Ísafold - 15.05.1928, Blaðsíða 4

4
ÍSAFOLD
sjer nauðsynja til búsins á þeim
tíma ársins sem örðugast er að
komast í kaupstaðinn, af því að
afurðir hans á síðustu kauptíð
hafa ekki hrokkið fyrir nauð-
synjum hans til næstu kauptíð-
ar. — Maðurinn fer fyrst til
kaupfjelagsins á Vopnafirði, og
falast þar eftir vöruláni. Kaup-
fjelagsstjórinn þorir ekki að
lána honum neitt af ótta við
hinn stutta fyrningarfrest
skulda, en ráðleggur honum
hins vegar að leita til peninga-
stofnunar um lán, sem myndi
verða annaðhvort á Seyðisfirði
eða Eskifirði. Fátæki bóndinn
hjeldi t. d. svo til Seyðisfjarðar
og falaðist eftir láni í peninga-
stofnuninni þar. Bankastjórinn
þyrði ekki eða vildi ekki af ein-
hverjum ástæðum sinna lán-
beiðni bóndans og yrði hann að
far heim við svo búið*).
Nú virðast allar útgöngudyr
Iokaðar fyrir bóndann nema
aðeins einar: sveitin. Og held-
ur en að sálast úr hungri leitar
bóndinn á náðir sveitarinnar. —
En nú skyldi vilja svo til, sem
alls ekki er ólíklegt, að sveitar-
sjóðurinn „væri blankur !“ já!
hvað er þá til bragðs að taka?
Sveitarsjóðurinn verður að
gera út mann til Seyðisfjarðar
til þess að fá peninga handa
bóndanum í lánsstofnuninniþar.
Bóndinn fer svo með peninga til
Kaupfjelags Vopnafjarðar og
kaupir fyrir þá það, er hann
vanhagar um. En það alvarleg-
asta og íhugunarverðasta við
það að bóndinn varð að fara
þessa leið, er það, að hann um
leið er orðinn þurfalingur og
hefir mist mannrjettindi sín og
persónulegt sjálfstæði.
Með dæmi þessu er sannað,
að með frumvarpi þessu, ef að
lögum verður, yrði æði þröngt
fyrir dyrum margrá kotbænda
hjer á landi. Líklega er flutn-
ingsmaður frumvarpsins sjálfur
svo vel í álnum, að hann ótt-
.ast ekki, að verða fyrir barð-
inu á lögunum, því annars
^mætti segja, að „sjálfur sækti
hátíð heim.“
Er nú nokkurt vit í þessu öllu
saman!
#) Úr öllum þesstmi annmörkum
hæta atvinnurekstrarlánin, ef frv. um
þau nær fram að ganga. Ritstj.
ir þegar orðið æði dýrkeyptur.
Fyrir þeirra tilverknað hafa ver-
ið samþykt Iög, er heimila ríkis-
stjórninni að draga ríkissjóð út
í stórkostleg áhættufyrirtæki, —
(síldarbræðslustöðvarnar). Ein-
hverntíma hefði það þótt merkis-
viðburður, að atvinnumálaráð-
herra „bændaflokks" greiðir at-
kvæði með því að kasta einni
miljón úr ríkissjóði í síldar-
bræðslustöðvar, en á sama tíma
telur hann það vera „samvisku-
laust ábyrgðarleysi", að fara
fram á að veittar verði 300 þús.
kr. til samgöngubóta í sveítum
landsins.
„En tímarnir breytast ogmenn-
irnir með“. Fyrir nokkurum
árum hefðu þeir varla orðið
margir, sem trúað hefðu því, þótt
spáð hefði verið, að á því herr-
ans ári 1928 ætti það fyrir full-
trúum bænda á Alþingi að liggja,
að láta teymast á eyrunum af
Nei, að öllu athuguðu, er það
óhugsandi, jað flutningsmaður
frumv. þessa, hafi nokkurn tíma
látið sjer detta það í hug, að
lagabreyting þessi gæti orðið til
nokkurra bóta í viðskiftalífi
landsmanna, meðan ekki væri
sjeð fyrir því, að peningastofn-
anir gætu eða vildu sjá fyrir
lánsþörfum manna til viðskifta
og verslunar.
