Ísafold - 18.09.1928, Blaðsíða 3

í S A F 0 L D
♦
<r

Þjóðverjar undirbúa flug
samgöngur til Islands.
Það er þýska stjórnin, sem styrkt hefir flug-
tilraunirnar hjer í sumar.
Sverrir, Valgérður, Ólafur, Jón,
Ásgrímur, Kjartan, Guðrrin,
liagná. Flest liafa þau fram til
þessa dvalið í föðurhúsum, enda
þau yngstu skamt komin af barns-
Ældfi.
Fyrir: honum vakti, meðan liann
var í fullu fjöri að sjá barna-
liópnum sínum sem fyrst og best
farborða, til þéss síðar að geta
unnið með óskiftum huga að vel-
ferðarmálum þjóðarinnar. Til þess
hafði hann öðlast margt, festu og
fyrirhyggju frá upphafí, álit og
áhrif hvar sem hahn kom og að
hverju sem hann gekk. En ill-
kynjaður sjúkdófnur varpaði hon-
um á banabeð áður en varði.
Margur misti þar sinn öflugasta
«og besta styrlctarmann. Akureyr-
ingar sinn djarfasta forystumann.
Höfuðstáður Norðurlánds varð
svijiminni við fráfall hans.
Iðn Ingi Buðmundssnn
sundkonungur.
Hjer hirtist mynd af einum okk-
lar besta sundmanni, Jóni Inga
'Guðmundssyni. Eins og sjá má á
myndinni hefir Jón unnið æði
mörg verðlaun, jafn ungur maður.
Jón er fæddur 16. sept. 1909.
iForeldrar lians exui hjónin Guðm.
-Jónsson járnsmiður í Hafnarfirði
tog kona lians Guðrún Jónsdóttir.
12 ára gamall lærði Jón fyrst
sund, og þótti ’brátt líklegur til
frama í þeirri íþróítt. Þess var
beldur ekká langt að bíða að hann
vekti athygli manna á sjer sem
-sundmaður, því 14 ára vavð hann
sundkonnngur Hafnaifjarðar og
fjekk þá að verðlaunum stand-
mynd þá er sjest á myndinni og
vann hann hana 3 ár í röð, og þá
ttil fullrar eignar. 1925 fluttist Jón
til Rvíkur, til þess að læra málara-
dðn hjá Helga Guðmundssyni mál-
ara.
1927 stofnuðn nokkrir sundmenn
hjer í bænum sundfjelagið „Æg-
ir“. Meðal stofnenda þess má
rnéfna Jón Pálsson og Jón Inga,
sem best gengu fram í stofnun
þess fjelagsskapar.
Tók Jón nú til óspiltra málanna
;að æfa sig, og naut hann kenslu
hjá hinum snjalla sundmanni og
keanara Jóni Pálssyni. 1927 kepti
Jón í 200 m. bringusundi og setti
nýtt met á 3 mín. 26 sek. Þetta
met var það fyrsta sem Jón setti.
Á þessari vegalengd átti Jóh. Þor-
láksson met áður, það var 3 mín.
47 sek. Síðan hefir Jón sett nýtt
met í hvert skifti sem hann hefir
Ikept, að undanskildu Islandssund-
iinu í fyrra. Þá var hann ca. 14
Sú fregn barst hingað ný-
lega að þýsk flugvjel hafi kom-
ið til Færeyja þann 29. ágúst síð-
astliðinn, tekið benzin í Þórshöfn
og flogið síðan til baka.
Er fregn um þetta kom til Dan-
merkur, spurðist eitt Hafnarblað-
anna fyrir um það hjá Luft-
hansa-fjelaginu hvaða tilgangur
væri með flugi þessu, og fekk eft-
irfarandi upplýsingar hjá einum
af forstjórum fjelagsins.
— Það er ekki Luft-hansa sem
sent hefir flugvjelina til Færeyja,
heldur er það þýska stjórnin, sem
sendi eina af „Super-Wal“ vjelum
sínum jiangað. ,
Lufthansa hefir engin bein afskifti
hvorki af þessu tilrannaflugi tál
Færeyja, nje af flugferðunum á
íslandi í sumar,
heldur er það alt á vegum þýsku
stjómarinnar.
Enn þá veit maður ekki hvort
valin verður nyrðri leiðin um
Færeyjar og Island, ellegar syðri
leiðin, um Azoreyjar, þegar flogið
verður í framtíðinni í reglubundn-
um ferðum yfir Atlantshaf. Við
höfum farið nokkrar tilraunaferð-
ir til Azoreyja. Og eins þykir rjett
að spreyta sig á að fara til Fær-
eyja.
