Ísafold - 29.08.1927, Blaðsíða 1

Ritsíjórar:
Jón Kjarjansson
Valtýr Stefánsson
Sími 500.
ISAFOLD
Afgreiðsla og
innheimta
í Austurstræti 8.
Sími 508.
Gjalddagi 1. jélí.
Árgangurinn
kostar 5 krónur.
DAGBLAÐ: MORGUNBLAÐIÐ
52. irg. 40. tbL
Mánudaginn 29. égúst 1927.
!&w£iriAarpreutsaai!ðja h.f.
Stærsta stjórnmálahneykslið
í sögu íslands
Pramsóknarflokkurinn tilnefnir Jónas Jónsson frá Hriflu
dómsmálaráðherra á íslandi.
bónda á Bjarnastöðum í Bár'öar-
dal, Halldórssonar bónda á Bjar i-
jarstöðum, Þorgrímssonar bónda í
iHraunkoti, Marteinssonar bónda í
Garði í Aðaldal, Þorgrímssonar
Á því berrans ári 1927, varð það
hlutskifti Framsóknarflokksins,
þess flokks, sem hefir talið sig
bamdaflokk, að tilnefna menn í
feðstu stjórn landsins. Þingmenn
flolcksins mættu hjer í bænum s.l.
mánudag, og hafa verið á fundi
við og við síðan.
Á fimtudag kvisaðist sú saga um
.bæijm, að nú væri flokkurinn bú-
inn að tilnefna mennina.
Og mennirnir væru:
Tryggvi Þórhallsson,
Magnús Kristjánsson, og
Jónas Jónsson frá Hriflu.
Fylgdi sögunni, að Tryggvi ætti
að vera, forsætisráðherra, og at-
vinnu- og samgöngumálaráðherra,
Magnús fjármálaráðlierra, og Jón-
as frá Hriflu dómsmálaráðherra!
Br þetta satt — getur það verið
satt?, spurðu menn. Þingmenn
Framsóknarflokksins voru spurðir.
Þeir neituðu ekki, en vildu sem
miust segja. Þeir blygðuðust sín
auðsjáanlega. Það máttu þeir sann-
arlega — og þó fyr hefði verið.
Hvenær liefir annað eins stjórn-
málahneyksli,. sem þetta, komið
fyrir í stjórnmálasögu landsins?
Jónas frá Hriflu settur útvörður
dómsmálanna á íslandi!
Áð sleptri fortíð þessa manns,
senr fyrir valinu hefir. orðið, en
hun ein var ærið nóg til þess að
taka af skarið, er það óheýrt
lmeyksli hjá Framsókn, að setja
ólögfróðan mann yfir dómsmálin.
Hvernig á þjóðin framar að bera
virðingu fyrir lögum landsins og
rjetti, þegar sá stjórnmálaflokkur,
sem mesta ábyrgðina hefir, hagar
sjer eins og núí Athæfi Fram-
sóknar keyrir svo úr hófi fram, að
menn eiga eklci orð til yfir það.
Hvernig getur Framsókn kallað
sig bændaflokk framar ? Hún velur
þrjá menn í æðstu stjórn landsins,
á marga nýta bændur innan síns
íiokks, en kastar þeim öllum. Það
er „bóndinn“ í Laufási, sem á að
verá merkisberi bændanna.
i Framsóknarflokkurinn hefir val-
ið stjórnina, og hann ber ábyrgð-
ina. En það er annar flokkur, sem
kemur til að ráða mestu yfir verk-
um stjórnarinnar. Sá flokkur hefir
ráðið mestu um það, hverjir skip-
uðu stjórnina; hann mun einnig
,i'áða mestu yfir gerðum hennar í
framtíðinni. Er lijer átt við flokk
sósíalista.
|; Það eru sósíalistar, sem standa
að baki og segja fyrir um hvað
gera skal. Það er þeirra verk, að
Jónas frá Hriflu verður dómsmála-
ráðherra á Islandi.
| Þeir áttu erindi hingað þing-
menn Framsóknarflokksins. — Nú
halda þeir heimleiðis aftur og
segja frjettirnar — hvað þeir af-
lekitðu. Hvernig skyldi þjóðin
taka frjettunum? Hún hlýtur að
Itaka þeim á einn veg: Með við-
bjóði á þeim stjórnmálaflokki, sem
lítilsvirðir þjóðina jafn herfilega
og Pramsókn hefir hjer gert.
ur Tíminn. Þú leggur drjúgan ureyri varð hann að lúta í lægra
kerf til hans og gerist stjórnmála-! haldi, og hefir samkepnin verið
maður. Og með hverju ári sem líð-! eitur í lians beinum síðan.
ur verður dimmara yfir myndjVar hann í mörg ár í bæjarstjórm
þinni í liugum þeirra, sem hneigst Akureyrar. 1905 var hann kosinu.
höfðu til fylgis við þig, þeir sjá
að drengurinn í þjer lýtur í lægra
haldi fyrir hinum ofstækisfullá og
rangsleitna floltksmanni. —• Skap-
restir, sem víst fæsta hafði grun-
að hjá þjer, verða deginum ljós-
ari, þú ert manna ósanngjarnastur
í garð andstæðinga, heiftúðugast-
ur og grimmastur, neytir allra
hinna lúalegustu bragða í baráttu
þinni, hirðir auðvirðilegar Gróu-
sögur upp af vegi þínum og ferð
með þær í blað þitt, veður með
Jbrígsli og dylgjum inn í einkalíf!
manna, lýgur og uppnefnir og
skensar — og hegðar þjer yfirleitt
ólánlega og sorglega í blaði þínu.
