Tíminn - 13.05.1989, Síða 8

18
T
HELGIN
TlMANS RÁS
Járnbrautir
Eysteinn
Sigurösson
Laugardagur 13. maí 1989
Það kom upp mál hér á dögunum
sem kippti eiginlega dálítið í mig.
I umræðu um Fossvogsbrautina
var hér í einhverju blaðinu sett
fram sú hugmynd að við ættum að
stefna að því að leggja járnbrautir
hér innanbæjar í Reykjaví|c.
Nú vill svo til að ég er borinn og
•barnfæddur Reykvíkingur og hef
alið hér allan aldur minn. Af sjálfu
leiðir að ég hef í áranna rás þurft
að ferðast heilmikið fram og aftur
um Reykjavík, ýmist með strætis-
vögnum eða akandi. Þess vegna
hef ég kynnst strætisvagnakerfinu
hér allvei, og held reyndar að það
sé töluvert betra en margir halda,
ef menn leggja á sig smávegis
fyrirhöfn við að læra á það. Og ég
hef einnig lent í því að þurfa að
þokast áfram, bíllengd fyrir
bíllengd, í langri röð einkabíla, til
dæmis á Miklubraut um áttaleytið
á morgnana. Við slíkar aðstæður
fer ekki hjá þvt að það læðist að
manni sú hugsun hvort ekki sé nú
heldur óskynsamlega að farið.
Yfirleitt er nefnilcga ekki nema
einn ntaður í hverjum bíl.
Þá hef ég, svona eins og gengur,
af og til brugðið mér til útlanda.
Meðal annars var ég um tíma við
nám úti í heimsborginni Lundún-
um. Þar notaði ég eins og gefur að
skilja mikið hinar frægu neðanjarð-
arlestir, sem þar ganga um borgina
þvera og endilanga.
Á sama hátt og þegar ég lendi í
því að sitja blýfastur hér heima rétt
fyrir átta á morgnana í bílaröð sem
rétt þokast áfram, þá hefur heldur
ekki farið hjá því í þessi skipti sem
ég hef ferðast með járnbrautum í
útlöndum að það hafi læðst að mér
ýmsar hugsanir. Járnbrautir eru
nefnilega ákaflega þægileg farar-
tæki. Þær fara hratt, og með þeim
er mjög fljótlegt að komast á milli
fjarlægra áfangastaða. Með öðrum
oröum þá hefur margoft hvarflað
að mér hvort sú stund eigi ekki
eftir að renna upp að við förum að
hugsa bkkur fyrir járnbrautum hér
heima, og þá ekki síst innanbæjar
í Reykjavík.
Nú er járnbrautarmálið svo sem
ekkert nýtt hér á landi. Eins og
menn vita var lögð hér járnbraut
fyrir löngu síðan til að nota við
byggingu hafnarinnar, og stendur
annar eimvagninn enn í Árbæjar-
safni. En þar með er ekki öll sagan
sögð, því að hér voru um tíma uppi
mjög ákveðnar hugmyndir um slík-
ar samgöngur á milíi landshluta.
Meðal annars las ég einhvern tíma
í gömlu blaði mjög vel grundaðar
tillögur um járnbraut frá Reykja-
vík, upp Mosfellssveit og til Þing-
valla, og þaðan áfram á Selfoss og
gott ef ekki lengra austur. Að því
er ég veit best voru þá uppi hug-
myndir um að reisa járnbrautar-
stöð Reykjavíkur við Skúlagötu,
niðri við sjóinn á sömu slóðum og
Seðlabankinn er núna.
Þess utan eru svo ekki ýkja mörg
ár síðan hér kom fram hugmynd á
Alþingi um að skoða möguleika á
lagningu járnbrautar, að því er ég
man best á milli Keflavíkur og
Selfoss um Reykjavík. Þetta var á
tímum olíukreppunnar og var
byggt á því að þar með mætti nota
innlent rafmagn á samgöngutækin
í stað innfluttrar olíu.
