Ísafold - 19.11.1913, Page 3

ISAFO L D
365
glæp eins og þessum — til þess að
skapa eftirminnilegt varuðardæmi fyr-
ir aðra.
Eftir strangasta bókstaf laganna,
sem hér eiga við, mun þó eigi farið,
því að þá ætti glæpurinn að varða
líflati samkv. 191. gr. hegningarlag-
anna, er svo hljóðar:
Hver sem tekur annan mann aj
lífi með rdðnum hug, hefir jyrirgert
lífi sinu.
Samkvæmt langri venju vorra tíma
mun í stað lífláts koma æfilangt, þ.
e. 16 ára fangelsi.
Það er mælt, að embættismanm
þeim, er fyrstur fjallaði um þetta
eiturmorð, hafi falhð það afarþungt,
hafi verið sífelt að óska þess við
störf sín, að grunurinn um morð
reyndist ástæðulaus.
Svo mun öllum góðum mönnum
hafa farið.
Enginn er svo harðbrjósta að óska
þess, að slíkt voða-ólán lendi á nokk-
urum manni.
En í hina röndina verður og að
horfa framan í sannleikann og taka
afleiðingunum, fyrir hönd þeirra erfyr-
ir þeim verða, hversu mjög, sem til
rifja rennur.
Til sifjaliðs hinna seku á samúðar-
tilfinning vor þó fyrst og fremst að
hverfa, til barnsins, sem munaðar-
laust er orðið, til hinna, sem eldri
eru' og lostnir eru þessum óvæntu
og þungu raunum. Enginn lítur þá
hornauga — allir finna til samúðar
með þeim.
Söng-skemtun,
í gærkveldi söng frú Laura Fin-
sen fyrsta sinni fyrir Reykvíkinga.
Sú viðkynning varð á þá lund, að
ef bœjarbúar mega ráða, munu þar á
eftir fara margir »kvöldsöngvar«.
Það mátti segja um viðtökurnar,
sem frúin fékk í gærkveldi, með ör-
litilli hreyting frá orðum skáldsins,
að þær: »byrjuðu sem blærinn, er
bylgju slær á rein, en brutust loks
sem stormgnýr, svo hrikti í grein«.
I byrjun var það, sem nokkuð
skorti á samrunabandið milli hennar
og áheyrenda. En eftir því sem leið
á söngskrána »þiðnuðu« áheyrendur
og lófatökin uxu með hverju lagi og
að síðustu endurómaði húsið af lófa-
taki blönduðu fagnaðarópum.
Og þá takast skemtanir vel, er
samúðin vex milli þeirra, sem veita
og þiggja, eftir því sem á líður.
Eg ætla nú ekki að fara að hlaða
frúnni neinn turnháan lofköst, enda
væri það henni fjarri skapi, en satt
verður þó að segja. Og sannleikur-
inn er, að þetta var óvenju ánœgju-
leg sóngskemtun.
Rödd frú Finsen er ekki mikil, en
eitthvað bjart og létt ýfir henni, eitt-
hvað sem smýgur með sarnúð inn
í hugskotin. Og þegar saman við
svo hlýja og vel stilta rödd fer af-
bragðs góð meðferð á efninu, á Ijóð-
unum, sem farið er með, — látlaus
framkoma, sem bezta þokka býður
— þá verður heildarsvipurinn á söngn-
um ekki slakur.
En svo var það um frú Finsen og
söng hennar.
Eg er eigi söngfróður og ætla mér
því eigi þá dul að fara að gagnrýna
einstök lög á söngskránni, en þá er
eg samt illa svikinn, ef fólki yfirleitt
þykir eigi.unun og ánægja að heyra
frúna syngja.
Bezt tóku áheyrendur síðustu lög-
unum á söngskránni, Griegslögun-
um og þá eigi sízt hiaum stórhress-
andi morgunsöng (God morgen) þar
sem þeir Grieg og Björnson hafa
lagt saman og búið til tilgerð-
arlausan, en þó dillandi 'ofgerðaróð,
í tónum og orðum til hins kvikn-
andi, vaknandi, dýrðlega dags, til
dögunar með sólina í fanginu, rek-
andi burtu alt leitt og óljúft 1 Og
frú Finsen var i söng og sýn lif-
andi mynd listaverks B)örnsons og
Griegs.
