Tíminn - 19.07.1980, Qupperneq 6

6
Laugardagur 19. júli 1980
(Jtgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson, Jón Helgason og Jón Sigurósson. Ritstjórnarfull-
trúi: Oddur Ólafsson. Fréttastjóri: Eirfkur S. Eirfksson. Aug-
lýsingastjóri: Steingrfmur Gislason.
Ritstjórnarskrifstofur, f ramkvæmdastjórn og auglýslngar
Sióumúla 15. Sfmi 86300. — Kvttldsimar blaðamanna: 86562,
86495. Eftir kl. 20.00: 86387. Vertt f lausasttlu kr. 250
Askriftargjald kr. 5000 á múnuði. r ._Biaðaprent. j
Þau eru súr
Flestir kannast við söguna um refinn, sem sagði,
að berin væru súr, þegar hann gat ekki náð þeim.
Þessi saga rifjast óneitanlega upp við lestur á
forustugrein Mbl. i gær. Þar er ráðizt harkalega á
Alþýðubandalagsmenn og þeir taldir óalandi og
óferjandi.
Annað var uppi á teningnum hjá ritstjórum
Morgunblaðsins i siðari hluta desember siðastl., en
þá voru þeir þvi eindregið fylgjandi, að komið yrði á
stjórnarsamstarfi Sjálfstaeðisflokksins og Alþýðu-
bandalagsins.
Annar ritstjóri Mbl., Styrmir Gunnarsson, skrif-
aði þá tvær langar greinar til að réttlæta slikt sam-
starf. Honum fórust þar m.a. orð á þessa leið:
,,Það er orðið brýnt, að Alþýðuflokkur og Alþýðu-
bandalag geri sér grein fyrir þvi, að þeir eru alltaf
að skamma vitlaust ,,ihald”. Þeir hamast á Sjálf-
stæðisflokknum og telja hann ihaldsflokk. Þó er
Sjálfstæðisflokkurinn annar stærsti verkalýðsflokk-
ur landsins, ef miðað er við fulltrúatölu á þingum
ASí. Reynslan sýnir einnig, að Sjálfstæðisflokkur-
inn hefur jafnan lagt þunga áherzlu á félagslegar
umbætur þar sem hann hefur ráðið ferðinni, t.d. hjá
Reykjavikurborg i hálfa öld. Þegar Sjálfstæðis-
menn hafa farið með heilbrigðismál, tryggingamál
og félagsmál i rikisstjórnum hafa orðið miklar
framfarir i þeim efnum. Sjálfstæðisflokkur, Al-
þýðuflokkur og Alþýðubandalag eiga þvi meira
sameiginlegt heldur en siðarnefndu flokkarnir tveir
og Framsóknarflokkur. Það er orðið timabært, að
forystumenn Alþýðuflokks og Alþýðubandalags
hætti að láta Framsóknarmenn blekkja sig eins og
þeir hafa gert i 50 ár.”
Styrmir sagði ennfremur:
„Sjálfstæðisflokkur og Alþýðubandalag hafa
sameiginlega meirihluta á Alþingi og geta þess
vegna myndað samstjórn þessara tveggja flokka.
Reynslan af þriggja flokka stjórnum hér er ekki
góð. Miðað við þá reynslu er vafalaust skynsam-
legra að stefna að samstarfi þessara flokka
tveggja. Liklega eru margir þeir i Alþýðubandalagi
og Sjálfstæðisflokki, sem á annað borð vilja kanna
þetta mál nánar, þeirrar skoðunar að samstarf
þeirra tveggja án þriðja aðila komi frekar til
greina.
Á hinn bóginn má bústa við, að þeir sjálfstæðis-
menn og alþýðubandalagsmenn, sem eru fráhverfir
samstarfi þessara flokka tveggja, mundu eiga
betra með að sætta sig við það, ef það yrði með aðild
Alþýðuflokksins. Þá væri um sama mynztur að
ræða og Ólafur Thors mótaði 1944. Mundu margir
sjálfstæðismenn telja það landráð að feta i fótspor
hans? Og skyldu þeir vera margir Alþýðubanda-
lagsmenn, sem lita á þá Einar Olgeirsson og
Brynjólf Bjarnason sem flokkssvikara fyrir það að
leiða Sósialistaflokkinn inn i nýsköþunarstjórn?”
Framangreind ummæli Styrmis Gunnarssonar
þurfa ekki neinnar skýringar við.
Rás atburðanna varð sú, að nokkur hluti Sjálf-
stæðisflokksins og Alþýðubandalagið náðu saman,
ásamt Framsóknarflokknum. En stjórnarfor-
maðurinn varð Gunnar Thoroddsen, en ekki Geir
Hallgrimsson, eins og Styrmir Gunnarsson hafði
látið sig dreyma um. Þess vegna hamast Mbl. nú
gegn rikisstjórninni, þvi að Gunnar er svarti
sauðurinn i augum ritstjóranna. Vegna stjórnarfor-
ustu hans er nú hamast i Mbl. gegn Alþýðubanda-
laginu.
Tækist hins vegar að koma Gunnari frá, myndi
Styrmi ekki lengur þykja Alþýðubandalagið súrt.
Þá stæði náðarfaðmur Geirs Hallgrimssonar op-
inn þeim, sem þóttu súrir meðan þeir sátu i stjórn
Gunnars Thoroddsen. Þ.Þ.
l'li1!! *. !l ‘
L
Þórarinn Þórarinsson:
Erlent yfirlit
Bush eykur sigur-
möguleika Reagans
Reagan hefði þó frekar kosið annan meðframbjóöanda
HELSTA eftirvæntingin I
sambandi við flokksþing
republikana, beindist ekki að
þvi hver yrði forsetaefni þeirra.
