Tíminn - 23.01.1988, Side 5

Laugardagur 23. janúar 1988
Tíminn 5
Brottrækur frá öllum Norðurlöndum:
mest á reyndi
Paul Watson, skipherra og einn af foystumönnum samtakanna Sea
Shepherd Conservation Society, sem hefur ítrekað lýst því
digurbarkalega yfir að hann eigi þátt í að sökkva tveimur hvalbátum
í Reykjavíkurhöfn og skemmdarverkum á hvalstöðinni í Hvalfírði,
dró það allt til baka í yfírheyrslum hjá Rannsóknarlögreglu ríkisins
í gær og fyrrinótt. Réttargæslumaður hans var Páll Arnór Pálsson,
hrl, en Watson óskaði sérstaklega eftir honum sem lögmanni sínum.
Ekki sama í orði og á borði
Skipherrann, sem síðast í fyrradag
sagðist undir það búinn að láta varpa
sér í fangelsi í tvö eða þrjú ár fyrir
málstaðinn, guggnaði þegar á hólm-
inn var komið. Paul staðfesti við
yfirheyrslurnar að hann hafi gefið
ýmsar yfirlýsingar, sem bendluðu
hann við skemmdarverkin, en þrátt
fyrir það heldur hann því nú fram að
hann hafi hvorki átt þátt í undirbún-
ingi þeirra né framkvæmd.
Hvað sem fyrri yfirlýsingum Pauls
Watsons í fjölmiðlum og víðar líður
hefur athugun ríkissaksóknara á
skýrslu um yfirheyrsluna og áður
sendum rannsóknargögnum ekki
gefið tilefni til útgáfu opinberrar
ákæru á hendur honum. Paul Wat-
son hefur þvegið hendur sínar af
skemmdarverkum hér á landi, og
greiddi síðdegis í gær 1100 Banda-
ríkjadala skuld við Olís, vegna inni-
stæðulausrar ávísunar, sem hann gaf
út í skipsferð hingað til lands 1985.
Norðurlóndin
honum bönnuð
Með tilliti til fyrra framferðis Pa-
uls Watsons í íslenskri lögsögu og
margítrekaðra yfirlýsinga hans sem
beinst hafa gegn íslenskum hags-
raunum taldi dómsmálaráðuneytið
áframhaldandi dvöl hans hér á landi
óæskilega. Var honum því vísað úr
landi og jafnframt meinuð endur-
koma til landsins. Brottvísunin verð-
ur tilkynnt yfirvöldum í öðrum ríkj-
Magnús Einarsson, yfirlögregluþjónn, leiðir Paul Watson, skipherra, úr Síðumúlasteininum eftir að Ijóst var að
hann yrði rekinn af landi brott. (Tíminn: Pjetur)
um Norðurlanda, en skv. samningi
er hann um leið brottrækur ger
þaðan. Brottvísun nær því einnig til
Grænlands.
Skýrslur Rannsóknarlögreglunnar
um yfirheyrslurnar verða sendar
kanadískum yfirvöldum, en Paul
Watson er kanadískur ríkisborgari.
Súrhveli á boðstólum
í steininum
Watson var sleppt úr Síðumúla-
fangelsi klukkan 16:30 í gær, en
þangað var hann færður eftir yfir-
heyrslurnar nóttina áður. Pað er
sjálfsagt kaldhæðni örlaganna sem
réði því, að Watson sat fangelsaður
einmitt þann dag, sem föngum var
borinn þorramatur frá Múlakaffi.
Þar var Watson m.a. boðinn súr
hvalur.
Paul Watson var aldrei frjáls hér
á landi, því að lögreglan fól Útlend-
ingaeftirliti gæslu hans, þegar sá
sólarhringur var liðinn, sem leyfilegt
var að halda honum án sérstaks
úrskurðar. Útlendingaeftirlitið sendi
hann vestur um haf með fyrstu ferð
héðan í gærkvöld.
íslenskir hvalavinir voru saman
komnir í Leifsstöð í gær til að kasta
kveðju á foringjann, þegar hann fór
af landinu, eftir að hafa svarið af sér
„afrekin" og gættu óeinkennis-
klæddir lögreglumenn að allt færi
þar fram með spekt.
Þegar í gærkvöld gerðu fylgis-
menn skemmdarvarganna í Reykja-
víkurhöfn og Hvalfirði tilraunir til
að gera skýrslur RLR tortryggilegar
og gáfu í skyn að Paul Watson hefði
aldrei dregið til baka að hafa átt þátt
í spjöllunum sem unnin voru í nóv-
ember 1986. þj
Sjávarspendýraráöstefnunni lokið:
ísland í for-
ystu hval-
veiðiþjóðanna
Alþjóðlegri ráðstefnu um
skynsamlega nýtingu og stjórnun
veiða sjávarspendýra lauk í gær.
