Ísafold - 11.01.1919, Síða 1

Remur út 1—2
í viku. Verðárg.
*5 kr., erlendis 7^/j
!<r. eða 2 dollarjborg
fyrir miðjan júlt
xisudia fyrirfram
AUHaaala 10 a, eint
KLM. árg. Kevtepvk, laagardaeinn 11. jrnúar 1919. 2 tölublað.
L IFUR IV.<t
f á Í9I7 og þassa árs (1919) kaupir f sælsta verði mót peningum
|í A 1 út í hðnd » 1 n UiAIBSlá | 1% m |ff 1 11
0 s 1 Sími 422. IAR HALLDO Heijkjavik. liSSB 1 Np Símn.: Oskar.
ísafoldarprentsnriðja.
Rttstjórf; Ólafnr Bjðrnsson.
Uppsögn (skrifl.
buudin við áramót,
er ógild nema kom
in sé tll útgefanda
fyrir 1. oktbr. og
sé kaupandi skuld
laus við blaSIS.
a u.
4S4*
Viðskifiateppan
að lagast,
Innflutningsnefndin úr sögunni.
Nú eru sfljiðingar vopnablés ns
og hins fyrirbeitna friðar smám
saman að ko na i ljós á þann háit,
að farginu, sem leg'ð hefir um ára-
skeið yfir öl'u vi?sk ftaiifi, er nú
Jaegay tekið að létf.
Síðustu dagana hefir borist skeyt'
frá erind ekum vo’um bæði i Ame
íiku og Englandi utn, að mjög
marear vörutegundir séu gefnai
frjáhar.
Þá hefir og brez'ú ræðismaður-
inn tilkynt stjóm nai, að nú séotð
ið miklu auðeeidara en var að fá
sitflntringsleyfi og urdanþágur.
Ötfl t' ingsbarn htfir verið upp-
hafið á ýmsum vörutegundum, þo
eigi á hrávöru, fyrst um sinn. Naer
þetta þó eigi til þeirra land’, serri
að Þýzkai rdi 1g ji, fyr en h fn-
banmð hefir venð upphafið. Fer hér
á eftir skrá yfir nokk ar þær vöru-
tegundir, sem nu má ffytja úr landi
til a'lra annara landt en þeirra,
sem hafnbann er á, og þeirra, sen
að Þýzkalandi liggja (D intx örk,
Holland. Hú,si!önd, S'.dþjóð?):
Alun i' iumvðrur, asbestvörur, bóm
nllatvönir, reiðhjóf, skór og stlg
vél, nema á b rn, burstnr og
kú,tar, margskon r kopaivömi,
margskonar járn- og stálvörur,
lir oleum, vírdýnnr, b freiðar, seto
hafa minni vél en 30 hest fli, ljós-
myndaáhöld, oliu*, fernis, vagnar
og kenur og margskonar ullar-
varmngur. —
Það er búist við þvi, að pantan;r
á vörurr, sem legið hafa i Eoglandi
verði r ú afgre ddar hið fyrsta ot
kept verður að því, að koma veizl-
uninni i sama horf og áður var. Er
þar að vísu við ýmsa örðugleika að
striða, svo sem skort á vinnukrafti,
áður en hermennirnir verða sendir
heim, skipaskott og svo þarf að
gera ýmsar endurbætur á mörgum
verksmiðjum. En það er búist við,
að fram úr þessu rakni á fáum
mánuðum.
Þetta eru mikil og góð tíðindi
fyr:r allar hlutlausar þjóðir.
Nd þarf eigi lengur að vera að
sækjt um innflutningsleyfi fyrir
hvetja agnarnóru, setn til landsns
er keypt, svo sem verið hefir. Sök-
um þess hefir og innflutningsnefndin,
sem að störfum hefir verið frá þvi
í fyrravor, verið látin deyja drotni
sinutn, frá og með degiuum i dag.
Inflúenzan og sóttvarnir.