Er blaðamaðurinn spurði að því
hvort farnar mundn fleiri tilrauna-
ferðir á næstunni, svaraði forstjór-
inn að þýska stjórhin rjeði því.
En hann gerði ráð fyrir að svo
yrði. Það hefði jafnvel komið til
orða að senda flugvjel nú í haust
alla leið til íslands.
Forstjórinn sagði ennfremur:
— Við Þjóðverjar höfum brenn-
sek. lengur en Erlingur, þegar
liann synti þessa vegalengd á
skemstum tíma. Nú í sumar kepti
Jón í annað sinn um íslandsbik-
arinn, og konungsnafnbótina, og
vann það sund á styttri tíma, en
þekst hefir hjer áður. Jón er
vafálaust yngsti maðurinn sem
skipað hefir þann virðulega sess
meðal íþróttamanna, að teljast
konungur í listinni.
Það er því síst að undra þótt
fjelaga og jafnaldra Jóns langi
til að steypa honum af stóli, enda
ekki til lítils að' vinna.
En Jón er hvergi smeikur.
líann veit hvað hann má bjóða
sjer, og gengur kaldur og ákveð-
inn til leiks, þótt keppinautar hans
sjeu skæðir. Jón er ekki einungis
hraðsyndur. Hann er bæði þolinn
og syndir svo vel að xinun er á að'
horfa, enda vekur hann eftirtekt
fólks hvar sem hann syndir, því
hann sameinar manna best, þrótt
og fegurð í listinni.
Jóni lætur einna best að synda
bringusund, og hefir unnið sína
vinninga á því, þótt keppinautar
hans hafi synt, hraðsund. Jón má
teljast einná líklegastan til að
koma fram fyrir landsins hönd, ef
hjeðan vrðu sendir menn á næstu
Olympiuleika.
V. M.
andi áhuga fyrir því, að ltoma
reglubundnum flugferðum á yfir
Atlantshaf, og viljum gjarna gera
það, sem í okkar valdi stendur til
þéss að greiða fyrir þeim ferðum.
Að koma á flugferðum til Færeyja
og íalands út af fyrir sig, er þýð-
ingarlaust fyrir okkur; því þau
lönd eru of fámenn og fátæk til
þess að komið' geti til mála að
halda uppi ferðum aðeins þangað.
En vel má vera, að komið verði á
flugferðum milli Hamborgar,
Færeyja og íslands, með það fyrir
augum að halda síðan áfram
vestur um haf.
Að svo komnu sneri hinn danski
blaðamaður sjer til flugstjóra hins
danska samgöngumálaráðuneytis,
og spurði hann hvort Þjóðverjar
liefðu sótt um leyfi til þess að
fljúga til Færeyja, en fekk þar
þau svör, að óþarfi væri að sækja
um slík leyfi, þareð aðeins væri
um tilraúnaflug að ræða.
Blaðamaðurinn spurðist því-
næst fyrir um það, hvort ráðu-
neytið myndi leyfa að' Þjóðverjar
kæmu á reglubundnum ferðum til
„De danske Atlanterhavsöer.“ —
Yerða menn að líta svo á, að hann
eigi hjer við Færeyjar.
En Gregersen flugstjóri, er blaða
maðurinn átti tal við, leit svo á,
að Þjóðverjum mundi leyfi þetta
auðfengið. Ef Þjóðverjar vildu
leggja á sig þann kostnað, þá fyr-
irhöfn og áhættu sem því fylgir
að koma flugferðum á til Færeyja,
mundi danska stjórnin taka þeim
samgönguhótum með þökkum. —
Það' væri blátt áfram hlægilegt að
amast við slíku.
Frjettir uíösuegar að.
ísafirði, FB. 4. sept.
Prestafjelag Vestfjarða
var stofnað hjer í hænum 2. þ. m.
Þessir prestar mættu og gerðust
stofnendur: Jón Brandsson, Þor-
steinn Jóhannesson, Magnús Jóns-
soh, Jómundur Halldórsson, Óli
Ketilsson, iSigurgeir Sigurðsson,
Páll Sigurðsson, Halldór Kolbeins,
Sigtryggur Guðlaugsson, Böðvar
Bjarnason, Helgi Konráðsson. Til-
gangur og lög fjelagsins sömu og
prestafjelagsins nyrðra. Áformað
er, að fjelagið gefi út ársrit. í
stjórn voru kosnir: Sigurgeir Sig-
ursson, formaður, Böðvar Bjarna-
son, Halldór Kolbeins.
Borgarnesi FB 12. sept.
Jarðabætur í Borgarfirði.
