Tíminn - 01.08.1991, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Fimmtudagur 1. ágúst 1991

— FERÐAMÁL
mönnum frá Bandaríkjunum og
Japan til Svartahafsins, þeir vöndu
ekki komur sínar svo mikið þangað
áður. En önnur áhrif þess stríðs vilja
sumir heimamenn í Búlgaríu meina
að nái til þeirra. Veðrátta í sumar
hefur verið önnur en menn eiga að
venjast, júlí sem jafnan hefur verið
þurr og sólríkur hefur í ár reynst
óvenju votviðrasamur. Þegar það
berst í tal yppta Búlgaramir öxlum,
líta til himins og segja í uppgjafar-
tón: Saddam Hussein. Það má vel
vera að rekja megi breytingar á veð-
urfari til logandi olíulinda í Kúveit.
Verðlag
Verðlag hefur erlendum ferða-
mönnum löngum þótt hagstætt í
Búlgaríu, jafnvel svo að sumum hef-
ur þótt nóg um og jaðra við að þeir
væru að blóðsjúga þjóðina. Nú hafa
þó orðið þar breytingar á, svarti-
markaður á peningum því sem næst
horfinn og líka gjaldeyrisbúðimar
frægu. Nú vilja Búlgarar að ferða-
menn skipti gjaldeyri sínum á rétt-
um stöðum og greiði fyrir þjónustu
og verslun í þeirra eigin gjaldmiðli,
leva.
Fyrir einn dollara fengust 14,50
leva í fyrstu viku júlímánaðar, en
hafði skömmu áður verið 20 leva.
Enn er þó verðlag afskaplega hag-
stætt og þykir mörgum Vestur-
landabúanum það ótrúlegt, en hann
þarf þó ekki lengur að skammast sín
eins mikið! Vara ber þó við því að nú
hefur margur Búlgarinn heyrt um
frjálsa verðlagningu og er því viss-
ara að bera saman verð þar eins og
annars staðar.
Heilsurækt
Einn er sá þáttur í ferðamanna-
Margar skemmtilegar ferðir má fara frá strandstöðunum á forvitnilega fornlega og nýlega staði, m.a. til Nessebur þar sem sagan nær
2500 aftur í tímann og 40 kirkjur frá ýmsum tímum standa. Bærinn er á menningarminjalista UNESCO.
Ferðamannaþjónusta
í Búlgaríu á
tímamótum
Nú er mikið rætt um að ferðamannaþjónusta í Evrópu hafi orðið ilia
úti á líðandi sumri og kenna sumir um Persaflóastríði og fækkandi
ferðamönnum frá Japan og Bandaríkjunum í kjölfar þess. En fleira
kemur auðvitað til, s.s. umrót í Evrópu sjálfrí og versnandi efnahag-
ur almennings.
Búlgaríu hafa menn ekki verið alteknir tæknivæðingaræði. Þar slá
gamlir menn flatirnar við hótelin með orfi og Ijá.
í Búlgaríu hefur verið byggð upp
blómleg ferðamannaþjónusta á
undanförnum þrem til fjórum ára-
tugum og hefur athyglin þar eink-
um beinst að Svartahafinu og
strönd þess, enda aðstæður þar allar
hinar ákjósanlegustu. Þar er veður-
far gott og gróður mikill og líflegur.
Sjórinn er hlýr og hreinn, þar gætir
lítt sjávarfalla og má víðast hvar fara
um 150 m frá landi án þess að vatn-
ið fari yfir axlarhæð, og saltmagn er
þar helmingi minna en í Miðjarðar-
hafinu. Strendurnar eru hreinar,
hreinsaðar á hverju kvöldi, og sand-
urinn gullinn og fínn. Enda hafa
margir ferðamenn, jafnt innlendir
sem erlendir, lagt leið sína til Búlg-
aríu á undanförnum áratugum. En í
sumar, enn sem komið er, hefur ver-
ið þar minna um að vera en oft áður
og kemur þar margt til.
Pólitísk áhrif í Búlg-
aríu sjálfrí
Umbyltingin í fyrrum kommún-
istaríkjum Austur-Evrópu 1989
vakti mikinn fögnuð og tilhlökkun
um breytta og betri tíma, og það
strax. Lítið var þá hugsað um það að
varla yrði breytt á einum degi ára-
tuga óstjórn undir ósveigjanlegu
keríi, og að hugsunarháttur fólksins
bæri seint afmáanleg merki uppeld-
isins. Praktísk mál voru látin liggja
milli hluta, svo sem hver ætti hvað
og hvað ætti að gera við hræið af
ríkiseignunum. Hvað þá að hugsað
væri til þess að halda von fólksins
um betri daga lifandi.
Búlgaría er dæmi um tómarúm
sem myndaðist þegar æðstu mönn-
um kommúnista var steypt af stóli,
en ekkert afl var til sem gæti tekið
við völdunum. Ferðamannaþjón-
ustan geldur þess eins og aðrar at-
vinnugreinar, þar sem ekki er enn
fundin nein niðurstaða um hver eigi
að fara með stjórn ýmissa anga þess
risaveldis sem Balkantourist er.
