Ísafold - 06.07.1918, Blaðsíða 2

2
1S AFOLD
Það tilkynnist hjer tneð öllum seljendum, að út-
flutnin^snefndin hefir ákveðið að taka af hverri
söluupphæð Va — hálf — % til kostnaðar við
ráðstafanir, störf og framkvæmdir nefndarinnar.
Komi það fyrir, að þetta gjald nægi eigi til sliks
kostnaðar, áskilur nefndin sér rétt til að jafna
:: niður á seljecdur því er á kynni að varita. ::
Reykjavík, 29. júní 1918.
Útflutningsnefndin.
Thor Jensen, Pjetur Jónsson.
formaður.
Ó. Benjamínsson.
Mikilvægsata málii í heimi.
Tvær ritgerðir
eftir Sir Arthur Conan Doyle og Sir Oliver Lodge,
er nýkomið út og fæst hjá bóksölum.
Kostar 1 krónu.
Isaíold - Olaíur Björnsson.
ar gúð«? Hann, sem sagði: »f>ér
hafið heyrt að boðið var : Auga fyr-
ir Buga og tönn fyrir tönn. En eg
segi við yður: þér skuluð ekki rita
gegn meingerðarmanninum, en slái
eÍDhver þig á hægri kinn þína, þá
snú þú einnig hinni að honum.«
(Matt 5, 38—39.) Mun slíkt boðorð
kornið frá gnði befndarinnar, eins og
Gyðingar hugsuðu sér hann framan
af ?
Fyrir nokkrum árum gerðist smá-
saga, sem fræg varð í sunuudaga-
skólanum í Eeykjavik. Lítil stúlka
kom inn til frú Guðrúnar, móður sr.
Friðriks Friðrikssonar, barnavinar-
ins. Litla stúlkan var grátandi, af
því, að drengur hafði hrekkjað hana
Frú Guðrún var að baka lummur,
og gaf kenni eina til að hugga hana.
En áður en lítla stúlkan færi út,
bað hún frú Guðrúnu að gefa sér
aðra lummu handa drengnum, sem
hafði hrekkjað hana. það fekk hún
auðvitað fúslega. Sagan sýnir, hver
áhrif kenning Jesú hjá þeim mæðg-
inum hafði haft á barnið. Eg veit
ekki, hvort ykkur þykir sérlega mik
ið í þessa sögu varið; en í sunnu-
dagaskólanum var henni tekið með
miklum fögnuði. Vér getum hugsað
oss, hver áhrif hún hefir haft á dreng
inn, þessi aðferð. Mér þykir trúleg-
ast, að honum hafi farið lfkt og læri-
sveinunum forðum, er Jesú miklaði
trú kanversku konunnar. Hann
hafði sneypst svo, að hann hafi ekki
hrekkjað litlu stúlkuna næstu daga.
þá er Jesú kennir lærisveinum
síuum að biðja til guðs, byrjar hann
ekki á: faðir minn, heldur: »faðir
v 0 r«, faðir allra manna, lika faðir
heiðingjanna, jafnvel Hottentotta og
Astralfusvertingja, sem allra lægsrir
eru taldir í mannfélagsstiganum.
Og föðurkærleiki guðs nær einnig
til dýranna. Enginn minsti spörfugl
fellur til jarðar án vilja hins mikla
ástföður að vitni Jesú sjálfs. (Matt.
10, 29. Lúk. 12, 6.) Hvort verður
lengra rakið? KeDning Jesú sýnír:
Alstaðar er hinn sami faðmur guðs
almáttugu föðurástar opinn. Hinir
fyrstu kristnu minnast jafnvel á þá
hugmynd sína að dýrin fái rúm á
hinu eilífa ríki guðs (Róm. 8, 21.)
Og úr fegursta spádómi gamla testa
mentisins um Krist (Jes. 11, 1—13.)
er yrkisefni skáldsins: »Leikur sér
að ljóni lamb f Paradfs«. Ura það
hefir að vísu ekkert orð frá Jesú
geymst til vorra daga. Um það
getur því hver og einn trúað þvf,
Bem honum þykir trúlegast. Mér
þykir fyrir mitt leyti kenning sálar-
fræðing8ins mikla, William’s James’,
aðdéanlega fögur, að hvert Iaufblað i
Sk 'ginum Iifi eilíflega, sbr. »Ódauðleik
mamsinst. Guðm. Finnbogason þýddi
R.vík 1905. Bls. 61.) og virðist
jafnvel eigi fjarri, að sú kenning sé
í hinum viðsýna og göfuga anda
Krists.
Eg býst gjarnan við spurningunni:
Ef allar frelsast að lokum, er þá
ekki sama hvernig mennirnir breyta?