Búnaðarsamhand Borgarfjarðar
hefir látið vinna að jarðabótum í
sumar með dráttarvjel, sem það'
fekk í sumar. Plógar og herfi fyr-
ir dráttarvjelina voru og keypt.
Vjelin kom seinna en til stóð,
var byrjað að vinna 4. júlí, og hef-
ir síðah verið unnið á hverjum
virkum degi, oft 14—18 klukku-
stundir á sólarhring. Hafa þeir
farið með vjelina til skiftist, Atni
frá Aslandi, Noi-ðmaður, sem er á
Hvanneyri, og Magnús búfræðing-
ur Símonarson frá Brjánslæk. —
Fyrir viku síðan var búið að vinna
ca. 60 dagsláttur, rúmlega helm-
ingnrinn af þeim plægður og
herfður, hinn helmingurinn aðeins
plægðhr. Unnið hafði þá verið á
15 hæjnm, á 1 bæ í Skorradal,
2 í Andakílshreppi og 12 í Reyk-
holtsdal. Mest var nnnið á Skáney
og Varmalæk. Fljótast unnið 4
dagsálttur á 36 klst., bæði plægt
og herfað. — Minst olíneyðsla
(steinolíu) á klst. 3,5 lítrar, með-
altal síðan byrjað var tæpir fimm
lítrar.
Vegna þurkanna hefir herfing
ekki gengið fljótara en plæging og
herfing á samskonar jörð. Vjelin
gengur ekki yfir krapt stórþýfi.
Kostnaðurinn við vinsluna ekki
ákveðinn enn, vérður honum jafn-
að niður síðar. Eftirspurn mikil
eftir vinnunni og nóg verkefni
meðan hægt verður að vinna í
haust. Haldið verður áfram í Hvít-
ársíðu og Stafholtsthngum.
Hjer er nú slátrað tvisvar í
viku, þetta á 2. hundrað vikulega
Kjötið selt t’il Reykjavíkur. Aðal-
sláturtíðin byrjar 18. þ. m. Búist
er við, að dilkar verði vænir í
haust.
Austur í Skaftafellssýslu lögðu
af stað 11. þ. m. Jón Þorláks-
son, Jón Kjartansson og Ólafur
Thors.
,Stórskotalið‘ stjórnarinnar lagði
upp í Skaftafellssýsluför' í „leti-
garðsbílnum“ 12. þ. m„ þeir Jónas
frá Hriflu, Jón Baldvinsson, Har-
aldurGuðmundsson, Ásgeir fræðslu
málastjóri og „kensluáhaldið'“ frá
Reykjnm.
Influensa skæð hefir gengið á
Seyðisfirði nú nndanfarið. Hafa
jafnvel heilar fjölskyldur verið
rúmfastar.
Gjöf til Landsbókasafnsins. Ein-
ar Munksgaard, meðeigandi for-
lagsins Levin & Munksgaard í
Kaupmannahöfn, hefir nýlega gef-
ið Landsbókasafninu bókagjöf,
sem er margra þúsunda króna
virði, sem sje allar forlagshækur
forlags síns frá upphafi, en það
eru um 450 bindi, og margt af því
mjög merkileg vísindarit, einknm
í læknisfræði, því að forlag þetta
hefir verið aðalútgefandi læknis-
fræðisrita í Danmörku. Hefir ekk-
ert erlent bókaforlag sýnt Lands-
bókasafninu slíka rausn áður. En
Aschehougs forlagið í Osló hefir
gefið safninu úrval bóka sinna, og
eins fær safnið' að velja sjer tals-
vert af bókum þeim er fjelagar
danska bóksalafjelagsins gefa út.
En þær hæknr fást í staðinn fyrir
íslensku bækurnar (2 eintök) er
söfnin í Höfn fá.
Laugaborunin. Nú streymir á-
líka mikið vatn upp úr holunni
eins og vatn það sem kemur upp
í Laugunum sjálfum, eða rúmir 10
litrar á sekúndu. Er það' allstríður
straumur sem upp úr holunni kem-
ur, því hún er ekki nema nál. 10
sentimetra víð. Straumhraði vatn's
ins um 1.3 metra á sekúndu. Ekk-
ert minkar í Laugunum, nema
hvað dregið hefir úr laugavætl-*
unni austustu sem gefið hefir um
% litra á sek. af 70—80° heitu
vatni. Vatnið sem kemur úr hol-
unni er 93° á yffirborði. Holan er
nú 85 metra djúp.
Nefnd útgerðarmanna hefir und-
anfarið setið á rökstólum til að
atliuga lýsishreinsun, og mögu-
leika á því að koma því máli í
betra horf en nú er. í nefndinni
eru þeir Magnús Th. Blöndahl,
Hjalti Jónsson og Ólafur Gíslason.
