Tíminn - 22.07.1988, Blaðsíða 5

Föstudagur 22. júlí 1988
Tíminn 5
Skýrsla Ríkisendurskoöunar um málefni Landakots:
Tómur misskilningur?
Af þeim atriðum sem lekið hafa út um skýrslu Ríkisend-
urskoðunar um málefni Landakotsspítala, virðist vera að
athugasemdir við ýmis rekstraratriði spítalans séu ýmist
byggðar á misskilningi, rangtúlkunum eða skorti á upplýs-
ingum.
Þannig hafa launamál Jóhanns
L. Jónassonar, yfirlæknis á rann-
sóknarstofu spítalans, verið til um-
ræðu og þar sagt að iaun hans hafi
numið 18,2 milljónum króna á
síðasta ári. Er þar um að ræða.
samkvæmt heimildum Tímans,
grófa mistúlkun á rekstrartilhögun
spítalans. í fyrsta lagi nemur upp-
hæðin ekki nema tæpum 15 millj-
ónum króna og af þeim greiðir
hann rúmar 10 milljónir í rekstrar-
kostnað. Tækin. aðstaðan og rann-
sóknirnar eru nýtt af heilsugæslu-
stöðvum og læknum um allt land,
enda mjög fullkomin. Þar að auki
tengist þetta mál allsekki rekstrar-
vanda spitalans, sem þó var tilefni
skýrslugerðar Ríkisendurskoðunar.
Rangfærslur um
laun Jóhanns
Af þeim tekjum sem af tækjum,
aðstöðu og rannsóknum fást. þá
fær Landakotsspítali 80% og Jó-
hann 20%. Þar að auki er um að
ræða samning milli Jóhanns,
Landakotsspítala og Trygginga-
stofnunar sem er rekstri spítalans
alls óviðkomandi. Fullyrðing
Ríkisendurskoðunar um að millj-
ónirnar 15 séu hrein laun Jóhanns,
er því alröng. Virðast sérfræðingar
rugla saman rekstrargjöldum,
verktakagreiðslum og nettó
tekjum.
Þá segir í skýrslu Ríkisendur-
skoðunar, að beint tap Landakots-
spítalans af kaupum og leigu á
húsnæði við Marargötu 2, sem
læknar leigja, ncmi um 13 milljón-
um króna. Þetta mun einnig vera
alrangt.
Samkvæmt heimildum Tímans
mun sannleikurinn hins vegar vera
sá, að spítalinn græðir á þessum
kaupum. Læknarnir greiða hærri
leigu þar en gerist og gengur annars
staðar í bænum og leigan ein sér
borgar upp húsið, án þess að ríkið
þurfi að lcggja til krónu. Auk þess
eignast spítalinn húsið að fullu
eftir nokkur ár. Helmingur leigu-
greiðslna læknanna gengur upp í
kaupin á húsinu. ákveði spítalinn
að selja húsið og læknarnir að nýta
sér forkaupsréttinn.
Ekki var aðstaða fyrir hendi á
spítalanum fyrir sérfræðinga og
lækna spítalans og skapast mikið
öryggi af því að hafa þá alla í sama
húsi á lóð Landakotsspítala og ef
bráðatilfelli koma upp er ekki
iangt að leita. Mínútur geta skilið
að líf og dauða þegar um slys eða
veikindi er að ræða. Slfkt verður
aldrei metið til fjár.
Þá er líka sett út á önnur fast-
eignakaup spítalans og voru þau
ýmist sögð óþörf eða að fyrir þeim
hafi ekki verið heimildir á fjárlög-
um. Læknar á Landakoti sögðu
hins vegar að hér kæmi styrktar-
sjóður inn í málið. Honum væri
ætlað að starfa spítalanum til hags-
bóta og spítalinn ætti sjóðinn.
Honum hefðu verið ánafnaðar
ýmsar fasteignir, sem hefðu verið
scldar og önnur aðstaða fyrir spí-
talann keypt í staðinn. Þannig
hefði skapast göngudeildar- og
eftirlitsaðstaða sem ekki var fyrir
hendi áður.
Þriðja atriðið sem Ríkisendur-
skoðun hefur sett út á og lekið
hefur út. er nýtt þvottahús spítal-
ans, setn á að vera rándýrt í rekstri.
Er sagt að það sé í of stóru húsi,
eöa l(XH) fermetrum, tækin keypt á
kaupleigusamningi og ekki haíi
verið heimildir fyrir hendi. Eðli-
legra hefði verið að nýta sér þjón-
ustu þvottahúss Ríkisspítalanna.