Aðallega var fjallað um þrennt. f
fyrsta lagi um leiðir til verndunar
og stjórnunar veiða. í öðru lagi
vísindarannsóknir og í þriðja lagi
um kynningarstarfsemi. Þátttöku-
þjóðirnar sjö voru sammála um að
núverandi fyrirkomulag á veiði-
stjómun stórhvala í alþjóðlegum
stofnunum væri ekki viðunandi,
enda þurfi slíkar stofnanir að taka
tillit til nútímaviðhorfa og til þeirr-
ar þróunar sem orðið hefur í vernd-
un og stjórnun stofnanna. Þá skort-
ir skilnirig á mikilvægi eflingar
nauðsynlegra vísindarannsókna.
Halldór Ásgrímsson, sjávarút-
vegsráðherra, sagði eftir að ráð-
stefnunni lauk í gær, að vissulega
væri fundurinn í sjálfu sér ákveðin
skilaboð til IWC. Hins vegar hafi
fundað hér þjóðir með sameigin-
lega hagsmuni og að „við munum
funda áfram‘‘. Þá sagði Halldór að
ekki hefði verið rætt um hvers lags
breytingar þyrfti að gera á starf-
semi IWC.
Eins og kom fram í Tímanum í
gær var mikið rætt um upplýsinga-
miðlun sjónarmiða hvalveiðiþjóða
á fundinum. í gær heyrðist það
síðan að ákveðið hefði verið að
lítill hópur manna myndi hittast á
íslandi eftir 5-6 vikur og hefjast
handa við upplýsingadreifingu.
Halldór vildi ekki staðfesta þetta,
en sagði að vissulega hefði þetta
verið rætt, þó ekki hefði verið
tekin endanleg ákvörðun. Um er
að ræða upplýsingar fyrir almenn-
ing um nauðsyn rannsókna og
skynsamlega nýtingu sjávarspen-
dýra.
Formleg er ekki viðurkennt að
úrsögn úr hvalveiðiráðinu hafi ver-
ið alvarlega rædd. Hins vegar
heyrðist það á fulltrúum landanna,
að þeir eru orðnir langþreyttir á
skilningsleysi og vanþekkingu IWC
um vísindaveiðar og stjórnun
veiða. Sendifulltrúarnir tóku mis-
jafnlega djúpt í árinni, en allir voru
þeir þó sammála um að gera þyrfti
úrslitatilraun til aö sýna ráðinu
fram á að tilgangur ráðsins væri
ekki að friða dýr, sem ekki væru í
útrýmingarhættu, heldur að
stjórna veiðunum með skynsam-
legum hætti.
Fundurinn ákvað að haldinn
skyldi annar fundur, og hefur ís-
land það hlutverk að vera tengilið-
ur við hinar þjóðirnar og boða til
fundarins. Þá hafa ráðstefnuþjóð-
irnar hver í kapp við aðra lýst yfir
ánægju sinni með frumkvæði
íslands, þor þess og ákveðni. Af
öllum sólarmerkjum að dæma virð-
ist staðan orðin sú að ísland er í
forystu hvalveiðiþjóðanna.
- SÓL
Vladimir G. Makeev, Sovétríkjunum:
Rússar íhuga
vísindaveiðar
Sovétmenn sendu tvo ráðstefnugesti á nýyfirstaðna ráðstefnu um stjórnun
veiða og nýtingi| sjávarspendýra. Annar þeirra, Vladimir G. Makeev, sagði
í samtali við Tímann í gær, að hann fagnaði tillögu Halldórs Ásgrímssonar,
um svæðisbundna stjórnun sjávarspendýra, og að hún væri vel þess virði að
athuga nánar.
„En gagnvart verndun sjávar-
spendýra í heild, þá byggjum við
okkar stöðu á ákvæðum Alþjóða-
hafréttarsáttmálans, þar sem stend-
ur skýrum stöfum, að ríkisstjórnir
skuli vinna saman, í þeim tilgangi að
rannsaka verndun og stjórnun sjáv-
arspendýra, án tillits til þess hvort að
dýrið er svæðisbundið eða lifir um
allan heim. Og í samræmi við það
fagnar sovéska sendinefndin þessari
hugmynd,“ sagði Makeev.