A eftir lögunum á söngskránni
söng frúin Sólskríkju Laxdals á ís-
lenzku með óvenju góðum framburði.
Var þeirri kurteisi við íslenzka áheyr-
endur og tónskáldið. sem sjálfur var
viðstaddur, auðvitað tekið með fögn-
uði. hgo.
Landar erlendis.
Pétur Jónsson söngvari hefir ný-
lega verið ráðinn í fasta stöðu við
söngleikhús í Kiel á Þýzkalaudi til
þriggja ára, frá ij. sept. 1914 til
rj. sept. 1917, með góðum launum.
Sem stendur er Pétur í Berlín og
hefir sungið þar all-mikið.
Fjalla Eyvindur var leikinn í Karls-
krona í Svíþjóð þ. 20. okt. Daginn
eftir flntti blað Lundborgs: Karls-
krona-TidningenemVzr ítarlega og góða
grein um leikinn og höfund hans
með mynd af Jóhanni og leiksviðs-
mynd úr Fjalla-Eyvindi.
Leiknum var mikið vel tekið í
Karlskronu.
4°/o - málið.
Frá hr. Þórarni Tuliniusi hefir
Isajold norist svofeld yfirlýsing:
»Út af símskeyti því, frá hæsta-
réttarmálflutningsmanni C. B. Flenri-
ques til ísafoldar þar sem hann segir,
að skýrsla min til ritstjóra blaðsins
feli í sér keðju af ósannindum, skora
eg hér með á hann að koma fram
með sannanir fyrir þeirri staðhæfing,
en lýsi hann ella hér með óáreiðan-
legan mann«.
Siðar verður vikið nánar að þessu
máli.
Minning Stgr. Thorsteins-
son.
Sira Friðrik J. Bergmann ritar i
Breiðablik, septemberheftið, einkar
fallega og hlýja grein um hið látna
þjóðskáld »vitsmunamanninn mikla
í hópi islenzkra skálda«, er hann
kallar hann.
Lénharðnr fógeti
Langur ritdómur er um hann i
Breiðablikum septemberheftinu eftir
ritstjórann. Ritdómurinn endar á
þessum orðum:
»En hvað er skáldið að kenna ?
Hverju ætlast hann til að lekritið
komi inn i huga þjóðarinnar?
Sjáljstœðistilfinningunni.
Afdrif Lénharðs voru svar þjóðar-
iunar á 16. öld upp á þá spurningu,
hvernig fara ætti með danska valdið
í landinu. Hvert -er svar tuttugustu
aldar? Er það ekki eins hættulegt
nú eins og þá? Er það ekki miklu
háskalegra nú? Er ekki sjálfstæðis-
tilfinningin öllu máttlausari nú en á
16. öld? Á ísland nú nokkurn jafn-
ingja Torfa í Klofa að sjálfstæðis-
hug? Samanber fánamálið og með-
ferð síðasta þings á þjóðmálum yfir-
leitt.
Það er léttur leikur að eiga við
einn Lénharð og hann danskan. En
leikurinn er torsóttari þar sem úir
og grúir af Lénhörðum — og þeim
íslenzkum.
Látin
er nýlega norður á Akureyri Guð-
riður Jónsdóttir, ekkja Jónasar læknis
frá Tunguhálsi, en móðir Jónasar
sagnaskálds Jónassonar frá Hrafna-
gili
Kvenréttindabaráttan.
Kringum hnöttinn.
Brezk hefðarkona ein, lady Grace
Westmore, er um þessar mundir að
le?gja í ferð.il.tg kringum hnöttinn,
t:l þess að s ifna undirskriftum undir
áskoranir um að veitl komnn kösn-
ing.in étt.
Hún hefir sett sér það mark, að
safna 1 miljón undirskriíta og þegrr
bru Grace IVestmore
því er lokið að afhei d ut.inrikisráð-
herra Breta skjölin.
Frú Westmote er af grfugustu
ættum. Hún er móii »Suff'agettu«
hreyfingunni, en sækir mál sut á
strætum stundum, en annars við
hljómleika — hún leikur sjálf for-
látavel á fiðlu — og að hljómleik
um loknum biður hún fólkið undir-
skrifa.
Hver veit, nema vér íslendingar
eigum heimsóknarvon, þar sem er
frú Westmore?
