Ísafold - 24.02.1915, Blaðsíða 4

4
ISAFOLD
Tlímanak 1915
fyrir ísíenzka fiskimenn
fæsf f)já bóksöíum.
Nú er tækifsrið
að gerast
kaupandi ISAFOLDAR.
iSAFOLD er nú eina landsmálablaðið, sem flytur
nákvæmar fréttir af ófriðnum, samkvæmt
daglegum simskeytum frá brezkn ntanrikistjórninni.
Andvirði árgangsins (4 kr.) má senda í iríinorkjllin.
Konungl. hirð-verksmiðja
Bræðurnir Cloétta
mæla með sínum viðurkendu Sjokólade-tegundum,
sem eingöngu eru búnar til úr
fínasta Kakaó, Sykri og Vanille.
Ennfremur Kakaópúlver af beztu tegund.
. Agætir vitnisburðir frá efnarannsóknarstofum
GGíslason&H ay
Reykjavik
hafa fyrirliggjandi heildsölubirgðir af:
hrisgrjónum
hveiti (ýmsar teg.)
völs. höfrum
rúgmjöli
maismjöli
► molasses« fóðurmjöli
sago
kartöflumjöli
kexi (sætu)
saltkjöti
kaffi
melis (steyttum)
eplum
sveskjum
lauk
ávaxtasultu
Víking mjólk
smjörlíki (2 teg.)
vindlum
cigarettum
sápum alls konar
kertum (mörgum teg.)
eldspítum
rúðugleri
þakjárni
gaddavir
fiskilinum
Manilla tóverki
önglum
»Hessian« (fiskumb.)
Ymis konar vefnaðarvörum, svo sem stúfasirzi, regnkápum, tilbúnum
fatnaði handa körlum og konum og börnum, alls konar fóðurtauum og
'fataefnum, skófatnaði og mörgu fleiru.
Vörur sendar kaupmönnum og kaupfélögum út um land, gegn fyrir-
framgreiðslu.
,Original Hein-Motorinn‘
hefir fengið
Heiðurspening úr gulli Kaupmannahöfn 1912,
Heiðurspening úr gulli Kristianíu 1914,
er
ábyggilegur, sparsamnr, mikiö yflrafl.
Við seljum árlega norskum fiskimönnum ca. roo mótora. Þar eð
aðstaða íslenzku fiskimannanna líkist mikið þeim norsku, munu okkar
mótorar vera sérstaklega vel fallnir til notkunar fyrir íslenzka fiskimenn.
Umboðsmenn á íslandi:
Hr. Sn. Jónsson, Akureyri.
— Ingólfur Jónsson, ísafirði.
— þorsteinn Jul. Sveinsson, Bakkastig 9 Reykjavik.
A.s. H. Hein & Sönner, Strömmen Randers, Danraark.
Til skuldunauta
A.s. Olafsviks Handel i Likv.
Eg undirritaður, sem hefi á hendi innheimtu á öllum útistandandi
skuldum við A.s. Olafsviks Handel i Llkvidation i Ólafsvík og Sandi,
skora hérmeð alvarlega á alla þá, er enn ekki hafa greitt mér skuldir
sinar við nefnda verzlun eða uppfylt samninga sína um greiðslu á skuld-
unum, að greiða mér þær tafarlaust. Að öðrum kosti verða skuldirnar
innheimtar með lögsókn án frekari fyrirvara. — Skuldirnar má einnig
greiða inn í verzlanir bræðranna Proppé í Ólafsvik og Sandi.
Reykjavik, 12. febrúar 1915.
Bopri Brynjólfsson,
yfirréttarmálaflutningsmaður.
Sfafsefningar-orðbók
Björns Jónssonar er viðurkend langbezta leiðbeiningarbók um kl.
stafsetning.
Fæst hjá öllum bóksölum og kostar að eins 1 krónu.
Heilsuhælið í 3—6 mánuði. Hún á
heimtingu á að fá alla laknishjálp,
öll meðöl og alla spitalavist um 8
mánaðatíma á samfleyttum þrem ár-
um og 1 kr. á dag í dagpeninga,
ef hún nýtur ekki spítalavistar; alt
þetta fær hun fyrir þessa 1 krónu,
sem hún borgar á mánuði. Sama
máli er að gegna um sjómanninn,
daglaunamanninn og hvern annan,
sem tryggir heilsu sína í »Sjúkra-
samlagi Reykjavíkurc, að hann getur,
undir mörgum kringumstæðum, trygt
sig og sína svo, að hann þurfi aldrei að
leita á náðir fátækrasjóðsins vegna
veikinda eða slysa.
