Tíminn - 05.05.1993, Qupperneq 4

4 Tíminn
Miðvikudagur 5. maí 1993
Tímiim
RIALSVARI FBJALSLYNPIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Tlminn hf.
Framkvæmdastjóri: Hrólfur Ölvisson
Ritstjóri: Jón Kristjánsson ábm.
Aöstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guömundsson
Stefán Asgrlmsson
Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason
Skrtfstofur: Lynghálsi 9, 110 Reykjavlk Slml: 686300.
Auglýslngaslmi: 680001. Kvöldslmar: Áskrift og dreifing 686300,
ritstjóm, fréttastjórar 686306, Iþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setnlng og umbrot: Tæknideild Timans. Prentun: Oddi hf.
Mánaöaráskrift kr. 1200,-, verö I lausasölu kr. 110,-
Grunnverð auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
r
Ovissan
Óvissa er eitt aðaleinkennið á ástandi þýðingarmikilla
þjóðmála á þessu vori. Þessi óvissa er lamandi, dregur
úr fólki kjark og áræði og stendur eðlilegri framþróun
í efnhagslífinu fyrir þrifum.
Óvissuna má að verulegu leyti rekja til þess að stjórn-
völd hafa tregðast við að taka af skarið, og vegna þess
að ríkisstjórninni hefur ekki tekist að klára fjölmörg
þýðingarmikil stórmál hlaðast þau einfaldlega upp óaf-
greidd.
Óvissan birtist m.a. þeim þúsundum landsmanna,
sem ekki hafa trygga atvinnu um þessar mundir. Þeirra
bíður fátt á næstu mánuðum annað en að finna sem
hugmyndaríkastar leiðir til að láta þá enda heimilis-
rekstrarins ná saman sem alla jafna ná saman. Metnað-
arfullar aðgerðir gegn atvinnuleysi hafa enn ekki verið
kynntar af ríkisstjórninni, en hálfopinberir talsmenn
stjórnvalda, s.s. fulltrúi þeirra í bankaráði Seðlabanka,
hika ekki við að lýsa því yfir að engin ástæða sé til að
ætla að atvinnuleysið ætti að minnka — það ætti jafn-
vel heldur að aukast.
Óvissan birtist líka þeim þúsundum launamanna sem
þó hafa enn vinnu, en hafa engum kjarasamningum
náð. Vikum og mánuðum saman var reynt að fá rfkis-
stjórnina til að leggja sitt af mörkum til að samningar
mættu takast, en þegar til kom var yfirlýsing stjórnar-
innar það lítilfjörleg að ógerningur var fyrir launafólk
að sættast á hana.
Óvissan birtist líka í samhengi stjórnarhátta í ríkis-
stjórninni sjálfri og hvort þar muni yfirleitt ríkja nokk-
ur samfella. Ljóst er orðið að í stjórnarflokkunum er
sú skoðun útbreidd að flokksgæðingar eigi rétt á hin-
um og þessum stöðum og að kratar muni t.d. skipta út
viðskiptaráðherra og færa honum bankastjórastól í
Seðlabankanum. Fleiri ráðherrar þess flokks vilja ná
sér í feit embætti á meðan tækifæri er til. Svipaða sögu
má segja um Sjálfstæðisflokkinn, nema hvað þar á bæ
eru menn uppteknir við að reyna að létta á innan-
flokkssýkingum með því að stinga á pólitískum graft-
arkýlum og skipta út mönnum og fá nýja inn. Slíkt
mun þó vitaskuld ekki breyta neinu um höfuð mein-
semdina, sjálfa spillinguna í flokknum og forystu hans.
Óvissan birtist sjávarútvegi og atvinnurekstri í því að
engin niðurstaða fæst um hvað skuli gera varðandi
rekstrargrundvöll fyrirtækjanna. Gjaldþrotin virðast
eiga að ganga yfir og sjávarútvegurinn er rekinn með
bullandi halla. Engin áform eru uppi um að aðstoða
þau og enginn veit hvaða fyrirtæki þrauka og hver
ekki. Ríkisstjórnin sagði fyrir tveimur árum að lausnin
á vanda sjávarútvegsins lægi í mótun nýrrar og upp-
byggilegrar sjávarútvegsstefnu. Enn hefur stjórnar-
flokkunum ekki tekist að ná saman um þessa nýju
stefnu og sjávarútvegsráðherra tilkynnir að frumvarp
um sjávarútvegsstefnu verði ekki lagt fram á þessu
þingi vegna óeiningar í stjórnarliðinu. M.ö.o. óvissu
sjávarútvegsins varðandi fiskveiðistjórnun er viðhaldið
enn um sinn.