Útreikninga á þessu atriði ann-
aðist, Ríkisendurskoðun ekki.
heldur verkfræðingur úti í bæ, sem
Landakotsmenn segja að hafi gefið
sér rangar forsendur. Þvottahúsið
er í hluta húsnæðisins, eða 200
fermetrum, afgangurinn er nýttur
sem birgðageymsla og fleira.
Önnur lögmál
Davíð Á. Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri ríkisspítala, var
spurður urn aðstöðumun milli
Landakots og ríkisspítalanna.
„Landakotsspitali er sjálfseign-
arstofnun og kannski þess vegna
háður eitthvað öðrum lögmálum
cn við. Viö erum ríkisstofnun og
erum gjörsamlega háð ákvörðun-
um ríkisvaldsins og þurfum að fara
eftir þeim. En það er oft mjög
erfitt að halda þessuni stofnunum
innan ramma fjárlaga þegar erfið-
lega gengur í þjóöfélaginu og verð-
bólgan er mjög hröð. Hvað það er
sem hcfur valdið á Landakoti, þvt
get ég ekki svarað."
Davíð sagði að ríkisspítalar hafi
farið innan við 1% fram úr fjáiiög-
um á síðasta ári en talað væri um
að Landakot hafi farið 15% unt
fram úr áætlun.
Komið hefur fram að laun lækna
á Landakoti eru mjög góð. Launa-
kerfi lækna er allt öðruvísi en hjá
ríkisspítölunum, og sagði Davíð
erfitt aö bera þau saman. Læknar
á Landakoti fá greidd laun eftir
aíköstum og fá cngin föst laun
greidd. Læknar á ríkisspítölum fá
greidd föst laun eftir unnum vinnu-
stundum. Sagði cinn læknir á
Landakoti að cin afleiðing launa-
kerfis lækna þar væri að sjúklingar
ættu mun auðveldara aö nálgast
læknana þar en á ríkisspítölum.
launakerfið væri vinnuhvetjandi.
Logi Gudbrandsson, frarn-
kvæmdastjóri Landakotsspítala.
sagði í samtali við Tímann, að
stjórn spítalans væri að semja
greinargerð með athugasemdum
við skýrsluna og verður hún send
ráöherrum cftir helgi. 'JIH/SÓL
Ólafur Örn Arnarson, yfirlæknir á Landakoti, um skýrslu Ríkisendurskoðunar:
Villur, rangfærslur
og rangar ályktanir
1 kjölfarið á þeim áfellisdómi sem
felst í skýrslu Ríkisendurskoðunar
um málefni Landakotsspítala, hafði
Tíminn samband við Ólaf Örn Arn-
arson, yfirlækni á Landakoti, og
spurði hann álits.
„Ég myndi fyrst vilja taka eitt
fram um eðli skýrslunnar. Það er
ekki hægt að sjá á henni að um
spítala sé að ræða. Það er ekki gert
ráð fyrir þörfum sjúklinga, fjölda
aðgerða, lyfjagjöfum eða fjölda
sjúklinga. Þetta lítur út eins og
stjórn spítalans taki peningana og
hendi þeim út um gluggann án þess
að gera neitt fyrir þá. Matið á okkar
þjónustu er lægra en það þarf að
vera í skýrslunni," sagði Ólafur.
Hann benti á að það væri erfitt að
taka einstaka liði út úr skýrslunni og
útskýra.
„Það er mikið verk að lagfæra
útreikninga, misskilning og jafnvel
rangfærslur í skýrslunni. Ríkisend-
urskoðun hafði nokkra menn í
nokkra mánuði við skýrslugerðina,
við höfum haft hana í þrjár vikur,“
sagði Ólafur.
Meðal þess sem kemur fram í
skýrslu Ríkisendurskoðunar. er að
spítalinn hafi tapað 13 milljónum á
því að leigja læknum spítalans hús-
næði undir læknastofur.
Ólafur Örn Arnarson, yfirlæknir.
„Þessi tala er hreint fráleit. Þeir fá
t.d. 5 milljóna tap út úr því að við
sömdum um forkaupsrétt ef spítal-
inn hygðist selja húsið. Það er ekki
ætlunin og málið er að húsið er greitt
niður á 15 árum, með hluta húsa-
leigunnar og þá á spítalinn húsið.
Þetta er síðan tekið sem útlagður
kostnaður. Það er bara tóm tjara,“
sagði Ólafur.
Hann benti líka á að margir út-
reikninganna væru hreinlega rangir.
Ríkisendurskoðun hefði ekki annast
þá alla sjálf, heldur t.d. verkfræðing-
ur, sem oft hefði ekki haft fyrir því
að fá upplýsingar og dregið rangar
ályktanir.
