Tíminn - 03.12.1988, Side 2

2. TíminnT
Guðrún Helgadóttir forseti sameinaðs þings segir að handhafar forseta-
valds hafi aldrei þurft að nýta heimild til áfengiskaupa á kostnaðarverði
Magnús orðinn
blóraböggull!
Tíminn hafði í gær samband við Guðrúnu Helgadóttur
forseta sameinaðs þings og spurði hana hvort ekki hefði verið
ástæða til afskipta ríkisendurskoðunar af vínkaupum hand-
hafa forsetavalds fyrr en nú, með tilliti til þess sem fram
kemur í frétt um þau kaup hér annarsstaðar á síðunni og
einnig afhverju það væri ekki afmarkað hversu mikið magn
hver aðili mætti I raun kaupa?
„Það er náttúrlega ekki rétt að
ekki sé getið um það hvert magnið
megi vera. Það er engin ein mann-
eskja handhafi forsetavalds. Það
erum við þrjú; ég, forsætisráðherra
og forseti Hæstaréttar. Þessi heimild
er að sjálfsögðu gefin til þess að við
getum haldið samkomur í nafni
forseta íslands í fjarveru hennar.
Slíkt ætti ekki að þurfa að gerast
nema um langvarandi fjarveru væri
að ræða.
Það hefur hinsvegar aldrei nokkur
maður ætlast til þess að þessi heimild
væri notuð til einkanota. Ég hygg
reyndar að handhafar forsetavalds
hafi í raun aldrei þurft að nýta sér
þessa heimild. Ég hef stundum verið
að því spurð hvort ég hafi heimild til
slíkra áfengiskaupa en hana hef ég
óumdeilanlega ekki. Þarna er því á
ferðinni einhver reginmisskilning-
ur“.
Ein flaska eða eitt þúsund
- enginn munur
- Er þá frekar um stigsmun en
eðlismun að ræða þegar menn kaupa
annarsvegar 200 flöskur og hinsveg-
ar 1440?
„Það skiptir nákvæmlega engu
máli. Allt er þetta augljóslega til
einkanota þar sem aldrei hefur verið
haldið samkvæmi í nafni forseta-
embættisins af handhöfum forseta-
valdsins. Það er eins og ég hef áður
sagt alveg fráleitt að hvert og eitt
okkar séum handhafar forsetavalds-
ins, við erum það aðeins öll saman.
Mér er því óskiljanlegt hvernig fólk
hefur getað misskilið þetta“.
Embættismenn og
fjölskyldufyrirtæki
- En með tilliti til úttektar sem
gerð var fyrir fjármálaráðherra á
þessum vínkaupum undanfarin ár,
hefur þá ekki gefist tilefni til opin-
berra afskipta löngu fyrr?
„Við skulum hafa það í huga að
það er tiltölulega ný löggjöf sem
setur ríkisendurskoðun undir Al-
þingi sjálft. Áður heyrði hún undir
fjármálaráðuneyti. Það gefur okkur
tækifæri til að hafa beinni afskipti af
málum sem þessum. Ég lái ríkisend-
urskoðun það ekki, mönnuð eins og
hún er, að starfsmenn hennar skuli
ekki hafa getað tekið út einstaka
þætti í öllu bákninu. Það þarf tölu-
verðan mannafla til. Það er svo ekki
fyrr en um þverbak keyrir sem
athygli þeirra er vakin á þessari
„neyslu“. Ég vil því ekki ásaka
stofnunina sem slíka fyrir að hafa
ekki verið með puttana í hverjum
einstökum þætti í samfélaginu.
Við gætum alveg eins ætlað henni
að taka saman við hvaða fyrirtæki í
þjóðfélaginu, opinberir aðilar
skipta. Það kynni að leiða í Ijós að
embættismenn skiptu aðallega við
fjölskyldufyrirtæki sín. Það hlýtur
að þurfa töluverðan mannafla til ef
við ætlum að ráðast til atlögu við
spillinguna í þjóðfélaginu."
Magnús fái selskap
„Svo getur komið að manni þyki
nóg um árásir á einn mann sem
vissulega fór langt fram úr því sem
eðlilegt getur talist. Það er alveg víst
að hann er ekki einn um það.“
- Ertu með því að segja að
Magnús Thoroddsen sé orðinn ein-
hverskonar blóraböggull í þessu
máli?
