Ísafold - 02.08.1927, Page 2

2
I S A F 0 L D
Rjómabú - mjðlkurbú. saman þekkíngin út á því'livernig starfsemi rjómabúanna
________ ætti að búa til gott smjör, og árhi, hefir verið vöntun
Smjörbúin eða rjómabúin svo- af Þessuni ástæðum varð ekld eins vneð þekkingu á þessu
síðustu
á fólki
Vikau sem leið.
kölluðu. áttu um nokkurra ára raiki11 8'æða munur á smjöri frá Mjólkursk'linn er n i fyrir Veðráttan í vikunni sem leið var
skeið miklum almennum vinsæld- einstökum beimilum og rjómabús- ,’iingu lagður niður, og þæ>- stúlk- yfirleitt hagstæð bæði til lands og
xim að fagna o" voru stofnuð víða sraj®rinu °S verið hafði í fvrstu. nr sem þaðan hafa útskriíast liafa sjávar. Vindur hefir altaf verið
hjer á landi. Flest þeirra voru ^amtimis sem smjörið var betra r-egar bundist fastri atvirnu, eða norðlægur vestanlands en oftar
stofnuð árið 1904 (9) og árið 1905 a einstökum heimilum, var einnig eiimast heimi!.’, þannig að þær austlægur á Norðurl. — Sunnan-
ÍIO) störfuðu ban nokknr ár með minni verðmunur á því og rjóma- gefa sig ;■] ki til að starfa fyrir lands liefir verið þurkasamt en
Lh™ ÍZLT Hssmjörinu og b«.t. spil.i a„5- bá ,, N.r8.„l.„ds hefi. tig. ii5™ „v.n,
fór þeim mjög fækkandi og hafa vitað íyril' búunum. Þess vegna vantar nýja starfs- einkum við sjávarsíðuna. í Keykja-
mörg þeirra ekki risið upp aftur, -^ð lokum gerði stríðið sitt til, krafta, — vantar mjólkurskóla. vík hefir ekki verið nein mælanleg
og síðustu tvö árin hafa aðeins Því að Það stansaði útflutninginn Finst mjer sjálfsagt að stofnað- úrkoma en á Þingvöllum hefir
starfað 10 hvert ár. a smjöri> sem hafði verið lyfti- nr verði mjólkurskóli í sambandi rignt 3.4 mm. af fjallaskúrum. Á
Starfsfyrirkomulag búanna munu stiin" búanna. Mest 177,000 kg. við hið fyrirhugaða mjólkurbú í Hraunum í Fljótum hefir rignt i 2
flestir þekkja. Þau tóku á móti arlð1912- Flóanum. rmn. og á Lækjamóti í Húnavatns-
:rjóma heimilanna, og gerðu úr ^u ei stllðið búið, og viðskifta- Jeg efast svo ekki um að á sama sýslu 8 mm. Veðráttan hefir verið
honum smjör. Smjörið var gert lífið aftur að komast 1 sæmilcga tíma og það kemur nýtt fólk til í kaldaralagi Norðanlands.
æftir danskri fyrirmynd (sýrt með fast horf’ en sarat eru ekki fleirl starfanna, þá muni störfin varða
ræktaðri sýru) og áfirnar voru en tíu rÍomabu starfandi af þeim upp, og búin risæ sem lyftistöng
eitthvað að reita; annarsstaðaj
minna. Á föstudag fór fyrsta skip
ið út með farm, um 4000 tunnur.
Áttu Svíar þann farm. Verð á
síld er nú 25—27 krónur (ísl.)
pr. tunnu (90 kg.) frítt um borð
á Norðurlandi.
sendar heim aftur. Þau störfuðu 34 sem eitt sinn storfuðu- Það llvert 1 sinu bJeraði- Það
V miðvikudaginn var barst hing
ona að síðasta kosningafrjettin. Jaín-
flest aðeins stuttan tíma um há- væri Þvi timabært að spyrja: allir að þetta geti orðið sem fvrst, skjótt og hún var komin, sendi
sumarið, enda gengu þau flest Munu rj°mabúin rísa upp, og því sveitirna- mega ekki bíða stjórnin konungi lausnarbeiðni
fyrir venjulegum" vatnshjólum, er ei-a hjer framtíð? Je-r ætla að len& eftir Þeirri framför seni er sina- Á föstudag barst svar frá
aðeins geta starfað meðan frost- hætta á að svara Þessari sPurn' samfara g°ðu mjólkurbúi. Þar með konungi, og er stjórninni veitt
jaust er ingu nokkuð þó að það verði sem vil jeg ekki halda því fram að lausn, en hún beðin að annast
einskonar spádómur, sem samt er menn um allar sveitir byrji á stærri stjórnarstörf þangað til ný stjórn
Jeg vil með þessum lmum í fa- bygður bæði á rökum og líkum. byggingum, það væri óráð. En verði mynduð. Það er talið vafa-
um orðum benda á hvaða ástæður Það er enginn vafi á að rjóma-' þar sem þörfin er fyrir gera menn laust, að konungur snúi sjer til
hafa orðið til þess að buin^ voru bóin munu rísa upp aftur en þó sjer skaða að stofna ekki bú miðstjórnar Framsóknarflokksins
stofnuð, og það gekk svo fljott og j annari mynd en verið liefir. — (Flóinn.) viðvíkjandi stjórnarmyndun.