„Varðandi þvottahúsið er veruleg
villa í útreikningum. Þargefur hann
sér rangar forsendur. Við erum með
1000 fermetra hús á leigu, en þvotta-
húsið er aðeins í 200 fermetrum.
Annað er undir birgðir og fleira.
Þetta er bara eitt dæmið.
Við höfum alvarlegar athuga-
semdir við forsendur í skýrslunni,"
sagði Ólafur og kvað dæmin um
rangfærslur vera mýmörg og sumt
væri hreinlega á misskilningi byggt.
„Þá eru húsakaup gerð tortryggi-
leg. Það er styrktarsjóður sem kaup-
ir og leggur fram fé. Við erum t.d.
með barnahcimili og göngudeild
augnlæknadeildar í því. Það var líka
keypt fyrir dánargjafir. T.d. arf-
leiddu tvær gamlar konur spítalann
að aleigu sinni. Það er gert tortryggi-
legt út af hvernig það er bókfært á
reikning spítalans," sagði Ólafur.
Það liggur því ljóst fyrir að Landa-
kot hefur ekki sagt sitt síðasta í
þessu máli. -SÓL
Siguröur Þóröarson, vararíkisendurskoðandi um Landakot:
VILJUM EKKI RÆÐA
SKÝRSLUNA FREKAR
„Við viljum ekki ræða skýrsluna
frekar. Hún var lögð fram og hefur
hlotið endanlega afgreiðslu. Ráð-
herrar munu síðan væntanlega
óska eftir athugasemdum frá spít-
alanum og meta málið síðan eftir
það,“ sagði Sigurður Þórðarson,
vararíkisendurskoðandi í samtali
við Tímann í gær, þegar hann var
spurður um skýrslu Ríkisendur-
skoðunar um rekstur Landakots.
„Það er rétt að við keyptum
ákveðna sérfræðiaðstoð í ákveðna
þætti, en við berum alfarið ábyrgð
á henni. Það er þeirra mál ef þeir
hafa athugasemdir. Skýrslan er
ekki til umfjöllunar af okkar hálfu.
Hún er ekki komin fram og var
lögð fram til ráðherra sem trúnað-
arskjal," sagði Sigurður. -SÓL
Guðmundur Bjamason, heilbrigöisráöherra:
Á eftir að sjá
svör spítalans
Guðmundur Bjarnason, heil-
brigðisráðherra, var ekki reiðubú-
inn að tjá sig um efnislegt innihald
skýrslu Ríkisendurskoðunar um
málefni Landakotsspítala, þegar
Tíminn hafði samband við hann í
gær.
„Við eigum eftir að ræða málið
við stjórn Landakotsspítala, það
hefur ekki unnist tími til þess
ennþá. Þeir eru með skýrsluna
undir höndum og eru auðvitað að
skoða hana frá sinni hálfu og gera
vafalaust athugasemdir við hana.
Ég veit að það mun verða haldinn
fundur í fulltrúaráði og trúnaðar-
manna spítalans strax upp úr hclgi
og að þeim fundi loknum munum
við ræða saman. Þetta eru næstu
skref og fyrr en það er búið vil ég
ekki fjalla um skýrsluna efnislega,
ekki fyrr en ég er búinn að heyra
svör stofnunarinnar við því sem
þar er sett fram,“ sagði Guðmund-
ur.
„Þetta hefur tekið lengri tíma en
við vorum að vona, því miður, og
það er auðvitað mjög til baga fyrir
sjúkrahúsið að silja uppi með þann
halla allan óbættan. Én það er líka
ljóst að það er ekki sjálfgefið að
menn gangi að því beint að bæta
halla sem skapast af því að mcnn
hafa ekki farið eftir fjárlögum."
JIH
Félag fóstur-
mæðra á sveita-
heimilum
Félag fósturmæðra í sveit á
Suðurlandi er í forsvari fyrir þá sem
taka börn til dvalar á sveitaheimili.
Félagsmálastofnanir sem þurfa að
koma börnum til dvalar hafa leitað
til sveitaheimila og er bæði um að
ræða sumardvöl og ársdvöl. Félagið
hefur lagt sig fram um að ársdvalar-
börnin fái skólagöngu sem þeim
hentar. Flest þeirra geta gengið í
skóla sem eru á svæði viðkomandi
heimilis.
Félagið á aðild að Stéttarsam-
bandi bænda og hefur það reiknað
út gjald fyrir að annast barn 24 tíma
á sólarhring. Gjaldið er reiknað
miðað við dagmæður í þéttbýli.
Síðast þegar gjaldið var reiknað út,
eða 1. júní sl. var það 1000 krónur á
sólarhring.
Félag fósturmæðra í sveit á
Suðurlandi var stofnað 5. maí 1985.
SH