Ríkisstjórn Davíðs Oddssonar hefur ekki tekist að
skapa þann trausta ramma fyrir íslenskt þjóðlíf, sem
æskilegur er fyrir mannlíf og atvinnulíf. Gæði mann-
lífsins og þróttur atvinnulífsins hafa liðið fyrir þann
hringlandahátt og þá ómarkvissu stjórnarhætti sem
ástundaðir hafa verið. Óvissan er — til langframa —
óvinur uppbyggilegra þjóðfélagshátta.
Samkvæmt skoðanakönnun Fé-
hgsvísindastofnunar fvrir Hcims-
uráað SjáÓ'stæ&Lsflolácurinn sé á
léiö ót úr ftóöhústnu f Re>kjwík-
feötinun í tímaritinu, er spjallaö
víö hina ýmsu stjómmálamenn í
ttcykajvík ofi sýitist sítt hveijum,
hafl ^
lcosíöaölendaf
opinberum
ágrdniafii viö
stjórnina,
veriiur ekki þjá
því komist aö
óvtnsæidlr
ntikÖ fyrirtíðaspeaaa um
mundir vcgna óvenju slakrar mál-
efnastðöu og forystukreppu í
flofeknum, Ekid er nóg meö aö
glansmynd flofcfcsins af hinni
samhentu forystu og pólitíska
borgarstjóra sé hrunin, heldur er
hin styrfca flármálastjóm, sem svo
var köiluö, oröin aö skríliu efttr aft
fyrrverandi botfiarstióri reisti scr
— á margföidum sfcynsamiegum
byggingarhraöa — minnisvaröa f
Tjörainnl og ventti síöan gauk-
í hretötir Hitaveitunnar á
meó sárt enni og tómar flárhirei-
Kosið að ári
hennar komi Albert
niður á fyigi
Þaft veröur síðan ekki tÖ að bæta

staðfesta martraöir sjálfstæðis-
manna um að borgin sé að tapast,
og því erekki að furöaþó að taug-
dagskrá *ö iri liðnu og befur sveit-
aretjÓrnarmðnmim Sjálfstæðls-
flokksirts t höfuðborginni efcki ver-
ið skemmt við að horfa á fram-
að afla Sér stikra óvinsælda að
þrátt fyrir að ýmsir forustumcnn
Einn
sem spjallað er við í Heimsmynd í
tilefnt könnunarinnar, er Albert
Guðmundsson, sem blaðið kallar
„enfant
flokksins, og er su nafögift senni-
legavið hæfL
Hvert Albert?
Ummæli Alberts eru athyglisverö
fyrfr rnargra hluta sakir, ekki sfst
þó fyrir þær að þar talar maöur
sem er gagnkunnugur Innviðum
flokksins og þeWdr þar leikreglur
og staifshætti betur en flestir,
bæði í þingflokki og landsstjóm og
í borgaretjórnarflokki og í borgar-
stjóra. Albert segin „Ég vál fara
varlega í aö ntig, en tnér hQrist
á öllu að Sjálfstæðisflokfeurinn sé
búinn aö vera sem stíkur og eftir
standi titil kosningamaskfna, ein-
faver flokkskjami og tdfka ftjáls-
fari efeki nofekuð narrri um
stemmninguna og baráttugleðina í
sínum gamla fltddd, en rclt er aö
vcfcja athygli á því að Albert tchir
sig vera að „tjá sig variega4* um
ástand mála. Garri getur étód ann-
að en velt fyrir sér bventig lýsing
Alberts heföi veriö, ef hann hefíti
látiö allt flakfca um þaö hvemig
málum er komiö í Sjálfstaeðis-
flokknum. En Alhert gefur sterfe-
lega í sbyn að hann muni koma f
póiitíkina á ný í haust og þá jafttvel
sem þátttakandi f próflgöri hjá
Sjálfstæðisflokknum, Stik endur-
koma myndi þó hafa i fór með sér
flokknum. ,4>að er mikilvægt aö
flokkurinn getí endurunnið það
traust sem hann heftrr aflað sér í
áratugi, en til þess þarf nýja for-
ystu sem stjómar fyrir fólídö en
ekki gegn því og fóUrið finnur vel-
vðd frá.1* Þannig hljóðar sýn AI-
berts á möguleika Sjálfstæðls-
flokksins.
Pað er því ekki furða þó að mikill
titringur sé nó í Sjálfsteeðis-
flokknum í Reykjavík, „þar sé aDt
upp f i
Foringjavíxl
í skugga hrafns og hryllilegra
uppljóstrana um bændaþjóðfélag-
ið em vísindastofnanir vestur á
Melum og úti í bæ að kanna hug
manna til stjórnmálaflokka og for-
ingja þeirra. Þar sannast hið fom-
kveðna að margt er skrýtið í kýr-
hausnum, en samt vefst sjaldnast
fyrir félagsvísindunum að lesa úr
niðurstöðum skoðanakannan-
anna, en þar sem útskýringarnar
em yfirleitt óskiljanlegar er réttast
að heyra þær hvorki né sjá.