Síldveiðin 1913,
Samkvæmt skýrslu frá Akureyri
hefir síldveiðin verið vel aiðsöm
þetta ár. Síldin kom seinna að strönd-
um landsins en áður, eða eigi fyr en í
júlílok. En þá fyltist líka sjórinn
milli Langaness og Horns.
Síldin er talin verið hafa óvenju
feit og góð.
Alls voru fluttar út rúm 198.000
tn., aðallega til Gautaboigar, Stokk-
hólms og Hamborgar, en nokkuð
til Khafnar.
Síldaraflinn útflutti skiftist þannig
á þjóðirnar, sem stundað hafa síid-
veiði:
Norðmenn
Islendingar
Sviar
Þjóðverjar
Danir
hafa veitt 106.171 tn.
— — J6.243 —
17.144 —
— — 10.992 —
— — 7.J40 —
Auk þess hafa síldarolíuverksmið-
jur nyrðra keypt óhemju af síld eða
nál. 12J.000 tn., eftir þvi sem til
telst.
Meðan mest veiddist í sumar, var
á öllum sildveiðistöðvum leyft að
hirða svo mikið af síld, sem menn
vildu til heimilisþarfa. Þetta notuðu
því nær allir sér, og er mælt, að á
hvert heimili muni hafa farið 1 tn.
Sildarolíuverksmiðjunum fer sí-
fjölgandi. Hin stærsta þeirra er á
Krossanesi við Eyjafjörð. Þýzkur
verkfræðingur, Schrezenmeier, stjórnar
henni. Sagt er, að hún hafi kostað
600,000 kr.
Kirkja í Keflavík,
Keflavíkursöínuður er að reyna að
að koma sér upp kirkju.
Þá rausn hefir Ólafur Á. Ólafsson
kaupm. sýnt, að lofa alt að 10 000
kr. til kirkjusmíðinnar, ef á þarf að
halda.
Nýr umsækjaudi
um Akureyrar-embættið er sagður
Steingrímur Jónsson Þingeyingasýslu-
maður.
Lýöskóliun í Hjarðarholti
í honum eru nú um 20 manns.,
Slys
vildi til fyrir skömmn norður í
Eyjafirði. Maður einn Benedikt frá
Ársgerði dó voveiflega á rjúpnaveið-
um.
Sköfnung-ur.
í 47. tbl. ísafoldar þ á. et getið
um nýtt jarðyrkjuverkfæri, sem Sig-
urðut Þ. Johnsou hafi látið smíða
og ætlað sé til þess að rista ofati af
tneð hestum. Verkfæri þetta nefnir
hitin Sköfnung. Heíir hann unnið
með því i haust í Borgarfirði og á
Seltjarnarnesi, og jafnframt endur-
bætt það. Hefir hann skorið ofan
af með því á sléttu ou lágu þýfi 02
tekist mjög vel. Á mjög stóru þýfi
hefir þuð ekki verið reynt. Verk-
færið er mjög létt í drætti fyrir tvp
hesta, og auðvelt að stjórna þvi. —
J.fnframt má nota það sem plóg.
Þ.tnnig farast þeim orð um verk-
færið, sem Sigurður hefir unnið hjá,
einnig hr. Jósef Björnssyni á Svarf-
hóji, sem hefir reynt það:
Sigurður Þ. Johnson hefir dvahð
hjá tnér nokkra daga tneð hið nýja
ofanafristuáhald sttt. Hann hefir rist
ofanaf dagsláttu t þýfðum valllendis-
móa utan túns. Þar eð eg eiei hafði
vana plóghestn gekk verkið nokktið
skrikkjótt í byrjun, en rftir því sem
hestarnir vöndust, gekk verkið betur.
Þökurnar trrðu alt eins eóðar eins
og ristai hefðu verið með venjuleg-
um handristuspaða.
Þótt Sigurði hafi tekist allvel þessi
tilraun, þá er hann alls ekki ánægð-
ur með verkfærið, og hefir 1 hyggiu
að gera ýmsar umbætur á því. Að
tninu áliti getur áhaldið eins og það
nú er, komið að miklum notum, en
takist Sigurði að gera þær endur-
bætur á því, sem hann talar um, þá
er víst, að áhaldið verður ómissandi
hverjum þeim, sem við túnasléttur
fæst, og teldi eg þeim peningum vel
v.arið, sem Sigurður væri styrktur
með til þess að halda tilraunum þess-
um áfram.
