Tíminn - 03.01.1925, Blaðsíða 3

T 1 M I N N
3
Biðjið um
Capsian,
Navy Cuí
Medium
reyktóbak.
Verð kr. 4,60 dósin, y4 pund
Notað
um allan
heim.
Áriö 1904 var
i fyrsta sinn
þaklag't i Dan-
mörku úr
— Icopal. —

Besta og ódýrasta efni í þök. Tíu ára ábyrgð á þökunum.
Þurfa ekkert viðhald þann tíma.
Létt -------- l»étt --------- Hlýtt
Betra en bárujárn og málmar. Endist eins vel og skífuþök.
Fæst alstaðar á Islandi.
Jens Villadsens Fabríker,
Köbenhavn K.
Biðjið um verðskrá vora og sýnishorn.
son í Vaðnesi í Grímsnesi, um eða
yfir áttrætt, ættaður frá Ölvers-
holti í Flóa. Hann bjó í Vaðnesi
ein 44 ár, og var jafnan í fremstu
röð bænda þar í sveit, og þótt víð-
ar væri leitað. Hann bjó vel og
bætti mikið jörð sína. Árið 1899
fékk hann heiðursverðlaun úr
styrktarsjóði Kristjáns konungs
IX. fyrir dugnað og framkvæmd-
ir í búnaði.' Hafði hann þá sléttað
14 dagsláttur í túninu og girt það.
— Kona hans er dáin fyrir nokkr-
um árum. Börn þeirra eru: Bjarni,
búfræðingur og oddviti á Eyrar-
bakka, kvæntur Hólmfríði Jóns-
dóttur frá þorlákshöfn. Sigþrúð-
ur, húsfreyja á Kröggólfsstöðum
í Ölfusi. Maður hennar var Engil-
bert Sigurðsson, búfræðingur og
bóndi þar, bróðir Ögmundar skóla-
stjóra og þeirra systkina, mesti
myndarmaður Vilborg, húsfreyja
í Vaðnesi. Maður hennar var
Magnús þorkelsson, bóndi í Vað-
resi, hálfbróðir Guðlaugs heitins
bæjarfógeta og sýslinnanns.
Magnús andaðist snemma í vor er
leið. Hann var myndarmaður,,
greindur, fastur fyrir og bjó lag-
lega.
Með Eggert í Vaðnesi er fallinn
í valinn einn af gömlu, góðu
bændunum í Árnessýslu, búhöldur
ágætur, drengur góður og sæmd-
armaður í hvívetna. S.
Krossaregn. Alþingi síðasta
lagði fyrir landsstjórnina að und-
irbúa löggjöf um skatt á krossana.
Ekkert hefir af því heyrst og
verður vafalítið efndalaust eins og
annað úr þeirri átt. En nýlega hef-
ir stjórnin látið krossum rigna óg-
urlega.
um íregmun heiir inikil afskifti af
biaðiuu. Vér spurðum hinn „afsagða"
cnnfremur, hvernig liann œtiaði að
vinna i einu fyrir hagsmunum hænda
og liinna innlendu og útlendu kaup-
manna, sem borga honum að sögn
800 kr. á mánuði fyrir þjónustu sína.
Jón þagði alveg við þessu og Gisli var
oi'ðlaus lika. Út úr vandræðum tók
ión þann löðurmannlega kost að
segja, að Mbl. væri gefið út til að
styrkja ekkju Ólafs heitins Björnsson-
ar. Ekkjan ætti i prentsmiðju ísafold-
ar, og lifði fyrirtæki það á blaðinu.
Vér spurðum, hversu prentsmiðjan
gæti stuðst við blaðið, sem Jón taldi
annars rekið með tapi. Hinn „afsagði"
steinþagði við þessu. Siðar hefir sann-
ast, að Jón hefir sagt ósatt um alt
málið, fyrir utan árásina á ekkju Ól-
afs. Mbl. var vist á þeim tima baggi
i prentsmiðjunni, en litil stytta. Svona
voru móttökurnar, sem Jón fékk hér
i hreppi, og sannfrétt er, að svipaðar
voru þær annarsstaðar.
