Ísafold - 16.08.1927, Blaðsíða 2

9
1 S A F 0 L D
liann hjelt okkar sambekkingu’u Þannig var (Jeir vígslul)i.skap einkennum hennar á'úíi 1917, cr Upp af gróðrarmold þeirri, sem
sínum 3. júlí síðastl., söng sr. Geir íslenskri prestastjett að öllu til iiann sótti oss heim, og vísast njer hann sjálfur hefir pælt og rælrtað,
•eins og ungnr væri ýmsa söngva sóma. til þess, sem þar ritað (lðunni, hafa þegar sprottið íturvaxnir
frá skóla- og námsárum okkar. — Hann var telfinn að þreytast II. ár, hls 356). ;meiðir, er standa munu um alda-
Þott okkur óraði ekki fyrir því síðustu árin, en óhögguð mun þó Að andlegu atgervi bar Stephan ,raðir á bókmentaakri íslendinga
þá, að þetta væri hans hinsta hafa staðið skoðun hans á lífinu, G. Stephansson höfuð og herðar og sjást víða vegu. En upp úr
’kveðja til okkar, þá reyndist það sem kemur fram í niðurlagi æfi- yfir flesta þá íslendinga, er flutt- þeim gnæfir þó Stephan sjálfur,
uú svo, og verða okkur þessar síð- ágrips hans við vígsluna 1910.* ust vestur um haf, laust eftir einyrkinn, einbúinn, líkt og him-
ustu samverustundir með honum Virðast okkur.þau nú eins og 1870. Hann var landnemi og braut 'ingnæft fjall.
■ógleymanlegar. kveðja iians: ryðjandi alla ævi bæði í verald-1, Ef v-jer Islendingar vildúm
Með sjera Geir Sæmundssyni er — .Jeg er fæddur á sunnudegi legur og andlegum skiluingi — lieiðra minningu Stephans, þá ætt-
þá hníginn í valinn einn af besta — liefi 1 íka — að undantekinni Þrisvar nam hann nýtt íand þar um vjer að finna handa honum
sonum þessa lands, og fylgja hon- sorginni — verið sólarbarn ogsann vestra, og alt sitt líf var hann að fallegan, íslenskan stein, í líkingn
um látnum virðing og þakklæti ur gæfumaður alla mína daga, og auka við hið andlega landnám sitt. við fjallstind eða gnýpu og á hann
■allra þeirra, hinna mörgu, er hon- sem prestur átt því láni að fagna : Enga hlaut Stephan mentun í ^ætti að klappa þetta erindi, er
• að mæta öðru en öllu því æsku, en hann var maður stór- verða mun sannasta lvsingin á
besta lijá söfnuðum ])eim, er jeg gáfaður og minnugur á alt, sem
hefi starfað hjá. — Má jeg því af hann heyrði og sá, hreinskilinn
heilum huga gefa guði dýrðina með afbrigðum og sannleikselsk
fyrir handleiðslu hans á mjer á andi, frjálshuga og víðsýnn og svo
um hafa kynst á lífsleiðinni.
Revkjavík 9. ágúst 1927.
sjálfum honum, bæði í bráð og
lengd:
Hann Einbúi gnæfir svo langt
yfir lágt,
að lyngtætlur stara’ á ’ann hissa,
og kjarrviðinn sundlar að klifra
svo hátt
og klettablóm táfestu missa. —
Þó kalt hljóti nepjan að næða’
um hans tind
svo nakinn, hann hopar þó hvergi.
Hann stendur sem hreystinnar
heilaga mynd
og hreinskilnin, klöppuð úr bergi.
Á. H. B.
Eggert Briem.
Fregnin um lát hans kom svip-
lega. Að vísu hafði hann orðið
:mjög Veikur að loknum prestafund
inum á Akureyri 23. f. m.,.en þeg-
ar við kvöddum hann fyrir rúmri
viku, virtist hann vera á góðum
'batavegi.
Bjart var yfir síðustu dögunum,
sem við prestarnir vorum með hon-
um nyrðra, bæði heima hjá honum,
í fallega garðinum hans og í fund-
arsalnum. Framkoma hans var svo
-ástúðleg- og alt, sem hann lagði
til kirkjumálanna, bar vott um víð
sýni og góðgirnd. Einnig var auð-
fundið, hversu mikilli hlýju and-
aði til hans frá prestunum, og þeir
mátu hann mikils. Yið guðsþjón-
ustuna í upphafi fundarins varhann
fyrir altari og tónaði lítaníuna. —
Það var dýrleg hátíðisstund, sem
við munum jafnan minnast með
lotningu. Þá messu söng hann síð-
jasta söfnuði sínum, en engan gat
■grunað, að nú hlýddi hann á svana
sönginn. Okkur prestana, tók han.i
síðast til altaris, og svo viljum við
geyma mynd hans, er vegir hafa
skilist.
Geir vígslubiskup var prestur í
full 30 ár. Hann fjekk Hjaltastaða
prestakall á Fljóstdalshjeraði 1896
•og var þar til 1900. Þá var honum
veitt Akureyrarprestakall.
liðinni æfi minni.
Á. G. og S. P.
S.
Framttð landbnnaðarins á íslandi.
Samtal við Svenn Poulsen ritstj.
t
Stephan G. Stephansson
skáld.
viðkvæmur, að hann mátti ekkert
aumt sjá, svo að hann fyndi ekki
til með því, og ekki mátti har.n Svenn Poulsen, ritstjóri ,.Ber- arinnar, orðið sá grundvöUnr, sem
sjá nokkurs manns rjetti hallað lingske Tidende" í Kaupmanna- óhætt er að byggja á.
svo, að hann fyltist, ekki heilagri höfu, tók sjer far hjeðan með ] Það er gaman fyrir aðkomn-
gremju. 1 umgengni allri var hann y r u“ síðast, ásamt dóttur mann að sjá það hve fljótt sunu-
iiinn ástúðlegasti og óbrigðull vin- sinni. Hann liefur dvalið um hríð lenskir bændur tileinka sjer ný
ur vina sinna. Svo gestrisinn var austur í Biskupstungum á eignar- hjálparmeðul við búskapinn. Fyr-
liann heim að sækja, að hann J.ór jörð sinni Bræðratungu. !ir tveimur árum flutti jeg hingað
oft tanSar leiðir til móts við viui Hann er íslenskum högum kunn- tvenn andahjón af liinu ágætasta
sína og kunningja, er þeir sóttu arj en flest.ir aðrir útlendingar og kyni og nú eru allir bændur í ná-
iiann Jieim, og eru mjer enn í ágætur íslandsvinur, eins og kunn 'grenni Bræðratungu að fá sjer
minni þeir Mu dagar, er jeg dvaid- Ugt er. Hefur hann fylgst vel með^endur. Líka flutti jeg þá hingað
hjá honum og þeim hjónum framþróuninni hjer á landi sein- hænsni af „Rhocfe Island“ kyni,
ist
sumarið 1923. ^ ^ asta mannsaldurinn og bað ísaí. sem best hafa reynst í Danmörku,
• Framt að ÞV1 fjóra tugi ára át.ti hann ])ví að segja sjer álit sittkog sáu bænclur undir eins hverja
Stephan heima í nánd við bæinn á íslenskum landbúnaði. Er jafnan þýðingu það hefir, að hafa hænsni
aust.an und- glögt gestsaugað, og eigi síst beg-'af góðu kyn, og reyna nú allir
þar ar gesturinn er jafn gjörhugull‘að afla sjer þessara hænsna. —
snoturt heimili og hlýlegt a fögr- ejus 0g gyenn Poulsen ritstjóri. ||>á sendi
um stað og var útsýnið ekki ólíkt,
því, sem getur á sumum : töðum1
hjer á
inn var meiri og hávaxnari.-
Markerville í Alberta,
ir Klettafjöllum. Átti hann
a par. -ug^vegna þess, að þær gefa mikið af
undrast svo mjög sjer, þurfa litla umhirðu, en hafa
jeg og hingað nokkr-
— Jeg hefi aldrei sjeð það betur'ar hvítar gæsir af ágætu kyni, og
en nú, mælti hann, hvað Suðnr- það er skoðun mín, að gæsarækt
Islandi, nema hvað skógur- landsundirlendið er framúrskar- get.i haft afarmikla framtíðarþýð-
andi frjóvsamt, Og hve mikla fram-'ingu fyrir íslenska bændur, bæði
Mjög var Stephan íslenskur tíðarmöguleika Island á þar. -O
bæði í máli og anda, encla unni ai,jrei hefi je
iiann öllu því, sem íslenskt var. sem dUgUaö 0g þrautseigju ótakmarkað æti á liinum stóru og
iEiniivern helsta. sólskinsblettinn á pjuna ís]ensku bænda. — Gáfur 'grösúgu sljet'tum.
