Tíminn - 04.12.1991, Side 5

Miðvikudagur 4. desember 1991
Tíminn 5
Kratar sitja á frumvarpi landbúnaðarráðherra um breytingar á búvörulögum:
Verður að fresta gildis-
töku búvörusamningsins?
Landbúnaðarráðherra á í erfíðleikum með að fá heimild ríkisstjóm-
arinnar tii að leggja fram frumvarp um breytingar á búvörulögum.
Hann lýsti því yfír á Alþingi í gær að hann stefndi að því að leggja
frumvarpið fram fyrir jól. Haukur Halldórsson, formaður Stéttar-
sambands bænda, sagði að upphaflega hefði verið talað um að frum-
varpið yrði lagt fram í október og afgreitt fyrir jól. Hann sagði hugs-
anlegt að þetta valdi töfum á framkvæmd búvörusamnings.
Þær breytingar, sem fyrirhugað er
að gera á búvörulögunum, eru um
að leyfa stjórnvöldum að taka upp
beinar greiðslur til bænda og
greiðslumark í sauðíjárframleiðslu.
Samkvæmt búvörusamningnum á
að hætta niðurgreiðslum á búvör-
um og taka upp beinar greiðslur til
bænda 1. mars á næsta ári. Til að
það sé hægt þarf að semja mikið af
nokkuð flóknum reglugerðum.
Jón Helgason (Frfl.) spurði land-
búnaðarráðherra hvenær von væri á
að frumvarp um breytingar á bú-
vörulögum yrði Iagt fyrir Alþingi.
Landbúnaðarráðherra sagðist von-
ast til að hægt yrði að leggja frum-
varpið fyrir þingið fyrir jólaleyfi.
Hann fullyrti hins vegar ekki að það
yrði gert. Ráðherra sagði að þetta
mál hafí reynst flóknara en búist
hafi verið við, og því hafi samning
frumvarps tekið lengri tíma en
reiknað var með. Hann sagði að
þetta ætti samt ekki að tefja fyrir
framkvæmd búvörusamningsins.
Samkvæmt heimildum Tímans er
ástæðan fyrir því að frumvarpið
kemur ekki inn í þingið fyrr en um
jól eða í byrjun janúar ekki sú að
embættismenn í landbúnaðarráðu-
neytinu séu svo lengi að vinna.
Ástæðan er sú að Alþýðuflokkurinn
er á móti því að landbúnaðarráð-
herra leggi frumvarpið fram í því
formi sem það er í núna. Hugmynd-
ir munu vera uppi innan flokksins
um að tengja breytingar á búvöru-
lögunum við breytingar á GATT-
samkomulaginu. Verði það gert er
ólíklegt að frumvarpið komi fram
fyrr en eftir að þing kemur saman
að nýju í lok janúar.
Jón Helgason undraðist það á
þingi í gær að ríkisstjórnin væri svo
íengi að afgreiða málið. Hann sagði
að ef marka mætti orð forsætisráð-
herra ríkti eindrægni og samhugur
í ríkisstjórninni og því hlyti frum-
varpið að koma fram á allra næstu
dögum. Landbúnaðarráðherra
sagði ekki óeðlilegt að ríkisstjórnin
tæki sér nokkurn tíma til að íhuga
málið og skoða það frá öllum hlið-
um. Nokkuð er umliðið frá þvf
frumvarpið var lagt fyrir ríkis-
stjórnina og það var síðast rætt þar
á ríkisstjórnarfundi í síðustu viku.
Hún hefur hins vegar ekki gefið
landbúnaðarráðherra grænt Ijós á
að flytja frumvarpið.
„Það er mjög bagalegt að fá ekki
botn í þetta mál fyrir áramót," sagði
Haukur Halldórsson þegar þetta
mál var borið undir hann. Hann
sagði að menn myndu lenda í mik-
illi tímaþröng ef það dregst fram í
febrúar að frumvarpið verði af-
greitt, eins og flest bendir til að ger-
ist. Eftir væri að semja mikið af
reglugerðum, en tæpast væri hægt
að hefja þá vinnu fyrr en frumvarp-
ið væri orðið að lögum.
\ ' /
\\á M Æ 'j' ^ j
■ gm""
Höfundar útgáfubóka Æskunnar, þeir Karl Helgason, Vilhjálmur Hjálmarsson, Hrafnhildur Valgarðs-
dóttir, Guðjón Sveinsson og Einar Árnason. Tímamynd: Áml Bjama
Bækur Æskunnar 1991 komnar út
Útgáfubækur Æskunnar 1991 eru
nú allar komnar út Þær eru:
„Hann er sagður bóndi", æviferils-
skýrsla Vilhjálms Hjálmarssonar rit-
uð af honum sjálftim. í æviferils-
skýrslunni segir hann frá sér og sín-
um og fjölmörgum samferðamönn-
um með þeim alþýðlega og glettna
hætti sem honum er lagið og ótal-
margir þekkja.
