Tíminn - 01.08.1991, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 1. ágúst 1991
Tíminn 7
mSi LANDBÚNAÐUR
Alapaka-lamaullin er gædd ýmsum eiginleikum sem henta fýrír hágæða tískufatnað.
Erfiðir tímar kalla á nýjar hugmyndir:
hugvitsamlega fjölbreytni hefur
hvatt ríkisstjórnina til þátttöku í
uppbyggingunni. Frá árinu 1986
hefur borgarstjórnin í Canberra,
höfuðborg Ástralíu, greitt um 900
milljónir króna til rannsókna og
markaðssetningar. Viktoríuríki í
suðurhluta Ástralíu hefur verð-
launað bestu hugmyndina. í ár
hlaut bóndakona verðlaunin, en
hún selur hágæðaull til 340 sölu-
staða víðs vegar um heim. Það rík-
ir því bjartsýni á meðal Ástralíu-
búa um að uppsveiflan í atvinnulíf-
inu sé komin til að vera.
-js
Astralskir bændur spreyta
sig á framandi verkefnum
í grein í Time frá 22. júlí sl. kemur
fram að Ástralir eiga í efnahagserf-
iðleikum. Verð á hefðbundnum
landbúnaðarvörum í Ástralíu hef-
ur hríðfallið, þannig að menn
muna ekki annað eins. Þess vegna
hafa ástralskir bændur ákveðið að
leitað nýrra, óhefðbundinna leiða
til að rétta við fjárhaginn.
Ein nýbreytnin er sú að flytja inn
strúta frá Suður-Afríku, en strút-
urinn er stærsti núlifandi fugl
jarðar. Gerald og Pam Wilson
rækta strúta á 826 hektara land-
svæði. „Þetta var sá kostur sem við
áttum völ á,“ segir Pam. „Fjár-
hagslega er þetta stórkostleg hjálp
á erfiðleikatímum." Hátt verð fæst
fyrir haminn, sem notaður er í skó
og töskur. Fjaðrir fuglsins eru not-
aðar til að skreyta kvenhatta. Auk
þess er lítið kólesteról að finna í
strútakjöti.
Roger Haldane ræktar hins vegar
600 alapaka, sem fluttir eru inn frá
Chíle. Alapaka er tamið dýr af
lamaætt. Roger stefnir að því að
koma á fót ullariðnaði, sem tengj-
ast á síðan fatabúðum um víða ver-
öld. En ull alapakans er eftirsótt í
tískuföt.
Þá er farið að veiða villta úlfalda
sem ráfa um álfuna, en þeir voru
fluttir inn til Ástralíu á 19. öld. Úlf-
aldarnir, sem hraðast hlaupa, eru
síðan seldir eigendum veðhlaupa-
brauta í Mið-Austurlöndum. Um
leið hefúr markaður opnast fyrir
sölu á grasi til veðhlaupabrauta í
Asíu.
Bændur, sem ræktuðu hveitikorn
og annað kom, hafa nú hallað sér
að ræktun myntuplantna, sinneps-
grass, lúpína og vatnalilja. Þessi
Strúta- og alapakabú eru að-
eins dæmi á meðal fjölda
nýrra, dirfskufullra hugmynda
bænda í Ástralíu.
ÚR VIÐSKIPTALÍFINU
Færri ferðamenn í
Evrópu 1991 en 1990
LÆKKANDI
ÁLVERÐ
flBiV mm I ■
í fyrra, 1990, komu til Evrópu 8
milljónir ferðamanna frá öðrum
heimsálfum, sem létu 104 millj-
arða $ af hendi rakna á ferð sinni. í
ár eru þeir miklu færri, jafnvel 3
milljónum færri, en 1990. — Til
London komu 10 milljónir ferða-
manna 1990, frá meginlandi Evr-
ópu sem öðmm heimsálfum, en að
mati London Tourist Board verða
þeir 1991 um 8,5 milljónir. Til
marks um fækkun ferðamanna í
París er m.a. höfð aðsókn að Eiffel-
tuminum, sem í sumar hefur verið
11% minni en í fyrra. American
Express TVavel Service telur
bandaríska ferðamenn á Grikk-
landi verða 30% færri 1991 en
1990.
