Ísafold - 24.07.1918, Page 1

Ísafold - 24.07.1918, Page 1
K.emur iit 1—2 { viku. VuiSara. 5 kr., erieiKÍÍB T'/j ki. eða2dollar;borg- Ist fyrir miðjan jutí erlendis fyrirfram. Lausasala 10 a. eint ísafoldarprentsmiðia. Ritstjárl: Ólafur BSöríiSSOU. Talsimi nr. 435. XLV. irp. Reykjavík jiilí (918 Uppsögn iskrlfl. bundin við áramót er ógild nema kom in só 611 útgefand* fyrir 1. oktbr. og sé kaupandi skui t ■ laus viö blaðið. 38. tölublað Athugasemdir við sambandsíögín. Um leið og vér birtum hér frumvarp til dansk-íslenzkra sam- bandslaga, skulum vér leyfa oss að gera fáeinar athugasemdir við það. I. Fullveldi íslands er hreint og af- dráttarlaust viðurkent í frumvarp- inu. ísland og Danmörk eru viður- kend jafn rétthá, frjáls og full- valda ríki. Þetta kemur berum orðum fram í 1. og 19. gr. frv. Sömuleiðis sýnir 2., 4. og 5. gr. jafnræði ríkjanna beggja. Ákvæði 17. gr. um gjörðardóminn slikt hið sama. Sambandslögin eru og, að konungssambandinu einu und- anskildu, eingöngu bygð á samn- ingi, þar sem hvor aðili er jafn rétthár og skuldbindur sig ein- ungis samkvæmt sjálfs sín vilja, eins og fram er tekið í athuga- semdunum við frv. Loks sýnir uppsagnarákvæðið í 18. gr. glögt fullveldi beggja aðilja, því að slíka uppsögn gæti ekki öðru en algerlega fullvöldu riki verið áskilin. - Ef frv. verður samþykt og stað fest af konungi, þá verður Island fullvalda ríki 1 sambandi viö Dan- mörku um konung og konungserfðir meðan núgildandi konungserfðalög gilda (þ. e. meðan afspringur Kri8tján8 IX. og Lovisu drotn- ingar er til til konungserfða í Danmörku og á íslandi) Forslag til Dansk-islandsk Forbundslov. De af Danmarks Regering og Rigsdag og af Islands Althing til Forhandling om Landenes indbyrdes Stiliing nedsatte Udvalg har enstemmig samlet sig om det nedenstaaende Forslag til Dansk- Islandsk Forbundslov, hvilket indstilles til Godkendelse af de to Landes Regeringer og iovgivende Forsamlinger. Naar Forslaget er vedtaget saa\el af Danmarks Rigsdag som af Islands Althing og af Islands Vælgere ved den i Islands For- fatningslov No. 12 af 19. Juni 1915 § 21 paabudne Afstemming, og naar det saaledes vedtagne Forslag har opnaaet Kongens Stad- fæstelse, vil Loven med Indledning lyde saaledes: Vi Christian den\Tiende o. s. v. Göre vitterligt: Danmarks Rigsdag og Islands Althing og Vælgere har paa forfatningsmæssig Maade vedtaget, og Vi ved Vort allerhöjeste Samtykke stadfæstet Dansk-Iglandsk Forbundslov. . I. * § L Danmark og Island er frie og suveræne Stater, forbundne med fælles Konge og ved den i denne Forbundslov indeholdte Overenskomst. I Kongens Titel er begge Staters Navne optagne. § 2. Tronfölgen er den i Tronfölgeloven af 31. Juli 1853 Art. I og II fastsatte. Tronfölgen kan ikke ændres uden begge Staters Sam- tykke. Frumvarp til dansk-islenskra sambandslaga. Nefndir þær, sem skipaðar hafa verið af stjórn og ríkisþingi Danmerkur og alþingi íslands til þess að semja um stöðu landanna sín á milli, hafa í einu hljóði orðið ásáttar um frumvarp það til dansk-íslenskra sambandslaga, sem hjer fer á eftir, og leggja til, að stjórnir og löggjafarþing beggja landa fallist á það. Þegar frumvarpið hefir náð samþykki bæði ríkisþings Dan- merkur og alþingis íslands og íslenskra kjósenda við atkvæða- greiðslu, sem fyrirskipuð er i 21. gr. stjórnarskipunarlaga íslands nr. 12, 19. júni 1915, og þegar frumvarpið, þannig samþykt, hefir hlotið staðfe8tingu konungs, verða lögin ásamt inligangi á þessa leið: \ V j er Christian hinn T íundi 0. s. frv. Gjörum kunnugt: Ríkisþing Danmerkur og alþingi íslands og kjósendur hafa á stjórnskipulegan hátt fallist á og Vjer staðfest með allrahæstu sam- þykki Voru eftirfarandi Dansb-íslensk sambandslög. I. 1. gr. Danmörk og ísland eru frjáls og fullvalda ríki, i sambandi um einn og sama konung og um samning þann, er felst í þessum sambandslögum. Nöfn beggja ríkja eru tekin í heiti konungs. 