þessari spurningu svara eg algerlega
neitandi. Hið vonda deyðir hið
góða í 088 smám saman, ef það nær
yfirhöDdinni, og samvizkan lætur
marga engan frið hafa, þóbt aðrir
séu leiknir í að svæfa hana. En
hún vaknar að lokum með marg-
földu afli. f>að hefir Jesú sýnt með
dæmi ríka maunsins, (16, 19—28)
er kvaldist í loga h e n n a r. þannig
skil eg söguna. Helvíti í eldi og
brennisteini trúi eg ekki. Slfk hug-
mynd tilheyrir þroskaleysis stigi
mannsandans, og mun vera kominn
úr Persatrú inn í trú Gyðinga á
herleiðingartfmanum, jafnframt trúnni
á persónulegan djöful, sem
svipar til myrkraguðsins. En er
samvizkan er að lokum vökn-
jð, þótt jafnvel ekki sé fyrr en í
ðru lífi, vona eg, að guðs kær-
iki laði mennina til afn. En fyr
það er orðið, getur maðurinn
ekki komist í samband við guð og
notið alsælunnar mað honum. En
þetta er aðeins von, en sterk von
margra beztu manna heimsins. Hitt
er vissa, sem Jesú hefir flutt oss,
að »guð lætur engan synjandi frá sér
fara«, er snýr sér til hans í alvöru.
En ef hugsanlegt er, að nokkur hati
guð og vilji aldrei um eilffð taka <
hina útréttu hönd, þá er það »synd
á móti heilögum anda«, sem ekki er
unt að fyrirgefa, því að maðurinn
er þá orðinn að djöfli. þetta er að-
eins hugsanlegt; en von vor til hins
almáttuga guðs er sú, að slfkt komi
aldrei fyrir. Von vor er sú, 6r kraft
sinn á í kenningu Jesú Krist, að allir
heiðingjar, allir, sem hafa vilst frá
guði hér í lffi, og allir, sem enn hafa
eigi náð »Kristsfyllingunni«, eins og
postulinn orðar það (Ef. 4, 13.)
muni enn eiga eftir líf 1 ríki náðar-
innar, þar sem þeir fái tækifæri til
að snúa sér til guðs, löngun til þess
og mátt til þess. Enginn verður
betri né verri við það eitt að deyja,.
Jesú sagði í skilnaðarræðu sinni til
lærisveinanna »1 hiísi föður míns eru
mörg híbýlú (Jóh. 14, 2.) Og hann
kvaðsB fara burtu til að tiibúa þeim
stað. Mór þykir lfklegast og trúi
því, að hann velji hverjum stað við
hans hæfi, þar sem allir þroskast
stig af stigi, nálgist smátt og smátt
hið mikla takmark að Ifkjast guði
sem mest að ást og gæðum. Og
hvort mun eigi sælan mesta einmibt
fólgin í þessu, að göfga sjalfan sig
og aðra, að stefna að guðlegri full-
komnun og leiða aðra með sér til
guðs, að verða sífelt betri og betri?
Og hvort mun nokkur sæla ef ekki
er starf, siðbætandi starf? í því
hygg eg einmitt vera fólgna hina
æðstu sælu. það er »lífsins kórónan*
sem fyrirheitið hljóðar um (Sbr. Op.
2, 10.) Og að lokum vonum vér, að
rætist hin inndæla spá: »Guð raun
þerra hvert tár af augum þeirra«
(Op. 21, 4.) En um leið kemur mér
f hug: Mun eigi einhver listamað-
urinn »af guðs náð« eiga eftir að
mála þessu fögru hugmynd í ódauð-
legu listaverki á einhverja altaris
töfluna, guð sjálfan að þerra tárin
af aúgum smælÍDgjanna.
það gæti í sannleika orðið dýrleg
mynd. En dýrðlegri verður hún þó
sfðar, er vér í sannleika fáum að
reyna fyllingu þessa fagnaðarboð-
skapar, þar sem alt verður eining og
ást, »friður og fögnuður í heilögum
anda«.-----------
Ef Jesú hefði eigi komið í heim-
inn og leiðrétt guðshugmynd mann-
anna, er mjög líklegt að þeír hefðu
haldið áfram að hugsa sér hann eins
eg strangan harðatjóra, sem hefði
eigi síður ánægju af að refsa en launa,
sem »drotnaði með járnsprota*, Dærri
»hjartalausa« veru. En sonurinD, sem
hafði fengið að reyna sælu þess, að
hallast að brjósti guðs föður, hann
kom og veitti oss þekking á honum.
Tvívegis 8egir Mattheus guðspjalla-
maður frá, að Jesús minti Fariseana
á þessi orð um miskunsemi guðs:
Miskunsemi þrái eg, en
ekki fórn. (Matth. 9, 13., 12, 7.).
Ekki benda þau orð á, að guð hvorki
megi né geti fyrirgefið, nema hefnd
komi fyrir einhversstaðar frá. þau
sýna þvert á móti, að guð bæði vill
og getur fyrirgefið, og gerir það líka
skilyrðislaust, því að hann er hin
eilífa uppspretta kærleikans, og ástin
er einmitt æðsti heiður hans. Og
hann þráir að vér mennírnir líkjumst
sér í miskunsemi, svo að vér getum
verið hans dýrðlegi söfnuður, sem
ekki hafi blett né hrukku harðýðg-
innar, heldur sé heilagur og lýtalaus
(sbr. Ef. 5, 27.), eins og postulinn
kemst að orði, eða eins og Jesús
sjálfur sagði: Verið þér því full-
komnir, eins og yðar himneski faðir
er fullkominn. En rétt áður hafði
hann sagt: Elskið óvini yðar, og
biðjið fyrir þeim sem ofsækja yður,
til þess að þér séuð eynir föður yðar
sem eru á himnum, því að hann
lætur sól síua renna upp yfir vonda
og góða og rigna yfir réttláta og
rangláta. þessi orð sýna hvað Jefús
á við, er hann bætir við . Verið því
fullkomnir, eins og yðar himneski
faðir er fulikominn. (Matth, 5, 44 —
45. 48.). Enda sagði hann: Sælir
eru friðsemjendur, því að þeir munu
guðs synir kallaðir verða (Matth. 5,9.).
Kæri Jesú, þú mikli boðberi ástar-
innar og friðarins. Gef þú oss þinn
himneska frið, sem enginn fær frá
oss tekið. Og gef þú frið meðal
þjóðanna svo að sverðin brjótandi
faðmist fjarlægir lýðir. (Sbr. sálminn
»Faðir andanna«). Lát mannavígin
linna. Og ef eigi, þá gef þó að minsta
kosti frið á fæðingftrhátfðinni þinni.
Algóði kærleikans guð og faðir vor
allra, faðir þjóðverjans jafnt og Eng-
londingsins. Gef þú vopnahlé í skot-
gryfjunum. Gef þú jólafrið þinn einn-
ig þar. Gef þú oss líka gleðileg jól,
góði Jesú, oss öllum. Gef oss öllum
að finna í sálum vorum fyllingu
fyrirheitis þíns: »Sjá, eg er með yð-
ur alla daga alt til enda veraldar-
ÍDnar (Matth. 28, 20.). í þínu bless-
aða nafni. Amen.
Erl. simfregnir.
Frá fréttaritara ísafoldar.
Khöfn 27. jiiní
Stórþjóðverjar krefjast þess að
Kulmann utanríkisráðherra verði lát-
inn fara frá þegar í stað.
Kerensky er kominn til Lundúna.
Michal stórfursti er foringi hinnar
nýjú síberisku stjórnar.
Dagens Nyheter segja að það sé
opinberlega tilkynt að fyrverandi
Riissnkeisari hafi verið myitur.
Siberia neitar að selja Rússum
korn, nema því aðeins að Lenin sé
rekion frá völdurn.
Hernaðarsvæðið í Frakklandi nær
nú einnig yfir París.
Meginþorri íbúanna i Finnlandi
fær nú ekki tíunda hluta af venju-
legum matarskarnti.
Khöfn, 28. júní.
Frá Pan's er símað, að búist sé
við því að Maximalistar i Rússlar.di
verði nú aigerlega yfirbugaðir. And-
stæðingar þeirra hafa náð borgunum
Perm, Irkutsk og Charovsk á sitt
vald.
AIl herjarverkfall er hafið i Ung-
verjalandi.
Frá Stokkhólmi er símað, að al-
talað sé i Petrograd, að her Maxi-
malista haíi verið yfirunninn og að
þýzku hersveitirnar í Rússlandi hafi
kosið Nikulás stórfursta fyrir keisara-
að Korniloff (sem áður var sagður
dauður) og Kaledin hafi náð Moskva
á sitt vald, en Lenin og Tiotsky séu
flúnir.
Frá London er símað, að Keren-
sky hafi beiðst liðveizlu bandamanna
gegn Þjóðverjum, en ekki til að
skakka leikinn innanlands.
Frá Wien er simað, að einveldis-
sinnar í Rússlandi hafi hvarvetna
gnægð vopna og skotfæra.
Frá Róm er símað, að íangatalan
sé nú orðin 18000, sem ítalir hafa
tekið af Austurríkismönnum.