Vaxandi gullnám í
Ghana
Horfur em á, að 1991 nemi nám
gulls í Ghana um 700.000 únsum,
en það nam 541,408 únsum 1990
og 283.000 únsum 1983, er gull-
nám jókst að nýju. Langstærsta
námafélag landsins er Ashanti
Goldfields Corporation, sem í ár
mun nema um 530.000 únsur. í
því er eignahlutur Ghana-ríkis
55%, en Lonrho 45%. Á síðustu 8
ámm hefur það varið 250 milljón-
um $ til endumýjunar námabún-
aðar. Frá öndverðu ári 1990 hefur
það svo mjög aukið nám í yfirborð-
slögum, að úr þeim kemur nú 40%
vinnslu þess. Þá hyggst það vinna
með nýjum tækjum gull úr göml-
um úrgangi.
Á meðal nýrra námafélaga em Te-
berle Goldfields, sem að meiri-
hluta er í eigu Pioneer Incorporat-
ed í Boston, og Canadian Bogusu
Resources. Mun hið fyrrnefnda
vinna 1991 kringum 65.000 únsur
gulls, en væntanlega um 100.000
únsur 1992. Hið síðarnefnda mun
nema um 120.000 únsur gulls
1991. Vinnur hið fyrrnefnda eink-
um úr „rýmm“ jarðlögum, með
um 1,9 gr gulls í tonni. Til búnað-
ar til þess hefur það varið 45 millj-
ónum $, fengnum að láni í Overse-
as Private Investment Corporati-
on, bandarískri lánastofnun í eigu
ríkisins. — Þriðja nýja námafélag-
ið, Ghana Australia Goldfields, sem
ástralska félagið Golden Shamrock
á að meirihluta, hyggst hefja nám
1992, sem árlega nemi um 100.000
únsum gulls. Cluff Resources
vinnur nú að athugun á nokkmm
litlum námum.
Þá mun ríkisstjórn Ghana hafa
selt 80% eignarhlut í Prestea-nám-
unni til ástralsks félags, Arimco,
en úr námunni vom unnar 20.550
únsur gulls 1990.
í upphafi 1991 var vænst allstöð-
ugs verðs á áli á árinu, um 80-90
cent á Ibs.
Horfur þykja nú á, að síðari hluta
1991 verði það nær fjórðungi
lægra, um 63 cent á lbs. Það er mat
sérfræðinga Westpac-bankahóps-
ins og einnig Metals & Minerals
Research Services, en Billiton-
Enthoven Metals (dótturfélag
Shell) hyggur það verða rétt aðeins
hærra, 64 cent á Ibs.
Á árinu hafa 5 álver dregið úr
vinnslu.
Aftur á móti mun hafa verið sam-
ið um smíði nokkurra nýrra álvera
frá miðju ári 1990: Eins í Nígeríu,
sem taka mun til starfa 1994 og
vinna 180.000 tonn á ári; tveggja í
Venezúela, sem samtals munu
vinna 454.000 tonn á ári; og
„stór“-vers í Suður-Afríku, sem
vinna mun 430.000 tonn á ári, en
Alusaf á nú í samningum við þar-
lend stjórnvöld um smíði þess.
í vikuritinu Intemational Mining
Review hefur Jon Bergtheill, einn
sérfræðinga fjársýslufyrirtækisins
James Capel, haldið því fram, að á
tíunda áratugnum verði þörf fyrir
árlega aukningu álvinnslu, sem
nemi 450.000 tonnum.
Avtrokon-Mercedes-Benz-rútur
Þýska bílasmiðjan Mercedes-Benz gerði í nóvember 1990 samning við
Avtrokon-rútubflasmiðjuna í Ráðstjómarríkjunum, en samkomulag um
flármögnun varð ekki milli aðilanna fyrr en í júní 1991.
Mun Avtrokon framleiða rútur hannaðar af Mercedes-Benz og kaupa til
smíði þeirra tæki að andvirði 200 milljónir DM.
Smíði rútubflanna verður ekki í fullum gangi fyrr en 1993, þótt smíði
þeirra sé hafin.
Samdráttur vinnslu í fimm álverum (tonn)
Fólag Alver Vinnslugota Samdráttur 1991 Aheiluári
Alumix Marghera 30.000 16.000 30.000
Reynolds Troutdale 121.000 28.000 72.600
Austria Metall Ranshofen 83.000 15.000 83.000
Alusuisse Rheinfelden 40.000 10.000 40.000
Malco Mettur 25.000 12.000 25.000
Alls 81.000 250.600
Heimild: BillitorvEnthoven Metals (£) og Financial Tlmes