Sannleikurinn er vitaskuld sá að
það er margt fráleitara fyrir okkur
heldur en að huga að þessum
málum. Nú er ég auðvitað hvorki
verkfræðingur né hagfræðingur, og
get þess vegna hvorki lagt fram
tæknilegar upplýsingar um rekstur
járnbrauta né hagkvæmniútreikn-
Neðanjarðarlest í London.
inga er þær varða.
En hitt er einföld staðreynd,
sem hver maður þekkir, að innan-
bæjar í Reykjavík og á milli sveit-
arfélaganna á því svæði þurfa tug-
þúsundir fólks að fara ferða sinna
ýmissa erinda dag hvern. Það þarf
engan hagspeking til að sýna fram
á að þessar samgöngur hljóta að
kosta samfélagið og pyngjur ein-
staklinganna gífurlegt fé.
Jafnvel þó að lagning járnbraut-
ar verði dýr, má þó ekki búast við
að hún geti sparað töluvert á móti?
Sjálfur bý ég í Breiðholtinu, eins
og allstór hluti Reykvíkinga. Segj-
um sem svo að það yrði lögð
járnbraut, ofanjarðar eða neðan,
vestan úr bæ, annað hvort í gegn-
um miðbæinn eða eftir Miklubraut.
Síðan lægi hún austur á bóginn, og
við getum Verið hógvær og gert ráð
fyrir því að hún færi í fyrstu lotu
ekki lengra heldur en upp í Mjódd
í Breiðholti.
Þar mun hvort eð er vera fyrir-
huguð miðstöð fyrir strætisvagna,
og þaðan ætti því að vera tiltölu-
lega auðvelt að koma á tengingu
með vögnum um allt Breiðholtið,
yfir í austurhluta Kópavogs og
jafnvel yfir á hverfin á Árbæjar-
svæðinu. Það er að segja fyrir þá
sem ekki vildu bara fá sér þægileg-
an göngusprett heim til sín úr
járnbrautinni og gætu sjálfsagt orð-
ið býsna margir.
Ég held að það þurfi engan
sérfræðing til að sjá að með slíkum
farartækjum myndu allar almenn-
ingssamgöngur í borginni gjör-
breytast. í stað þess að þunglamast
áfram í hæggengum strætisvögnum
myndi fólk komast endanna á milli
í borginni á örskömmum tíma.
Strætisvagnaferðir myndu líka
gjörbreytast, fyrst og fremst vegna
þess hvað vagnarnir myndu þurfa
að aka miklu styttri vegalengdir en
nú, eða aðeins til og frá járnbraut-
inni og út í hverfin.
Ég held þess vegna að hér sé á
ferðinni mál sem full ástæða sé til
að huga að. Kannski ekki síst
vegna þess að það fer ekki á milli
mála að hér notum við einkabíla
orðið miklu meira en skynsamlegt
má telja. Og bættar almennings-
samgöngur eru trúlega langskyn-
samlegasta svar borgaryfirvalda
við þeirri öfugþróun. Þegará heild-
ina er litið fer ekki á milli mála að
vel heppnuð innanbæjarjárnbraut
myndi spara verulegar upphæðir.
Svo sem í bensíni, sliti á bílum,
viðhaldi og lagningu gatnakerfis,
og í bílastæðum. Að því ógleymdu
hvað ferðir innanbæjar yrðu miklu
fljótlegri.
Eysteinn Sigurðsson.
GETTU NÚ
Myndin á þessum stað
um síðustu helgi var auð-
vitað af brúnni yfir
Núpsvötn. Og fjallið í
baksýn var Lómagnúpur.
Núna spyrjum við aftur
á móti um byggingu. í
baksýn er flugturn, sem
leiðir hugann að flugi og
flugsamgöngum. En
hvaða hús er þetta? Við
gefum þá ábendingu að
þarna fara þúsundir fólks
um á ári hverju, ekki síður
útlendingar en íslending-
ar. Svarið kemur í næsta
þlaði.
(/>
I222J E323
B
[3
□□ aQHs
íb □aaaa b
E BQÍ Lilyi1
asa
BB
53
St
m
B BB
m\
□
E3E3
SS
KROSSGATA