Af þessu má sjá, að litil „iðrunar-
merki" sáust á okkur Skaftfellingum,
er þjónustumaður Berlémes og Feng-
ers heimsótti sýslubúa. Á leiðarþing-
inu skoraði Lárus Helgason aftur og
aítur á Gisla Sv. og Jón, að nefna þó
ekki væri nema einn einasta kjósanda,
sem iðraði eftir að hafa skrifað undir
skjalið og væri búinn eða ætlaði að
taka nafn sitt aftur, en það flátu þeir
ekki. þeir sem standa að gagnstæðum
fullyrðingum i Mbl., eru þvi opinberir
ósannindamenn. Allir sem skrifuðu
undir „afsögn“ Jóns, gerðu það af fús-
um vilja. Engin óleyfileg meðul voru
notuð til að afla vantraustinu fylgis.
Breytni Jóns sjálfs liefir rúið hann
trausti og fylgi.
Siðar hefir komið í pésa tilheyrandi
Mbl. þvæla héðan úr sýslu, einskon-
ar uppsuða úr ósannindum „fundar-
manns". Ekki þorir þessi maður að
einkenna sig nema með nafninu
„Skaftfellingur". En kunnugum sýn-
ist þeir þekkja munnbragð Gísla okk-
ar á króanmn. Gisli segir þar, að
Skaftfellipgar skammist sín fyrir að
afsegja Jón og vilji ekki á málið minn
ast. En sannleikurinn er sá, að allir
eru stoltir af að hafa unnið að van-
traustinu og hafa ánægju af að tala
um það við Gísla Sveinsson. þeir
áiita nauðsynlegt að láta sem flesta
vita, a3 þeix vilja ekkert hafa viS
þann þm. aS sælda, sem gengur á
mála hjá innlendum og útlendum
kaupmönnum.
í Kirkjubæjarhreppi.
Helgi Lárusson, Kirkjubæjarklaustri.
Sigfús Vigfússon, Geirlandi.
Helgi Jónsson, Seglbúðum.
-----0----
Látinn er nýlega einn af elstu
kaupmönnum bæjarins, N. B.
Nielsen.
um ritstjóra Tímans i blaði ykkar.
Síðan hefir þú gerst svo ósvífinn að
neita þessu og bera mér á brýn lygi,
að hafa hermt frá skoðun þinni. þú
hefir sjálfur sagt frá samtali þinu við
Laxness, og verður að sætta þig við
sömu meðferð.
Niðurstaða þessarar umræðu er þá
þessi: Eg hefi sannað menningar-
fjandsemi og steinblint kyrstöðuat-
hæfi á húsbæhdur þina. þú hefir stað-
ið orðlaus. þú. hefir ráðist á Tímann
fyrir ósæmilegt orðbragð, en sjálfur
ausið úr þér fleiri illyrðum i einu
blaði heldur en hægt er að finna í átta
árgöngum Tímans. Að lokum hefir þú
innsiglað eymd þína með því að segja,
að fúkyrði séu nauðsynleg. Já, þau
eru líklega nauðsynleg fyrir þá, sem
eru jafn heimskir og illa mentir eins
og húsbændur þínir, og sem hafa því-
líkan málstað sem þeir. En fúkyrði
eru ekki nauðsynleg fyrir Tímann.
þessvegna hefir þú ekki fundið þau
þar. þessvegna hefir þú ekki fundið
eitt einasta slíkt orð í stórri bók um
stjórnmál eftir mig. Við Tímamenn
þurfum stór mál og sterk rök. Lestu
ræðu mína i þingtíðindunum frá í
fyrravetur, eftir að flokksbræður þín-
ir í Ed. höfðu bjargað 18 þús. kr. for-
stjóraembættinu við vínverslunina,
þegar sannað var orðið, að hjá undir-
mönnum þar höfðu tapast nærfelt 30
Frá útlöndum.
Stórveður geysaði yfir Kaspíu-
hafið snemma í síðastliðnum mán-
uði. Áætlað er að um 400 fiskibát-
ar hafi verið að veiðum er veðrið
skall á, og aðeins 100 af j>eim
bjargast.