Khöfn, 28. júní síðd.
Wolffs fréttastofa telur það vafa-
samt, að fyrverandi Rússakeisari bafi
verið myrtur.
A fundum þeim, sem ráðherrar
Norðurlanda hafa átt með sér, hafa
þeir rætt urn framhaldandi hlutleys-
isráðstafanir og um vinsamlega sam-
vinnu milli landanna, um að reyna
eftir ófriðarlok að halda áfram verzl-
unarviðskiftum þeim, sem svo vel
hafa reynst á ófriðartímunum. Enn
fremur er ráégert að byrja stjórn-
málasamvinnu milli landanna og berj-
ast í sameiningu á móti íhlutun og
áhrifum útlendinga.
Khöfn 29. júnl.
Ríkisráðið í Austurriki hefir verið
kallað saman.
Þjóðverjar hafa keypt tvo vígdreka
úr Svartahafsflota Rússa og borgað
fyrir þá 35 mtlj. rúbla.
Bandamönnum hefir orðið vel á-
gengt fyrir sunnan Áisne og hafa
tekið 1 500 fanga.
Verkfallið í Ungverjalandi er á
enda.
Herteknir þýzkir hermenn segja
frá þvl, að megn kvefsótt (Influensa)
geisi nú í her Þjóðverja.
Frá Darmstadt er símað að Rússa-
keisari sé enn á lífi.
Khöfn 29. júní
Sendiherra Rússa í Berlín ber
það aftur að Nikuiás keisari hafi
verið myrtur.
Fréttastofa Ukrainista heldur
því fram að 200.000 grí3kir her-
menn séu reiðubúnir til að veita
bandamönnum lið.
Frakkar halda því fram að
Nikulás keisari hafi verið myrtur.
Bandamenn haíi gert hríð hjá
Lys 0g Aisne.
Khöfn, 30. júní síðd.
Meðan forsætisráðherra Ucgverja
var á þingi að skýra frá undanhaldi
Austurríkismanna hjá Piave, urðu
ólæti mikil og uppþot í þinginu.
Frá Berlín er símað, að vikuskamt-
urinn af kartöflum hafi verið mink-
aður um helming.
Fyrverandi herfangar Rússa, þýzk-
ir og Austurríkskir, hafa unnið sig-
ur á Czeckoslovökum og náð Ir-
kutsk á sitt vald.
Khöfn, 30. júní.
Kerensky er kominn til Parísar
og er þar á ráðstefnu með rúss-
neska sendiherranum.
Frakkar sækja fram fyrir sunnan
Aisne og hafa handtekið iyooÞjóð-
verja.
Khöfn, 1. júli.
Austurríkiskeisari hefir skrifað
Þýzkalandskeisara bréf, þar sem
hann skýrir frá því, að matvæla-
skorturinn í Austurríki sé fram kom-
inn af óviðráðanlegum kringum-
stæðum.
Maximalistar mótmæla landgönþu
bandamanna á Múrmannsströndinni
og skora á rauðu hersveitirnar að
veita her Miðveldanna viðnám og
skifta kornmatarbirgðunum btóður-
lega, þar til nýja uppskeran kemur.
Khöfn, 1. júlí.
Ef bandamenn skerast I leikinn í
Rússlaudi, ætla Maximalistar að biðja
Þjóðverja liðveizlu.
Alexiefí hershöfðingi stýrir herliði
Siberiu. 1
Czecko-Slavar hafa uppleyst borgar-
stjórn Maximalista I Vladivostock.
Karelen búar æskja þess að það
hérað sameinist Finnlandi.
Khöfn, 2. júlí.
Stjórnarbylting hefir verið hafin
gegn Maximalistum í Síberíu og
Kússlandi.
ítalir hafa náð aftur á sitt vald
Monte Valbella og Col-del-Rasso.
Finska stjórnin hefir gert alla
Breta útlæga.
Bæjarstjórnin í Kaupmannahöfn
ætlar að verja 6 miljónum króna til
að auka kaupgjald.
Khöfn, 3. júlí.
Búist er við nýrri sókn af Þjóð-
verja hálfu á vesturvígstöðvunum þá
og þegar.
Hungursneyð breiðist út í Rúss-
landi.
Austurríkismenn hafa látið drepa
czechiska og italska fanga. Czechar
í Siberíu hóta því að láta austur-
rikska og þýzka fanga, sem eru á
þeirra valdi, 20 þús. að tölu, sæta
sömu meðferð.
Þjóðverjar hafa farið yfir larrda-
mæri Rússlands í nánd við Viborg.
ítalir sækja hægt fram hjá Asiago.
ítalskir bankar hafa verið samein-
aðir.