Tíminn - 26.09.1989, Qupperneq 14

14 Tíminn.
Þriðjudagur 26. september 1989
UTLÖND
lillÍ!!Ííli!!Í!Í!Í!!!!!Íi!í|!!ÉI|il!:i!'!Í|!iliiÍ!!ll

iiiiiiiiiiiiiiiiii'
FRÉTTAYFIRLIT
PEKING- Á sunnudag
munu yfirvöld í Kína minnast
40 ára afmæljs byltingarinnar
og verða mikil hátíðahöld af
því tilefni. Fjölmiðlar hafa
undafarið verið iðnir við að
bera saman hlutskipti almenn-
ings í landinu nú og þá og
lofsama breytta hagi á fjörutíu
árum. Fólk tekur þó hinn opin-
bera lofsöng með nokkrum
fyrirvara, enda veit almenning-
ur ógjörla hversu miklu má trúa
af málflutningi stjórnvalda, eftir
óeirðirnar í júní. Þá verður
mörgum Kínverjum á að bera
kjör sín saman við önnur lönd
Asíu, fremur en landa sína
fyrir fjörutíu árum, og þykir sú
mynd ekki eins glæsileg.
NEW YORK — í ávarpi til
allsherjarþings S.Þ. í gær
sagði Bush forseti Bandaríkja-
menn vera reiðubúna til að
skera niður efnavopnabirgðir
sínar að 80%, væru Sovét-
menn reiðubúnir að gera slíkt
hið sama. Bush sagði viðræð-
um um takmörkun efnavopna
miða allt of hægt og því væri
hann tilbúinn að stíga þetta
skref.gerðu Sovétmenn slíkt
hið sama og ef hægt væri að
komast að samkomulagi um
eftirlit með framgangi slíks
niðurskurðar. Einnig kvaðst
forsetinn miða að samningi er
kvæði á um algera eyðingu
efnavopna innan tíu ára frá
undirritun samkomulags.
RÓM - I gær greip ,sam-
göngumálaráðherra Ítalíu,
Carlo Bernini, inn í fyrirhugað-
ar verkfallsaðgerðir flugum-
ferðarstjóra, í þriðja skiptið á
fjórum dögum. Hann skipaði
fólögum í stéttarfélaginu Licta
í Róm að snúa til vinnu þegar
i stað, ella yrðu þeir lögsóttir.
Flugumferðarstjórar kvarta yfir
vinnuskilyrðum, þjálfunarskorti
og manneklu í stéttinni. Hefði
af aðgerðum orðið, hefðu þær
lamað allt innanlandsflug til og
frá höfuðborginni.
PARIS — Verkamenn, er
vinna við framleiðslu steypu-
stoða fyrir Ermarsundsgöngin
væntanlegu, hafa lagt niður
störf við gangnagerðina Frakk-
landsmegin sökum óánægju
með kjör og vinnuaðstöðu. Að
sögn yfirmanns gangnagerð-
arinnar eru nægar birgðir fyrir
hendi til að halda verkinu
áfram, en verkfallsmenn hamla
aðflutningi þeirra. Göngin eru
sameiginlegt verkefni fimm
franskra og fimm enskra verk-
takafyrirtækja og á þeim að
vera lokið 1993.
AUSTUR-BERLÍN
Austur-þýsk yfirvöld skipuðu í
gær forsvarsmönnum umbóta-
hreyfingarinnar Nýr Vettvang-
ur að láta af starfsemi tafar-
laust. Samtökin eru hin stærstu
sem um getur i 40 ára sögu
austur-þýska alþýðulýðveldis-
ins og hafa um 4200 manns
undirritað bænaskrár um
aukna hlutdeild almennings og
umbætur í landsstjórn. Yfirvöld
eru þó ekki móttækileg fyrir
mótbárur af þessu tagi, frekar
en fyrri daginn.
PARÍS — Frönsk nefnd, er
hefur það hlutverk að veita
ríkisfjölmiðlunum aðhald, lét
það álit frá sér fara í aær, að
auglýsendum bæri að halda
sig við hina frönsku móður-
tungu. Ensk og amerísk áhrif
vega sífellt að heiðri frönsk-
unnar og hafa rfkisstofnanir
þarlendaröðru hvoru hafiðfán-
ann á loft, tungunni til verndar,
og lýst alla „bitna fíla“ útlæga.
Ekki er Ijóst hvort vandlæting
hinnar frönsku málhreinsunar
nær til sönglagatexta í auglýs-
ingum eður ei.
