
Utskornir spænir 103 —
Sútuð skinn 145 — 912,50
ísl. skór .... 525 pör
Margt fleira, svo sem gömul
frímerki, póstkort, fanga-
mörk o. s. frv.
Álls selt á árinu fyrir kr. 11,672,51
Thorvaldsensbazar var stofnaður ár-
ið 1900, opnaður 1. júní það ár. Frá
byrjunardegi til ársloka 1913hefir verið
selt á honum fyrir alls kr. 147,525,
28 au. Nú er með öðrum orðum búið
að selja fyrir l1/^ hundrað þús. kr.
Alt er það að heita má íslenzkur
heimilisiðuaður, sem á boðstól-
Um er á bazarrmm, at'urðir, sem áður
séldust illa og slitrótt.
Er það því nytsemdarstofnun sem
Thorvaldsensfólagið gekst fyrir, er það
stofnaði bazarinn.
ReykjaYíkur-annáll.
Aðkomumenn: Sira GHsli Skúlason frá
Stórahranni, Þorsteinn Thorarensen frá
Mó«iðarhvoli, Grímur Thorarensen frá
Kirkjubæ, allir til að vera við jarðaríör
frú Ragnh. Thorarensen, i gser.
Dánir: Einar Bjarnason, gamalmenni,
Bræðraborgarst. 24, 82 ára. Þó 7. april.
Ólina Hannesdóttir, húsfr., Skólavst. 16,
53 ára. Dó 5. apríl.
Ingigerður Ingibjörg Helgadóttir husfr.,
Skólavörðust. 4 B, 64 ára. Dó 6. april.
Kristin Jensdóttir húsfr., Njálsgötu 48,
51 árs. Dó 6. april.
Guðsþjónusta á morgun:
I Dómkirkjunni kl. 12 Jóh. ÞorkelssoD.
----------kl. 5 Bjarni Jónsson.
í Fríkirkjunni kl. 12 Ól. Ól.
Hjúskapur: Páll Óskar Lárusson tré-
smiður, Spítalastig 4, og ym. Jakoblna
Jóhanna Þorgrímsdóttir. öift 10. april.
Karl Nikulásson verzlm. fer nú með
Hólum norður á Akureyri og verður þar
deildarstjóri fyrir steinolíufélagið D. D.
P. A.
Kvöldskemtun á að vera í Goodtempl
arahúsinu annað kvöld, eins og auglýst
er hér i blaðinu. Meðal annars gefst þá
fólki færi á að sjá Friðfinn Guðjónsson
í sinu gamla hlutverki i|Frúin sefur.
Hann lék það hér i bæ fyrir mörgum
árnm og þótti . ð því mikil skemtun.
Tveir aðrir gamanleikar verða og sýndir.
Sjðnleikar Hringsins. Einu sinni á ári
efnir kvenfélsgið H r i n g u r i n n til sjón-
leika i góðgerðaskyni. Það hefir jafnan
verið ánægja mikil að sjá Hringstúlkur á
leiksviðinu. Á miðvikudaginn ætla þær
að leika Hinn dularfulla arf, leikrit
eftir Emmu Gad, fjörugt og hnittíð.
----------- --------------
Árbók Balkanófriöarins.
Til glöggvunar á atburðum þeim,
er gerst hafa í hitium mikla ófriði,
er nú virðist ætla nð sjá fyrir end-
ann á — fer hér á eftir yfirlit yfir
úrslitatíðindi þau, er gerst hafa:
3J. sept. 1912 skera Búlgarar, Serbar,
Svartfellingar og Grikkir herör um rlki
sln.
1. okt. hjóða Tyrkir út sínum her.
2. okt. gera stórveldin sáttaumleitanir.
3. okt. gera Bandamenn kröfu til Tyrkja-
stjórnar um að fá aukin völd í Makedóníu.
8. okt. segja Svartfellingar Tyrkjum stríð
á hendur.
10. okt. vinna Svartfellingar fyrsta sig-
ur sinn, kastalinn Detchick fellur í hend-
ur þeirra.
11. okt. setjast Svartfellingar um Skut-
ari.
13. okt. gera Grikkir, Búlgarar og Ser-
bar Tyrkjum úrslitakosti.
14. okt. vinna Svartfellingar Tuzi. —
Sama dag taka Krítar-þingmenn sæti i
griska þinginu.
15. okt, gera Tyrkir frið við ítali og
kalía sendiherra sina heim frá Balkan-
þjóðum.