Á Gullnu ströndinni svokölluðu
skipaðist þannig til að ýmis hótel
sameinuðust í lyrirtækið Zlatni
Plasaci (State Company) og segir
Zhelio Dushev, aðstoðarforstjóri
þess, að ætlunin sé að innan vé-
banda þess verði fleiri lyrirtæki og
þar með meiri fjölbreytni. Sam-
vinna hefur verið tekin upp við er-
lend fyrirtæki, s.s. Balkan Tours í
London og franskt fyrirtæki sem
veitir peningafyrirgreiðslu. Hug-
myndin er að leita fjár í útlöndum
og stofna hlutafélag, en fyrirtækið
er sífellt að gera upp hótelin sín
með erlendum útbúnaði. Þar á bæ
ríkir bjartsýni.
„Riviera Holiday Club" með sjö
hótel innanborðs er ekki enn orðinn
aðili að þessari hótelsamsteypu,
hvað sem síðar verður. Flaggskipið
er Hótel Imperial, fimm stjörnu
hótel þar sem æðstu menn búlg-
arska Kommúnistaflokksins áttu
sér athvarf og tóku á móti erlendum
fyrirmönnum. Á sjálfu hótelinu eru
53 herbergi með 133 rúmum á 5
hæðum og að sjálfsögðu öll þæg-
indi. Þar er augljóst að rúmt er um
gesti og úti fyrir er einkaströnd.
Ungur hótelstjóri nú gerir sér vonir
um að fá meira sjálfstæði til að
hrinda nýjum hugmyndum í fram-
kvæmd.
Hrun landamæra og
efnahags í Austur-
Evrópulöndum hefur
líka áhríf
Fleira en ófrágengin eignaraðild
kemur til skýringar á fækkun ferða-
manna til Búlgaríu í sumar frá því
sem áður var. Má þar til nefna að áð-
ur lögðu fjölmargir íbúar austur-
blakkarinnar leið sína til Svarta-
hafsstrandarinnar í fríum sínum,
enda áttu þeir ekki margra kosta völ
í ferðum sínum. Einnig mæltu Vest-
ur- og Austur-Þjóðverjar sér þar
gjarnan mót. En nú eru landamæri
hrunin í þessum löndum og fólk
getur farið því sem næst hvert á
land sem það vill, svo framarlega
sem það hefur efni á því.
En þar stendur hnífurinn í
kúnni. Almenningur í fyrrverandi
kommúnistaríkjum Austur-Evrópu
á fúllt í fangi með að hafa í sig og á
og ferðalög eru ekki efst á blaði hjá
flestum. Og skiljanlega hyggja þeir,
sem á annað borð geta leyft sér að
leggja land undir fót, fyrst og fremst
á ferðir vestur á bóginn.
Áhrif Persaflóastríðs-
ins?
Varla hafa áhrif Persaflóastríðs-
ins orðið til þess að fækka ferða-
fslenskir ferðalangar í kaffistofu
Hótel Imperial á Gullnu strönd-
inni, sem gefur ekki eftir fínustu
hótelum á Hawaii.
þjónustu í Búlgaríu, sem vert er að
vekja verulega athygli á. Það eru
heilsustöðvarnar, sem finna má á
hverjum ferðamannastað. Á Gullnu
ströndinni er t.d. fullkomin heilsu-
stöð á Hótel Ambassador og skulu
hér nefnd nokkur dæmi um þá
þjónustu sem þar er á boðstólu.m,
svo og verð. Þá má ekki gleyma að
staðurinn sjálfúr býr yfir lækninga-
mætti, að sögn heimamanna sem
tilefna t.d. sjávarloftið, auðugt að
súrefni og neikvæðum jónum; út-
fjólubláa geisla; sjórinn er auðugur
af saltefnum og snefilefnum; 30
gráðu heitu ölkelduvatni sem inni-
heldur ýmis læknandi efríi; og lækn-
ingaleir úr Varna-vatni, sem er auð-
ugur af ýmsum lífrænum og örv-
andi efnum. Á heilsustöðinni má
framkvæma 1500 meðhöndlanir á
dag og eru meira en 80 tegundir í
boði.
Baðmeðferð, sem ætluð er fólki
með liðagigtar- og gigtarsjúkdóma,
sjúkdóma í úttaugakerfi, starfræna
sjúkdóma í taugakerfi. í meðhöndl-
uninni felast þrjár einstaklingsmeð-
ferðir, þ.e. nudd, læknandi bað, raf-
magnsmeðferð, og tvær hópmeð-
ferðir: læknandi leikfimi, innöndun,
Ijósalampar og sund innanhúss.
Meðferðin stendur yfir í fimm daga,
daglega.
Leirböð. Ætluð fólki með sjúk-
dóma í útlimum og hrygg, úttauga-
kerfi og þá sem falla undir kven-
sjúkdóma. í meðferðinni felast
tvisvar sinnum leiráburður á dag,