Tíminn - 18.11.1983, Qupperneq 5

FÖSTUDAGUR18. NÓVEMBER 1983 WWStWH 5
■ FreðHskmarkaðir okkar íslendinga
kunna að vera í stórri hættu um þessa
mundir, og er þar um tvær meginorsakir
að ræða: önnur þeirra er stöðug aukning
markaðshlutdeildar Kanadamanna, hin
er í því fólgin að ekki er um samræmingu
á markaðsmálum okkar íslendinga að
ræða, og meira að segja er sú staða
komin upp nú, að Iceland Seafood,
dótturfyrirtæki Sambandsins í Banda-
ríkjunum vantar aliar þorskpakkningar
einkum þó fimm punda flök, en Cold-
water, sölufyrirtæki Sölumiðstöðv-
ar hraðfrystihúsanna situr uppi með
ársbirgðir, og vill ekki láta af hendi við
Iceland Seafood fimm punda flökin þó
að Iceland Seafood geti selt þau.
Tíminn hefur undanfarið rætt við
menn sem eru í frystihúsarekstri hér á
landi, menn sem starfa við útflutning á
fiski, stjómmálamenn sem fylgjast
grannt með þróun þessara mála og
starfsmenn fyrirtækjanna vestra.
Er Ijóst af þeim viðbrögðum sem
spurningar blaðamanns hafa fengið að
ekki eru allir á eitt sáttir í þessu máli, og
virðast sumir viðmælenda Tímans ekki
sjá lengra en nef þeirra nær í þessum
efnum, og harðneita því að einhver
hætta sé á því að íslendingar missi enn
meira af markaðshlutdeild sinni til Kan-
adamanna en þeir hafa gert hingað til.
Kanadamenn samræma
framleiðslu og markaðs-
mál með miðstýringu
Pegar þessum málum er velt upp, sem
vekur að vísu mjög litla hrifningu sumra
■ Flskurinn sem aUt snýst um - þorskurinn
ríkjamarkaði og töpuðum þar með
mörkuðum til Kanadamanna.
Þá eru þeir margir sem telja það
stórhættulegt íslenskum hagsmunum
hvernig íslenskir aðilar veðja aðeins á
einn hest, Long John Silver. Hingað til
hafi það gengið nokkuð vel, þar sem
Long John Silver þurfi á svo miklu
magni að halda, að þeir hafi ekki þorað
að stóla á framleiðslu Kanadamanna
hingað til, en það sé hins vegar að
breytast núna, því Kanadamenn séu
stöðugt að auka sitt framboð. Til að
mynda veiddu Kanadamenn ekki nema
um 250 þúsund lestir af þorski fyrir
nokkrum árum, en eru nú nálægt 500
þúsund lestum og stefna að því að vera
komnir í 670 þúsund lestir 1985.
Er ljóst af þessu að hér er um stórmál
að ræða, sem getur hæglega stórskaðað
íslenska hagsmuni ef ekkert verður að
gert.
Það er því alls ekki að ástæðulausu
sem stjórnvöld hér á landi fylgjast mjög
náið með þróun mála og hvað er að
gerast í markaðs- og verðlagningarmál-
um okkar í Bandaríkjunum.
Coldwater liggur með árs-
birgðir og neitar að lækka
verðið
Þótt S.H. menn bregðist næstum ó-
kvæða við, þegar blaðamaður Tímans
hringir í þá og spyr þá álits á birgðamál-
um hjá Coldwater, þá má lesa það út úr
svörum sumra, að þeir eru síður en svo
ánægðir með þessa stöðu. Til að mynda
sagði einn þeirra: „Menn eru náttúrlega
ekkert kátir þegar birgðir safnast upp,
en það er ekki bara um birgðasöfnun að
ræða í þessari einu vörutegund."
Rétt er að geta þess, að Tíminn hefur
áreiðanlegar heimildir fyrir því að tals-
verðar óeiningar gæti innan S.H. um
þessi mál, og er um mikla samskiptaörð-
ugleika að ræða á milli forystumanna
S.H. hér heima og Coldwater, og hafa
ófáir viðmælendur blaðsins í því sam-
bandi fullyrt að ekki væri hægt að bæta
ástandið á þessum vígstöðvum, nema í
kjölfar einhverra mannabreytinga.
Annar sagði: „Það gefur náttúrlega
auga leið, að Sölumiðstöðin er miklu
stærri aðili en Sambandið. Hennar hús
framleiða mörgum sinnum meira magn
og það er því ekki óeðlilegt að þegar
eitthvað dregst saman á markaðnum, að
sá söluaðili sem er með miklu meira á
milli handanna, safni meiri birgðum en
hinn.Aukþessmábendaáað Coldwater
er söluaðili fyrir Föreyja Fiskasala, og
þar hefur verið óvenjumikill þorskafli
þetta árið.“
Sá þriðji sagði: „Það er ekkert ánægju-
efni að vita til þess að miklar birgðir hafi
safnast upp hjá okkar fyrirtæki, á sama
tíma og Iceland Seafood vantar fisk.“
Hins vegar þurfum við ekkert að vera að
láta Iceland Seafood selja á lægra
verði. Það getum við gert sjálfir, ef
við viljum lækka verðið."