— Stórveður geysaði á Spáni og
Suður-Frakklandi 3. f. m. Fimm
menn fórust og mikið tjón varð af.
— Við þýsku kosningamar ný-
afstöðnu var kosið á 2300 stöðum
í Berlín og 10 kjörborð á hverjum
stað.
— Síðustu dagana fyrir þýsku
kosningamar voru haldnir hátt á
annað hundrað opinberir pólitisk-
ir fundir daglega í Berlín. Kosn-
ingadaginn sendu kommúnistar
vörubíla fram og aftur um borg-
ina. Voru á þeim svivirðilegar
myndir af jafnaðarmönnum og
hverskonar níð um þá. Er það svo
í flestum Norðurálfulöndum, að
langharðast ofsækja kommúnist-
arnir j afnaðarmennina og mæta
þar allra grimmustu afturhalds-
mönnunum í miðju trogi.
— Von er talin um að kolaverð
lækki á þessu ári. Ástæðan sé sú,
að framleiðslan verði sennilega
meiri en eftirspurnin, af því að
olíunotkun skipanna er nú orðin
svo algeng, að til skipa fer miklu
minna af kolum en áður.
— Eins og kunnugt er, fóru síð-
ustu kosningarnar í Suður-Ame-
ríku á þá leið, að Englandsvinim-
ir töpuðu algerlega en sjálfstæðis-
mennirnir unnu mikinn sigur og
tóku við stjórn. Kvarta ensku
blöðin mjög yfir því', að stjórnin
sýni Englendingum mikinn fjand-
skap, en sitji um að vingast sem
mest við pjóðverja. Er það nefnt
til dæmis, að stjórnin hafi nýlega
falið þýskum verksmiðjum að
koma skipulagi á stáliðnað lands-
ins og höfðu þó legið fyrir tilboð
frá stærstu og viðurkendustu
ensku verksmiðjunum.
— Sænskur maður, Arne Borg,
synti nýlega 500 metra á 19 mín-
útum og 19,6 sekúndum, og er það
nýtt heimsmet.
— 60 útlendum kommúnistum
vísaði franska stjórnin úr landi
snemma í síðastl. mánuði.
— Sagt er að þýskir iðjuhöldar
séu í þann veginn að kaupa mikið
vatnsafl í Noregi og ætli að stofna
þar til ýmiskonar verksmiðju-
reksturs í mjög stórum stíl.
Mannalát.
Nýlega er dáinn Eggert Einars-
þús. kr. Flokksbræður þínir höfðu
þar eins illan málstað og hægt var.
Hver röksemd á móti þeim var eins
og spjótstunga á vopnlausan mann.
Ykkur finnast slík spjótalög sár. þið
kallið rökin „skammir". þið haldið að
ásökunarorðin séu fúkyrði, af því ykk-
ur svíður. Sektin blindar augu ykkar
svo að þið blandið saman sársaukan-
um, sem leiðir af slæmri samvisku,
við réttmæta aðfinslu þeirra, sem
fordæma rangláta framkomu.
þú kallar greinar þínar „árás“ á
mig. Svo munt þú hafa til ætlast.
Húsbændur þínir hafa án efa með
„árás“ þessari ætlað að vinna okkur
Tímamönnum ógagn. En vopnið hefir
snúist i höndum ykkar. Nú hefir
sannast, að við berjumst fyrir stór-
um málum með sterkum og þungum
rökum, en að þið íhaldsmenn liafið
lagt ilt til þessara mála, og oi'ðbragð
ykkar, bæði þeirra, sem skrifuðu á
ábyrgð M. M. og síðan þitt, hefir ver-
ið lægra og auðvirðilegra en titt er
annars i íslenskri blaðamensku nú á
timum. Ánægjulegri og meira verð-
skuldaðan sigur gátum við Tímamenn
ekki unnið yfir samherjum þínum og
húsbændum.