ævi smm taldi hann það, er hcc: | þ>eirra og atorka jafnast fyl-li-i Enn verða þó íslenskir bændur
um var boðið hingað til lands 1917, ]ega á við það sem gerist hjá hin- 'að byggja mest á sauðfjárrækt-
enda yngdist hann þá um tug ara. um allrabestu bændum i nágrann- inni. Þar eru þeir reyndir snilling-
Þá «af ^Þúigí 1101111111 heiðurs- alöndunum. 'ar. En þess verða þeir að gæta, að
gjöf °g Bókmentaf jelagið g - J j j>0 eiga íslenskir bændur við
ihann að heiðursfjelaga sínum. marga erfiðleika að stríða, en það
Aðra viðurkenningu hlaut Stephan sem háir þeim mest, eru hinar
þ. m. Menn bjuggust raun- ekkl af ískmás hálfu, nema í ræðu ófnllkomnu samgöngur. Að vísu
og ritum einstakra manna hefur orðið mikil breytingtil ;a*u
ekki rúm til
Þann 11. þ. m. barst hingað sím-
Þótt leiðis sú sorgarfregn frá sjera
hann væri ekki lengur prestur á Rögnv. Pjeturssyni, að Stephan G.
Hjaltastað, þá náði hann miklam Stephansson væri látinn, liefði lát-
>og almennum vinsældum þar hjá ist 9
safnaðarfólki sínu. Þótti bæði mikið ar við þessu, því að Stephan hefir
'til hans koma sem prests, og hjálp- verið sárþjáður maður síðustu ár- ffÍer er ekki rum til að sk.v'ra aðar á hinum seinni árum, ,með
semi hans við fátæka og veika var in, og í haust fjeklc hann það áfall, frá ^óðagerð Stephans nje lífs- hinum miklu vegagerðum, bllferð-
við brugðið. Var hans því mjög snert af slagi, er nú mun hafa starfi> enda verður manni nú helst um og eigi síst símalagningum. Þó
saknað, er hann fór þaðan. Sömu riðið honum að fullu. að núnnast hans sjálfs, hins þög-^er þag eklci fyr en járnraut kem-
vinsælda naut hann á Akurey-ri. Stephan G. Stephansson var 1,1 a’ fáláta manils’ er ljet sig al- ur 0!r bændur geta fengið ódýra
Hann varð prófastur 1906 eftir fæddur að Kirkjuhóli í Skagafirði clrei “PP1 nema 1 "óðra vina hóp, J flutninga til útflutningshafna, og
sjera Jónas á Hrafnagili, var hann þ. 3. okt. 1853, fluttist vestur 1873, hinnar miklu trygðár hans og ást- þannig komist í samband við heims
vinsæll af prestum sínum og hjer- settist fyrst að í Wisconsin, síðan ar l)eirrar’ er hann bar til Islancls.^markaðinn, að þeir geta k :pt við
aðsfundir oft mjög ánægjulegir í Dakóta og síðast í Alberta 1889 Má se^a’ að hann hæri -iafnan ís' bændur erlendis. Og að þeim tak-
undir stjórn hans. Hann braut lítt og bjó þar til dauðadags. Hann land alt> sem íslenskt var, fyr-yst þag; efast jeg ekki um. ekki
upp á nýjungum, en var eft-r- kvæntist frændkonu sinni, Helgu ir brÍósti °S að hann vildi veg Þess (SÍst vegna þess hve duglegir naut-
gangssamur um viðhald og hirð- Sigríði Jónsdóttur, hinni ágætustu °£ sæmd 1 öllum greini-lin’ °g fán: griparæktarmenn íslenskir bændur
ingu kirkna og kirkjugarða. — konu, þ. 28. ág. 1878, gat við henni 1111111 hann nieir en spakvitrum eru
Vígslubiskup fyrir Hólabiskups- 8 börn og eru 6 þeirra enn á lífi, ®onnum °g drenglunduðum, þott
-dæmi var hann kosinn 19C9 og 3 synir og 3j dætur, öll uppkomin hann
vígður að Hólum 10. júlí n. á. I og gift nema tvö þau yngstu, sem
sama mund var endurreist Presta- enn vorU í föðurgarði fyrir noklcr- IJann Ijet gera sjer
auðvitað elskaði ástvini sína
öllu öðru framar.