Ráðunautur nefndarinnar er Ás-
geir Þorsteinsson verkfræðingur.
Flutningaskipið Grnrnax er flntt
liefir fisk í ís frá Vestmannaeyj-
um til Englands, er nýkomið þang-
að í þriðja sinn. Schou útgerðar-
maður frá Friðrikshöfn, er hafði
dragnótaútgerðina hjer í sumar
heldur út skipi þessu, og hefir
keypt fisk af Vestmanneyingum
til útflutnings. Er mælt að hann
hafi skaðast á þeim tveim ferðum
er skipið hefir farið. En á drag-
nótaveiðinni tapaði hann 50 þús.
kr. að því er umboðsmaður hans í
Vestmannaeyjum hefir sagt.
Eimreiðin, 3. hefti þessa árgangs
er nýkomið. Það byrjar á kvæði
er heitir „Hanstnótt“ eftir Sigur-
jón Friðjónsson; þá er grein eftir
Einar Benediktsson: „Gáta geims-
ins“. Gunnlaugur Blöndal ritar
um „Útvarp og menningu." Þá er
niðurlag á grein Steindórs Sig-
urðssonar um Grímsey og Gríms-
eyinga. Þær systurnar ólíná og
Herdís Andrjesdætnr eiga þarna
sitt kvæðið hvor, sem þær hafa
ort á 70. afmælisdegi sínum. Rit-
stjórinn skrifar grein er hann
nefnir : Þjóðlygar og þegnskylda
og smásaga, er þarna eftir Berg-
stein Kristjánsson og heitir Rjett-
ardagar. Þá er grein nm drengina
tvo, sjö ára gamla, sem hjÖrgnðm
fjögra ára telpu úr Hjeraðsvötn-
um með fráhæru snarræði, og
fylgja myndir af böínunum þrem-
ur. Rich. Bech ritar um Shakes-
poare. Þá er minst fráfalls Valtýs
dr. ' Guðmundssonar og fylgir
mynd af honum. Svo er upphaf á
grein eftir ritstj.: „Lifa látnir?“
og þýðingar eftir J. Jóh. Smára á
tveim kvæðum eftir F. W. H.
Myers.
Magnús Kristjánsson ráðherra
er nú sagður á góðum batavegi,
og er væntanlegur hingað suður
innan skamms.
Þýsk flugvjel til Færeyja. Þ. 29.
ágúst kom stór þýsk flugvjel til
Færeyja beina leið frá Þýskalandi.
Hún settist fyrst í Trangisvog;
flaug síðan til Þórshafnar til að
taka hensín. Síðan mun hún hafa
farið sömu leið til "baka. Erindið
að fá vitneskju um hvort $igi
mætti takast að fljúga frá megin-
landinu til Færeyja.
Skeiðarjettir. Sýslnmaður Árnes
inga hefir tilkynt að í Skeiðarjett-
um verði allar veitingar bannað'ar
í ár og engum leyft að hafa þar
tjöld.
Síldveiðiskipin Isafold og ís-
björninn eru nýkomin frá Norð-
urlandi. Hafði ketill ísbjarn-
arins bilað fyrir norðan og dró
fsafoldin skipið hingað suður.
Björgunarskipið Geir kom hing-
að 14. þ. m. frá Grænlandi með
stórt flutningaskip í eftirdragi sem
strandaði þar í sumar. Heitir það
„Skinfaxi“ og var í förum fyrir
Kryolitnámurnar hjá Ivigtut. Stýri
skipsins er hilað, en að öðru leyti
mun skipið lítið skemt. Geir fár
vestur fyrir rúmum mánuði og
kom þá við hjer. Núna kom hann
hingað til þess að talta kol.
Miðstjórn íhaldsflokksins hefir
boðað til tveggja stjórnmálafunda
í Rangárvallasýslu, annars í Ung-
mennafjelagshúsinu hjá Hvammi
í Evjafjallasveit, þ. 20. sept. og
hins að Stórólfshvoli þ. 21. sept.
Myntsamband Norðurlanda.
f ráði er, að hankastjórar þjóð-
bankanna í Danmörku, Noregi og
Svíþjóð komi saman á fund ein-
hverntíma í haust, til þess að ræða
um endurnýjun -myntsambands-
Norðurlanda. Þykir nú orðið tíma-
hært að endurreisa samband þetta,
þar sem viðkomandi ríki hafa nú
komið gjaldeyri sínum upp í sitt
fyrra gullgildi. Svo sem kunnugt
er var ísland einn aðili myntsam-
bandsins, en nú er það' ekki spurt