Miklum sársauka hlýtur þessi á ÞinS^ °S hefir lenSst af verið k
framkoma þín að hafa valdið Þin£Í siðan- Fjell fyrir Birni Lín-
mörgum drenglyndum ungum clal a Akurejrri 1923, en I- ramsókn
manni, sem í upphafi hafði mætur setti hann efstan á landskjörslista
á þjer og liugði til samvinnu við sinn 1 f-vrra' Afskifti hans af versl-
þig. Ferill þinn minnir mig alt af uuarmáium eru mönnum kunn.
á líf Robespierre ’s. Þegar hann ; Eftirtektarvert er það mjög, að
var ungur dómari í smábæ á Magnús Kristjánsson befir fram
Frakklandi liraus honum svo hug- fil Þessa haft ákveðna sjerstöðui
ur við að eiga að undirskrifa dauða innan Framsóknar í gengismálinu.
dóm, að harm sagði af sjer em- Hann hefir verið andvígur stýf-
ingu. Er Framsóknarmeun nú gera
hann að fjármálaráðherra verður
það eigi skilið nema á einn vegp
Magmús Kristjánsson.
Nýja stjórnin.
Framsóknarþingmennirnir komu
saman á síðasta fund sinn á fimtu-
dagsmorguu. Mun þá hafa verið
lögð endanleg blessun yfir ráð-
herraefnin. Var konungi símað um
nónbil sama dag að flokkurinn
fæli Tryggva Þórhallssyni stjórn-
armyndun.
Var fullyrt að flokksmenn hefðu
ætlast til þess að hann tæki Jón-
as frá Hriflu sem dómsmálaráð-
herra og Magnús Kristjánsson fjár
máláráðherra.
Þó allir sjeu þessir menn al-
meitningi kunnir að nokkru, þyk-
ir rjett er svona stendur á, að
kyntia þá nokkuð lesendum blaðs-
ins við þetta tækifæri.
t Tímanum 28. maí síðastl. far-
ast forsætisráðherra Tryggva Þór-
haU§syni þannig orð um sjálfan
sig:
Hann er fseddur hjer í bænum 9.
Auk Framsóknarflokksmanna,
sem eru 19, mun sú væntanlega
^stjórn liafa stnðning sósíalistanna
fimm og G. Sig. þm. Rang. Menn
höfðu heyrt, að Sigurður Eggerz
'mundi ef til vill styðja þessa
Istjórn, en það mun ekki vera.
febr.* Faðir lians: Þórhallur biskup,
Bjarnarsonar prófasts í Laufási,
Halldórssonar prófasts á Sauða-
nesi, Bjarnasonar eldra prófas s
í Garði í Kelduhverfi, Halldórs-
sonar bónda á Hrísum í Eyjafirði,
Bjarnarsonar bónda á Hólshúsum
í Éyjafirði, Ivarssonar, Bjarnar-
sonar. Kona, fyrsta, sjera Björns
í Garði, móðir sjera Halldórs á
Saupanesi, var dóttir Björns kaup-
ímanns á Húsavík, Halldórssonar
biskups á Hólum Brynjólfssonar.
Kona. fyrri, sjera Halldórs á
Sauðanesi, móðir sjera Björns í
Laufási, Sigríður, var dóttir sjr.ra
Vigfúsar í Garði, Bjarnarsonar
prests á Grenjaðarstað, Magnús-
sonar, Bjarnarsonar, Pálssonar,
GuðbraiKjssonar biskups. — Kona
sjera Björns í Laufási, Sigríður,
var Einarsdóttir bónda í Saltvík,
Jónassonar á Ystafelli Einarsso.'.ar
* Ekki er getið um í Tímanum
hvaða, ár það hafi verið.
Tryggvi Þórhallsson.
sterka. Móðir Tryggva, Valgerð-
ur, fósturdóttir Tryggva Gunnars-
sonar bankastjóra var dóttir Jóns
bónda í Baldursheimi, Marteir.s-
sonar bónda á Hofsstöðum við
Mývatn, Sigmundssonar, en Hólm-
fríður móðir Valgerðar var Hans-
1 dóttir, bónda í Neslöndum, Þor-
steinssonar bónda á Geiteyjar-
strönd, Helgasonar bónda á Geit-
eyjarströnd, Þorsteinssonar.