Hann Ijet gera sjer og skyld-
fólki sínu ofurlítinn grafreit í
fjelag hins forna Hólasti?tis og um árum.
hann kosinn formaður þcss. Hann 'Með Stephani G. Stephanssyni heimalandi sínu milli búa sinna og
vígði tvo presta, annan að Hólum, er eitt af stórskáldum vorum til mágs síns. Þar hafði hann borið
hinn á Akureyri. grafar gengið. Þótt sumum þætti tvo ástvini sína til moldar, son
Hann var maður skyldurækinn hann stirðkvæður og oft myrkur sinn og systurson, og þangað hafði
í allri embættisfærslu, og fóru í máli og hann jafnvel á stund- hann, að því er hann tjáði mjer,
prestsverk honum mjög vel úr um gengi nokkuð nærri tungu flutt nokkrar lúkur af íslenskri
hendi. Ræður hans þóttu því hlýrri vorri, mun það mála sannast, að mold, er hann kom úr ferð sinni
■og innilegri, sem hann fjekk sjálf- aðeins fa íslensk skald hafi kveð- hjeðan að heiman. Með þessu fanst
ur meir að reyna sorgina, og ber ið jafn stórfeld og þróttmikil, honum sem hann hefði vígt allan
ræða hans, sem prentuð er í spakleg og djúpsæ kvæði sem reitinn og gert hann að íslenskri
Hundrað hugvekjum, þess vott. — hann. Og svo ljett og lipurlega mold, enda hafði hann látið rista
Hann var frjálslyndur í trúarefn- gat Stephan G. stundum lcvoðið, yfir sáluhliðið: Komin heim! Og
um og hneigðist jafnframt að því, að unun var á að hlýða. Sa, sem nú er hann sjalfur um það bil að
. sem djúpt er og dulrænt. Tónið þetta ritar, reyndi að gera nokkra komast heim, verður sennilega, jarð
hans fagra var mjög mikilsverður grein fyrir ljóðagerð Stephans og sunginn í dag eða á morgun. Þá
þáttur í prestsstarfi hans, og munu ---------- munu hlýhugir margra íslendinga
söfnuðir hans lengi minnast. 1 * Sjá Nýtt kirkjublað 1910. hvarfla vestur til Alberta.
Eins og sagan sýnir verður hver
menningarþjóð að byggja framtíð
sína og velgengni á landbúnaði.
Og
I
nú,
íslenskur landbúnaður getur
alveg eins og á gullöld þjóð-
ekki má treysta mikið á saltkjöts-
markaðinn í Noregi, lieldur verða
þeir að koma kjötinu á hinn stóra
rnarkað í Englandi.
Það gæti verið gott, að hafa
svínarækt hjer meðfram, en sem
stendur mundi hún ekki koma
bændum að fullu liði, vegna þess
hve erfitt er að ná á heimsmark-
aðinn og eins vegna hins hve mik-
ið þyrfti að flytja inn af kraft-
fóðri til að ala svínin.
Jeg vil ljúka máli mínu með
því, að minnast á hina dásamlegu
náttúrufegurð íslands, fjöllin,
pljetturnar, litskrúðið, sem alt ber
af hinum fegurstu stöðum suð-
ilægra landa. Og jeg er viss um,
að það rætist, sem Ameríkumað-
urinn sagði fyrir stríð, að ísland
verður framtíðarinnar ferðamanna
land.
Umdæmi:
Síldveiði
A öllu landinu 6. ágúst 1927.
Saltað Kryddað I bræðsl i
tunnur tunnur tunnur
ísaf jarðarumdæmi ............... 3.391 1.373 81,898
Sigluf jarðarumdæmi ............ 54.802 22.771 132.7o0
Akureyrarumdæmi ................. 29.385 3.700 117.500
Seyðisfjarðarufndæmi ........... 6.705
Samtals
Samtals
Samtals
ágúst 1927 ..................... 94.283 27.844 332.148
ágúst 1926 ..................... 37.741 8.930 83.290
ágúst 1925 ..................... 98.095 4.750 63.702