Eitt nýtt blóm vil eg leggja í „íhalds-
kransinn" í bréfslokin. pú veist, að
nýlega hefir hæstiréttur dæmt einn af
togurum Ólafs húsbónda þíns i 15 þús.
kr. s.ekt fyrir óvenjulega vansæmandi
athæfi gagnvart þjóðfélaginu. Varð-
bá*úr landsins fann þennan togara
um nótt við að hnupla fiski í landhelgi
út hjá Keflavík. Skipstjóri vissi, að
þetta var skammarlegt. Hann breiddi
yfir naín skipsins og tölu, alveg eins
og sumir innbrotsþjófar setja grimu
fyrir andlitið þegar þeir laumast inn
um glugga náungans að næturþeli.
Hvað var togarinn að gera þarna? Að
afla eigendum skipsins óleyfilegs
gróða, að brjóta lög landsins, að
spilla fiskimiðum íbúanna i Gull-
bringusýslu, að vinna til fyrir óleyfi-
legan augnabliksgróða, að auka
eymd meðal þeirra, sem lifa af veiði á
opnum bátum á þessum stöðum. Upp-
ræta ungviðið, sem á að gera fiskimið
landsins arðvænleg. Franskir togarar
eru mjög sjaldan teknir i landhelgi
hér, af því eigendur þeirra banna
skipstjórunum að sækjast eftir ólög-
legum gróða. Hafa .húsbændur þínir,
sem áttu skipið, bannað sinum skip-
stjórum að fremja þetta óvirðulega
brot gagnvart þjóðinni? Ef til vill get-
ur þú svarað því. Jóhannes, þingmað-
ur Seyðfirðinga og dómari Re.ykvík-
inga, sýknaði þennan brotlega togara.
Eg held að Jóhannes eigi of annrikt,
lilca af því að hann er að vafsa i
pólitík, til að geta lagt nægilega vinnu
i suma dóma. Að minsta kosti lét
hæstiréttur ekki standa stein yfir
steini í þessum dómi. Ólafi frænda
þínum líkaði sýknudómurinn vel, en
15 þús. kr. sektin fyrir innbrot togar-
ans i landhelgina illa. þorir þú að
bera á móti þvi, að hann hafi ýglt sig
framan i landsstjórnina, i von um að
hún áfrýjaði ekki sýknudómi Jó-
bannesar? Hvað sem hæft er i þvi, þá
er hitt sannað, að togari hans er
dæmdur fyrir óleyfilegt og vansæm-
andi verk, sem framkvæmt er í því
skyni að afla skipseigendum fjár.
Finst þér von, að eigendur slíkra
skipa séu mjög áfram um að efla
strandvarnir og vernda fiskimiðin?
Skilur þú nú, að forustan í strand-
varnamálunum hlaut að koma frá
Framsókn, en ekki frá ykkur, þar sem
eigendur slíkra skipa sitja í miðstjórn
og gefa út blöðin? Finst þér ekki
kýmilegt, ef Ólafur frændi þinn skyldi
útbýta ritsmíðum þinum og M. M. gef-
ins í nokkur ár, til fátæku sjómanns-
heimilanna við Faxaflóa, heimilanna,
sem sendu B. Iír., Á. Fl. og P. Ottesen
á þing, sér í lagi tii aö vemda land-
helgina? J. J.
-----O----
Tjón hefir víða orðið af óveðr-
um undanfarið, bátar skemst í ver-
stöðum og hey og fjárhús fokið
vestur í Hnappadalssýslu.
Síðara smyglunai-málið. Dómur
er íallinn í vínsmyglunarmálinu
síðara. Páll nokkur Stefánsson,
sem talinn er eigandi áfengisins,
og hefir játað að hafa átt alt það
mikla verðmæti, aleignalaus mað-
ur, hefir verið dæmdur í 1000 kr.
sekt og 40 daga fangelsi. Jón Guð-
mundsson eigandi „Veiðibjöllunn-
ar“, sem flutti áfengið, fékk og
1000 kr. sekt og 20 daga íangelsi.