vel að stofna þau. Hvaða astæð- pau munu rísa upp sem mjólkur- Margir óttast að aukin fram- Enn verður ekkert um það sagt,
ur bafi orðið til að þau lögðust bú sem taka á móti mjólk en ekki leiðsla af mjólkurafurðum muni hverjir það verða, sem við taka,
niður, og hvaða möguleikar sjeu rjáma; 0g sem starfa alt árið. Það strax lækka verðið mikið, og gera eða hvenær þeir taka við. Það
td að reisa þau upp aftur. ^ eru fieirj ástæður til þess að þess- vörurnar lítt seljanlegar. Það er hefir heyrst, að miðstjórn Frj.m-
Em af ástæðunum td að búm ar breytingar þurfa að verða og ekki ástæðulaust að ætla að sóknarflokksins muni biðja um
voru í fyrstu stofnuð var án efa vj[ jeg bjer benda á nokkrar afurðirnar lækki, því það munu mánaðarfrest til þess að ráðfæra
það að þa hofðu undanfarin ár þeirra; þær gera, en aftur er oflangt sig við flokksmenn sína. Ekki er
rjóma^ og mjólkurbú utanlands i Nú eru fráfærur að mestu gengið að ætla að vörurnar verði þó sennilegt, að hún fari mikið
verið í mikilJi framför, og var þá jeytj lagðar niður og þá mun ekki seljanlegar áður en við fram- eftir vilja þeirra, ef sá vilji er
omnig þess að vænta að slíkar mjólkín verða jafnari alt árið og leiðum það mikið af mjólkuraf- pkki í fullu samræmi við vilja
stofnanir gætu þnfist hjer. þess vegna ekki meiri krafa t'd urðum, sem svarar til neytslunnar miðstjórnarinnar sjálfrar Jónas
Það var von að menn væntu mjólkurbúa á sumrum en aðra í landinu. frá Hriflu er vanur að koma sín-
sjer mikils af búunum. Það vant- tíma árs. Árið 1923 var flutt til landsins: um vilja fram, hvað sen. aðrir
aði gott smjör, sem væri jafnt að 2. Til rjómabúanna gengur illa 78,675 kg. af osti. Yerð kr. segja. Svo mun enn reynasi.
gæðum. Því það var hvorki hægt ag útvega fólk sem vdl fórna öll- 153,120. Það ej- talið víst, að. miðstjórn
að segja að íslenskt smjör ■vxui um kröftum sínum í starfið, þegar 8,469 kg. af smjöri. Yerð kr. Framsóknarflokksins murd snúa
jafnt að gæðum eða gotL þag þarf ag jejta ag vmnu vjg 50,564. sjer til Sósialista, með beiðni um
Á þeim tíma sem búin voru önnur störf mestan hluta ársins. 287,741 kg. af niðursoðinni hjálp þeirra við , stjórnarmyndun.
stofnuð \oru fráfærur víðast hvar Þetta mun því bæði sjiara verka- mjólk kr. 450,517. Sú hjálp verður auðfengin, því
notaðar, og þess vegna átti það fólkslaun og húsakostnað. Þetta svarar til næstum 2,5 miljón Sósialistar liugsa sjer gott til glóð
fyrirkomulag sem var notað ágæt-, 3. Y rjómabúunum er aðeins kg. af mjólk, en er þó minna en arinnar, þegar fram líða stundir.
lega við þau skilyrði sem fyrír ejnn hluti mjólkurinnar (feitin) næstu ár,á undan. Ekki er álitið, að Sósialistar muni
hendi voru, ekki minst vegna þess gergur seljanlegur, en á mjólkur- Ef mjólkurbúið í Flóanum gæti vilja eiga mann í ráðuneytinu með
•að rjóminn var mestur á sumriu búunum er allri mjólkinni breitt orðið til þess að útrýma þessum Framsókn. Þeir búast við, að þeir
og víðast hvar ekki meira aðra j seljanlegar vörur, og það er full innflutningi, þá hefir það nógan fái notið sín betur ef þeir standi
fíma árs, en }>að sem notað var td astæga tjj þess fyrjr þæn(jur að markað þó það strax verði bygt þar utan við, en eru þó þannig
‘heimilanna. !geta selt alla mjólkina í staðirm fyrir 3 milj. kg. mjólkur. sett-ir, að stjórnin á alt undir náð
Smjör það, sem búið var til á fyrjr ag þurfa að vinna með Mjer finst því ekki ástæða til þeirra.
rjómabúunum var víðast hvar gott|mestan hluta hennar sjálfir þó að líta með ótta til framtíðarinn- Vonandi getur Framsókn mynd-
«g menn sáu strax kosti búanna. að þeir ,losni við rjómann. ar, því það mun vera von og tak- að stjórn, án þess kalla þurfi sam-
Og það má segja til hróss þeim Lesandinn vill ef til vill spyrja, mark allra þeirra, sem vinna :;ð an aukaþing, því að það mundi
bústýrum sem unnið hafa við bú- þvj rjómabúin hafi ekki risið upp framförum á þessu sviði, að okk- hafa allverulegan kostnað í för
in að þær hafa leyst störf sín vel fleiri en reynslan hefir orðið á, ar framleiðsla verði það góð að með sjer. Aftur á móti má telja
af hendi, e» oft hefir húsrúm og fvrst framtíð þeirra má telja svo hún geti komið í staðinn fyrir það alveg vafalaust, að sú stjórn
annar útbtnsaðii 1 hindrað <tð smjöi örugga. erlendar vörur. sem nú er starfandi, muni ekki
ið gæti orðið 1. flokks. | ]>ar til er því að svara að engin Þess .vegna getum við unnið taka að sjer að annast stjórnar-
Þess ber að gæta að mjólkui- von er tjj þess að framfarirnar óhræddir að framförunum, því störf til næsta reglulegs ]>ings.
•skólinn á Hvítárvöllum átti sinn verði allar í einu, og þó jeg hafi þegar við erum búnir að ná því Fari því svo, að Framsókn geti
þátt í hve ve'l gekk að koma bú- þent a hvaða breytingar þyrftu takmarki að fæða okkur sjálfa ekki myndað stjórn án þess þing
unum á laggimar með að senda ag verga á þessu sviði, þá get jeg með mjólkurafurðir, þá efast jeg komi saman, verður afleiðingin sií,
stöðugt nea*e»dur sma ut um eLki búist við að þessar breyting- ekkí um að neytslan mun aukast að kalla verður saman aukaþing í
sveitirnar. Ekki má heldur gleyma ar vergj á skömmum tíma, held- sem svarar til meðal aukninggr á september eða svo.
ÍSigurði sál. Sigurðssyni ráðunaut ur smátt og smátt eftir því sem framleiðslunni. | -------
•sem manna atest vann að stofnun ft-amleiðslan eykst. En auðvitað er Jeg vonast til þess, að fyrsta Síldveiðin. Laugardaginn 23. þ.
húanna. [fyrsta skilyrðið fyrir aukinni stökkið sem tekið verður, nýja m. var síldveiði á öllu landinu er
Það voru þessvegna margir sam- framleiðslu aukin ræktun. Jeg búið í Flóanum, geti framfleytt hjer segir:
iaka kraftscr sem lyftu imdir ætlast til að með aukinni fram- því sem þarf til Reykjavíkur, og í ísafjaxðarumdæmi ..
Afurðasalan. Fisksalan hefir
gengið treglega undanfarið og verð
ið farið fremur lækkandi. En fisk
urinn er þó smámsaman að tínast
út, enda mest af honum fullverk-
að. Er ilt til þess að vita, ef af-
koma sjávarútvegsins verður
slæm eftir þetta ár, þrátt fyrir
hinn mikla afla togaranna á ver-
tíðinni. —- Mikið hefir verið flutt
iút af u 11 með síðustu skipum. Er
verð á ull töluvert hærra nú en
í fyrra, og eftirspurn hefir verið
góð fram á síðustu daga; en nú
aftur dræmari. — Lítið hefir ver-
ð flutt út af hrossum það sem af
er; fóru um 100 hross með Goða-
fossi síðast. Verðið er mjög lágt.
— Bvrjað var að slátra lömbum
hjer í síðustu viku, en fremur
mega þau teljast rýr ennþá. —
jDilkakjöt er selt á 3 krónur kg.