Stefán Jónsson læknir hefir ritað
ihugunarverða grein um inflúenzuna
í s^ðasta tbl. Læknablaðsins. í.afo'd
hefir áður iátið i ljós, að æskiiegt
væri, að læknarnir létu til sin h yra
um sitt álit á »viðtökum< inflúenz
unar i haust. Þarna er nú konrið
álitsskjil frá einum merkum lækni
og teljum vér fétt að bim bað í
hei?d s'nni. það hljóðar svo:
Inflúenzanni er r.ú nð mestn iok-
ið, að þessu sinni, hér í bænum og
næisveitunum. Má með sanui segji,
að húa hafi gengíð eins og logi
yfir nkur. Þúsurdir manna búnkuð
ust niður á nokkrum dögum, mikið
á 4. hundrað manna hafa látist af
henoi og því miður má búast við,
að talan aukiit enn að mun. Stór
b'óðtaka á okkar litla þjóðarlikama!
N rven bermánuður siðastliðinn er
hörmulegasti tími i sögu Reykjwik-
ur; hátt á 3. hundrað manna dánir,
ö!l þau bágindi, og öll sú eymd,
sem fylgir mannskæðri og hraðfara
drepsótt, fjöldi ekkna og munaðar-
lausra barna. Nú, þegar ósköpin eru
um garð gensin, geta menn farið að
átta sig, og hér er vissulega alvar-
legur viðburður, sem gefur læknum
mikið umhugsunarefni.
Eð!i!ega verður það fyrst fyrir að
spyijr, og það ekki sízt íyrir oss
lækna, sjúkdómsvarnir (piophylaxe)
er eitt af aðalatriðunum í fræðigtein |
vorri: Var ekki hæpt að varna veik-
inni landgöngu? Eins og kunnugt
er, barst hún hingað tii bæjarins
kringnm þ. 20. okt., með Botníu
og Viliemoes, og ekkert gert til að
hindra það. Landlæknir hefir sætt
megnustu árásum, vegna þess að
hann lét ekki einangra skipin.
Margir hafa iitið svo á, að hægt
mundi hafa verið að verjast veik-
inni, reynsla annara landa sannaði
ekkert áreiðanlega í þessu efni, hér
væri alveg sérstaklega ástatt, vegna
þess, hvað landið væri einangrað,
bæði vegna !egu sinnar, laugt frá
öðrum löndum, og svo vegna sigl-
inga-örðugleikanna. Hægt hefði verið
að sóttkvia þessi fáu skip, sem komu
til land.ins. En mál þetta er ekki
eins óbrotið og margir hvggja. Auð-
vitað dylst engum, :ð æskilegast
hefði vertð að geta vaii.t veikinni
algeriega. En var þ;;ð hætt? Slepp-
um kostnaðaratriðinu, um það get
ur Lbi. ekki dæmt, erdr. i!la hægt
að meta- mannslif ti! peninga. Siepp-
ut. emnig þvi, hvort gerlegt heiði
verið, að einangra þessi fán skip, sem
hingað koma, vegna nauðsynlegra að-
drátta að landinu. Þvi að, ef ein-
angrunin átti að ná tilgangi sínum,
þá hefði líklega þurít að einangra
öll skip, sem hingað kæmu frá út-.
löndum, kanske 10—14 daga og
það langan tíma, meðan veikin geng-
ur í nágrannalöndunnm, ef til viil
heilt ár eða lengur. Þetta getur Lbl.
heldur ekki dæmt um, en lætur sér
nægja að benda á það.
Annað atriði er þið, hvað veikin
er afar-næm, og á skipum úti ligeja
sjúkir og dauðvona menn. Er hægt
að láta þá deyja hjá'ptrlausa? En ef
læknir fer út i sk pið, þá er sýk-
iogarhættan strrx komin, með lækn-
inum. Hingað koma auk þess möre
útlend fiskisk p, botnvörpungar o. fl ,
og hver vill ábynji t, að einhverjir
landsmanna eigi ekki mök við þá?