Líklega hefir flutningsmaður
aðeins ætlað að „slá sjer upp“
á þessu, eins og gengishugleið-
ingunum hjer um árið, og sjálf-
sagt má hann verða ánægður,
þar sem afdrif þessa máls urðu
þau, að honum gafst kostur á því
að flytja eina þingræðu um það,
1 X 1.
Holar,
Risnufje forsætisráðherra.
„Tíminn“ er hálf úrillur vegna
þess, að Morgunblaðinu hefir
fundist fjárbruðl stjórnarinnar og
stuðningsfl. hennar á þingi, vera
langt úr hófi fram. M. a. telur
blaðið óþarft að vera að finna að
því þótt risnufje forsætisráðherr-
ans hafi verið hækkað um 4000
kr. og honum hafi að auki verið
veittar 2000 krónur til þessa að
hita upp og lýsa bústað sinn. Tel-
ur blaðið villandi að ve*ra að tala
um launahækkun, sem þessu svar-
ar, því risnu haldi forsætisráðh.
uppi fyrir hönd ríkisins. En benda
má Tímanum á, að risnufjeð fær
Tr. Þ. greitt án þess að hann þurfi
að sýna nokkur skilríki fyrfr því,
að hann hafi eytt fjenu í risnu
fyrir ríkið. Hjer ér því um launa-
hækkun að ræða og ekkert. annað.
Tr. Þ. fær 22 þús. kr. greiddar úr
iríkissjóði, hvort sem hann heldur
margar veislur eða alls enga. —
Fróðlegt væri fyrir núverandi rit-
stjórá Tímans, að fletta upp í Tím-
anum frá 1923, og sjá hvað Tr.
Þórhallssori, þáverandi ritstjóri,
sagði þegar kisnufje Jóns Magnús-
sonar var hækkað úr 2000 kr. upp
í 4000 kr. Á þessum árum var
stórkostleg dýníð hjer og samt
þótti Tr. Þ. þetta gersamlega ó-
verjandi ráðstöfun. En nú er alt
öðru máli að gegna!
„Legátamir" og Tíminn.
Fyrir kosningamar rjeðist Tím-
fgafullum byltingamönnum úr
lokki sósíalista. En hvað átti
jer ekki stað á þingi í vetur?
Fyr á tímum var alment álit-
ð, að einn öruggasti vörðurinn
ím sjálfstæðismál þjóðarinnar
^æru bændur. Þeir myndu aldrei
>regðast skyldu sinni í þessum
nálum.
En hvað hefir ekki komið á
laginn nú?
Eftir að sannað er á flokk só-
íalista, að hann er beinlínis gerð-
ir út af dönskum stjórnmála-
'lokki, gerast bændur í Fram-
iókn svo aumir, að þeir bindast
itjórnmálaböndum við þ e s s a
nenn! Og þeir hafa gert meira.
>eir hafa selt sósíalistum sjálf-
læmi í öllu er að stjórn landsins
ýtur.
Hvað veldur ,því, að bændur
elja sig nauðbeygða til að láta
cúgast þannig?
inn og með bægslagangi miklum
á „legátafargan“ fyrv. stjórnar,
en því nafni nefndi hann sendih. í
Kaupmannahöfn og fiskifulltrú-
ann á Spáni. Tryggvi Þórhalls-
son var ekki fýr sestur í forsætis-
ráðherrastólinn en hann lýsti því
yfir í dönskum blöðum, að sjer
kæmi ekki til hugar að leggja
sendiherraembættið niður. Og nú
alveg nýverið hefir Tr. Þ. skipað
fulltrúa á Spáni. Hefir hann þár-
með all greinilega kingt öllum
fyrri stóryrðum og brigslyrðum í
sambandi við þessi mál. Tíminn
hefir undanfarið verið að tala um,
að íhaldsstjórnin hafi greitt sendi-
herranum í Kliöfn risnufje. En
hvað gerir Tímastjó'rnin nú? Ilún
ætlar sendiherra nákvæmlega
sama risnufje í fjárlögum fyrir
1929! Hversvegna snýr Tíminn
sjer ekki til sinnar eigin stjórnar,
ef honum finst eitthvað athuga-
vert í þessu efni?
Þýsknr togari
strandar á Breiðamerkursandi,
en næst út aftur.
Níu menn urðu eftir í landi og
verða fluttir til Hornafjarðar.
(Símtal við Yík.)