Ferjukoti 9 sept. 1913.
Sigurður Fjeldsted.
Eg hefi skoðað áhald það, sem
Sigurður Þ. Johnson hefir látið smíða
til ofanafristu, og jafnframt reynt
það nokkuð, og er það sannfæring
mín, að áhald þetta eigi sér mikla
framtíð hér með núverandi ræktunar-
aðferðum. Það ristir ofan af óað-
finnanlega vel á sléttu og öllu ávala
þýh, jaftivel þó það sé nokkuð stórt,
og eins á okkar stóra túnþýfi hugsa
eg megi nota það að miklu leyti, r.ð
minsta kosti til að rista ofan af þýf-
unum, en kröppum gjótum nær það
vitaftlega ekki. Þökurnar verða all-
vel jafnþykkar og engu lakari, að eg
álít, en venjulegaar handristudökur.
Eins vil eg taka það fram, að auð-
velt er að stýra þvi, alls ekki meiri
vandi en plóg. Það er létt í drætti
fyrir tvo hesta, miklu léttara en
p'ógur, og mundi þvi mega rista of-
an af með því — þegar sett hefir
verið á það veltifjöl, sem í ráði er —
alt að dagsláttu á dag, með að eins
tveimur mönnum og tveimur hest-
um, og nær það því litlum saman
burði við gömlu aðferðina.
P. t. Ferjukoti, 9. september 1913.
Jósej Bjórnsson
á Svarfhóli.
Mér til ánægju læt eg það í ljósi
að hr. Sigurður Þ. Johnson hefir
unnið hjá mér með sínu nýja ofan-
afristuáhaldi með mjög góðumárangri.
Hann vann í 11 klukkutíma og risti
ofan af hér um bil 6jo—700 fer.
föðmum. Til notkunar hafði hann
2 hesta og 1 mann. Jörðin, sem
unnin var, var að mestu leyti slétt,
en þó ávalaþýfi á stöku stað. Ódýr-
ari vinnu hefi eg aldrei fengið.
Nesi, 23. sept. 1913.
Kristín Olajsdóttir.
Herra Sigurður Þ. Johnson hefir
skorið ofan af hjá mér part úr degi
með hinu nýja ofanafristuverkfæri
sínu, og hefir það reynst, að minu
áliti ágætt. Með verkfæri þessu,
tveimur hestum og einum manni
sér til aðstoðar, virðist mér hann
rista ofan af d : 60 fer. föðmum á
klt., ef jörðin er ekki mjög grýtt og
fremur greiðfær. Að öðru leyti, hvað
verkfæri þessu viðvíkur, virðist mér
það þurfi að vera traustara að öllum
frágangi.
Nýjabæ, 23. sept. 1913.
Guðm. Olajsson.
Herra Sigurður Þ. Johnson hefir
unnið hjá mér undirrituðum með
sinu nýja ofanafristuverkfæri í 8 tíma
og risti ofan af 4J0 fer. föðmum.
Er mér sönn áttægja að votta, að
eins ódýra vinnu hefi eg ekki fengið
áður, þar sem það munar helming
að kostnaði, þó hestar og menn séu
reiknaðir fullu verði.
Ráðagerði, 23. sept. 1913.
Oddur Jónsson.
Rangt með farið er það hjá systur Líigr.
á laugardaginn, að nokkuru tima hafi i
Tafold staðið, sð þjóðin »treysti engum
soaa sinna betur tii þes5, engum jafnvel
eins vel og H. Hafstein* að taka við r&ð-
berraembsettinu.
I greij þeirri, sem Lögrétta visar til,
eru þessioið — með frekari skýringum —
hiifð t sambandi við að ná betri
sambandskostum í Danmörku,
en a 1 1 s eigi við ráðherruhæfileika hans
yfirleitt.
En þótt svo vaeri, gæti Lögr.eigi núið
ritstjóra Isafoldar þessu um nasir, af þvi
að bún v e i t, að i þann tíð var það ann-
ar maður, hr. Sig Hjörl., sem var aðallega
stjórnmálaritstjóri bUðsins, og oiðaði þvi
allar slikar greinar.
Hér er þvl eigi um annað að tefla en
ver.julegt, Lögréttuhögg, þ. e. v i n d h ö g g.