Og hvaða þýðingu hafa svo sjúkra-
samlögir. fyrir hina, sem ekki geta
verið í sjúkrasamlagi, en verða að
borga árlega stóran hluta af tekjum
sínum í fátækrasjóðinn ? Þessi stóri
hluti hlýtur að minka og máske að
hverfa með öllu, a. m. k. sá hluti,
sem borga verður vegna veikinda, og
hann er alls ekki svo smár í sum-
um sveitarfélögum landsins. —
Reykjavik var hann nær 14 þús. kr.
á árinu 1912! — Frá þessari hlið
líta fátækrastjórnirnar, héraðastjórn-
irnar og landstjórnirnar erlendis á
málið, þess vegna styrkja þær sjúkra-
samlögin afarmikið.
Hér vantar hluttöku almennings!
Þegar nú ýmsir góðir menn, og
þar á meðal gefandi ofannefndrar vara-
sjóðsstofnunar Sjúkrasamlags Reykja-
víkur, sem aldrei geta haft neinn
heinan hag af samlaginu, láta sér
svo ant um það, sem raun er á
orðin, virðist mér það naumast vanza-
laust, að hinir, sem geta komist i
samlagið og notið góðs af því, standi
lengur hjá og láti reka á gamla reið-
anum lengur; en það skal tekið
fram í sambandi við þetta, að menn
verða að vera braustir og heilsugóð-
ir þegar þeir ganga í samlagið og
mega ekki ganga með neinn ólækn-
andi eða viðloðandi sjúkdóm, er geti
skert vinnuþol þeirra. —
Um leið og eg leyfi mér að birta
framanritað gjafabréf hr. Brynjólfs
H. Bjarnasonar kaupmanns, færi eg
honum, fyrir samlagsins hönd, alúð-
arfyllsta þakklæti fyrir hina höfðing-
legu gjöf og árna honum alls góðs
á ókomnum æfiárum hans.
Reykjavík, 14. febr. 1915.
Jón Pálsson form.
talið með, er um laun embættis-
manna er að ræða.
Það væri ekki ófróðlegt, erum þessa
fúlgu er að ræða, að bera hana saman
við önnur útgjöld. Samkv. verzlun-
arsk. 1911 er aðflutt tóbak fyrir
354681 kr., en tóbakstollur 212 þús.
(verzl.sk. bls. II.). Búðarverð tóbaks-
ins verður þá um 650 þús. krónur
(báðar nefndar upph. -j- 25%, sbr.
verzl.sk. bls. II.). Þjóðin borgar
yfir 100 þús. krónum meira fyrir
tóbak sitt 1911 en laun og eftirlaun
ársins 1914 nema. Mestu er eytt í
kaupstöðunum, en það er lika fróð-
legt að taka af handahófi sýslur, þar
sem ekki eru stórir kaupstaðir, og
bera þetta saman. Þessar 3 sýslur
hafa goldið alls (búðarverð) fyrir tó-
bak sitt (aðflutt samkv. verzl.sk.
1911): Skagafj.sýsla um 20 þús.,
Dalas. um 4 þús., Skaptaf.s. um 13
þús. Dalasýsla, sem er sparsömust,
getur launað sýslumann sinn og lækni
(2500 og 1500 kr.) fyrir tóbakið,
Skaptafellssýsla sýslumann (3000), 3
lækna (hver 1500) og goldið helm-
ing allra prestalauna sinna (alls um
11000). Skagafjarðarsýsla getur laun-
að sýslumanni (3000), 2 læknum
Biðjið nm
Emiesa Tle
i blýumbúðum með safnaramerkjum
og áprentuðu söluverði frá
I í í Salomonsen,
(hver 1500) og öllum prestum sín-
um (moo kr.) fyrir tóbakið, og
hefir þó afgangs nærri handa tveim
læknum i viðbót.
Hefir þjóðin nokkurntíma kvartað
undan því, að þessi upphæð, sem
bún geldur fyrir tóbak, væri of há?
Það er vel til, en ekki hefir bænda-
flokkurinn sett baráttuna gegn tó-
baki á stefnuskrá sina enn.
6. Ymsar athugasemdir.
Eg hef áður getið um, á hvaða
grundvelli verður að ræða launa-
málið. Það, sem eg þár hefi tekið
i'ram, er það, sem almenn heilbrigð
skynsemi segir. En það, er sagt hef-
ir verið um menningu og andlega
starfsmenn þjóðanna, er viðurkend-
ur sannleikur. Sá, er ekki vill ræða
málið á þeim grundvelli, hann verð-
ur að leggja annan grundvöll og
færa rök fyrir honum. Það getur
svip virzt miður rétt, að aðgreina
ekki embættisstörf og menningar-
starf, því að sumt í embættisstörf-
um er skyldara bókfærzlu og iðn-
störfum ; en þau störfin eru að eins
iluti af allri starfseminni, það þarf
mentaðan mann á bak við. Því ber
c??/ Raimaíiíunar
vér
sérstaklega ráða mönnum til að nota
vora pakkaliti, er hlotið hafa verð-
laun, enda taka þeir öllum öðrum litum
fram, bæði að gæðum og litarfegurð.