Tólt stúdentspróf 1908, próf í
eimsspeki við Hafnarháskóla 1909,
embættispróf í guðfræði hjer heiuia
1912. Pjekst við kenslu næsta vet-
ur. Vígðist til Hestsþinga í Borg-
1 arfirði 1913 og bjó þar til 1917.
Settur docent í guðfræði við há-
skólann 1917, en fjekk ekki þá
stöðu. Tók við ritstjórn Tímans
haustið 1917 og hefir annast hana
síðan. Kosinn á Búnaðarþing 1919
og hefir átt þar sæti síðan. S! ip-
aður í stjórn Búnaðarfjelags ís-
lands 1924, var kosinn formaður
þess 1925 og hefir verið það síðan.
Hefir verið ritari í miðstjórn Fram
sóknarflokksins síðan 1918. Átti
sæti í milliþinganefnd í kæliskips-
málinu 1924—’25. Var kosinn í
milliþinganefnd í Grænlandsmálið
1924. Var skipaður í gengisnefnd-
jna 1925, sem fulltrúi fyrir land-
búnaðinn og á þar enn sæti. Yf’r-
skoðunarmaður Landsbankans bef-
ir hann verið síðan 1923.
Strandamenn kusu hann á þing
1923.
|\ Til tilbreytingar birtist hjer
kafli úr 5. brjefi Kristjáns Al-
bertsonar (Vörður 6. sept. 1924)
til hins nýja dómsmálaráðherra,
þar sem æfiferli mannsins er lýst
í fáum glöggum dráttum:
Stjórnmálamannsferill þinn er
að mínum dómi eitt sorglegasta
fyrirbrigði í opinberu lífi lijer á
landi í seinni tíð. Þú hefur göngu
þína sem einn af forvígismönnum
TJngmennafjelaganna, þú skrifar
blað þeirra, vel og af viti og áhuga
og laðar að þjer fjölda af ágætum
jUngum mönnum. bæði lijer í Rvík
,og til sveita, Qg menn gera sjer vegnaði vel um skeið.
miklar vonir um þig. En svo ltem- En þegar samkepnin óx á Ak
Jónas Jónsson.
bætti. En þegar hann síðar gerist
stjórnmálamaður, þá fór líkt fyrir
'honum og þjer að því leyti, að
ýiann taldi engan vita eða geta
vitað hvað rjett væri og viturlegt,
nema hann sjálfan, allir sem voru
andstæðingar hans voru fjendur
þjóðarinnar og rjettlætisins og tor-
trygnin til þeirra varð að sjúk-
dómi sem gerði hann að villidýri.
Ög svo fór fyrir Robespierre, að
liann varfj að lokum blóðþyrstasti
böðull frönsku stjórnarbyltingar-
innar. En þú, sem fyrir tíu árum
svívirtir engann, skrifaðir um á-
hugamál þín og' vaktir vonir í
brjósti drenglyndrar æsku á ís-
landi, þú ert nú orðinn mesti Níð-
þöggur í íslenskum blöðum og svo
ósannsögull um menn og málefni,
að hörmung er til þess að vita.
Þá er fjármálaráðherrann Magn
úa Kristjánsson.
Hann er fæddur á Akureyri 18.
apríl 1862. Rúmlega tvítugur byrj-
aði liann verslun og útgerð og
að málstaður hans í gengismálinu
hafi sigrað innan flokksins, ög
Framsóknarmenn ætli nú að snúai
frá villu síns vegar í því máli.
flö baki Framsoknar.
„Hlutley»ið“, sem ekkert á
að kosta.
Á föstudag — daginn eftir að
Framsókn rak rembihnútinn á
myndun stjórnarinnar, sem nú
er fræg orðin, birti aðalmálgagn
sósíalista hjer í bænum „Al-
þýðublaðið“ svohljóðandi yfir-
lýsingu:
l „Hinn 23. þ. m. snjeri 'Tryggvi
pórhallsson sjer til stjórnar Al-
þýðusambandsins og spurðist
fyrir um afstöðu Alþýðuflokks-
,ins til vœntanlegrar stjórnar, er
Tr. p. myndaði af hálfu „Fram-
sóknar“flokksins.
1 Af tilefni þessu samþykti sam
bandsstjórnin á fundi sama dag'
svofelda ályktun:
I „prátt fyrir það, að sambands-
stjórnin telur það miður ráðið
og ekki samkvæmt venjulegum
lýðrœðisreglum að kálla ekki sam
cn þing til þess að mynda ráðu-
neytið, lýsir hún yfir því, að hún
telur ekki rjett að spyma fæti
I við því, að Framsóknarflokkur-
inn myndi stjórn eins og komið
er. Ákveður því sambandsstjóm-
in að láta hlutlausa fyrst nmsinn
stjóm, sem Tryggvi pórhallsson
myndar, og felur þingmönnum
Alþýðuflokksins, þeim, sem hjer
eru staddir, að lýsa yfir þessu við