„Hann er kannski blóraböggull og
það kom að því að einhver varð að
vera það, hitt er annað mál að það
er kannski mál til komið að hann fái
þann selskap sem svo sannarlega er
jafnsekur honum.
Magnús Thoroddsen er ekki eins-
dæmi. Það vill svo til að hans tilfelli
er borðlagt en það er kannski spurn-
ing hvort ekki þurfi að borðleggja
fleiri dæmi.“
- Þarf að endurskoða þessar reglur
varðandi vínkaup á kostnaðarverði?
„Nei ég tel ekki nokkra þörf á að
endurskoða þær. Það er alveg gjör-
samlega ljóst hvernig menn eiga að
nota þetta, vilji þeir nota heilastarf-
semina í sjálfum sér. Þarna eimir
bara eftir af forréttindum ríkjandi
stétta í landinu sem telja ríkiskass-
ann sína séreign, sem lýðurinn í
landinu getur svo unnið fyrir. Það er
nú ansi gamaldags og hæfir ekki
nútíma þjóðfélagi.“ - áma
Flugleiðaþota á Fornebu flugvelli í Osló:
Hvellspringur undir
þingflokksformönnum
Frá Þór Jónssyni i Sviþjóó.
í sama bili og flugvél Flugleiða
snerti flugbrautina við lendingu á
Fornebu flugvelli í Osló kvað við
hár hvellur.
Farþegar hrukku í kút en gátu
ekki séð hvað olli.
Síðar var tilkynnt að neflijól
flugvélarinnar hefði hvcllsprungið
við lendinguna.
Flug Fiugleiöa til Stokkhólms,
nteð viðkomu í Osló hófst sam-
kvæmt áætlun frá Keflavíkurnug-
velli klukkan 7:15 á fimnttudags-
morgun. Vélin var fjarri því fullset-
in en meðal farþega voru nokkrir
pólitískir þungavigtarmenn.
Þingnokksformennirnir Páll Pét-
ursson Framsóknarflokki, Ólafur
G. Einarsson Sjálfstæðisflokki og
Eiður Guðnason Alþýduflokki Þrátt fyrir spegilgljáandi svell á tií að róa taugarnar.
voru á leið til Finnlands á fund á
vegum Norðurlandaráðs.
Farþegi í vélinni á leið til Stokk-
hólms lýsir atburðinum með þess-
um hætti:
- Fcrðin hafði að öðru leyti
gengið tíðhidalaust fyrir sig. Það
var ekki fyrr en vélin lenti af fullum
þunga á flugbrautinni sem hár
hvellúr glúmdi um vélina.
Maður hrökk í kút og varð.lítið
eitt sméykur en létti þegar ekkert
óhapp fylgdi í kjölfarið. Farþegar
í vélinni gcrðu sér ekki strax grein
fyrir því hvað hefði valdið hvellin-
um. Þótt litið væri út unt kýraugun
sást ekki að hjólið væri sprungið og
það var ckki heldur að finna á
lendingunni né akstri vélarinnar að
flugstöðvarbyggingunni.
flugbrautinni rásaði vélin ekki hið
minnsta.
Það var ekki fyrr en flugfreyjan
tilkynnti utn klukkustúndartöf á
franthaldi ferðarinnar til Svíþjóðar
sem farþegum var greint frá hvað
gerst hafði. Þá voru farþegar til
Noregs þegar gengnir frá borði.
Klukkustundartöfin teygðist þó
í þrjá og hálfan tíma meðan á
viðgerðinni stóð. Þar að auki varð
að senda farþega á ieíð til Finn-
lands um Kaupmannahöfn í stað
Stokkhólms þar sem þeir misstu af
flugvélum sínum vegnatafarinnar.
Farþeginn segir í viðtali viðTínt-
ann að starfsfólk Flugieiða hafi
staðið sig með mestu prýði og
greitt fyrir farþcgum með ýmsu
mótim.a. var þeim skenktur niatur
hanastél á leið tii Stokkhólms,
LaugarcfaguF 3. <lesemberT988
Handhafar forsetavalds hafa til samans
keypt 4.794 flöskur á sex árum:
Handhafar
r ■
heimildar?
