Ísafold - 31.01.1914, Qupperneq 2

32
IS A F 0 L D
Með því að aukafundur sá, sem haldinn var .29. janúar
1914 í h/f P. I. Thorsteinsson & Co., varð eigi svo fjölmenn-
ur, að hann væri lögmætur til þess að taka ákvörðun um
mál þau, er voru á dagskrá, er hér með samkvæmt 14. gr.
félagslaganna boðað til nýs aukafundar í félaginu, sem haldinn
verður á skrifstoíu félagsins í Kaupmannahöfn, Dronningens
Tværgade 5, laugardaginn 7. febrúar 1914, kl. 2 e. h. til
þess að taka ákvörðun um eignasölu og skuldalúkning (Li-
kvidation) félagsins og að kjósa framkvæmdarnefnd þar að
lútandi (Likvidatorer). Verður málum þessum samkvæmt
tjeðri grein félagslaganna ráðið til lykta á fundinum hvort
sem margir eða fáir hluthafar sækja hann. Aðgöngu- og at-
kvæðamiðar til fundarins verða afhentir á ofangreindri skrif-
stofu félagsins.
Féíagssfjórrtin.
Ársfundur
Fiskifélags íslands.
Þriðjudaginn hinn 3. febrúar n. k., kl. 81/2 síðdegis,
verður haldinn Arsfundur Fiskifélags íslands.og verður þá tekið fyrir:
Gjörð grein fyrir starfi og högum félagsins á liðnu ári.
Ennfremur þessi mál:
Um verðlaun fyrir björgun úr sjávarháska.
Um fiskimat.
Um stofnun hlurafélaga.
Um stjórn á skipum.
Um skipströud hér við land, og fleiri mái, er upp kunna að verða
borin á fundinum.
Fundurinn verður haldinn í húsi K. F. U. M. uppi.
frá Hunaflóa að Langanesi, fremur
góður afli hvaðan sem spyrst.
' A?úst. Sömu ástæður við fiskveið-
arnar og í júlí. Þessi mánuður reyn-
ist oft einn af afladrýgstu mánuðum
ársins.
September. Um lok mánaðarins
hættir síldveiðin að mestu, og öll
þilskip jð heita má bæði á Suður-
Vestur- og Norðuriandi, þau sem
ekki hafa hætt í byrjun mánaðarins,
en það er hið algenga bæði á Vest-
ur- og Norðurlandi.
Botnvörpungar rem fengist hafa við
síldveiðar byrja aftur á botnvörpu-
veiði, og selja þá afla sinn til Eng-
lands varðan í ís.
Október. Þá er fiskveiðunum svo
háttað: Botnvörpungarnir dreifa sér
jafnt kringum alt landið.
Róðrar á Vestur- og Norðurlandi
að mestu hættir að undanteknum
einstöku stöðum.
A Austurlandi eru það helzt heim-
ilisfastir menn, sem fara til veiða
þegar gefur.
A þessum stöðum eru veiðar rekn-
ar alt árið: við ísafjarðardjúp, Ólafs-
vík og Sand og við Garðskaga.
Þetta ár var haustið aflasælt hvar
sem til spurðist og með hvaða lagi
sem veiðin var stunduð, en þó eink-
um hjá botnvörpuveiðunum út af
Vesturlandinu.
í nóvember og desember haldast
veiðihlutföllin hin sömu og í októ-
ber, en róðrar eru þó strjálari sök-
um gæftaleysis.
Til skýringar útveg vorum má
geta þess að árið 1912, gengu hér
á landi eftir skýrslum vátryggingar-
sjóðsins skip fjórróin eða stærri.
Skip menn
Þilskip rS4 2895
Mótorbátar . . . 236 1951
Róðrabátar .... 321 2427
Botnvörpungar . . 17 S78
Samtals 728 7848
Nl.
Heimspekisprófi
hefir lokið þessa dagana í Khöfn
Valtýr Stefánsson frá Akureyri.
Mentaskólinn.
Fjörugar umræður urðu um fyrir-
komulag hans á Stúdentafélagsfundi
í fyrrakvöld. Frummælendur voru
Árni Pálsson og Bjarni frá Vogi.
Að lokum var kosin 7 manna nefnd
til að íhuga málið,
Eldsvoði á Husavík.
Tveir menn brenna inni.
Hörmulegan eldsvoða hefir í fyrri
nótt borið að höndum, á Húsavík og
kostað tvö mannslíf, á átaknnlegasta
hátt. Þriggja ára drengur verður efrir
inni í eldinum. Faðir hans freistar að
bjarga honum, en feðgarnir farast
báðir í eldinum.