2. gr. Skipun konungserfða er sú, er segir í 1. og 2. gr. konungs- erfðalaga frá 31. júlí 1853. Konungserfðum má ekki breyta, nema samþykki beggja ríkja komi til. II. 1. Samkvæmt samningi fara dönsk stjórnarvöld með utanríkis- mál íslands i umboði þess um 25 ár, því að þá má segja þeirri meðferð upp eftir 18. gr. Auk þess er séð fyrir því, að ísland hafi menn með sérþekkingu á ís- lenzkum högum bæði í utanríkis- ráðuneytinu og hjá sendiherrum og ræðismönnum Danmerkur. Einnig er íslandi fært að senda sérstaka erindreka á venjulegum tímum út um heim, auk þess sem slíkt er í athugasemdum frv. talið sjálfsagt, að verði gert framvegis sem hingað til, meðan slíkt ástand, sem nú er, helzt. Ennfremur getur fsland heimtað senda ræðis- menn og sendiherra á þá staði, þar sem nú eru engir. Þetta get- ur skift máli, þar sem Danmörk hefir enga slíka, en Islund hefir verzlunarskifti, t. d. sendiræðis- menn í Genua, Barcelona og víðar. 2. Jafnréttis-ákvæði 6. gr. helzt og 25 ár, en þá er kostur að segja því upp eftir 18. gr. Um jafnréttisákvæðið er þess að geta, að danskir ríkisborgarar hafa hér sömu réttindi sem ís- lenzkir alment, en verða líka að £ sæta sömu takmörkunum. Vér getum t. d, sett í löggjöf vora, Framh. á bls. 2 5. dálbi. § 3. De for Danmark nugældende Bestemmelser med Hensyn til Kongens Religion, hans Myndighed og Kongemagtens Udövelse i Tilfælde af Kongens Sygdom, Umyndighed eller Ophold udenfor begge Stater skal ogsaa være gældende for Island. § 4. Kongen kan ikke uden Danmarks Rigsdags og Islands Althings Samtykke være Regent i andre Lande. § 5. Hver af Staterne for sig træffer Bestemmelse om Statsydelser til Kongen og Kongehuset. II. § 6. Danske Statsborgere nyder paa Island i enhver Henseende lige Ret med de paa Isleind födte islandske Statsborgere, og omvendt. Hvert af Landenes Statsborgere er fritagne for Værnepligt i det andet Land. Adgang til Fiskeri paa hvert af de to Staters Söomraader er i lige Grad fri saavei for danske som for islandske Statsborgere uden Hensyn til Bopæl. Danske Skibe har i Island samme "Rettigheder som islandske Skibe, og omvendt. Danske og islandske Varer og Frembringelser skai gensidig i ingen Henseende kunne behandles ugunstigere end noget andet Lands. III. § 7. Danmark varetager paa Islands Vegne dettes Udenrigsanlig- gender. I Udenrigsministeriet ansættes der efter den islandske Regerings 3. gr. Ákvæði þau, er gilda nú í Danmörku um trúarbrögð konungs og lögræði, svo og um meðferð konungsvalds þegar konungur er sjúkur, ólögráður eða staddur utan beggja ríkjanna, sknlu einnig gilda á Islandi. 4. gr. Konungur getur ekki verið þjóðhöfðingi í öðrum löndum án samþykkis ríkisþings Danmerkur og alþingis íslands. 5. gr. Hvort ríki fyrir sig setur ákvæði um greiðslu af ríkisfje til konungs og konungsættar. II. 6. gr. Danskir rikisborgarar njóta að öllu leyti sama rjettar á íslandi sem íslenskir ríkisborgarar fæddir þar, og gagnkvæmt. Ríkisborgarar hvors lands eru undanþegnir herskyldu í hinu. Bæði danskir og íslenskir rikisborgarar hafa að jöfnu, hvar sem þeir eru búsettir, frjálsa heimild til fiskiveiða innan landhelgi hvors ríkis. Dönsk skip njóta á Islandi sömu rjettinda sem íslensk skip, og gagnkvæmt. Danskar og íslenskar afurðir og afrek skulu gagnkvæmlega eigi að neinu leyti sæta óhagkvæmari kjörum en nokkurs annars lands. III. 7. gr. Danmörk fer með utanríkismál íslands í umboði þess. í utanrikisstjórnaráðinu skal skipa eftir ósk íslensku stjórnar-

x

Ísafold

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.