Tíminn - 10.03.1994, Qupperneq 2

2
Fimmtudagur 10. mars 1994
Tíminn
spyr...
Bregbast íslensk stjórnvöld
nægilega hart viö í Sella-
field-málinu?
Óskar Vigfusson, formaöur
Sjómannasambandsins:
„Maður hefur á tilfinning-
unni að það sé ekki bmgðist
nógu harkalega við. Því ég tel
að þetta mál í sambandi við
Sellafield og þá baráttu sem
háð hefur verið á undanförn-
um árum til að koma í veg fyr-
ir aðgerðir Breta þama, með
tilliti til hagsmuna fiskveiði-
þjóða hér í Noröur-Atlants-
hafi aö ríkisstjómin mætti
gera betur."
Auður Sveinsdóttir, formað-
ur Landvemdar:
„Nei, ekki nærri nógu hart aö
mínu mati. Ég tel umhverfis-
ráðherra að vísu hafa sýnt
ákveðin viðbrögð. En sjávar-
útvegsráðherra og utanríkis-
ráðherra ættu að bregðast
harðar við. Meðal annars
finnst mér að það ætti að hug-
leiða að kalla sendiherrann
heim til að sýna alvöruna í
þessu máli. Einnig ætti að
reyna að nota betur mátt
þeirra alþjóðasamtaka sem
við emm alltaf að gera samn-
inga viö."
Jónas Bjamason, verkfræb-
ingur hjá Rannsóknarstofn-
un sjávarútvegsins:
„Ég hef gmn um að svo sé
ekki. Það á þó eftir að koma
betur í ljós þegar upp verður
staðið."
Hagfrœbingur Stéttarsambands bœnda segir oð draga veröi úr framleiöslu á kjöti og taka upp
sveigjanlegri verölagningu ef bœndur eigi aö geta haft sómasamlega afkomu af vinnu sinni:
Tap bænda í kjötframleiðslu
yfir einn milljarður í ár
Gunnlaugur Júlíusson, hag-
fræðingur Stéttarsambands
bænda, segir aö ef ekki dragi
úr framboði á kjöti og verð
haldi áfram að lækka séu
horfur á ab tap bænda á
þessu ári nemi yfir einum
milljarði króna. Gunnlaugur
segir aö naubsynlegt sé ab
búvörulögum verði breytt í
þá vem að leyfbur verbi
meiri sveigjanleiki í verb-
lagningu kjötvara en nú er.
Hann segist einnig vera
þeirrar skoöunar ab þab
verbi ab taka nautakjöt og
geyma þab í frysti tíma-
bundib meban markaburinn
sé ab ná jafnvægi.
Offramboð hefur verið á kjöti
í um tvö ár. Þetta leiddi til
verðlækkunar á nautakjöti og
kjúkiingum á árinu 1992.
Verðlækkunin var enn meiri á
síðasta ári og kom fram í öll-
um kjöttegundum. Gunnlaug-
ur Júlíusson hefur reiknaö út
að bændur hafi það ár tapað
700 milljónum miðað við
grundvallarverð, en það er
verð sem er útreiknaður með-
alkostnaður við framleiðsluna.
Hann sagði að verð á kjöti
hefði lækkað enn á fyrstu
mánuðum þessa árs og ekki
væm horfur á að það hækkaði
aftur alveg á næstunni. Hann
sagði að búast mætti viö að
munur á gmndvallarverði og
raunvemlegu verði gæti orðiö
upp undir hálfur annar millj-
arður á þessu ári.
Gunnlaugur sagði kannski
ekki rétt að skilgreina alla
þessa upphæð sem beint tap
bænda. Hagræðing hefði átt
sér stað í greininni, t.d. hjá
Átta glæsilegar stúlkur víbs
vegar ab af Suburlandi taka
þátt í fegurbarsamkeppni Sub-
urlands sem haldin verbur ab
Hótel Örk í Hveragerbi annab
kvöld, föstudagskvöld. Mikill
undirbúningur hefur átt sér
stab ab undanfömu, en
keppnin í ár verbur mjög veg-
leg.
Stúlkumar sem þátt taka í
svínabændum. Þessi hagræð-
ing væri hins vegar ekki nema
brot af lækkuninni. Gunn-
laugur sagði að það væri ekki
nóg með að bændur væm að
gefa eftir af kaupinu sínu. í
sumum tilvikum væm þeir
beinlínis að tapa á framleiðsl-
unni. Hann sagði að miðaö
viö það verð sem er á svína- og
nautakjöti nú væm bændur í
þessum greinum beinlínis aö
tapa á framleiðslunni.
Sem dæmi um þá gífurlega
miklu verðlækkun sem orðið
hefur á skömmum tíma má
nefna að gmndvallarverð á
fyrsta flokks ungnautakjöti er
320 krónur á kíló og þetta verð
var greitt á árinu 1992. Bænd-
ur fá hins vegar ekki nema
200-240 krónur fyrir kílóið nú.