— Nánari atvik voru í gær sím-
uð Morgunblaðinu og eru á þessa
leið:
Klukkan eitt í nótt kom upp eld
ur í húsi hér á Stangárbakkanum,
er Sunnuhvoll hét. Áttu það hús
bræður tveir, Hjálmar og Friðgeir,
Magnússynir, og bjuggu þeir þar
báðir. Auk þess bjó þar einnig Óli
Kristjánsson smiður og var hann
ekki heima er slysið bar að hönd-
um. Kona hans, Hólmfríður Þór-
arinsdóttir, varð fyrst eldsins vör,
en þá mátti kalla að húsið stæði í
björtu báli og léku logarnir um
svefnherbergi þeirra hjóna. Hún
brá þegar við og hljóp á nærklæð-
unum upp á loft til þess að vekja
fólkið, sem þar svaf. Brendist hún
þá nokkuð. Má svo að orði kveða,
að hefði hún vaknað fáum mínútum
síðar, þá mundu allir hafa brunnið
inni, þeir er í loftinu sváfu.
Hjálmar Magnússon greip barn,
sem hann átti og hljóp út með og
fyigdu þeir á eftir er það gátu. En
sonur hans þriggja ára gamall varð
eftir í eldinum. Réðst þá Hjálmar
til inngöngu aftur og ætlaði að
freista þess að fá bjargað barninu.
En hann kom aldrei aftur úr þeirri
för og biðu þeir báðir bana þar í
eldinum, feðgarnir.
Flestir þeir er i húsinu voru
brunnu meira eða minna á andliti
og höndum.
Engu varð bjargað úr húsinu og
voru allir munir óvátrygðir.
Húsið brann til kaldra kola á
einni stundu. Síðar í dag hefir verið
grafið i rústunum og ieitað að lik-
um þeirra feðga, en ekki fanst ann
að en nokkrir partar af þeim. Var
eldhafið svo mikið, að þeir hafa nær
brunnið upp til ösku.
Um upptök brunans er mönnum
ókunnugt. Er helzt getum að því
leitt, að kviknað hafi út frá ofn-
pipu í eftri hluta hússins.
Landsbankinn.
Löqrétta er sifelt að reyna að hnýta
eitthvað í stjórn Landsbankans, at
vilja miklum, en mætti litlum. Sið-
ast er hún að fjargviðrast út af því
að manni einum hafi verið neitað
um 800 kr. kÞ', þótt í boði hafi
verið mikil trygging m. a spatisjóðs-
bók að handveði tneð nærri allri
fjárhæðinni innlagðri. Isajold hefir
leitað sér skýrslc um, hvernig þessu
er farið og eins og alt það mál er
í pottinn borið, mun sízt ástæða til
að væna Landsbankastjórnina um
ranglæti. Munum vér siðar minnast
á sparisjóðsbókar-handveð af líku tagi
og þetta kvað verið hafa.
Prestskosnint?
fór fram á Sauðárkróki i fyrradag
Kosningu hlaut sírr Hálfdan Guð-
jónsson prófastur á Breiðabólsstað með
159 atkvæðum. Hinn setti prestur
Björn Stefánsson fekk 119 atkv.
Ofveðrið
aðfaranótt miðvikudags gerði all-
mikinn usla við Grandagarðinn, en
þó eigt meiri en svo, að lagfært mun
nú að mestu. Tjónið metið nokk-
ur þúsutrd krónur.
En á Akranesi kvað meira að
skemdunum, því sjógarðar skemd-
ust mjög, og fiskpallur, Haralds
Böðvarssonar gerskemdist.
Svo var brimið mikið hér í bæ,
að sjóinn bar langt upp á stræti
borgarinnar. Er gangfæri afleitt á
þeim götum, sem snjórinn og sjávar-
seltan hafa »blóði blandaðc.
ReykjaYíkar-aDDáll.
Ármannsglíman var háð í gærkvöldi
i Iðnaðarmannahúsinn. Skjöldinn bar
nú sem fyrri hr. Sigurjón Pót-
u r s s o n, sem er að verða ósigrandh
Næstur honum dugði Guðm. Kr. Guð-
mundsson. Alls glímdu 12 manns.
Formaður í. S. í. Axel Tulinius af-
henti Sigurjóni skjöldinn.
En ætla íslenzkir glímumenn að
hlaða Sigurjón skjöldum Ármanns ?
Væri elgi vaskara fyrir ykkur að
gera heit — og linna eigi látum fyr
en Sigurjón er feldur.
Þá væri framsókn í /slenzkri glímu.
»Einasta og bezta kappglíma vetr-
arins«, — auglýsti stjórn Ármanns!
En við hvaða aðrar glímur bera þeir
hana saman?
Hringurinn, eitthvert helzta góð-
gerðafélag kvenna hór í bæ efndi til
afmælisfagnaðar / Hótel Reykjavík í
hugði það eintóma tímaeyðslu að
reyna að fræða þá menn, sem höfðu
augu, en vildu ekki sjá, eyru, en
vildu ekki heyra.
En er kominn tími jyrir víðtceka
athys’li ?
Það er augljóst að sumir, og þar
á meðal Sir Oliver Lodge, líta svo
á, að »það sé vafasamt, hvort málið
sé þroskað fyrir viðtæka almennings-
athyglic. (Sjá bréf hans til London
Magazine, okt. 1913, bls. 289).
Þar um er eg honum ekki sam-
þykkur. Mér virðist að hin einlæga
og sivaxandi löngun eftir fræðslu
um þetta í insta eðli sínu mikilsverð-
asta málefni ætti að vera hvatning
fyrir þá, sem öðlast hafa þekkingu
á því, til þess að birta alt, sem þeir
hafa lært að þekkja um lífið fyrir
handan gröfina og um annan heim,
til gagns fyrir þá af meðbræðrum
þeirra, sem hyggja — eins og því
miður margir gera — að hið mögu-
lega sé einungis það, sem fellur inn-
an ærið þröngra takmarka þeirra eig-
in skilnings.
Hvernig mér birtist jyrsta Ijósið.
Frá þvi er eg var mjög ungur að
aldri hefi eg trúað því, að til væru
andlegar verur meðal vor. Eg var
um það bil 10 ára þegar eg, árla á
sumarmorgni, leyndist út úr húsi
afa míns með félaga mínum, nokkr-
um árum eldri, niður til árinnar Med-
way, til þess að veiða.
Bakkinn var mjög brattur og vatn-
ið djúpt, þar sem eg var að dorga,
og þegar eg laut áfram t-1 þess að
greiða flóna úr línunni, féll eg í
vatnið. Það sem þá gerðist er jafn-
ljóst i huga mínum eins og það
hefði gerzt í gærdag.
Eg barðist stuttri en harði baráttu
fyrir lífslofti og lífi. Þá var sem eg
rynni öllu heldur, en flyti yfir um
ána að hinum bakkanum. Upp frá
honum lá undarlegt land, þar sem
sólin skein fagurlega á garð, fullan
af fögrum blómum og unaðslega
syngjandi fuglum. Á bakkanum, sem
að mér vissi, voru þrjár verur í hvít-
um hjúpum, og eg mun aldrei gleyma
hinum góðlegu, samúðarfullu ásjón-
um þeirra.
Heldur snemt að Ijúka ferðinni.
Mér þótti sem eg rétti út hendur
mínar til þeirra, en þær tóku ekki
á móti.
Rödd hvíslaði að mér: »Ekki
enn, ekki enn«.
í sama bili misti eg alla meðvit-
und. Þegar hinn reikandi andi minn
hvarf aftur til jarðar, komst eg að
því, að eg hafði verið dreginn með-
vitundarlans að landi og síðan lífg-
aður. Oft og mörgum sinnum hefi
eg séð þessa þrjá anda í draumum
mínum, og oft hefi eg óskað, að
það hefði ekki verið of snemt.
En allir höfum vér vorn ákveðna
tíma og vort ákveðna verk, og ekki
dugar að láta sigrast af slikum til-
finningum. Eg veit það með vissu,
að þegar minn tími kemur, muni
það verða þessir þrir andar eða engl-
ar, sem taka á móti mér fyrir hand-
an landamærin, og þá mun engin
rödd segja: »Ekki enn*.
Það er engum efa bundið, að
margir, ef ekki flestir, muni útskúfa
þessu sem einskisverðri hugmynda-
blekkingu (phantasmagnria), innan að
komandi og framleiddri í heila, sem
var í mjög óreglulegu ástandi vegna
hinnar skyndilegu baráttu við dauð-
ann. Eg lít þar öðruvísi á, og það
þvi fremur sem oft hefir verið vikið
að þessu atviki af öðrum öndum,
sem eg hefi í seinni tíð verið i sam-
bandi við.
