19. júní - 01.03.1929, Blaðsíða 5

41
19. JÚNÍ
42
,,(
allra manna og lítur á nauðsyn þeirra, án þess að
spyrja að því, á hverja hliðina þér berjist, en Matt-
hildur Wrede elskaði föðurland sitt og alla landa
sína, en hernaðarstefnu þeirra gat hún ekki sætt sig
við, Þess vegna hefir Lottu Svárd-félagsskapurinn *)
aldrei átt samúð hennar.
Glöð og vingjarnleg þrátt fyrir kvalirnar í hjart-
anu, sem voru svo miklar, að hún náfölnaði og
varð að sitja þögul nokkrar mínútur, sýndi hún mér
íbúð sína. Það voru tvö lítil herbergi. Vinir hennar,
fyrverandi fangar, höfðu gefið henni annað þeirra og
finskar konur hitt, Sjálf hafði hún deilt út öllum
eigum sínum, en þá komu þeir, sem hún áður hafði
hjálpað, henni til hjálpar. Því nær öll húsgögn höfðu
fangarnir sjálfir smíðað haDda henni og hver hlutur
átti sína sögu. »Hér geymi eg dýrgripi mínarr, sagði
hún og benti á húsbúnaðinn, »þeir minna mig á
mina kæru vini. Og hérna er Valamó-hornið«. 1
einu horninu á vinnu- og svefnherberginu, hún gat
séð þangað úr rúminu; hafði hún safnað saman gjöf-
um munkanna frá Valamó, minjum frá klaustrinu i
Ladoga. Klausturbræðurnir urðu fyrir ofsóknum
vegna trúar sinnar og Matthildur Wrede talaði djarf-
lega máli þeirra.
»Hérna er allra dýrasta djásnið mitt«, sagði hún
og tók upp hlut, vafinn í fínan hvítan dúk. »Og nú
verð eg að segja yður langa sögu«. Hún settist í
hægindastólinn og lagði gripinn í kjöltu sér. »þetta
er gjöf frá príornum, sem rekinn var úr klaustrinu.
Hann kom til mín og sagði: »Nú hefi eg mist alt,
eg á að eins einn dýrgrip eftir, en hann er mér dýr-
mætastur allra og hann ætla eg að gefa Matthildi
Wrede. Eg get likt mér við fjórða vitringinn frá Aust-
urlöndum, því þeir voru í raun og veru fjórir, þótt
að eins séu þrír nafngreindir. Sá fjórði sá einnig
stjörnuna, fékk einnig köllun og bjóst til ferðar. Hann
flutti einnig með sér dýrar gjafir, þar á meðal þrjá
gimsteina. En honum dvaldist heima, því hann þurfti
að inna mörg kærleiksverk af hendi, og er hann
kom þangað, sem þeir höfðu allir ákveðið að hittast,
voru hinir fyrir löngu lagðir af stað. Hann varð því
að fara einn síns liðs. En hvarvetna sem hann kom,
sá hann eymd og neyð, og hvað eftir annað hélt
hann kyrru fyrir, til þess að bæta úr bágindunum,
og svo fór að hann hafði gefið alla gimsteina sína
nema þann dýrmætasta, sem var óumræðilega fagur
roðasteinn. Og er hann loks kom til landsins helga,
var hann búinn að vera svo lengi á leiðinni, að hann
kom þangað sjálfan krossfestingardaginn. Fyrir utan
borgarveggi Jerúsalemsborgar, í augsýn hins kross-
festa lét hann af hendi síðasta dýrgrip sinn, roða-
steininn. Eins og fjórði vitringurinn frá Austurlönd-
um, sem helgisögnin segir frá, kem eg nú með minn
*) Lottu Svard-félögin eru útbreidd um alt Finnland.
Það eru kvenfélög og iðka meðlimir þeirra meðal annars
heræfingar, í því skyni að geta boðið sig fram sem sjálf-
boðaliða ef til þyrfti að taka.
síðasta dýrgrip, kem með hann hingað, til Matthild-
ar Wrede«.
Hún vafði hægt í sundur hvíta dúknum og sýndi
mér skrautlegan priorskross, sem hékk á langri,
þungri festi, svo setti hún hann um háls sér, og nú
ljómaði hún eins og þúsundir ljósa væru kveikt i
huskoti hennar. »Hugsið yður, hvílík fórn, hvílík
sjálfsafneitun fyrir rússneskan grísk-kaþólskan prest,
að láta af hendi hið helgasta tákn embættis sins, i
hendur þess sem aðra trú játar, og það meira að
segja konu«. Á þessari stundu var Matthildur Wrede
sjálf helgisögn íklædd holdi og blóði, og þannig mun
eg ávalt minnast hennar.
Þegar kom út á strætið aftur eftir að hafa dvalið
í návist hennar, sem kölluð hefir verið »samvizka
Fiunlands«, huldu tárin mér sýn. Eg hafði aldrei
séð nokkra veru, sem geislaði frá sér jafn-guðlegum
krafti sem hún. Eg skildi til fulls, að hún gat brotið
hinn þrjóskufylsta til hlýðni. Hver gat staðist afl
hennar? Afl, sem náð hafði algjörri lausn, hreinsað
af öllu, sem þessa heims er, en sem alt um það
varpaði fögrum Ijóma á þessa jörð«.
Fannig hljóðar frásögn sænsku konunnar, og hún
lýsir Matlhildi Wrede svo vel, að þótt margt mætti
fleira um hana segja verður að nema hér staðar. Að
eins nokkur orð með myndinni, sem líka á sína
sögu. — Myndin er tekin árið 1923. Þá var Matt-
hildur Wrede stödd í Danmörku. Þangað hafði safn-
ast fólk frá ýmsum löndum til þess að ræða um
hvernig bræðralagshugsjónin yrði útbreidd meðal
manna. Matthildur var ein í þeim hóp og henni var
sýnd mikil virðing og aðdáun. Hún var beðin að
leysa úr ótal spurningum. Alt þetta þreytti hana,
þótt ekki léti hún á því bera, og eitt sinn sá hún
sér færi að ganga burt; menn horfðu á eflir henni,
en enginn dyrfðist að fylgja henni eftir. Hún gekk
niður að sjónum og settist þar á bekk og sat þar
lengi hugsi. Höfuðið bar hún hátt, eins og henni
var lagið. Meðan hún sat þar i hugleiðingum sínum
kom ljósmyndari henni að óvöru og þannig er mynd-
in til orðin.
Hvernig sæðinii skal sáð.
Þegar þú byrjar að iðka hinar »nýju hugsanir«,
mátt þú ekki vænta þess að þú alt í einu fáir þekk-
ingu á þeim. Þú mátt ekki ætla, að þú á fáeinum
dögum getur orðið algerlega hraustur og glaður, far-
sæll og læknaður af öllum kvillum.
Þú verður að muna, að allur gróður fer hægt.
Gorkúlurnar þjóta upp á einni nóttu, en eikurnar
vaxa hægt og með athygli, og standa svo öldum skiftir.
Menn verða að ávinna sér andlega og líkamlega
orku smátt og smátt.