Mubarak á faraldsfæti:
Krossferð til að vinna
tillögum Egypta stuðning
Hosni Mubarak, forseti Egyptalands, hélt í herferö mikla í
gær, í því skyni að vinna tillögum Egypta, aö beinum
viöræðum ísraelaog Palestínuaraba, stuöning. Leið Mubar-
aks lá fyrst til Norður-Yemen, þar sem hann hitti aö máli
leiðtoga íraks, Jórdaníu, og N-Yemens. Helsta verkefni
fundarins veröa drög að væntanlegum sameiginlegum
markaöi, að fordæmi Evrópubandalagsins.
Tillögur Egypta verða þó einnig á
dagskrá. Síðar í vikunni liggur svo
leið Mubaraks til Frakklands og
Bandaríkjanna, til viðræðna við þar-
lenda þjóðhöfðingja. Einnig er í
ráði að forsetinn hitti utanríkisráð-
herra ísraels, Moshe Arens, og leið-
toga Verkamannaflokksins íraelska,
Shimon Peres. Verður við ramman
reip að draga, þar sem Arens er, því
hann hefur, ásamt Shamir forsætis-
ráðherra, tekið eindregna afstöðu
gegn hugmyndum Egypta. Þá er
mikið í húfi fyrir Mubarak að vinna
tillögum Egypta fylgi Bush Banda-
ríkjaforseta, því orð Bandaríkja-
forseta vega þungt hjá hinum ísra-
elsku stjórnmálamönnum.
Samkvæmt tillögum Mubaraks, er
hlotið hafa blessun leiðtoga P.L.O.,
Yassers Arafat, eiga ísraelsmenn að
setjast að samningaborði með
nokkrum nafngreindum fulltrúum
Palestínu-araba, þ.á.m. fulltrúum
P.L.O.-samtakanna og ræða vanda
hernumdu svæðanna, Gaza-svæðis-
ins og Vesturbakkans. Egyptar hafa
sett fram tíliða hugmyndir að tilhög-
un frjálsra kosninga. Hugmyndir
þessar hafa tekið nokkrum breyting-
um frá því þær voru fyrst kynntar, í
júlí síðastliðnum. Samkvæmt þeim
eiga allir íbúar svæðanna að hafa
framboðs- og atkvæðisrétt.sem og
rétt til að reka kosningaáróður.
ísraelsmenn skuli skuldbinda sig til
að hlíta niðurstöðum kosninganna,
er eiga að fara fram undir alþjóðlegu
eftirliti ,og láta þær leiða til endan-
legrar skipunar á málefnum svæð-
anna. Skuli sú skipan einnig taka
mið af ályktunum S.Þ. um landsal
gegn friði. fsraelskur herafli dragi
sig í hlé á kosningadag og öðrum
ísraelsmönnum en þeim, er á svæð-
unum búa og starfa, skuli meinuð
aðganga á hernumdu svæðinum á
meðan kjörfundir standi. Undirbún-
ingur verði í höndum ísraelsmanna
og Palestínu-araba sameiginlega.
Loks leggja Egyptar til að ísraelar
taki lyrir frekara landnám þjóðar
sinnar á hernumdu svæðunum og
einnig að Bandaríkjamenn taki
ábyrgð á að ísraelsmenn standi við
ofanrakta tilhögun. Hugmyndir
þessar hafa ekki verið gefnar út
opinberlega, en Egyptar lýsa þeim
sem „beiðni um nánari útlistanir"
frá ísraelsmönnum á þeirra eigin
áætlunum málinu.
Með milligöngu sinni hefur Mu-
barak klofið einingu samsteypu-
stjórnarinnar í Tel Aviv. Ráðherrar
verkamannaflokksins hafa tekið vel
í hugmyndina um beinar viðræður,
en hið ráðandi Likud-bandalag hefur
aftekið þær með öllu. Fram til þessa
hefur ísrael neitað að ræða við
fulltrúa P.L.O. um framtíð hinna
herteknu svæða, og telja samtökin
til hryðjuverkaflokka.
Líbanon:
Friðuráundir
högg að sækja
f gær skóku sprengikúlur vistar-
verur Lakhdars Ibrahimi, samn-
ingamanns Arababandalagsins, er
stillt hefur til friðar milli hinna
stríðandi afla í Líbanon og er nú
yfirmaður friðargæslusveita banda-
lagsins. Sprengikúlurnar ollu
skemmdum á hóteli því er Ibrahimi
gistir í nágrenni Beirút; veggir
splundruðust og rúður brotnuðu.