Fyrsta flokks svínakjöt hefur á
fáum'mánuðum fallið úr 350
Svíar hafa verib íslending-
um erfiöir á Norburlanda-
ráösþingi í baráttunni gegn
því ab Bretar hefji starfsemi
THORP- kjamorkuendur-
vinnslustöbvarinnar, en
vemleg hætta er á aö frá
henni berist geislavirkur úr-
gangur á hafsvæbin kring-
um Island á komandi ámm.
keppninni em Ema Óðinsdóttir
úr Hmnamannahreppi, Alda
Jóna Nóadóttir frá Hellu, Svava
Kristín Sigurðardóttir frá Sel-
fossi, Ingunn Björk Vilhjálms-
dóttir úr Laugardal, Iðunn
Brynja Sveinsdóttir úr Hvera-
geröi og Eva Kristín Sveinsdótt-
ir, Anna Lilja Tómasdóttir og
Helga Kristín Almarsdóttir úr
Vestmannaeyjum.
krónum kílóið í 205 krónur.
Gunnlaugur sagði að bændur
yrðu að draga úr kjötfram-
leiðslu ef þeir ætluðu sér að
hafa sómasamleg laun fyrir
vinnu sína. Hann sagðist vera
þeirrar skoðunar að bændur
ættu að draga úr þrýstingi á
nautakjötsmarkaöinum með
því að slátra gripum og setja
kjötið í frysti. Andstaða hefur
verið við það meðal bænda
vegna þess að nautakjötið fell-
ur í verði um 15-20% ef það er
fryst. Gunnlaugur sagði að
það væri skynsamlegra að taka
10% af nautakjötinu og setja
það til hliðar jafnvel þó að það
þýddi 15%-20% verðskerð-
ingu frekar en að þola yfir 20%
verðlækkun á öllu nautakjöti í
langan tíma.
Offramboð hefur verið á
kindakjöti í mjög langan tíma.
Þrátt fyrir þab mun baráttan
gegn mengun hafsins verba
ofarlega á baugi í umhverfis-
samstarfi Norburlandanna á
næstu mánubum, þar sem ís-
lendingar munu vera í for-
sæti nefnda og ráöa Norbur-
landaráös næsta árib.
íslendingar lögðu áherslu á
að forsætisráðherra Norður-
Auk þess að valin verði fegurö-
ardrottning Suðurlands verður
vinsælasta stúlkan og ljós-
myndafyrirsæta Suðurlands val-
in. Fegurðardrottning Suöur-
lands verður svo fulltrúi Suður-
lands á keppninni um Ungfrú
ísland sem haldin verður á Hót-
el íslandi í Reykjavík á vordög-
um
- SBS, Selfossi
Verðlagning á kindakjöti er
hins vegar bundin við gmnd-
vallarverð og því hefur ekki
komið til sömu verðlækkana á
því og öðm kjöti. Gunnlaugur
segir þetta ekki ganga upp
lengur og svo geti farið að slát-
urleyfishafar muni ekki taka
við kjöti í haust nema með því
að samningar verði gerðir við
bændur um aö afurðarstöðvar
greiði ekki bændum fyrir kjöt-
ið fyrr en kjötið ér selt og þá á
þvi verði sem það selst á.
Gunnlaugur sagði að sauðfjár-
bændur staéðu frammi fyrir
tveimur kostum, annað hvort
ab halda óbreyttu kerfi og
sætta sig við að úr sölu á
kindakjöti drægi. Hins vegar
gætu þeir farið þá leið að fá
heimild fyrir sveigjanlegri
verðlagningu og sætta sig við
lægra verö en aukna sölu. -EÓ
landanna lýstu því yfir að þeir
legðust gegn starfrækslu kjam-
orkuendurvinnslustöðvanna í
Sellafield og Dounrey. Þeirri
kröfu var hafnað ekki hvað síst
vegna andstöðu Svía, en Davíð
Oddsson forsætisráðherra,
kom afstöðu íslendinga á
framfæri í almennri umræðu á
þingi Noröurlandaráðs.
Andstaða Svía mun einkum
byggjast á þeirri staðreynd ab
Svíar hafa undanfarin ár sent
kjamorkuúrgang frá kjam-
orkuvemm sínum til endur-
vinnslu í Sellafield í Englandi
og úrgangurinn verður unnin
í THORP- stöðinni eftir að hún
hefur starfsemi.
Bretar hyggjast hefja starf-
semi THORP-stöðvarinnar 18.
mars næstkomandi. Því hafa
íslendingar og írar lagt áherslu
á að aukafundur verði haldinn
um málið á svokallaðri Parísar-
ráðstefnu um mengun sjávar
frá starfsemi í landi. Vonast
ríkin eftir að niðurstaða þess
fundar geti komið í veg fyrir
gangsetningu endurvinnslu-
stöðvarinnar. Til þess að boða
megi til aukafundar þurfa þrjú
aðildarríki að fara fram á fund.
Umhverfisráðherrar annarra
ríkja Norðurlandanna hafa
ekki verið reibubúnir til að
styðja íslendinga skilyrðislaust
í kröfunni um aukafund ekki
hvaö síst vegna andstöðu Svía
heldur bíða reglulegs fundar í
júní.
Össur Skarphéðinsson um-
hverfisráðherra hyggst áfram
berjast fyrir aukafundi þrátt
fyrir aö hin ríkin Norðurland-
anna muni ekki fylkja sér að
baki íslendinga. í ræðu sinni
lagöi Össur mikla áherslu á að
Norðurlöndih ynnu af krafti í
baráttu gegn mengun sjávar á
komandi missemm en Össur
mun verba í forsvari umhverf-
isráðherra Norðurlandanna
næsta árið. -EÓ
Ungfrú Suöurland:
Glæsilegur hópur átta stúlkna
Svíar íslendingum erfiöir í baráttunni gegn geislamengun sjávar:
Sænska ríkisstjómin lin
í andstööunni viö TH0RP