Tíminn - 02.12.1983, Síða 7

FÖSTUDAGUR 2. DESEMBER 1983
umsjón: B.St. og K.L.
Systurdóttir Diönu skírð —
en prinsessan lét ekki sjá sig
Deilurnar um það verða sífellt háværari
■ Gleðilegur atburður átti sér
nýlega stað í fjölskyldu Diönu
prinsessu, en þó brá þar aðeins
skugga á. Diana lét nefnilega
(ekki sjá sig til að samgleðjast
fjölskyldu sinni.
Tilefni ijölskyldusamkomunn-
ar var skírn dóttur systur Díönu,
lafði Sarah Spencer. Hlaut sú
litla nafnið Emily Jane. Allri
fjölskyldunni var boðið til at-
hafnarinnar, en heiðursgestur-
inn sjálfur mætti ekki.
I staðinn barst símskeyti og
smágjöf. I símskeytinu stóð ein-
faldlega: - Verð aðfara til Balm-
oral tU Williams litla.
Illgjarnar tungur segja, að Di-
ana hafi satt að segja ekkert kært
sig um að hitta fólkið sitt, sem
hún hefur reyndar ekki séð lengi.
Sagt er, að helsta umræðuefni
föður hennar þessa dagana sé
peningavandræði og hafi hún
lítið gaman af, auk þess, sem það
sé alls ekki á hennar valdi að
leysa þann vanda hans.
■ Faðir Diönu og stjúpa létu sig ekki vanta, þegar systurdótt-
ir prinsessunnar var skírð.
Hvað leynist í graf-
reit Elvis Presley?
■ Nú eru yfirvöld Memphis-
borgar búnir að fá núg. Ekki
linnir tilkynningum til þeirra um,
að hinir og þessir hafi hitt sjálfan
rokkkónginn Elvis Presley kátan
og hressan einhvers staðar. Því
er bætt við, að hinn stórbrotni og
virðulegi lcgstaður söngvarans
hafi ekkert að geyma, en þó tók
fyrst steininn úr, þegar bandarísk
kona kom með þær fréttir frá
Mexíkú, að þar hefði hún heyrt
Elvis syngja á sviði texta þess
efnis, að nú væri tími til kominn
að binda enda á ósómann!
- Nú ætlum við að sanna í eitt
skipti fyrir öll, að Elvis er látinn,
sagði borgarstjóri Memphis,
yggldur á brún. - Það er kominn
tími til að opna gröf hans, svo að
allir geti séð, að meistarinn er á
sínum stað. Þá kannski fáum við
frið fyrir þessum vitleysingum,
sem alltaf eru að láta til sín
heyra.
En borgarstjórinn er ekki einn
í ráðum. Þó að söfnuðurínn sé
honum sammála um, að tími sé
kominn til að leysa þetta vand-
ræðamál í eitt skipti fyrir öll, er
það ekkja Elvis, Priscilla, og
dóttir þeirra, Liza, sem hafa
endanlegt úrskurðarvald. Þrátt
fyrir ítrekaðar beiðnir yfirvalda í
1 Memphis hafa þær mæðgur hing-
að til verið ófáanlegar til að
raska grafarró Elvis Presley.
vandamál þar við að etja, það
veit enginn hvað má lána og
hvað ekki, höfundarlöggjöfin er
í rusli ennþá. I Danmörku til
dæmis hafa bókasöfnin ekki get-
að tekið upp vídeóleigur þótt
það hafi lengi verið á döfinni. En
það er gert ráð fyrir vídeóleigu
þegar til kemur. Síðan er ágætur
lestrarsalur og sérstök bama-
deild.
Er aðstaða til samkomu- og
fyrirlestrahalds?
„Það er tónlistasalur hérna við
hliðina á okkur sem einnig er
notaður til messugjörða á sunnu-
dögum og þess utan er svo mikið
pláss hérna í sjálfu safnhúsnæð-
inu og ekkert mál að safna
saman stólum ef til stendur að
vera með upplestra eða annað
samkomuhald.
Hvað eru mörg bindi á safn-
inu?
Við gerum ráð fyrir að á
safninu séu um 80 þúsund bindi
bóka, megnið af þeim eru til
útlána auk þess sem ýmsar hand-
bækur eru auðvitað á lestrarsal.
Sumt er komið hér upp í hillur
og sumt er í bandi eins og
gengur. En ástandið var þannig
í gamla safnhúsnæðinu að við
gætum varla komist að bókunum
til að búa þær undir útlán, þetta
hefur verið í kössum og eymsl-
um. En þrátt fyrir það hefur
safnið verið með einna hæstu
útlánatölu allra safna á landinu,
við höfum verið með þetta um
og yfir 20 bindi á íbúa.“
Hvað vinna margir við safnið?
„Við erum nú ekki nema tvö í
fullu starfi, það hefur nú komið
til af því að það hefur einfaldlega
ekki verið pláss fyrir fleiri.“
Það er þá nóg að gera hjá
ykkur núna?