Þann 8. þessa mánaðar st'rand-
aði þýskur togari „Favorit“ frá
Hamborg austur á Breiðamerkur-
sandi, suður af Kvískerjum (Tví-
sker). Skipið mun hafa strandað
um fjöru, og var brimlítill sjór.
Togarar komu þar að til hjálpar
og tókst þeim að ná skipinu út
á flóðinu, en 9 skipsmenn urðu
eftir í landi og verða þeir fluttir
sem strandmenn til Hornafjarðar
og þaðan sjóleiðina til Austfjarða.
Frjettir utðsuegar aö.
Nýjar-Kvöldvökur
eru áreiðanlega skemtilegasta ritið, sem gefið er út hjer
á landi 24 arkir á aðeins kr. 5.00.
Nýjar kvöldvökur koma nú út reglulega 15. hvers
mán. og geta kaupendur vitjað þeirra samkv. því hingað.
Nýjar kvöldvökur bjóða nýjum kaupendum bestu
kjör. — Látið ekki dragast að gerast áskrifendur hjá
útsölumanni Nýju kvöldvaka í Reykjavík og nágrenni.
Berið verðið saman við verð annara ísl. rita. Eldri
árg. og pantanir manna nú komið.
Ðrynj. Magnússon,
Nýja bókbandið, Laugaveg 3.
Krnesingar og flangæíngar.
Eins og að undanförnu hefi jeg til sölu: Sement frá
Álaborg, timbur frá Svíþjóð, saum og þakpappa frá Dan-
mörku. — Alt bestu fáanlegu teg-undir. Yðar vegna skuluð
þjer tala við mig áður þjer festið kaup á byggingarefni.
Málningarvörur! Gaddavír nr. 14. Aluminiumvörur.
Matvara, glervara, vefnaðarvara. Bílagúmmí, hjól-
hestagúmmi. Gúmmískófatnaður í miklu úrvali.
NB. Síðan jeg fór að kaupa ull hefi jeg ávalt gefið
hæsta verð. Svo mun enn verða.
Sigtúnum 9. maí 1928.
Egill ThorarenseB.
Forsætisráðherra fer til Fnm-
lands. Samkvæmt skeyti til danska ^ ^ ^ _______
/sendiherrans hjer hefir komingur | hún rannl það íagið,”að
þar á meðal sendiherra Islands. |
(Á minnismerliið eru klöppuð nöfn j
'648 sjómanna, þar á meðal sjö |
Sslendinga.
Fjelagsgjöld enskra verkamanna.1
1 fyrra fengu enskir verkamenn
því komið tjl leiðar, að þeir þyrftu,
ekki að leggja fje fram til stjórn-
málastarfsemi, nema ef þeim sjálf-
um sýndist svo. Áður var það
(þannig, að þeir voru krafðir um
viss tillög til flokks og blaða, og
urðu út með fjeð, hvort svo sem
þeir vildu eða ekki.
Er ekki ólíklegt, að Tímaklíkan
hjer hafi haft þessa fyrirmynd í
i vor boðið Tryggva Þórhallssyni j£ta kaupfjelagsmenn borga 10 kr.
l'forsætisraðherra að vera með * ári fyrir Tímann, hvort svo sem
opinbetri heimsókn, sem hann for i)eir kærðu sig um blaðið ellega'r
til Finnlands 12. þ. m„ til þess eigi
að endurgjalda heimsókn Reland-j y’æri ekki tími til kominn fyrir
ers forseta í Kaupmannahöfn. — hæn,jur) ag hrinda þessari kvöð af
Hafði forsætisráðherra þegið boðið sjer> nú er hin breska fyrirmynd
og var margt stórmenni með í
er ur sogunm.
Ingimar Jónsson prestur frá
Mosfelli í Grímsnesi á að verða
skólastjóri við hinn nýja ung
iförinni, þar á meðal Knud prins
’og Moltesen utanríkisráðherra,
„Sjaldan bregður mær vana sín- —.„ ------------------- „ -
u(m.“ Þess hefir áður verið getið mennaskóla, sem á að setja ájverður það þá strax tekið til
hjer í blaðinu, að Krossanesverk-! stofn hjer í Reykjavík, að því. afnota.

Veðdeildarbrjef.
Bankavaxtabrjef (veðdeildar-
brjef) 7. flokks veðdeildar
Landsbankans fást keypt í
Landsbankanum og útbúum
hans.