Það var vitað fyrirfram, að
Ronald Reagan myndi verða
sjálfkjörinn, þvi aö allir keppi-
nautar hans voru búnir að draga
sig i hlé.
Menn biðu ekki heldur eftir
stefnuskránni, þvl að vitað var
fyrirfram aö hún yrði ihalds-
söm.
Forvitnin beindist fyrst og
fremst að þvi hvert varafor-
setaefnið yrði. Athyglin beindist
að þvi af tveimur ástæðum.
1 fyrsta lagi sökum þess, að
Ronald Reagan er oröinn það
aldraöur, að vafasamt þykir,
hvort hann gegnir forseta-
embættinu allt kjörtimabiliö, ef
hann nær kosningu.
í ööru lagi vegna þess, að val-
ið á varaforsetaefninu yrði und-
ir þessum kringumstæðum ekki
siður visbending um hver
stjórnarstefnan yrði en valiö á
forsetaefninu sjálfu.
Ef Ronald Reagan vildi fá
hreinan hægri lit á væntanlega
stjórn sina, þótti liklegt, að Paul
Laxalt öldungadeildarmaöur
frá Nevada, Jack F. Kemp
þingmaöur frá New York eöa
William Simon fyrrv. fjármála-
ráöherra yrðu fyrir valinu. Kysi
Reagan hins vegar að færa sig
nær miöjunni, myndi hann velja
George Bush, fyrrum sendi-
herra, Howard H. Baker
öldungadeildarmann frá
Tennessee eða Donald
Rumsfeld, fyrrum sendiherra
hjá Nato.
Reagan lét ekkert uppi um
það áður en þingiö hófst, hvert
val hans yrði. Hann vildi halda
þvi opnu meöan mögulegt var.
ÞEGAR á þingiö kom, fór það
ekki dult, aö George Bush átti
langmest fylgi fulltrúanna þar
sem varaforsetaefni. Sökum
þátttöku sinnar og úthalds i
prófkjörunum var hann oröinn
þekktastur þeirra, sem til
greina komu. Hann hafði stöð-
ugt verið að bæta álit sitt, þótt
Reagan reyndist honum ofjarl.
Hann virtist sá maöur, sem
bæði hægri armurinn og vinstri
armur gæti sætt sig best við.
Skoðanakannanir meðal for-
ustumanna republikana viða
um Bandarikin, bentu einnig til,
George Bush
aö Bush nyti mest fylgis þeirra
miðað viö áðurnefnd varafor-
setaefni.
Reagan virðist samt hafa ver-
ið tregur til að fallast á Bush.
Hann gat hins vegar erfiðlega
gengið fram hjá honum. Þess
vegna virðist honum hafa komið
það ráð i hug að leita til Fords
fyrrv. varaforseta.
Vafalitiö hefði orðið gott sam-
komulag um Ford sem varafor-
setaefni, en skoöanakannanir
benda til, að hann sé vinsælasti
foringi republikana, ekki sist
meðal óháðra kjósenda.
Um skeið virtist lika svo, aö
Ford hefði fallist á aö gefa kost
á sér, ef vissum skilyröum væri
fullnægt. A siöustu stundu slitn-
aöi upp úr viðræðum þeirra.
Fulltrúarnir áttu þá yfirleitt
orðið von á tilnefningu Fords.
Þeim kom þvi á óvart, og vakti
það um skeið hálfgerða ringul-
reið, þegar Reagan tilkynnti að
valið hefði fallið á Bush.
Þegar fulltrúarnir áttuðu sig,
var þessu hins vegar vel tekið.
Eins og málin standa I dag virð-
ist Reagan hafa valið það vara-
forsetaefni, sem er liklegast til
aö vera honum mestur styrkur I
kosningabaráttunni.
ÞÓTT George Bush sé talinn
héldur til hægri, þykir hann hóf-
samur og öfgalaus. Hann þótti
sækja sig I sambandi viö próf-
kjörin og vann hann Reagan i
nokkrum stórum rikjum eins og
Pennsylvaniu og Michigan.
Hann er talinn styrkja Reagan I
norðausturrlkjunum, eins og
New York, og i miörikjunum,
eins og Illinois og Ohio. Þá muni
hann styrkja Reagan I Texas.
George Bush er 56 ára. Hann
er fæddur og uppalinn i norð-
austurrikjunum, en faöir hans
var um skeið öldungadeildar-
þingmaður fyrir Connecticut.
A striösárunum gat Bush sér
frægöarorð I hernum sem flug-
maður. Siðar lauk hann hag-
fræðiprófi við háskólann i Yale.
Að námi loknu, hélt hann til
Texas og átti þátt I stofnun oliu-
félags, sem færði honum rifleg-
an hagnað.
Síðar sneri Bush sér að stjórn-
málum og sat tvö kjörtimabil i
fulltrúadeild Bandarikjaþings
fyrir kjördæmi i Texas. Tviveg-
is reyndi hann aö ná kosningu til
öldungadeildarinnar fyrir Tex-
as, en mistókst I bæði skiptin.
Nixon forseti tók hann þá i
þjónustu sina. Bush var sendi-
herra Bandarikjanna hjá
Sameinuðu þjóðunum
1971—1972, sendifulltrúi Banda-
rikjanna I Peking 1974—1975 og
yfirmaður CIA 1975—1976.
Bush er einn þeirra leiötoga
republikana, sem hafa lýst fylgi
við stjórnarskrárbreytinguna
um jafnrétti kvenna og er að þvi
leyti ósamþykkur samþykkt
fiokksþingsins um það efni.
Ronald Reagan