Já, já, en reyndar er það nú
svo að desember er ekki mikill
útlánamánuður. Það held ég að
gildi um öll bókasöfn. Menn
leggja inn sínar bækur í byrjun
mánaðarins og segja sem svo,
„nú ætla ég ekki að fá fleiri
bækur fyrir jól, ég ætla að bíða
og sjá hvað ég fæ í jólagjöf.
Nóvember og janúar-febrúar eru
mestu útlánamánuðirnir. En við
þurfum að taka upp nýjar bækur,
plasta þær og styrkja og skrá
þærf það er yfrin vinna við það í
jólamánuðinum. Svo býst ég við
að verði fjölgað starfsfólki eftir
áramótin.
- JGK
erlent yfirlit
■ HINN 10. maí 1981 fóru
fram sögulegar borgarstjórnar-
kosningar í Vestur-Berlín. Sós-
íaldemókratar höfðu þá farið
með stjórn borgarinnar frá því,
að styrjöldinni lauk. Fyrst höfðu
þeir haft meirihluta í borgar-
stjórninni, en síðustu 12 árin
höfðu þeir stjórnað í samvinnu
við Frjálslynda flokkinn.
Úrslit borgarstjórnarkosning-
anna 1979 höfðu bent til þess, að
sósíaldemókratar væru að missa
tökin. Kristilegir demókratar
urðu þá stærri flokkur en sósíald-
emókratar. Þeir fengu 63 borg-
arfulltrúa kosna, en sósíal-
demókratar 61. Frjálslyndi
flokkurinn fékk 11 fulltrúa
kjörna og nægði það til að
tryggja samstjórn hans og sós-
íaldemókrata áfram.
Margt var það, sem studdi að
þessum ósigri sósíaldemókrata,
en þó sennilega mest það, að
þeir voru búnir að fara lengi með
stjórn og nær öll óánægja bitnaði
á þeim.
Hlutur þeirra átti þó eftir að
versna. Á næsta ári varð uppvíst
um mikið hneykslismál, sem
borgarstjóranum var kennt um
beint og óbeint. Hann varð ekki ■ Richard Freiherr von Weizsácker.
Weizsácker hefur átt sæti í
mörgum meiriháttar nefndum,
sem fjallað hafa um lögfræðileg
málefni, m.a. stjórnarskrármál.
Weizsácker er sagður bæði
virðulegur og viðfeldinn í fram-
göngu. Hann er kvæntur og eiga
þau hjón fjögur börn.
Á VORI komanda rennur út
kjörtímabil núverandi forseta
Vestur-Þýzkalands. Forsetinn er
valinn á sameiginlegum fundi
þingdeildanna í Bonn. Allt útlit
þykir nú fyrir, að Weizsácker
verði valinn einróma, þó kunna
græningjar að tefla fram mót-
frambjóðanda.
Sá orðrómur var á kreiki íj
sumar, að Franz Josef Straussi
sæktist eftir forsetaembættinu,
enda þótt það sé valdalítið, nema
sérstakan vanda beri að
höndum. Hann mun hins vegar
hafa dregið sig í hlé, þegar nafn
Weizsáckers kom til sögunnar.
Kristilegu flokkarnir og Frjáls-
lyndi flokkurinn hafa nú lýst
stuðningi við framboð hans.
Sósíaldemókratar biðu
álengdar og ákváðu að tilncfna
forsetaefni ekki fyrr en stjórnar-
flokkarnir hefðu ákveðið for-
Weizsácker nýtur trausts
samherja og andstæðinga
Hann verður næsti forseti Vestur-Þyzkalands
aðeins að segja af sér, heldur
varð að efna til borgarstjórnar-
kosninga tveimur árum fyrr en
ella. Kosningadagurinn var 10.
maí.
Helmut Schmidt ákvað að
grípa til þess ráðs, sem vænlegast
þótti til að bjarga flokknum í
Vestur-Berlín. Vinsælasti maður
flokksins, Hans Jochen-Vogel
dómsmálaráðherra, var látinn
segja af sér og sendur til Vestur-
Berlínar, þar sem hann tók við
borgarstjóraembættinu. Hann
reyndi í borgarstjórnarkosning-
unum að bjarga því, sem bjargað
varð.
Þetta dugði þó ekki. Atkvæða-
tala sósíaldemókrata lækkaði í
38.4% úr 42.7% í kosningunum
1979. Frjálslyndir biðu ekki
minni ósigur, en atkvæðatala
þeirra lækkaði í 5.6% úr 8.1%.
Sósíaldemókratar og frjáls-
lyndir misstu þannig meirihlut-
ann í borgarstjórninni. Kristilegi
flokkurinn græddi þó ekki nema
takmarkað á ósigri þeirra. Fylgi
hans jókst úr 44.4% í 47.9%.
Hann náði því ekki hreinum
meirihluta. Það var flokkur eins
konar græningja, sem fékk odda-
stöðuna. Hann fékk 7.2% og 9
fulltrúa kjörna.