Nei, málið er flókið og eiginlega er
ekkki unt að segja neitt með vissu,
úr þvi veikin er komin á land,
reynslan ein við sóttvarnartilraunir
gat gefið ótvírætt svar. Þá má og
benda á, hvernig gengið hefir með
mislingasóttvarnir; þrátt fyrir þær
hafa komið skæðar landfarssóttir.
Orðugleikarnir figgja i þvi, að veik-
in er hringinn i ktingum oss, o,
svo anðvitað hinn mikli ræmleiki
veikinnar. Það er þess vetua óvi t,
hvort unt hefði verið að hindra laud-
göngu hennar.
— Annað mál er það, hvort ekki
hefði átt samt sim áður, að reyna
að stemma stigu veikinnar, þótt þið
hefði mishepnast. hf til v 11 hefði
hún þá ekki farið eins óðfloga.
En nú, þegar vtikm var komin á
land, var þá ekki hægt að tefja fyr-
ir hennl? Við þið hefði mikið veiið
unnið. Loka t. d. öllum skólum,
kvikmyndahúium, kitkjum o. s frv.
Alþýða manna kvartar yfir þ'í, að
ekkert hafi verið reynt að sporna
við útbreið.ilu veikinnar, og er það
sizt fuiða, þvi margur á um sVt sð
binda. Það hefði verið nokkut hugg-
uu í því, að vita, að reynt væri að
verjast veikinni eftir mætti.
sjilfsagt hefði átt að reyna það.
Kvikmyndahúsum hefri m tt t. d.
loka. En hvaða áhrif varnirnar hefðu
hift, er óvist. Með nemendum af
vélstjóraskólanum breidd st veikin
sírax í alla hluti b * j rms. Um gagn
skólalokunar eru læknnr ósáttir.
Heilbrigðisfulltrúinn i London eftð-
ist mjög um það, og erlendis hefir
vlða skólutn ekki verið lokað. En umr
þetta verður ekkert sagt, frekar en
fyrra atriðið. Að hægt er að verjast
veikinni og teíja hana í ýmsum hér-
uðum úti um land, sannar ekkert,
hvernig það hefði tekist hér i K ykja-
vik, þar sem fólkinu er hiúgað
saman.
En þótt það sé efamál, hvort
s'ittvarnir hefðu hepnast, þá er þó
an að atriði í þessu máli, sem hægra
er að vera srmmála um. Allir vissu,
að veikin vofði yfir oss og því eðli-
legt, að einhverjar ráðstafanir hefðn
verið gerðar til þess að taka á móti
veikinni, t. d. eiga vist hús o-i h]ú<r-
un handi sjúklmgum. o. fl., og eðli-
legast, að æðsta heilbiigðisráð Lnds-
ms gengist fyiir þvi. Og hér vir
nægur tími til undirbúnings. Þ>ð
verður að telja það sjálfsagt, að
lirdlæknir hafi vitað hvað veikin
var skæð. Vegna stöðu hans má
vænta þess, að hann afli sér ná-
kvæmra fregna um næma sjúkdómi,
sem hingað geta borist, en einkum
þegar þeim er hleypt viljandi á land-
Ei landlæknir lét ekkert geia, og
bað er erfitt að skilja, að hmn gat
setið auðum höndum, þegar s\o
mannskæð veiki vofði yfir land nu.
Eða 'ar landlækni ekki ljOst. hve
hættuleg veikin væri? Það er eski
l klegt, því að þegar veikin kom
hingað, voru komnar fregntr nm ;>t-
ferli hennar i Höfn, og landlækair
Atti að útvega sér nánari upplýs-
mgar um hana, áður en hún kom
hintað.
Það verður ekki betur séé, en rð
hrdlæknir hafi tekið á sig þunga
ábyrgð og látið undrhöfuð ley-jist
að gera það, sem læknar og h; ds-
búar gátu vænst af honum.
Enn þá eitt atnði verður að mmn-
ast á í þessa sambandi og Þa'*> ru
heilbrigðismalin hér í bæ og vcmtun
sjuktahúsa. A tandið, eins og það i-r
íiú, er b.eði hneyksii og hásk ivrtr
bæinn og landið. Það eru ste k o ð,