í gser barst Tímanum greinar-
gerð frá fjármálaráðherra þar sem
tínd cru til áfengiskaup handhafa
forsetavalds á undanförnum árum.
Þama er miðað við árin 1982-1988.
í umræddu plaggi kemur í Ijós
að Magnús Thoroddsen hefur, auk
þeirra 1440 flaskna sem þegar eru
frægar orðnar, keypt 720 flöskur af
áfengi árið 1987. Af þeim voro 636
flöskur af sterku víni.
Aðrir hæstaréttardómarar sem
hafa sem handhafar forsetavalds
nýtt sér heimild sína til áfengis-
kaupa eru þessir:
Magnús Torfason keypti 216
flöskur árið 1986 þar af 92 af sterku
og 174 flöskur 1985 þar af 156 af
sterku víni.
Þór Vilhjálmsson keypti 387
flöskur 1984 og 447 árið 1983. Þar
af eru rúmlega 230 flöskur af
sterku víni hvort árið.
Logi Einarsson keypti 180 flösk-
ur af áfengi árið 1982 þar af 48 af
sterku.
Þorvaldur Garðar Kristjánsson,
fyrrverandi forseti sameinaðs
þings, keypti 246flöskur árið 1988,
444 flöskur 1986, 216 flöskur 1985
og 324 flöskur 1984. Skipting milli
létts víns og sterks mun vera nokk-
uð jöfn auk sem urn er að ræða
margar tegundir af hvoru.
Þá kemur fram að aðrir hándhaf-
ar forsetavalds hafa ekki keypt
áfengi á þessum kjörum á ofan-
greindu tímabili. - áma
„Dópistar“ taka upp erlenda siði:
Hreinsa nálarnar
á salernispappír
Tímanum hafa borist upplýsingar
úr nokkrum áttum að það hafi
tíðkast um allnokkurt skeið að eit-
urlyfjaneytendur hreinsi nálar á
sprautum sínum með því að stinga
þeim inní klósettpappírsrúllur, til
dæmis á veitingahúsum borgarinnar.
Þetta munu þeir gera til að minnka
líkurnar á að eyðnismit berist milli
manna því „tæki“ þeirra og „tól“
ganga manna á milli ef þannig ber
undir.
Viðmælendur Tímans sögðu í gær
að þetta hefði þekkst erlendis nokk-
uð lengi og nú virtist sem þessi
hroðalega hreinsunar-aðferð hafi
borist hingað til lands.
Pappír í læstum kössum
Tíminn spurði Baldur Brjánsson
framkvæmdastjóra Broadway að því
hvort orðið hefði vart við slíka iðju
á þeim stað?
„Nei það er af og frá. Það er
útilokað að slíkt gæti átt sér stað án
þess að nokkur yrði þess var. Mér
finnst þessar fréttir hinsvegar mjög
ógnvekjandi og skil raunar ekki
hvemig nokkur getur gert annað
eins. Hér á Broadway sem og á
öðrum stöðum Ólafs Laufdals eru
allar klósettrúllur læstar inní sér-
stökum kössum þannig að erfitt á að
vera að komast að rúllunni sjálfri.
Mér sýnist að slíkt gæti komið sér vel
ef svona fólk er á ferðinni.“
Mikil hætta á eyðnismiti
Hvaða augum lítur Ólafur Ólafs-
son landlæknir þessar fréttir?
„Það er náttúrlega alveg ljóst að
klósettpappírinn dregur á engan hátt
úr hættunni á eyðnismiti. Hann
drepur engar veirur. Blóðið af nál-
unum verður eftir í klósettpappírn-
um, ásamt veirunum. Þarna er því
stórhætta á eyðnismiti, séu viðkom-
andi einstaklingar haldnir þeim sjúk-
dómi.“
Ólafur sagði einnig að tími væri
kominn til að benda á að eyðni-
vandamálið væri ekki nema að hluta
til læknisfræðilegt heldur væri það
ekki síður vandamál manna á borð
við Ólaf Ragnar Grímsson og Davíð
Oddsson. Það væri nefnilega fyrst og
fremst fj ármagnið sem vantaði núna,
þó læknar legðu að sjálfsögðu mikla
áherslu á að finna bóluefni gegn
eyðniveirunni. -áma