Sérhver, sem notar vora liti, má ör-
uggur treysta því, að vel muni gefast.
— í stað helllulits viljum vér ráða
mönnum til að nota beldur vort svo
nefnda Castorsvart, því þessilitui
er miklu fegurri og haldbetri en nokk-
ur annar svartur litur. Leiðarvísir á
íslenzku fylgir hverjum pakka. —
Litirnir fást hjá kaupmönnum alls-
staðar á íslandi.
c2uc/is GFarvafa6riR
heldur ekki að neita, að oft skortir
á, að svo vel sé sem skyldi, en það
er ekki að undra, því misjafn dugn-
aður er mönnum gefinn, embættis-
mönnum og öðrum andlegum starfs-
mönnum sem öðrum mönnum.
Eg kem að lokum að ræðu Magn.
Péturssonar, er eg áður nefndi.
Hann talar um »glufu, sem enn
virðist stundum vera á milli alþýðu
og embættismanna*, sem »þarf ekki
einungis að brúast, heldur að fyll-
ast eða síga samanc. Hér er um
tvent að ræða, annaðhvort 1., mun
þann á andlegum starfsmönnum og
öðrum, sem frá er skýrt í 2. grein,
eða 2., glufu misskilnings og tor-
trygní. Af ræðunni verður ekki
glögglega séð, við hvort heldur er
átt. Ef átt er við fyrra atriðið, þá
getur ekki munurinn horfið nema
með tvennu móti. Annaðhvort verð-
ur alþjóð að komast á sama stig
mentunar, sem andlegir starfsmenn,
og væri það að vlsu ákjósanlegt, en
einsdæmi væri það í veraldarsögunni,
eða þá hinsvegar verða embættis-
menn að standa á sama stigi ófull-
kominnar æfingar heilans, sem al-
þýða yfirleitt, en þess myndu fáar
þjóðir æskja. Ef þingmaður á hins-
vegar við síðarara atriðið, tortrygni
og misskilning, og fleira bendir á,
að svo sé, þá er eg honum sam-
mála um, að gjáin þarf að hverfa.
Og skilyrðið er auðvitað fullkominn
skilningur á málavöxtum. En hvar
misskilningurinn sé, getur hann lít-
ið um. Þó segir hann m. a.:
»Fyrsta og helzta skilyrðið . . . er
•það, að embættismennirnir ekki berji
blákalt fram sínar, að mörgu ieyti
einhliða skoðanir . . .« En þegar
hann segir : »Sumir embættismenn
kvarta undan þvi, að laun þeirra séu
alt of lág, en enginn undan því, að
þau séu of há«, þá er umræðan
hjá framsögumanninum í efri deild
orðin of lik venjulegu orðaskrumi
atkvæðasmalanna, og ekki fallin til
þess að fylla »glufuna«. En málið
þarf að ræða, ekki siður en önnur
mál. Það er ekkert unnið með því
einu, að útiloka deilumál, en það,
sem á riður, er, að málsaðilar verði
vitrari eftir umræðurnar en áður, og
þjóðin betur sett með lögunum og
ákvörðunum en án þeirra.
í næsta kafla mun eg svo hyggja
að þvi, hvers embættismenn til
sveita þurfa í minsta lagi.
Ljósframleiðsluvél
(Airgas Machine)
sem hefir verið í notkun hjá okkur
þrjá vetur, er til sölu með góðum
kjörum.
Vélin er heppileg á stórum sveita-
heimilum eða i kauptúnum, þar sem
hvorki er gasljós né rafmagnsljós.
Hún framleiðir alt að 50 ljósum
(100 kerta hvert).
Vélin er til sýnis þeim sem hug
hafa á að kaupa hana, og tilsögn
gefin um notkun hennar.
G. Gíslason & Hay,
Reykjavík.
Þrátt fyrir verðhækkun á efni
selur Eyv. Árnason
lang ódýrastar, vandaðastar
og fegurstar
Líkkistur.
Lítið á birgðir mínar og sjáið mis-
muninn áður en þér festið kaup
annarsstaðar.
Sími 44.
Aggerbecks Irissápa
er óviftjatnanlepra góó íyrir búöina Cppibald
allra kvenna. Bezta barnasápa. Bibjíð kanp-
menn ybar nm bana.