Aðrir S.H. menn neituðu með öllu að
ræða þessi mál við blaðamann Tímans
og sögðu að hagsmunum þjóðarinnar og
framleiðenda væri best þjónað með því
að láta framleiðenduma sjálfa um þessi
mál, þegar væri búið að skrifa of mikið
um þau í fjölmiðlum.
„Okkur vantar meira af
öllum þorskpakkningum“
Nú hefur Tíminn það eftir fleiri en einni
heimild hér heima að Iceland Seafood
FREÐflSKMARKflDIR ISlENPINGfl
KUNNA AB VERA í STÓRRI HÆTTU
— vegna stöðugt aukinnar markaðshlutdeildar Kanadamanna og skorts á
samræmingu í markaðsmálum okkar
viðmælenda Tímans, þá er gagnlegt að
byrja á því að skoða hver þróunin hefur
verið á freðfiskvinnslu Kanadamanna
undanfarin ár. Kanadamenn stefna nú
að því að samræma fyrirtæki sín og
sameina þau í þremur stórfyrirtækjum
þar sem Kanadastjórn eigi meirihluta.
Þeir hafa tekið mjög skipulega á stjórnun
þessara fyrirtækja og markaðsmálunum
öllum, og það gera þeir með miðstýr-
ingu. Þeir vinna markvisst að því að ná
betra tangarhaidi á Bandaríkjamark-
aði enda er þeim að takast það: Þeir eru
komnir með nokkur frystihús sem fram-
ieiða fyrsta flokks fisk, og selja hann 16
centum ódýrari en Iceland Seafood og
26 centum ódýrari en Coldwater. þeir
sem þekkja vel til markaðsmála í Banda-
ríkjunum telja útilokað að íslensku fyrir-
tækjunum takist að halda áfram því háa
fiskverði sem þau eru með núna, einkum
Coldwater, en Coldwater hefur hins
vegar ákveðið að þorskverð verði
óbreytt til áramóta, a.m.k. sém mun
hafa verið málamiðlunarlausn stjómar
Coldwater, eftir að allt var komið í bál
og brand þar, vegna verðlagningar-
stefnu. Mun þetta vera ein meginástæða
þess að Coldwater lætur ekki fisk af
hendi við Iceland Seafood, því Iceland
Seafood býður að sjálfsögðu ekki hærra
verð fyrir fiskinn en fyrirtækið selur
hann á til Long John Silver.
Þróunin er því sú, að á meðan að
Kanadamenn vinna markvisst að því að
samræma alla sína fiskvinnslu, bæta
hana undir miðstýringu og auka í alla
staði, þá er engin samræming í markaðs-
málum fslendinga, hvorki á Bandaríkja-
markaði né annars staðar. Til dæmis
telja margir að gífurleg skreiðarfram-
leiðsla á árinu 1982, og þar af leiðandi
skortur á þorski hafi orðið til þess að við
gátum ekki annað eftirspurn á Banda-
■ Iceland Seafood
■ Coldwater
vanti fimm punda flök, en Coldwater
liggi hins vegar á eins árs birgðum, og
neiti að láta af hendi við Iceland Sea-
food. Tíminn snéri sér til Guðjóns B.
Ólafssonar, forstjóra Iceland Seafood
og spurði hann hvort hann hefði farið
þess á leit við Coldwater, að Coldwater
seldi Iceland Seafood fimm punda flök:
„Það er algjört prinsipmál hjá mér að
ræða ekki samskipti mín, eða fyrirtækis-
ins við aðra viðskiptaaðila. Slíkt geri ég
ekki, enda ætlast ég til hins sama af
viðskiptaaðilum mínurn," sagði Guðjón.
Aðspurður hvort Iceland Seafood
vantaði fimm punda flök, sagði Guðjón
hinsvegar: „Okkur vantar raunverulega
meira af öllum þorskpakkningum, allt
frá fimm punda flökum niður í blokk.
Það er engin þorskpakkning í dag, sem
okkur vantar ekki mun meira af, en við
höfum og ég segi það alveg hreinskiln-
innilega, að við vildum gjarnan geta
framleitt meira en við getum í dag.“
Tíminn reyndi ítrekað bæði í gær og
fyrradag að ná sambandi við Þorstein
Gíslason forstjóra Coldwater, en án
árangurs.
Af viðtölum blaðamanns við ofan-
greinda menn mátti ráða að þeir eru
margir hverjir uggandi um framtíð mark-
aðsmála okkar íslendinga í Bandaríkj-
unum og telja að stjórn þeirra mála væri
betur komin í einni hendi, þannig að um
samræmda heildarstefnu væri að ræða,
þó að sjálfsögðu ætti að vera áfram
innbyrðis samkeppni á milli þessara
tveggja fyrirtækja. Sú samkeppni mætti
hins vegar ekki vera svo hatrömm að
hún stórskaðaði íslenska hagsmuni,
heldur ætti heilbrigð samkeppni að bæta
gæðin og auka framleiðsluna, sem gæti
ekki gert annað en þjóna íslenskum
hagsmunum á jákvæðan veg.
-AB