Sigurjón Jónsson skipstjóri á
„Veiðibjöllunni“ fékk 1000 kr.
sekt og tveir menn, sem riðnir
voru við flutning áfengisins, 600
kr. sekt hvort. En hið sama gildir
um þetta mál sem Marian-málið,
að úrslitin eru með öllu óviðun-
andi, því að mikið vantar á að alt
hið smyglaða áfengi hafi komið í
leitirnar.
Veislan á Sólhaugum heitir eitt
hmna frægu leikrita Hini’iks lb-
sens og færðist Leikfélagið það í
fang að sýna það í fyrsta sinn á
annan í jólum. Er meir í borið en
vant er, því að Lange Mtiller, eitt
frægasta tónskáld Dana, hefir
samið söngva við leikritið og for-
spil, og lék sveit manna þær tón-
smíðar á fiðlur og önnur hljóðfæri,
undir stjórn Sigíúsar Einarsson-
ar, en fjölmennur kór, úrvals söng-
manna, kvenna og karla, söng með
á leiksviðinu. Má telja þessa leik-
sýningu dálítinn fyrii'boða þess,
sem koma mun með nýja leikhús-
inu. — Allir munu ljúka upp ein-
um munni um að vel var af stað
J'arið, þótt ekki væri lýtalaust. Frú
Soffíu Kvaran lætur betur að
leika en syngja. Nýr leikandi kom
fram í fyrsta sinn, Anna, næst-
elsta dóttir frú Stefaníu. Hún lék
allerfitt hlutverk og verður henni
lofsamlegast launað með þeim um-
mælum, að bestu horfur virðast
vera á að hún reynist með tíman-
um sönn dóttir móður sinnar.
Einkanlega ber af, hve skýrt hún
ber fram.
Minningarrit hefir fríkirkju-
söfnuðurinn í Reykjavík gefið út
um 25 ára starf sitt og ritar hinn
gamli prestur safnaðarins, síra
Ólafur ólafsson. Fróðleg og
ánægjuleg er sú saga, og ritið í
alla staði til sóma. Var lokið við
viðbót kirkjunnar nú fyrir jólin og
er hin prýðilegasta.
Stjórnarblaðið, Morgunblaðið
danska, segir frá því, að Magnús
Jochumsson, starfsmaður á póst-
húsinu, hafi farið utan til þess
„að sitja 300 ára afmæli póst-
stjórnarinnar dönsku“. Er fylsta
ástæða til að spyrja, hvort það
ferðalag sé kostað af alþjóðarfé.
Og væri svo, er skylt að víta.
Heiðursverðiaun úr Styrktar-
sjóði Kristjáns konungs IX.
fengu þeir árið sem leið Bjami
Bjarnason bóndi á Skáney í Borg-
arfjarðarsýslu og þorsteinn Kon-
ráðsson á Eyjólfsstöðum í Vatns-
dal í Húnavatnssýslu, fyrir dugn-
að og framkvæmdir í búnaði.
Búnaðarnámsskeið var haldið
að tilhlutun Búnaðarfélags íslands
að Húsatóftum á Skeiðum 15.—
20. des. síðastl. Sóttu það um 80
manns. Fyrirlestra fluttu þar
ráðunautur Búnaðarfél. Ragnar
Ásgeirsson og Theódór Arnbjarn-
arson, og ennfremur Pálmi bú-
fræðikandídat Einarsson.
Nógir peningar. Heyrst hefir að
ísfirðingar séu í þann veginn að
kaupa tvo togara og annai' mun
þegar keyptur. Nógir peningar til
þess, en engir handa bændastétt-
inni.
Maður hvarf á jólanóttina af
skipi hér á höfninni. Hét Guðjón
pórðarson.
Innbrot var framið rétt fyrir
jólin í nótnaverslun Helga Hall-
grímssonar við Lækjargötu og
stolið 900 kr. í peningum.
Togararnir, Egill Skallagríms-
son og Njörður, hafa báðir verið
dæmdir í 15 þús. kr. sekt fyrir
landhelgisbrot, í hæstarétti, en
undirréttur hafði sýknað báða.
Brotin voru framin í okt. 1923. Á
þeim seinagangi gengur i'éttvísin
íslenska.