Sömuleiðis er þvi slegið frain út I loftið,
að Isafold bafi nokkurn tlma gert nig
seka utn slíka »fjarskafergni« i lofi um
nokkurn mann, eins cg kemur fram i
hinni laiidsfrægu tillögu, sem »Pram«-fólkið
var látið samþykkja, og kölluð befir verið
»óbæfust fundarályktun fyrir þroskaða
menn, sem nokknr núlifandi Islendingur
hefir nokkru sinni upp borið«, (1 bréfi til
ritstj. Isaf.).
Reykja¥ikur-aDDáll.
Ailir stúdentar i Reykjavik eru boðnir
á fund Stúdentafélagsins, sem haldinn verð-
ur næstkomandi föstudagskvöld kl. S'/j í
Dauða-slys. Á mánudaginn beið ung
Btúlka hér i bænum bana með þeim hætti,
að hún féll út um glugga á þriðja lofti.
Hún bétDýrleif Guðmundsdótt-
i r, ættuð ofan úr Borgarhreppi, b4 ára
að aldri. Bjó hjá systur sinni i Bergstaða-
stræti 45.
Hún var biluð á geðsmunum og er gizk-
að á, að hún hafi fleygt sér út um glugg-
ann i geðveikiskasti. Hún lenti á sima-
þráðum, sem tóku af henni fall, en þó
meiddist hún svo mikið, innvortis, að eigi
lifði nema 2 klukkustundir eftir fallið.
Fisksalan til Englands. Ingólfur Arnar-
son hefir nýlega selt afla sinn (750 kitti)
fyrir tæp 10.000 kr.
Jarðarför Eyólfs Jónssonar, hins myrta
manns, fer fram á morgun kl. 1 frá dóm-
kirkjunni.
Ryskingar, all-alvarlegar, urðu á laugar-
dagskvöldið síðastliðið milli nokkurra ís-
lendinga og háseta af Yalnnm. Lenti sam-
an i veitingahúsi inni á Laugavegi — fyrst
I orðasennu, en siðan i verstu áflognm.
Enduðu þau með þvi, að einn Daninn rak
knif á kaf i Pálma nokkurn Pálsson.
Hlaut hann af áverka mikinn og varð
þegar að vitja iæknis.
Mörgpróf hafa verið haldin i máli þessu,
en þó eigi tekist að komast fyrir, hver
upptökin átti þessarrar deilu.
Vals-hásetinn fær hegningu fyrir hinn
veitta áverka, en eigi þó fyrir dómstóli
hér, heldur á skipsfjöl.
Skipafregn. S t e r 1 i n g kom frá útl
i gærmorgun. Meðal farþega var Guðm.
Böðvarsson kaupm. Auk þess um 60 Pær-
eyingar til að sækja hinn nýja þilskipa-
flota, sem Gunnar Hafsteiu bankastjóri
keypti um daginn fyrir þeirra hönd.
Til útlanda eru nýfarnir sira Priðrik
Priðriksson. forstöðum. K. P. U. M.
og Gisli Guðmundsson gerlafræð-
tngur.
Sira Priðrik fór til Vesturheims, til
dvalar þar 2—3 missiri, í þvi Bkyni að
stofna kristileg unglingafélóg meðal landa
vestan hafs.
Gísli fór til að nota styrk þann, er al-
þingi hið siðasta veitti honum til frekari
fullkomnunar i fræðigrein sinni. Er för
hans heitið til Parísar, Vinar, Berlinar og
viðar.
Ungur verzlunarmaðnr
sem hefir verið við verzlun í og
utan Reykjavíkur og er þaulvanur
verzlunarstörfum, óskar eftir atvinnu
í vor.
Ágæt meðmæli frá þektum mönn-
um til sýnis, ef óskað er. Frekari
upplýsingar gefa þeir kaupmaður
Jón Laxdal og bókhaldari Theodor
Jensen.
Duglegur umboðsmaður
óskast i öllum stærri kauptúnum til þess
að bafa auka-atvinnu af þvi, að selja
reiöhjól, hjólagúmmi, saumavélar, talvélar,
úr, bækur 0. fl., gegn afhorgun eða út i
hönd. Sannanlegur, talsverður og varan-
legur ágóði fyrir mann i fastri stöðn.
A/S De forenede Cyclefahriker,
Mariendalsvej 47, Köbenhavn F.