Mörgum árum siðar var eg fyrsta
sinni viðstaddur tilraunafund. Hann
var haldinn í ibúðarhúsi, og allir
möguleikar fyrir sviksemi voru úti-
lokaðir. Hálfmyrkur var i herberg-
inu, en sjá mátti miðilinn í klefan-
um allan tímann.
Nokkrar fullkomlega holdgaðar ver-
ur komu frá kiefanum, gengu í kring
og töluðu við þá, sem viðstaddir
voru. Allar voru þær ókunnar mér,
og eg hafði ekkert persónulegt samband
Upp frá því slepti eg engu tæki-
færi til þess að rannsaka andaheim-
inn. Eg hefi haft óteljandi tilrauna-
fundi í minu eigin húsi. í fyrstu
var árangurinn aðallega líkamlegs
eðlis, viðburðirnir slíkir sem þeir,
er Crookes og Lombroso hafa lýst
svo greinilega, en smámsaman viku
þeir fyrir fyrirbrigðum, sem voru
hærra eðlis.
Illir andar komu sömuleiðis ekki
svo sjaldan, en allir hafa þeir horfið,
orðið að lúta fyrir voldugri öflum.
Aðgerðir einnar af þessum illu ver-
um neyddu oss einn dag til að slíta
fundi.
Andinn birtist ekki sýnilega, en
gerði mjög áþreifanlega og óþægi
lega vart við sig. Með því að vera
fyrir aftan stól, sem kona ein, mjög
sterkbygð, greip hann um háls henn-
ar. Hún hljóðaði og eg brá upp
ljósinu. Hún var þá svo eftir sig
að hún varð að fara út.
Ekkert gerðist fyr en hún kom
aftur og settist meðal viðstaddra. —
Miðillinn sat í þungum eikarstól.
Eftir fáar mínútur var hann, ásamt
stólnum, hafinn á loft og varpað til
jarðar. Eg brá óðara upp ljósinu
og sá að hann var í millibilsástandi
ennþá í stólnum, sem lá ftatur á
gólfinu. Þótt undarlegt sé, var hann
ómeiddur.
Hin eina ógeðjelda reynsla mín.
Mrs. Besant, sem var viðstödd,
sagði, að þar sem slík ill öfl væru
verkandi, væri ekki viðlit að halda
tilraunafuudinum áfram. Eg hefi
aldrei haft verulega ógeðfelda eða
hættulega reynslu á tilraunafundi,
nema þetta eina skifti.
Eina nótt vaknaði eg og varð þess
var, að hálfbjanni var í herberginu
mínu. Uppi yfir mér sveimaði vera
i svörtum hjúpi. Eg varð kaldur
sem nár, og gat hvorki hreyft legg
né lið. Svipurinn horfði á mig og
hvarf smámsaman. Fyrsta hugsun
mín var, að eg væri kominn yfir
landamærin, eti eðlilegur líkamshiti
minn kom smátt og smátt aftur.
Eg hefi aldrei á neinn hátt getað
gert mér grein fyrir þessum fyrir-
burði. Eg hafði alveg nýskeð orðið
fyrir þungbærum missi.
Nokkurum nóttum síðar birtist við
rúmstokk minn andi hennar, sem eg
hafði mist, eða öllu heldur hennar,
sem farið hafði á undan mér, og á
augabragði gerðu áhrif af jarðnesku
eðli vart við sig milli okkar. Eg
rétti út hendur minar til þess að
hrinda svipnum í burtu. Fyrir þeim
varð ekkert, en svipurinn hvarf.
Gráskeggjaði vörðurinn.
Aðra nótt birtist hún mér, og í
sama bili birtist við fótagaflinn á
rúminu gráskeggjaður maður, líkur
munk, eins og til þess að halda ill-
um áhrifum burtu.
Aðra nótt vaknaði eg og varð þess
var, að albjart var í herberginu, og
sami andinn í hvitum hjúpi eins og
fyr, en geislandi björtum, kinkaði
hvað eftir annað kolli til mín, og
leið svo burtu.
Eg hefi mörgum sinnum séð hana
á tilraunafundum síðan, en aldrei hjá
mér einsömlum. Hún hafði mikið
yndi af blómum, og eg var vanur
að færa henni blómvönd á hverjum
tilraunafundi. Þenna blómvönd fór
hún altaf með í burtu, þangað til
einn dag, er hún hætti því, og sagði