í útsölu hjer í bænum. — Nokkuð
| hefir verið selt til Englands af
nýjum lax. Hefir sú sala gengið
[upp og niður, vel þegar hentugar
J'erðir hafa fengist, en illa annars.
Hefir verðið í Englandi verið
íþetta 8—9 pence pr. libs. — Er
slæmt að ekki skuli vera hægt að
,fá hentugar ferðir, svo að bænd-
!ur geti haft sæmilegan markað
fyrir þessa ágætu vöru.
48,409 hl.
86,250 —
70,100 --
stofnun búa»*a, og margar ástæð- leiðslu og ræktun, komi sraátt og svo skulu menn óhræddir balda - Siglufjarðarumdæmi
ur urðu eia*ig seinna til þess að smátt þessar breytingar á búun- áfram, a. m. k. er óþarfi að kvíða - Akureyrarumdæmi ..
þeim tók að hnigna. i um sem jeg hefi bent á. Það byrj- fyrir kreppu á þessu sviði, á með- ---------------
Kjöt hækkáði í verði og fráfær- ar með að lengja starfstímcnn, an við flytjum árlega inn mjólk- Alls 204,759 bl.
ur lögðust niður, bæði sökum(fyrst alt sumarið og seinna, alt urafurðir fyrir alt að 1 milj. kr. , (í fyrra var öll veiðin veiði-
Öll
bækkunar á kjötverðinu og einnig árið. Þessi breyting er nú þegar
vegfná þess að kaup hækkaði og að verða bæði í Flóanum og
fólksekla varð í sveitum. Þegar; Þykkvabænum. í Flóanum er nú j
fráfterurnar logðust niður minkaði ^ tíminn kominn til að taka stökkið
að sama sfcípi rjóminn á búun- og stofna bú sem starfað geti alt
ítan svo rekstur þeirra varð dýr- árið, enda er í ráði að byggja þess
Þess vegna óhræddir áfram.
Gunnar Árnason,
eand. agr.
------«<*?>->-
hn.
Þegar rjónabúin voru búin að
, tímann allan 103.128 hl.).
þessi síld fór í bræðslu. Það var
fyrst síðastliðinn mánudag (25.
júlí) að menn máttu salta síld til
útflutnings.
I Síðastliðna viku hefir síldveiði
háttar bú á Flóaáveitusvæðinu. i Fontenay sendiherra Dana er ný, engið fremur treglega.Var storma
f þessu sambandi vil jeg geta farinn í ferðalag austur að Fiski- samt fyrir Norðurlandi, og illt,
ttarfa nokb*r ár breiddist smám þess að einn þröskuldurinn fyrir vötnum.
veiðiveður. Bátar á Siglufirði voru
Útlent. í síðasta vikuyfirliti var
c,et,ið um verkfallstiltæki komm-
únista og jafnaðarmanna í Aust-
urríki, og þá getið um það, að
stjórnin mundi vera búin að vinna
bug á verkfallsmönnum og koma
á fullum friði.
Þetta liefir reynst rjett. Tókst
stjórninni að bæla niður uppþotin
og fjekk hún til þess öflugan
styrk flestra austurrískra s'.m-
bandslanda.
En svo er eftirleikurinn. Má
nærri geta, að slík tiltælci og þessi
hafa miklar og margvíslegar af-
leiðingar, sem þeir kenna mest. á.
oem valdir eru að ærslunum.
Þegar stjórnin var búin að bæla
niður uppþotin, koma járnbrautar-
rekstri í lag aftur, þá kom til
hennar kasta að grafast fyrir um,
hverjir væru valdir að þessu.
Urðu þeir nokkuð margir, sem
sekir reyndust. Voru 250 manns
hendteknir. Tveir af þeim voru
tarfsmenn Sovjet-stjórnarinnar og
er talið að þeir muni hafa röið
undir.
Jafnaðarmannaflokkurinn í Aust
urríki hefir borið þa malaleitun
fram á þingi, að þeim sem þátt
tóku í spellvirkjunum væru gefn-
ar upp sakir. En mjög er það tal-
ið úlíklegt, að svo verði gert.
Þá hefir mönuum orðið mjög
1 íðrætt síðustu daga víðsveg-
ar um örlög Rúmeníu. Var á það
minst í síðasta vikuyfirliti, að
Carol prins mundi hugsa sjer til
hreyfings, þegar Ferdinand kon-
ungur dó, að hremma nú konung-
dóminn. Og var óttast, að alt
mundi fara í bál og brand í laud-
inu, ef Garol og fylgismenn hans
færu fyrir alvöru að láta á sjer
bera.
Og skömmu eftir lát Ferdinands