Samvinna við Græningja-
flokkinn þótti útilokuð. Frjáls-
lyndir höfðu því ekki nema tvo
kosti. Annar var samvinna við
kristilega demókrata. Hinn varað
efna til nýrra kosninga, sem litlu
eða engu hefðu breytt.
Frjálslyndir völdu fyrri
kostinn.
ÞANNIG atvikaðist það, að
Richard von Weizsácker varð
borgarstjóri í V'estur-Berlín.
Yfirleitt kemur mönnum sam-
an um, að hann væri vel að
sigrinum kominn. Hann hafði
tekið við forustu Kristilega
flokksins í Vestur-Berlín fyrir
borgarstjórnarkosningarnar
1979, og flokkurinn þá unnið
verulega á undir leiðsögn hans.
Skoðanakannanir sýndu að
vísu, að í kosningabaráttunni
vorið 1981 naut hann ekki sömu
persónuhylli og Vogel, sem þótti
litríkari persónuleiki. Þetta
breytti ekki því, að Weizsácker
naut trausts. Það reið baggamun-
inn.
Flestum kemur saman um, að
Weizsácker hafi unnið sér traust
sem borgarstjóri. Hann hefur
þótt stefnufastur, en jafnframt
■ Kohl kanslari og Weizsácker að sýna George Bush varaforseta Berlínarmúrinn.
setaefni. Þeir létu það jafnframt
berast út að þeir myndu ekki
bjóða fram á móti Weizsácker.
Þetta hafa þeir nú staðfest.
Einhverju kann það að hafa
ráðið um ákvörðun þeirra, að
þeim er ekki óljúft að hann fari
frá Vestur-Berlín. Meiru hefur
það vafalaust ráðið, að þeir bera
traust til hans.
Weizsácker hefur jafnan lagt
áherzlu á nánara samstarf þýzku
ríkjanna, einkum á sviði menn-
ingarmála, vísinda og efnahags-
mála. í bók, sem fjallar um þetta
■efni og kom út í haust, skrifar
Weizsácker formálann og kemst
m.a. svo að orði, að efst á
dagskrá utanríkismála sé að
vinna að bættri sambúð við
Sovétríkin.
Geta má þess, að afi Weiz-
sackers var forsætisráðherra í
Wurttemberg 1906-1918. Faðir
hans var í utanríkisþjónustunni
á valdaárum nazista og dróst því
inn í réttarhöldin 1949. Hann
var dæmdur í 7 ára fangelsi, en
var náðaður ári síðar. Weizsáck-
er var einn af verjendum hans,
en það segir nokkuð um ástand
mála í Þýzkalandi þá, að Weiz-
sácker fór á milli Stuttgart og
Núrnberg, þar sem réttarhöldin
fóru fram, á hjóli og gerði það
stundum daglega.
leitað samvinnu við andstæðinga
sfna. Skoðunumhanshefurverið
lýst þannig, að hann væri íhalds-
samur miðjumaður, sem ætti
auðvelt með að skilja skoðanir
annarrra og taka tillit tii þeirra.
Stjórnmáladeilur hafa minnk-
að að mun í Vestur-Berlín síðan
hann varð borgarstjóri.
Richard von Weizsácker er
fæddur 15. apríl 1920 í Stuttgart,
kominn af þekktum ættum í
Wúrttenberg, þar sem ættfeður
hans höfðu flestir hverjir verið
lögfræðingar eða guðfræðingar,
sem höfðu tekið mikinn þátt í
kirkjustarfi mótmælenda. Weiz-
sácker hefur erft barónstitil fra
forfeðrum sínum og notar hann
að sjálfsögðu, eins og góðum
Þjóðverja sæmir.
Hann var 18 ára gamall, þegar
hann var kvaddur í herinn og
gegndi hann herþjónustu öll
stríðsárin. Að þeim loknum
stundaði hann laganám og sögu-
nám og starfaði síðan við ýms
fyrirtæki, þar sem hann gegndi
stjórnarstörfum. Eftir 1965 vann
hann aðallega sem lögfræðilegur
ráðunautur ýmissa fyrirtækja.
Weizsácker fylgdi því fordæmi
forfeðra sinna að ganga í þjón-
ustu mótmælendakirkjunnar og
hófst hann þar fljótt til trúnaðar-
starfa. Á árunum 1964-1970
gegndi hann formennsku í sam-
tökum mótmælenda í Vestur-
Þýzkalandi. Jiann var kjörinn
í stjórn Alþjóðakirkjuráðsins
(World Council of Churches)
1968.
Weizsácker gekk eftir síðari
heimsstyrjöldina í flokk kristi-
legra demókrata og var kosinn á
Sambandsþingið í Bonn 1969.
Þar hefur hann átt sæti síðan.
Hann var um skeið varaforseti á
sameiginlegum þingflokksfund-
um kristilegu flokkanna.
Þórarinn
Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar