Tíminn - 01.07.1992, Blaðsíða 12

Sérfræðinganefnd á vegum umhverfisráöuneytisins hefur unnið
skýrslu um útstreymi gróðurhúsalofttegunda á íslandi árið 1990 og
var hún kynnt á blaðamannafundi sem Eiður Guðnason, umhverf-
isráðherra boðaði til í gær.
Umhvefisráðherra undirritaði á
dögunum á ráðstefnu Sameinuðu
þjóðanna í Ríó de Janeiro alþjóðleg-
an samning um loftlagsbreytingar.
Með samningnum skuldbinda þró-
uð ríki sig til að draga úr losun
gróðurhúsalofttegunda út í and-
rúmsloftið. Skýrsla sérfræðinga-
nefndarinnar mun skapa þann
grundvöll sem nauðsynlegur er við
alla stefnumótun á þessu sviði hér á
landi á næstu árum og jafnvel ára-
tugum.
Formaður nefndarinnar var Jón
Gunnar Ottósson. Hann segir að ár-
ið 1990 hafí ekki verið valið af
handahófi, það ár er nú alþjóðlega
viðurkennt sem viðmiðun og nú
komið inn í mjög marga alþjóðlega
samninga og skuldbindingar. Hann
segir að samningurinn sem gerður
var í Ríó de Janeiro hafi innifalið
skuldbindingar þjóða um að gera
skýrslu um ástandið í hverju landi.
Við íslendingar séum því með þess-
ari skýrslu komnir einu skrefi
lengra en margar aðrar þjóðir í
þessu starfi. í framhaldi af skýrsl-
unni verður leitað leiða til að tak-
marka útstreymi þessara loftteg-
unda. Hugmyndin er að senda
skýrsluna til mjög margra aðila til
umsagnar, til að fá hugmyndir til að
byggja síðan á þá vinnu sem fram-
undan er. Einnig verður skýrslan
send utan og notuð á alþjóðlegum
vettvangi.
í skýrslunni er staðfest að talsvert
útstreymi gróðurhúsalofttegunda
er á íslandi af manna völdum. Aðal-
lega er um að ræða koltvíoxíð frá
eldsneyti, metan frá sorphaugum
og húsdýrum, tvíköfnunarefnisoxíð
frá eldsneyti og áburði, CFC-efni frá
Umhverfisráöherra ásamt sérfræöinganefnd sinni. Frá vinstrí:
kælikerfum og harðfroðu og brenn-
issteinsoxíð sem aðallega kemur frá
Forseti ASl fer fram á að borgaryfirvöld endurskoði
ákvörðun um fargjaldahækkun SVR:
Fargjöld strætó hækka
yfir 20% aö meðaltali
„Miðað við framangreindan út-
reikning virðist meðalhækkun
fargjalda hjá þeim hópi sem
breytingamar ná til vera yfir
20%. Eg gerí ekki ráð fyrir að
það hafi verið ætlun borgaryfir-
valda að hækka fargjöld strætis-
vagna og óska því eftir því að
ákvörðunin verði tekin til end-
urskoðunar," segir í niðurstöðu
bréfs sem Ásmundur Stefáns-
son, forseti ASÍ, hefur sent
Markúsi Erai Antonssyni borg-
arstjóra.
Vegna ákvörðunar sem nýlega
var greint frá um breytt fyrir-
komulag á fargjaldagreiðslum
Strætisvagna Reykjavíkur hefur
ASÍ gert tilraun til að reikna út
hver áhrif sú breyting hefði á
fargjaldagreiðslur einstakra
hópa og að meðaltali. Breyting-
in felur í sér að staðgreitt far-
gjald fullorðinna (12 ára og
eldri) hækkar úr 70 kr. í 100 kr.,
eða um 43%. Hætt verður að
selja afsláttarkort með 8 og 20
miðum, en þess í stað seld 10
miða kort. Um leið verður verð
ódýrastu miða hækkað úr 50 kr.
í 90 kr., eða um 80%. Þá verða
tekin upp ný mánaðarkort, sem
eiga að kosta 2.900 kr. og verða
gefin út á handhafa þannig að
, fleiri en einn geta notað þau til
skiptis.
Eigi meðalverð fargjalda ekki
að hækka þarf hagræði af mán-
aðarkortunum að vera það mik-
ið að það vegi upp framan-
greinda (43%) hækkun á stað-
geiddu verði og (80%) á afslátt-
armiðum. Ljóst er að til þess
þarf mikil ferðalög út á kortið.
K’í áformað verð þeirra sam-
svarar 58 ferðum mánaðarlega
m.v. afsláttarmiða á núgildandi
verði. Breytingin er því óhag-
stæð öllum sem fara færri en 58
ferðir með strætisvagni á mán-
uði. En miðað við að mánaðar-
kortið nýtist í 70 sinnum á mán-
uði lækkar ferðakostnaður hins
vegar um 17% (eða 600 kr. á
mánuði) m.v. núgildandi verð.
Þegar hins vegar ódýrustu af-
sláttarmiðar hafa verið hækkað-
ir úr 50 kr. í 80 kr. verður þó
hagstæðara að kaupa mánaðar-
kort íyrir þann sem fer fleiri en
32 ferðir á mánuði með strætis-
vagni. (32 ferðir kosta núna
1.600 kr. en verða 2.900 kr. með
mánaðarkorti). Reynsla undan-
farinna ára er sú að um 37% far-
þega (annarra en barna og aldr-
aðra) staðgreiða en 63% greiða
með afsláttarmiðum, þar af 59%
með ódýrustu miðunum. Sam-
kvæmt þessum forsendum
reiknar ASÍ meðalfargjaldið fýr-
ir breytingu þannig:
37% farþ. x70 kr. = 25,90 efna, er hlutfallslega meiri hér á út í andrúmsloftið verði ekki meiri
4% „ x 62,50 kr .= 2,50 landi en annars staðar. Ástæða þess árið 2000 en hún var árið 1990.
59% „ x50 kr. = 29,50 er mikil notkun þessara efna í -BS
Meðalfargjald
= 57,90 kr.
ASÍ áætlar að eftir breytinguna
muni Ijórðungur þeirra sem nú
kaupa afsláttarmiða gera það
áfram en 3/4 þeirra fara á mánað-
arkort. Þá lítur dæmið þannig út,
miðað við að mánaðarkortið sé að
meðaltali notað í 70 ferðir:
37% farþ .x 100 kr. = 37,00
16% „ x 90 kr. = 14,40
47% „ x -41,40 kr.= 19,40
Meðalfargjald
= 70,60 kr.
Meðaltalsfargjaldið mun sam-
kvæmt þessu hækka úr 57,90 kr.
upp í 70,60 kr., eða um tæplega
22%. Fargjöld bama (11 ára og
yngri) og aldraðra haldast óbreytt.
Farþegafjöldi SVR var kominn
niður í 7,3 milljónir árið 1990,
sem þýðir 75 ferðir á hvem borgar-
búa að meðaltali yfir árið. Um 2,2
íbúa vom þá um hverja fólksbif-
reið.
Tíu ámm áður vom farþegar
rúmlega 11 milljónir, þ.e. 132 ferð-
ir á íbúa að meðaltali. Þá vom 2,6
íbúar um hverja fólksbifreið.
- HEI
framleiðslu áls. í tonnum talið losn-
ar iangmest af koltvíoxíði, u.þ.b. 2,9
milljónir tonna árið 1990, en aðeins
um 21 þúsund tonn af öðrum gróð-
urhúsalofttegundum.
Ef miðað er við fólksfjölda var út-
streymi koltvíoxíðs vegna athafna
innanlands sambærilegt við út-
streymi á Norðurlöndunum og í
ýmsum iðnríkjum t.d. Bretlandi og
Japan, þrátt fyrir notkun vatnsafls
og jarðvarma hérlendis. Vegur þar
þungt hinn hlutfallslega stóri fisk-
veiðifloti íslendinga og víðfeðmt
flutningakerfi landsins. Ef hús
væru hituð hér með olíu myndi út-
streymi koltvíoxíðs tvöfaldast.
Útstreymi CFC-efna, klórflúorkol-
frystikerfum. Einnig er útstreymi
flúorkolefna mikið hér á Iandi, mið-
að við önnur lönd. Efnin myndast
við framleiðslu áls, en segja má að
samkvæmt höfðatölu séum við ís-
lendingar stórframleiðendur áls
miðað við önnur lönd heimsins.
í skýrslunni eru upplýsingar um
magn þessara efna og ýmissa ann-
arra og hver áhrif þau hafa á loft-
hjúp jarðar.
Eins og áður sagði er það framtíð-
arverkefni sérfræðinganefndarinn-
ar að finna út hvernig minnka megi
útstreymi gróðurhúsalofttegunda á
næstu árum. Markmiðið er sam-
kvæmt samþykkt Sameinuðu þjóð-
anna frá 1990 að losun koltvíoxíðs
Aðalfundur Miklagarðs hf.:
HLUTAFÉ
FÆRT NIÐUR

Verulegur árangur hefur náðst við
sameiningu Verslunardeildar Sam-
bandsins og Miklagarðs þegar á
fyrsta starfsári hins sameinaða fyr-
irtækis. Sameiginlegur hallarekst-
ur fyrirtækjanna hefur lækkað
verulega eins og fram kom á aðal-
fundi Miklagarðs hf.
Á fundinum var afkoma ársins
1991 kynnt sem og áætlanir um
rekstur áranna 1992 og 1993.
Einnig var samþykkt að færa hluta-
fé félagsins niður um tæpar 483
milljónir króna til að mæta ójöfn-
uðu tekstrartapi en jafnframt sam-
þykktu hluthafar heimild til að auka
hlutafé félagsins í 420 milljónir
króna í því skyni að styrkja eiginfjár-
stöðu félagsins og tryggja framgang
fyrirliggjandi áætlana.
Þær nýjungar sem bryddað hefur
verið upp á í smásölurekstri Mikla-
garðs hf. á undanförnum mánuðum
hafa skilað góðum árangri fyrir
reksturinn og neytendur á höfuð-
borgarsvæðinu. Vonir eru bundnar
við að aukið samstarf takist með
Miklagarð hf. og kaupfélögunum. í
stjórn voru kosnir Guðjón B. Ólafs-
son formaður og aðrir í stjórn þeir
Guðjón Stefánsson, Jón Þór Jó-
hannsson, Margeir Daníelsson og
Sigurður Markússon.
—GKG.
'* HGLYSINGASIMAR: 680001 & 686300
= ■ =11
BILAPARTASALA
Varahlutir í árgerðir '74-'87
Ýmsar smáviðgerðir
Kaupi bíla til niðunifs
HEHM ■ BÍLAPARTASALA
Flugumýri 18D ■ Mosfallsbm
Sfmar 868138 8 667387
AUÐVITAÐ
Suðurlandsbraut 12
ððruvísl bílasala
BÍLAR • HJÓL •
BÁTAR•VARA-
HLUTIR.
MYND HJÁ OKKUR - BÍLL HJÁ ÞÉR
SÍMI 679225
HOGG-
jy DEYFAR
Versiið hjá fagmönnum
GS varahluti
Hanarshöfða 1 - s. 67-67-44
TVOFALDUR1. vinningur
i xminn
MIÐVIKUDAGUR 1. JÚLÍ1992
Skýrsla um gróðurhúsalofttegundir:
Utstreymi koltvíoxíðs svipað
hér og í nágrannalöndunum