Stórmyndablaðið Heimsmynd lét
athuga hvaða borgarstjóm Reyk-
víkingar mundu kjósa yfir sig, ef
þeir fengju að ráða núna. Er
skemmst frá að segja að íhalds-
meirihlutinn er kolfallinn og and-
stæðingar hans mundu fá meiri-
hluta. En sömu kjósendur virðast
ekki geta hugsað sér borgarstjóra
nema úr röðum sama íhalds og
þeir ætla að fella. Nær tveir þriðju
þeirra vilja helst Markús Örn eða
Davíð í borgarstjórastólinn.
Vilji kjósenda er því sá að annar
hvor þessara manna stjómi borg-
inni í umboði þeirra flokka, sem
sömu kjósendur vilja að fari með
meirihlutavaldið í höfuðborginni.
Málin standa því þannig að Mark-
ús Öm gæti glansað inn sem borg-
arstóraefni krata, frammara,
komma og femínista, en kolfellur í
framboði fyrir íhaldið. Athugandi,
ekki satt?
Betri rauður en...
blár
Önnur könnun um fylgi flokka á
landsvísu sýnir að stjómarmeiri-
hlutinn er genginn fyrir ættemis-
stapa í hugum kjósenda. Á því þarf
enginn að vera hissa, en hitt er
undarlegra að fylgismenn Sjálf-
stæðisflokksins bera meira traust
til Jóns Baldvins sem flokksfor-
Jón Baldvin
ingja en til Davíðs Oddssonar.
Þetta er ekki hægt að túlka nema
á einn veg, sem er augljóslega sá
að Jón Baldvin er betri íhaldsmað-
ur en Davíð og að sjálfstæðismenn
treysta honum betur til að fram-
fylgja frjálshyggjuhugsjóninni en
þeim foringja, sem landsfundur-
inn kaus yfir þá hér um árið.
Meginþorri krata er ágætlega
ánægður með sinn foringja, en
miklu færri em lukkulegir með
störf Davíðs. Jón Baldvin ber því
ægishjálm yfir hugi og hjörtu jafnt
krata sem íhalds.
Vitt og breitt
Samkvæmt þessu gæti Jón Bald-
vin átt brýnt erindi í Sjálfstæðis-
flokkinn, og ef vinsældir hans og
tiltrú innan flokksins haldast fram
á haustið, á hann vísan stuðning
62 af hundraði atkvæða í for-
mannskjöri á landsfundi sem hefst
21. okt. En hann á líka miklu fylgi
að fagna innan Alþýðuflokksins
samkvæmt sömu könnun, og væri
á grænni grein ef svo vildi ekki til
að fylgi stjómarinnar er hrapað
niður í það velsæmi sem henni
ber.
Og enginn þarf að undrast að
Framsóknarflokkurinn mælist
með meira fylgi en nokkm sinni
fyrr og hefur skotið íhaldinu aftur
fýrir sig.
Tilraunir í kreppu
Að öllu gamni slepptu sýna svona
misvísandi niðurstöður skoðana-
kannana að stjómmálaflokkar em
í kreppu og kjósendur em svo
mglaðir að þeir vita tæpast hvað
þeir vilja og hverju á að sleppa.
Fólk vill gjaman fella meirihluta
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík,
en aðeins rúmur þriðjungur virð-
ist kæra sig um annan borgar-
stjóra en þá sem þeir þekkja, Mark-
ús Örn eða Davíð. Það ætti að vera
ærið umhugsunarefni fyrir þá
flokka, sem em í minnihluta í
borgarstjórninni og langar að lík-
indum til að mynda sameiginlegan
meirihluta.
Það, að meirihluti sjálfstæðis-
manna skuli vera ánægðari með
störf Jóns Baldvins en Davíðs
Oddssonar, lítur út eins og lélegur
brandari, en lýsir betur en flest
annað því kreppuástandi sem
Sjálfstæðisflokkurinn á við að
stríða. Það er einnig þungur áfell-
isdómur um verklag ríkisstjórnar-
innar, sem er nær sanni að kalla
stjómleysi en stjórn.
En sé það vilji fólksins að Jón
Baldvin taki íhaldið undir sinn
verndarvæng og að Markús Öm
leiði vinstri flokkana til sigurs f
borgarstjórnarkosningum, er rétt-
ast að láta á þetta reyna. Það verða
ekki vitlausari tilraunir í stjóm-
málaþróuninni en margar aðrar
sem gerðar em, jafnvel í alvöm.
-OÓ