Jafnt kristnir menn sem múslimir
neituðu frumkvæði að skærunum
og kenndi hvor hinum um.
Átök þessi komu þó ekki í veg
fyrir að íbúar hins stríðshrjáða
lands streymdu heimleiðis í gær.
Beirút flugvöllur var opnaður að
nýju, eftir tveggja missera lokun,
og lentu vélar, fullhlaðnar land-
flótta Líbönum, frá Kuwait,
Róm,París og Kýpur. Þá hafa Sýr-
lendingar aflétt hafnbanni á Beirút
og hafnarborgina Jounieh og lögðu
tvö skip að landi í gær. Þá virðast
ráðandi öfl í viðskiptaheiminum
sannfærð um að hið tveggja daga
gamla vopnahlé standist tímans
tönn, því líbanska pundið hækkaði
andspænis Bandaríkjadollar í gær.
Ibrahimi átti í gær viðræður við
forseta líbanska þingsins og var
ákveðið að það kæmi saman í
Saudi-Arabíu næstkomandi laug-
ardag.
ítalir og EBE:
Lok, lok og læs
og allt í stáli
ítalir hafa löngum verið Efnahags-
bandalaginu erfiðir í uppeldi og
stefnir nú í háværar heimiliserjur
milli þeirra og framkvæmdanefndar
bandalagsins sökum stálframleiðslu.
Á fundi aðila í dag munu embættis-
menn bandalagsins krefjast þess að
ítalir standi við loforð frá því í
desember síðastliðnum og lokið stál-
iðjuveri í Bagnoli í nágrenni Napolí.
Þeir lofuðu þá að skera stálfram-
leiðslu sína niður um 3.4 milljónir
tonna gegn því að ítölsk stjórnvöld
fengju að styrkja hið ríkisrekna
ILVA-stáliðjuver með fjárframlög-
um, en slíkt er bannað í reglum
bandalagsins. Niðurskurður í stál-
framleiðslu er liður í baráttu banda-
lagsríkjanna fyrir niðurfellingu hafta
á stálútflutningi til Bandaríkjanna.
Þykir þrjóska ítala veikja málstað
EBE gagnvart Bandaríkjamönnum
í þrætum um þetta mál.
Samkvæmt loforði ítala átti að
loka stáliðjuverinu í Bagnoli í júní
sl., en ítalska stjórnin krafðist þess
þá að fá frest í eitt ár til viðbótar.
Nú, er stálviðskipti eru með blóm-
legra móti, lítur hins vegar svo út
sem ítalir hafi hreint ekki í hyggju
að loka stáliðjuverinu yfir höfuð.
Þverskallist þeir við á fundinum,
neyðist Evrópunefndin til að vísa
deilunni til Evrópudómstólsins.
Allsherjarþing S.Þ.
Iðnríkjum legið
á hálsi fyrir
kreppu og mengun

^ * / É
Forseti Brasilíu, Jose Sarney, reið
á vaðið á nýsettu allsherjarþingi S.Þ.
í gær. Var hann harðorður í garð
vestrænna iðnríkja og sagði þau
bera ábyrgð á umhverfismengun í
heiminum. Einnig væri við þau að
sakast um hina laklegu skuldastöðu
er ríki Suður-Ameríku eru í. Allar
aðgerðir til að grynnka á efnahags-
vanda þriðja heimsins hefði orðið
olía á eld lánardrottna en skuldu-
nautunum hefðu þær aðeins fengið
■ stöðnunar og aukinnar örbirgðar.
Brasilía er nú skuldugasta land
þriðja heimsins. Skuldir þess nema
112 milljörðum Bandaríkjadala.
Sarney svaraði harðri gagnrýni á
eyðingu skógarbelta á Ámazon-
svæðinu og sagði stjórn sína hafa
minnkað skógarbruna um 40%,
bannað útflutning timburs og sporn-
að gegn framkvæmdum er leitt gætu
til umherfisspjalla. Einnig lét forset-
inn mikinn af baráttu Brasiltumanna
gegn eiturlyfjum en það orð hefur
legið á, að eiturlyfjahringar í Kól-
ombíu hafi fært út akra sína og
stundi nú ræktun epadu, afbrigðis af
kókaínplöntunni, handan landa-
mæranna.
Sarney forseti Brasilíu.