„Leitin að Morukollú' er eftir Guð-
jón Sveinsson og Einar Ámason.
Þetta er rammíslenskt, skemmtilegt
og fræðandi ævintýri um Jón bónda á
Hóli, dýrin hans og dverginn í Svarta-
steini. Ákjósanleg bók til að lesa fyrir
bömin.
„Gegnum bemskumúrinn" er eftir
Eðvarð Ingólfsson. Sagan fjallar um
aðalpersónuna Birgi, 15 ára. Margt,
sem kemur fyrir unglinga og er hluti
af daglegu lífi þeirra, fléttast inn í sög-
una, svo sem ástamál, samskipti við
skólafélaga — gleði þeirra og von-
brigði með tilveruna.
„Dýrið gengur laust“ er eftir Hrafn-
hildi Valgarðsdóttur. Verið er að taka
kvikmynd í þorpinu. Þar sem áður
ríkti friðsæld er nú allt í uppnámi.
Alla langar til að taka þátt í ævintýr-
inu, en eitthvað dularfúllt er á seyði.
Ýmsurri spumingum er svarað í
spennandi og skemmtilegri unglinga-
bók.
„Svalur og svellkaldur" er eftir Karl
Helgason. Þetta er fjörlega rituð
spennusaga, þótt hvergi sé horfið frá
þeim veruleika sem nútímaböm alast
upp í og mótast af. Karl Helgason
hlaut íslensku bamabókaverðlaunin
1990 fyrir sögu sína „í pokahominu".
-js
Sjópróf vegna strands Eldhamars:
Mikil vinna eftir
Að sögn Ásgeirs Eiríkssonar, full- tvær vikur. Ásgeir að mikið verk sé
trúa bæjarfógeta í Keflavík, lýkur óunnið. Þessa dagana væru haldnir
sjóprófum vegna strands Eldhamars margir fundir og mikilla bréfaskrifta
við Grindavík á dögunum, þar sem sé þörf vegna málsins. Þá eru yfir-
einn maður komst lífs af og fimm heyrslur enn í gangi. Sjóprófin hafa
fórust, í fyrsta lagi ekki fyrr em eftir nú þegar staðið í rúma viku. -PS
Þorsteinn lagði til við ríkisstjórnina að ís-
w land segði sig úr hvalveiðiráðinu:
Akvörðun tekin um
miðjan mánuðinn
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs-
ráðherra segir að ríkisstjórnin
muni ákveða um miðjan þennan
mánuð hvort ísland.segi sig úr Al-
þjóðahvalveiðiráðinu eða ekki.
Málið var rætt frá ýmsum hliðum
á ríkisstjórnarfundi í gær og var
ákveðið að fjalla um málið áfram
Samúðarverkfall 11. til 13. des.
Verkalýðsfélagið Þór á Selfossi hef- um. Það er gert til stuðnings við
ur boðað samúðarverkfall 11. til 13. verkfall Dagsbrúnar hjá olíufélög-
desember, að þeim báðum meðtöld- unum þessa sömu daga. -aá.
síðar. Þorsteinn lagði til við ríkis-
stjórnina að ísland segði sig úr
hvalveiðiráðinu.
Þorsteinn sagði að um væri að
ræða veigamikla ákvörðun og því
rétt og eðlilegt að skoða málið
vandlega áður en hún yrði tekin.
-EÓ
Bandornnurinn hefur verið lagður fram á Alþingi:
Ekki verður fækkað í bekkjum
Rikisstjórain hyggst spara 1.870
miljjónir á næsta ári með því að breyta
lögum og fresta gildistöku einstakra
lagaákvæða. Stjómin hyggst ná inn
tæplega 1,1 milljarði með því að
skerða lögbundin framlög tð ýmissa
verkefna. Meðal verkefna, sem á að
fresta, eru ýmis ákvæði nýsettra
grunnskólalaga. Breyting á ahnanna-
tryggingalögum á að spara 1.270
milljónir og breyting á ábyrgðum
launa vegna gjaldþrots á að spara rík-
issjóði 450 miljjónir. Þessi spamaður
kemur fram í frumvarpi um ráðstaf-
anir í ríkisfjármálum á árinu 1992
(bandorminum) sem ríkisstjómin
hefur lagt fram á Alþingi.
Á síðasta þingi voru samþykkt ný
grunnskólalög. I þeim eru ýmis ný-
mæli, sem áttu að koma til fram-
kvæmda um næstu áramót Með
frumvarpinu er gert ráð fyrir að
nokkrum þeirra verði frestað. Frestað
er ákvæði um að nemendur skuli eiga
kost á málsverði á skólatíma. Frestað
er að hluta til ákvæði um að lengja
kennslutíma nemenda í grunnskóla.