Vextir af bankavaxtabrjefum
þessa flokks eru 5X, er greið-
ast í tvennu lagi, 2. janúar og
1. júlf ár hvert.
Söluverð brjefanna er 89
krónur fyrir 100 króna brjef
að nafnverði.
Brjefin hljóða á 100 ki;.,
500 kr., 1000 kr. og 5000 kr.
Landsbanki Íslands
13% al. löng. Byggingu hússins
á að verða lokið 1. jxilí n. k. og
smiðjan liafi sótt til stjórnarinn-1 er Lögrjetta segir.
ar um að mega liafa 40 útlendinga |
Björgimartilraunir. Eins og
lcunnugt er, verða á hverju ári
•í þjónustu sinni. f „Verkamann- Jón H. Þorbergsson frá Bessa- m5r„ sjyS á þann hátt, að menn
imim“ blaðí sósíalista á Akurevri. stöðum hefir keypt hötuðbolíð, fTPtta „t af h.-it ocr drukna. Hefir
detta út af bát, og d'rukna. Hefir
lings Friðjónssonar á Akureyri og (artiröl> en nœilir nn VI° ijau- 1900—’25 hafi á þar
leitað ráða hjá honum um þettai stvkkishólmi Þann 20 oa að a annað hnndrað manna- ®lðan
vandamál. Það er ekki í einu, held-' T™ ^ann JT• og | í haust hafa sjö menn druknað
ur öllu, sem stjómin verður að *3 * & Þenna hátt' Ef allir sjómenn
spyrja sósíalista ráða. Hún má fnnð 1 Stykkisholmi meðikynnu sund) mnndi ekki koma
ekkert gera, eða láta ógert, nema breiðfirskum konum. 19 full ifyr,r ag menn d'ruknuðu þannig.
„ci, JUi | ” ÞeSS iNÍ « - fyrirskipað, a5 hyerj-
Niels Bukh lrefir verið boðið að Heimilisiðnaðarsýning var hald-
koma til Japan í sumar með fim- in í sambandi við fundinn. Voru
leikaflokka sína og sýna þar fim- á þ'riðja hundrað munir á^sýning- j.þe“a7 mann "faílaT^sjóSm."BeÍtin
leikakerfi sitt. Hefir hann telað unm. Var synmgin opm fynr al- ^ þung Qg óhentug; svo að ekki
um bát fylgi svo mörg björgunar-
belti, sem mennirnir á bátnum
eru margir. En þetta gagnar ekki
j boðinu. í þessari fór verður einn menning á sumardaginn fyrsta
I íslendingur, Viggo Nathanaelsson,: Að loknum fundi og sýningu
' glímumaður sem hefir verið nem- bjelt, H. B. námskeið í bókbandi
íandi í skóla Bukhs í Ollerup í og ýmsum smáiðnaði hálfsmánað- d m
; vetur. j artíma. Sóttu það 20 nemendur. ráöa bot d pessu
' Minnisinerki. Á Löngulínu í Gisti- og veitingahús er verið að
ÍKaupmannahöfn hefir verið reist reisa í Þrastaskógi í Grímsnesi. Er
minnismerki um sjómenn þá, er i það frú Elín Egilsdóttir veitinga-
fórust með dönskum skipum í ,kona á^ Skjaldbreið, sem byggir
(ófriðnum mikla. Var minnismetki jþetta hús og ætla'r að starfrækja
þetta atfhjúpað á miðvikudaginn, þar eystra. Húsið er úr timbri,
'með mikilli viðhöfn. Var þar kon- með steyptum kjallara, 26 álna
ungur við staddur og fjölskylda langt og 13 álna breitt, með álrau
hans, sendiherrar annara ríkja, út úr annari hliðinni, sem verður
er hægt að hafa þau á sjer við
daglega vinnu. Slysavarnafjelag
íslauds er nú að reyna að
Það hefir
fengið ljett og liðleg björgunar-
vesti, sem unt er að vera í við
vinnu, og vestin ekki svo dýr, að
eigi geti hver og einn eignást þau.
Slysavarnafjelagið gerði tilraun
með þessi vesti á sunnudaginn var
og gafst, hún ágætlega. En þar
sem tilraunum þessum er ekki lok-
5ð ennþá, verður ekki sagt nánar
frá þeim að svo komnu.