17. okt. segja Tyrkir Búlgurum og Serb-
um strið á hendur, en Grikkir Tyrkjum.
18. okt. ryðjast Búlgarar inn i Mustafa
Pasha, og Serbar fara inn yfir landamæri
Tyrklands.
20. okt. setjast Grikkir um Elsassona.
21. okt. hertaka Búlgarar Kirk kilisse
og halda til Adrianópel, Serbar setjast um
Yskyb, en Grikkir lykja Epirus-strönd land-
spennu.
22. -24. okt. híða Tyrkir hinn mikla
ósigur við Lule Burgas. Serbar vinna
Knmanovo og Grikkir Servia.
31. okt. eru handamenn búnir að hrekja
Tyrki austur fyrir Tchatalja.
3. nóv. reyna stórveldin enn að miðla
mál im.
8 nóv. taka Grikkir Saloniki.
10. nóv. vinna Serbar Monastir.
15 nóv. kemur upp þrætan milli Serba
og Austurikis-Ungverjalands út af þvi að
Serbar vilja fá höfn við Adriahaf.
28. nóv. er Albania lýst óháð rfki.
3. des. Vopnahlé gert milli Tyrkja ann-
arsvegar og Búlgara, Serba og Svartfell-
inga hins vegar.
16. d’s. hefst friðarfundnrinn i Lund-
únum.
17. des. koma sendiherrar stórveldanna
saman á fund 1 Lundúnnm. Þeim fundi
frestað seint i mánuðinnm.
1913, 13. jan. sigra Grikkir í sjóorustu
við Tenedoas.
23. jan. gerir Euver Bey stjómarbylt-
ingu í Konstantinopel. Mahmed Schevket
werður stórvezír i stað Kiamíls, Nazim
Pasha drepinn.
29. jan. slita fulltrúar Balkanrikja frið-
arumleitunum
30. jan. er vopnahlétiu sagt upp.
3. febr. hefst strtrskothriðin af nýju á
Adrianopel.
20. febr. ganga Búlgarar og Rúmenar
að því, að stórveldin miðli málum í deilu
þeirra.
6. marz taka Grikkir Janina.
26. marz taka Búlgarar Adiianopel.
Eftirmæli.
Eina og áður er getið hór í ísafold,
19. tölubl., andaðist Magnús bóudi
Magnússon í Lykkju á Kjalarnesi
á heimleið úr Reykjavik þ. 5. marz s. 1.
Þess er getið til í sama tölublaði að
hann muni hafa dottið af hestbaki og
rotast; en þar sem hann var einu á
ferð, er dauða hans bar að, er ek,ki
hægt að segja með neinni vissu á hvaða
hátt þann hefir að borið, en allar lík-
ur eru til, að hann hafi kent sjúkleika
og farið af baki bestinum og andast
svo skömmu síðar; enda ber það líka
heim við það, að samferðamenn haus,
þeir er fóru af stað með honum úr
Reykjavík, fundu hann síðar á slóttum
grasbala og hestinn þar skamt frá.
Ennfremur lét læknirinn, er skoðaði
líkið það í ljósi, að dauðameinið hefði
verið hjartaslag.
Magnús heitinn var fæddur í Lykkju
á Kjaíarnesi þ. 23. maí 1858, sonur
Magnúsar Eyólfssonar bónda þar og
ólst hann upp hjá föður sínum og
dvaldist hjá honum fram yfir tvítugs-
aldur þar til hanu lét af búskap og
fór til sonar slns Eyólfs, er þá bjó í
Skrauthólum í sömu sveit.
Þegar faðir Magnúsar fluttist frá
Lykkju, fór hann til Tómasar bróður
síns, er þá var bóndi á Esjubergi og
var þar í nokkur ár, þar til hann
kvsentist Jarþrúði Þórólfsdóttur frá
Arnarholti, er nú lifir mann sinn.
Keypti hann föðurleifð sína, jörðina
Lykkju og bjó þar síðan til dauðadags.
Magnús heitinn var hár maður vexti
og þrekinn og að öllu hinn tígulegasti
og í framkomu allri, háttprúður og
fáskiftinn. Hreinskilinn var hann og
ráðhollur öllum, er til hans leituðu og
þeir voru margir öll hans búskaparár.
Þar sem þetta fór saman við sérsfcaka
gestrisni, er þeím var svo eiginleg báð-
&