Frestað er að fækka nemendum í
bekkjum. Nemendafjöldi verður 22 í 1.
og 2. bekk og 29 í 3.-10. bekk. Fellt er
niður ákvæði grunnskólalaga um að
ákvæði um að einsetinn skóli komi að
fúllu til framkvæmda á næstu tíu ár-
um. Þessi breyting á að spara 40 millj-
ónir.
í bandorminum er lagt til að lögum
um kosningar til Alþingis verði breytt
Breytingin felur í sér að auglýsinga-
kostnaður vegna þingkosninga
minnkar. Þetta sparar 10 milljónir við
næstu kosningar.
Dregið verður úr
greiðslum launa vegna
gjaldþrota
í frumvarpinu er lögð til stór breyting
á greiðslu launa hjá fyrirtækjum sem
verða gjaldþrota. Gjaldþrotum hefúr
fjölgað mikið í seinni tíð, sem hefur
leitt til þess að útgjöld ríkisins vegna
þessa hafo hækkað mikið. Frumvarpið
gerir ráð fyrir að koma þessum kostn-
aði yfir á fyrirtækin. Stofria á sérstakan
sjóð sem á að standa undir ábyrgðum á
vinnulaunakröfum, sem launþegi á
hjá vinnuveitenda sem verður gjald-
þrota. Gert er ráð fyrir að á næsta ári
greiði ríkið 73 milljónir til sjóðsins,
sveitarfélög 23 milljónir og aðrir at-
vinnurekendur 278 milljónir. Að auki
verða réttindi launþega við gjaldþrot
þrengd verulega. Felld verður niður
ábyrgð á kröfum lífeyrissjóða, ábyrgð-
in miðast við almenna vexti í stað
dráttarvaxta nú, þak verður sett á
greiðslur til lögmanna og sömuleiðis á
heildargreiðslur til hvers launþega og
tíminn, sem ábyrgðin nær til, verður
sfyttur. Áætlað er að þessi breyting
spari ríkissjóði 450 milljónir.
í bandorminum em lagðar til um-
fongsmiklar breytingar á húsnæðis-
kerfinu. Lánveitingum úr Bygginga-
sjóði ríkisins (‘86-kerfinu) verður
hætL Sveitarfélög verða að leggja fram
sérstakt óafturkræft framlag, sem
nemur 3,5% af kostnaðarverði eða
kaupverði hverrar félagslegrar íbúðar í
sveitarfélagi. Lán til félagslegra íbúða
má aldrei nema hærri upphæð en 90%
af þeim kostnaðargrundvelli að lán-
veitingu sem húsnæðismálastjóm hef-
ur samþykkt, að frádregnu 3,5% fram-
lagi sveitarfélags.
1.270 milljónir sparast
með breytingum á al-
mannatryggingalögum
Frumvarpið gerir ráð fyrir að ríkið
hætti þátttöku í kostnaði við almennar
tannréttingar og það taki aðeins þátt í
kostnaði, ef um er að ræða alvarlega
sjúkdóma, slys eða meðfædda alvar-
lega galla. Sömuleiðis gerir frumvarp-
ið ráð fyrir breyttri greiðsluþátttöku
almannatrygginga í tannlækningum,
en þar ætlar ríkið að taka aukinn þátt í
kostnaði. Almannatryggingar munu
hér eftir borga 90% af tannlækna-
kostnaði bama yngri en 15 ára, í stað
75%. Fyrir 16 ára unglinga verður
kostnaðarþátttaka almannatrygginga
50%. Ríkið tekur aðeins þátt í kostnaði
við tannlækningar, séu þær á vegum
skólatannlækninga. Þeir, sem kjósa að
leita til tannlækna utan skipulagðrar
skólatannlæknaþjónustu, verða að
borga kostnaðinn að fúllu. Þessar
breytingar og fleiri á almannabygg-
ingalögunum eiga að spara hjá ríkis-
sjóði 1.270 milljónir á næsta ári.
í bandorminum er opnað fyrir heim-
ild til að bjóða út rekstur heilbrigðis-
þjónustunnar. í greinargerð er sér-
staklega talað um að til greina komi að
bjóða út ýmsar rekstrarvörur og lyf.
Fasteignamat ríkisins á að fá heimild
til að Ieggja á aukin þjónustugjöld.
Markmiðið er að stofnunin verði að
80% fjármögnuð með þjónustugjöld-
um, en þessi gjöld greiða í dag um
55% af rekstri stofnunarinnar.Ætlun-
in er að Fasteignamatið nái inn 35
milljónum í auknum tekjum með
þessu móti.