Hann sagði þetta þó ekki einu
leiðina til að bæta alþjóðlega sam-
vinnu með tilliti til hvaldýra. En
áleit jafnframt að slík samtök gætu
unnið samhliða Alþjóðahvalveiði-
ráðinu (IWC) án þess að til árekstra
kæmi. „En við verðum að bíða og
sjá hvort það gerist" sagði Makeev.
„Það þarf ekki að vera nauðsyn-
legt að stofna nýtt ráð. Við trúum
því að sá möguleiki sé enn fyrir
hendi að bæta starf IWC verulega.
Við erum reiðubúnir til áframhald-
andi alþjóðlegrar samvinnu með
sameiginlegum hagsmunaaðilum
með tilliti til hvaldýra og viljum því
bíða með hugleiðingar um úrsögn úr
IWC. Á fundinum höfum við meira
rætt um hvaða leiðir hægt sé að fara
til að bæta starfsaðferðir IWC, held-
ur en stofnun nýs hvalveiðiráðs,"
sagði Makeev.
Sovétmenn hættu hvalveiðum í
ágóðaskyni í Suðurhöfum síðastliðið
vor, en frumbyggjaveiðum er enn
haldið áfram á Norður-Kyrrahafi,
en þar eru veiddir árlega um 170
hvalir fyrir neyslu í Chukotka hér-
aði.
„IWC hefur tekið ákveðnum
framförum á síðastliðnum 40 árum,
og því hefur tekist hlutverk sitt á
vissum sviðum, en við álítum að það
hafi hrakið verulega af leið frá
upprunalegum tilgangi sfnum.
Sovétríkin hafa þó nokkrum sinnum
þurft að setja fram mótmæli innan
ráðsins vegna ákvarðana þess, en
þær voru ekki byggðar á vísindaleg-
um staðreyndum, og margar þjóðir
hafa stutt okkur í þessum efnum,“
sagði Makeev.
Spurningum blaðamanns um
hvort Sovétmenn hygðust hefja vís-
indaveiðar, svaraði Makeev á þessa
leið:
„Við álítum að IWC ætti að taka
mun meira tillit til vísindalegra
niðurstaðna. Við greiddum atkvæði
gegn ákvörðum IWC á síðasti fundi
ráðsins í Bournemouth, eins og
íslendingar, um að það skyldi sjálft
taka ákvarðanir um hvaða þjóðir
ættu að veiða í vísindaskyni og
Vladimir G. Makeev, fulltrúi Sovét-
manna, á ráðstefnu um nýtingu og
stjórnun veiða á sjávarspendýrum.
Tímamynd: Pjetur.
hverjar ekki. Sendinefnd okkar
áskildi sér þann rétt að hefja rann-
sókn á ákveðnum hlutum. Það er því
í höndum vísindamanna okkar að
mæla með eða gegn vísindaveiðum.
Málið er í athugun og ef sú ákvörðun
verður tekin að hefja slíkar veiðar,
munum við fylgja sömu reglum og
íslendingar," sagði Makeev.
Ráðstefnugestir sem blaðamaður
talaði við á göngum Rúgbrauðsgerð-
arinnar, tóku hins vegar dýpra í
árinni og sögðu að Sovétmenn hefðu
þegar tekið ákvörðun um að hefja
slíkar veiðar, og að þær hæfust þegar
á þessu ári, óháð öllum ákvörðunum
IWC. Makeev vildi þó ekki staðfesta
þennan orðróm. -SÓL
Flugbjörgunarsveitin í V-Húnavatnssýslu:
Afmælisboð í hlöðunni
Flugbjörgunarsveitin í Vestur-
Húnavatnssýslu býður og hvetur
héraðsbúa til að koma í 5 ára
afmæliskaffi í dag, laugardaginn
23.jan.,kl. 13-18. Sveitinhefurþá
opið hús í höfuðstöðvum sínum að
Laugabakka í Miðfirði, þar sem
afmælisgestir geta í leiðinni skoðað
aðstöðu og búnað sveitarinnar.
Hús sveitarinnar var áður gömul
hlaða að Ytri-Reykjum, sem sveit-
in hefur nú lokið við að endur-
byggja og innréttað sem tækja-
geymslu og félagsheimili.
Félögum sveitarinnar hefur
fjölgað jafnt og þétt frá stofnun
hennar, 22. jan. 1983, og eru þeir
nú 53 talsins. Sveitin heldur reglu-
lega námskeið og æfingar í slysa-
hjálp, notkun áttavita og ýmissa
fjarskiptatækja ásamt útiæfingum í
byggð sem óbyggðum. -HEI