Ísafold - 20.07.1918, Blaðsíða 2

2
IS AFOLD
□□□□□□□□□□□□□
□
Arni Eiríksson
Heildsala.
Tals. 265 og 554. Pósth. 277. Smásala.
Vefnaðarvörur, Prjónavörur mjög fjölbreyttar.
Saumavélar með hraðhjóii
og
iio ára verksmiðjuábyrgð
Smávörur er snerta saumavinrm og hatmyrðir.
þvotta- og hreinlætisvörur, beztar og ódýrastar.
Tækifærisgjafir.
□ □ □□□□□□□ □□!□!□□ □ □ □□□□□□!□□□
EgðM Jacobsen
Reykjavík. — Sími: 119.*
Útibú i Hafnarfirði. Sími: 9. Útibú i Vestmannaeyjum. Sfmi: 2.
Landsins fjölbreyttasta Vefnaðarvöruverzlun.
Prjónavörur, Saumavélar, Islenzk flögg.
Regnkápur, Smávörur, Drengjaföt,
Telpuíjólar, Leikföng.
Pantanir afgreiddar gegn eftirkröfu ef óskað er.
Ollum fyrirspurnum svarað greiðlega.
Vandaðar vörur. Ódýrar vörur
Frá Alþingi 1918.
Lðg.
1. Lög um mjólkursölu á Isafirði.
2. Lög um stækkun verzlunarlóð-
arinnar í Ólafsfirði.
3. Lög um viðauka við lög 1. febr.
1917, um heimild fyrir lands-
stjórnina til ýmsra ráðstafana út
Norðurálfuófriðnum (staðfesting
á tvennum bráðabirgðalögum).
4. Lög um breyting á lögum nr.
65, 14. nóv. 1917, um breyt-
ing á lögum nr. 22, 8. okt.
1883, um bæjarstjórn á Akur-
eyri, og lögum nr. 43, 11. júlí
1911, um breyting á þeim lög-
um.
5. Lög um bæjarstjórn á Siglufirði.
6. Lög um viðauka við lög nr. 79,
14. nóv. 1917, um samþyktir
um lokunartima sölubúða í
kaupstöðum.
7. Lög um löggilding verzlunar-
staðar hjá Hvalsíki i Vestur-
Skaftafellssýslu.
8. Lög um hækkun á vörutolli.
9. Lög um hafnsögu í Reykjavík.
10. Lög um bæjarstjórn Vestmanna-
eyja.
11. Lög um mótak.
12. Lög um viðauka við lög nr. 6,
8. febr. 1917, um heimildhanda
landsstjórninni til ráðstafana til
tryggingar aðflutningum tillands-
ins.
13. Lög um bráðabirgðaútflutnings-
gjald.
14. Lög um stimpilgjald.
15. Lög um viðauka við lög 11.
des. 1891, um samþyktir um
kynbætur hesta.
16. Lög um dýrtíðar- og gróða-
skatt.
17. Lög um breyting á lögum nr.
59, 22. nóv. i907,*um fræðslu
barna.
18. Lög um viðauka við lög nr. 3,
1. febr. 1917, um heimild fyrir
landsstjórnina til ýmsra ráðstaf-
út af Norðurálfuófriðoum.
19. Lög um afhendingu á landi til
kirkjugarðs í Stokkseyrarsókn.
20. Lög um skemtanaskatt.
.21. Lög um heimild handa lands-
stjórninni til þess að verja fé
úr landssjóði til viðhalds Ölfus-
árbrúnni.
22. Lög um eftirlaun handa Birni
bankastjóra Kristjánssyni.
23. Lög um almenna dýrtíðarhjálp.
24. Lög um kaup landsstjórnarinn-
ar á sild.
25. Lög um dýrtiðaruppbót handa
embættis- og sýslunarmönnum
landssjóðs.
Ályktanir.
1. Þingsál. um sölu Ólafsvallatorf-
unnar.
2. Þingsál. um sauðfjárbaðlyf.
3. — um að skora á lands-
stjórnina að hlutast til um, að
sett verði á stofn á Siglufirði
útibú frá Landsbanka Islands.
4. Þingsál. um kolanám í Gunn-
arsstaðagróf í Draugsnesslandi.
3. Þingsál. um að skora á lands-
stjórnina að hlutast til um, að
sett verði á stofn í Vestmanna-
eyjum útibú frá Landsbanka
íslands.
6. Þingsál. um aukinn styrk og
lánsheimild til flóabáta.
7. Þingsál. um útsæði.
8. . — um bátaferðir á Faxa-
flóa.
9. Þingsál. um reglugerð fyrir
sparisjóði.
10. Þingsál. um heimild fyrir lands-
/
stjórnina til að greiða Gísla
Guðmundssyni meiri laun en
heimilað er í fjárlögunum.
11. Þingsál. um námsstyrk til há-
skólasveina.
12. Þingsál. um fjárveiting til þess
að fá Röntgenstofnuninni ný
áhöld.
‘13. Þingsál. um racnsókn símleiða.
14. — um heimild fyrir lands-
stjórnina til þess að veita styrk
til að kaupa björgunarbát.
15. Þingsál. um uppgjöf á eftir-
stöðvum af láni úr landssjóði
til Fiskifélags íslands til stein-
olíukaupa.
16. Þingsál. um þóknun handa Jó-
hannesi pósti Þórðarsyni á ísa-
firði.
17. Þingsál. um lán lianda Suður-
fjarðahreppi.
18. Þingsál. um efnivið til opinna
róðrarbáta.
19. Þingsál. um erfðaábúð á þjóð-
jörðum og kirkjujörðum.
20. Þingsál. um rannsókn mómýra.
21. — um raflýsingu á Laug-
arnesspítála.
22. Þingsál. um hinn almenna
mentaskóla.
23. Þingsál. um styrk til almenn-
'ingseldhúss í Reykjavík.
24. Þingsál. um hækkun á styrk til
skálda og listamanna.
25. Þingsál. um lán handa klæða-
verksmiðjunni á Álafossi.
26. Þingsál. um síldarkaup, síldar-
íorða og ásettíítíg búpenings.
27. Þingsál. um bráðabirgðalauna-
viðbót handa starfsmönnum
landssimans.
Ðnsnæðiseklan í Reykjavík.
Hér á íslandi eins og víðar á
Norðurlöndum, kreppir húsnæðis-
leysið að á þessum tímum, og þá
auðvitað einkum í kaupstöðunum.
Hér á landi er það Reykjavik, sem
mest ber á húsnæðisleysinu, enda
er fólksflutningurinn mestur þangað.
— Eg tala hér að eins um vöntun
á húsnæði, en á þar með ekki við
hin i 11 u húsakynni; því væri með
húsnæðisleysinu átt við þau, þá væri
það mikill hluti landsins, sem um
væri að ræða. —
í Noregi, Danmörk og Svíþjóð
hefir verið hörgull mikill á húsnæði
handa fólki þvi, er flutt hefir í kaup-
staðina úr sveitunum, auk hinnar
eðlilegu fjölgunar. Veldur því auð-
vitað stríðið. Ein afleiðing þess er
kyrstaðan í byggingum. En þrátt
fyrir örðugleikana á að fá byggingar-
efni og þrátt fyrir það, hve dýrt það
er að byggja á þessum timum,
hafa bæjarstjórnir og löggjafarþing
áminstra landa séð, að ekki dugði
að sitja auðum höndum i þessu
máli. Hefir þvi i þessu efni, sem
mörgum öðrum á þessum tímum,
verið leitað allra ráða til þess að
komast út úr ógöngunum.
Fyrsta ráðið, sem tekið mun hafa
verið í Danmörku var, að bæirnir
sjálfir bygðu; þá veitti löggjafarþing-
ið lán til bygginga og í vetur bauð
Landsmandsbankinn fram fé, 5 milj.
kr., til bygginga. Ennfremur hafa
bæjirnir, einkum í Danmörku, veitt
einstökum mönnum eða félögum (t.
d. byggingarfélögum iðnaðar- og
verkamanna) styrk eða lán til bygg-
inga, og gert alt til þess að ýta
undir verkið á annan hátt, svo sem
með hagkvæmum leiguskilmálum og
sölu á lóðum, lagningu á ljósi, vatni
og skolpræsi.
Meðan verið var að undirbúa
byggingar og koma þeim upp, var
það ráð tekið. — og það helst við
enn — að láta húsnæðislausar fjöl-
skyldur fá skóla og aðrar opinberar
byggingar, sem auðar stóðu, íil íbúð-
ar. Eunfremur var það svo í Kaup-
mannahöfn, að verðlaun (50—100
kr.) vorn veitt mönnum til að leigja
aftur út frá sér. Með þessu móti
fengust nokkrar íbúðir, en er heldur
óvinsælt. Þykja þrengslin nóg fyrir,
þó ekki sé á bætt.
Hér er að eins lauslega drepið á
það, hvað gert hefir verið I nágranna-
löndunum til þess að bæta úr hús-
næðisleysinu þar.
En hvað hafa íslendingar gert til
þess tað bæta ástandið hjá sér, sem
ómótmælanlega er stórum ábótavant.
Hvað hefir bæjarstjóm Reykjavik-
ur gert í þessu máli ?
Því er fljót svarað.
Hún hefir keypt Bjarnaborg, bygt
2 skúra við Laufásveginn og leigt
gamla »Hotel Reykjayik«, til þess á
þessum stöðum að hola niður þeim,
sem húsviltir voru. Kaupin á
Bjarnaborg munu lítið hafa bætt úr
húsnæðiseklunni, eins og líka »Hotel
Reykjavík*, því bæði þessi hús voru
áður leigð til íbúðar, svo hér er í
mesta lagi að tala um leigjenda skifti.
»Skúrarnir« eru þá eina aukningin í
þessu máli af hálfu bæjarstjórnar og
munu þeir rúma 20 fjölskyldur.
A þessu ári hefir bæjarstjórnin
ekkert gert til þess að bæta úr hús-
næðiseklunni, ekki einu sinni minst
á hana á fundum bæjarstjórnar. Er
eins og henni finnist það mál smá-
munir, sem ekki sé vert að minnast á.
Ekki verður þvi þó neitað, að
! töluvert hefir borið á húsnæðisleysi
í vor, eins og fyr, sem og eðlilegt
er, þar sem Htið hefir verið bygt,
en fólkinu fjölgar óðfluga í bænum.
Vissi eg til þess, að á flutninga-
degi í vor voru margar fjölskyldur,
sefti hvergi áttu visan samastað, og
urðu að ganga á mifli kunningjanna
til þess að fá að vera nótt og nótt.
í vandræðum sínum sneri þetta
fólk sér til borgarstjóra, í þeirri von,
að hann hefði einhver ráð til þess
að útvega því húsaskjól. En hann
þóttist engin ráð hafa til þess, og
u*ðu menn að láta sér það svar
lynda. Er hvergi að sjá að hann
hafi borið þetta mál undir bæjar-
stjórnina, til þess að húu þá gæti á
einhvern hátt ráðið fram úr þessu
máli.
Eg trúi því ekki e'nn, að bæjar-
stjórnin þykist geta verið þekt fyrir
það, að láta þetta mál ekki til sin
taka, eða hverjum skyldi bera skylda
til þess að greiða eitthvað úr þessu
máli, ef ekki einmitt henni?
Hún ber vitanlega fyrir sig fé-
leysi, og ef ekki því, þá efniviðar-
leysi til þess að byggja. En furðu
einkennilegt er það, ef bær eins og
Reykjavík hefir ekki einhver fjár-
hagsleg tök á því að byggja, þó á
þessum erfiðu tímum sé, eins og
einstakir menn og það jafnvel efna-
litlir menn, og fá hæfilegar rentur
af fé sínu. Lóðirnar hefir þó bær-
inn nægar ennþá, svo bein fjárhags-
leg útgjöld yrðu þær ekki og mundu
varla á annan hátt gefa betri arð,
minsja kosti sumar þeirra.
Hverjum hugsandi manni hlýtur
að skiljast, að ástand það, sem nú
er i þessu máli, má ekki vera óátal
ið lengur. Hér verður að koma til
framkvæmda.
Vilji bærinn ekki sjálfur leggja í
það að byggja, þá verður hann að
finna einhver önnur ráð, einhver lík
þeim, sem eg rétt vék að hér að
framan, að upp hefðu verið tekin
hjá hinum Norðurlandaþjóðunum.
Það er alveg ófyrirgefanlegt kæru-
leysi sem bæjarstjórnin hingað til
hefir aýnt í þessu máli, eins og
raunar í öllum þeim málum, er í
einu orði heyra undir heilbrigðismál.
Bæjarstjórnin hefir nauða lítinn skiln
ing sýnt í þeim málum, að undan-
teknum 1 eða 2 mönnum, sem þá
allar tillögur hafa verið drepnar fyrir.
Það er farið að líða á sumarið,
og eigi eitthvað að gera í þessu máli,
þá er ekki of fljótt að fara að hugsa
fyrir því.
Þór.
Jiveðja
fiá ,Gulffossi‘.
ísafold hefir borist svohljóð-
andi símskeyti:
Átta daga ferð til Hali-
fax. Skilið kveðju til allra
viua og ættiu<»ja.
Farþegaruir á „Gullfossi".
ReykjaYíknrann^II.
Örum & Wulffs verzlun á þórs-
höfn á Langanesi hafa þeir keypt
Jón Björnsson verzlunarstjóri og Jó-
hann Tryggvason verzlunarmaðnr á
þórshöfn.
Siys. Maður var að síga í Hæla-
víkurbjarg á Ströndum í vor. Fóll
þá steinn í höfuð honum og braut
og sprengdi höfuðskelina mjög mikið.
Var maðurinn tíuttur rænulítill til ísa-
fjarðar, en þar tókst svo að gera við
sár hans, að hann er nú á góðum
batavegi. Maðurinn heitir Guðmund-
ur Hallvarðsson frá Búðum á Strönd-
um. Svo oinkonniioga vildi til, að
móðir þessa pilts var á sjúkrahúsi
ísafjarðar, þegar hann var fiuttur
þangað. Hún hafði fengið illkynjaða
ígerð í fótinn, en ekki náðst í lækni
í tæka tfð, svo að fóturinn var tek-
inn af henni á ísafirði. £ru þetta
mjög sorgleg áföll fyrir eina og sömu
fjölskyldu.
Gullfoss er kominn til Halifax.
Dönsku sendimennirnir fóru héð-
an á fímtudagskvöldið með Fálkan-
um. Hafði það verið sagt, að skipið
færi kl. 11 um kvöldið og stóð til,
að fjölment yrði þá niður á hafnar-
bakka til þess að árna hinum góðu
gestum fararheilla. En því miður
snerist það öðruvísi með því að Fálk-
inn fór J/2 klukkustund á undau áætl-
un og greip fólk í tómt, er það kom
á tilteknum tfma.
Varð því kveðjustundin snubbótt-
ari miklu en hugir stóðu til.
Hage ráðherra hafði boð inni á
Fálkanum þetta kvöld fyrir ráðherr-
ana og nefndarmennina og skrifarana
Mælti hann fyrst fyrir minni kon
ungs, en síðar fyrir minni Islands,
Jón Magnússon forsætisráðherra mælti
fyrir minni Danmerkur.
Söngfélagið 17. júní söng úti fyrir
bæjarbúa síðastliðið sunnudagskvöld
á blettinum fyrir framan Bernhöfts
bakarf. A eftir fór söngfélagið upp
að bústað forsætisráðherrans, þar
sem dönsku sendimennirnir voru í
boði, og söng fyrir þá 5 Norðurlanda-
lög eitfc íslenzkt, eifcfc danskt, eifcfc
norskt, eifcfc sænskt og eitt finskt lag.
Aður en danski þjóðsöngurinn var
sunginn, mælti formaður fólagsins
Ólafur Björnsson nokkur orð og bað
œenn hrópa ferfalt húrra fyrir sendi-
mönnunum og föðurlandi þeirra í
þeirri öruggu von, að sá yrði árang-
ur komu þeirra hingað, er til bless-
unar horfði báðum þjóðum Dönum
og íslendingum. Var undir það tek-
ið með ferföldu húrrahrópi. Hage ráð
herra svaraði með stuttri, snjallri
ræðu fyrir minni Islands og kvaðst
vona, að för þeirra yrði til gagns,
ekki einungis í orði, heldur Ifka á
borði.
Dönsku sendimennirnir létu sór vel
lfka sönginn og höfðu orð á þvf, að
»17. júní« ætti endilega að bregða sér
í söngferð um Norðurlönd þegar er
um hægðist.