Tíminn - 10.03.1994, Page 5

fHwlini
5
Fimmtudagur 10. mars 1994
Cunnar Hilmarsson:
Sértækar abgerbir - of seint, of seint
egar þjóðskáldið Einar Bene-
diktsson var allur voru jarð-
neskar leifar hans fluttar til
Reykjavíkur, í dómkirkju okkar
þar, og hann síðan jarðsettur í
þjóðargrafreit íslendinga á Þing-
völlum. Allt var þetta gert meö
mikilli viðhöfn og virðingu.
Skáldið hafði þó nánast veriö í út-
legö í mörg ár, búiö við örbirgð og
einstæðingsskap í Herdísarvík og
fáir málsmetandi menn virt hann
þar viðlits eöa skenkt honum
hugsun.
Vandi Vestfjarba
Þetta óskemmtilega brot úr ís-
landssögunni dettur manni í hug
þegar hlustað er á þingmenn nú-
verandi ríkisstjómar ræða vanda
Vestfjarða. Nú virðast þeir tilbún-
ir, eftir að hafa látið skip og kvóta
sigla burt frá svæðinu, að koma
með hundruö milljóna til aö friða
samviskuna, svona til þess aö gera
útförina örlítiö virðulegri.
Hefðu slíkir fjármunir komiö til
þegar um var beðið, hefði mátt
bjarga því að skip og kvóti hyrfu
af svæðinu. En það kom ekki til
greina. Engar sértækar aðgeröir,
sögöu Jón og Davíð, og með að-
ferðinni sem beitt var, aðgeröa-
leysinu, var meirihluti Vestfjarða
lagöur í rúst, látið blæða út. Hvers-
vegna nú sértœkar aðgerðir þegar
það er ofseint? Er kannski ekki eftir
„Nú láta fallkandídatar
Vestfjarða líka í veðri
vaka að von sé á sér-
stakri kvótaveitingu til
þeirra, og minnir þetta
óneitanlega á álverk-
smiðjuna frœgu á Keilis-
nesi sem aldrei kom. Má
vera að einhver hundruð
tonna fáist flutt fyrir at-
beina ríkisvalds, en það
verður aldrei nema brot
afþeim kvóta sem Við-
eyjarbrœðrum hefur tek-
ist að flytja frá svoeð-
inu."
VETTVANGUR
meiru að slcegjast?
Nú láta fallkandídatar Vestfjaröa
líka í veðri vaka aö von sé á sér-
stakri kvótaveitingu til þeirra, og
minnir þetta óneitanlega á álverk-
smiðjuna frægu á Keilisnesi sem
aldrei kom. Má vera að einhver
hundmð tonna fáist flutt fyrir at-
beina ríkisvalds, en þaö verður
aldrei nema brot af þeim kvóta
sem Viðeyjarbræðrum hefur tekist
að flytja frá svæðinu.
Stofnanir í
frjálshyggjuhlekkjum
Vestfirðingar spyrja kannski:
Hvemig má það vera að stofnanir
eins og Landsbankinn, þar sem
m.a. Sverrir Hermannsson ræður
ríkjum, og Byggðastofnun, þar
sem Matthías Bjamason er í for-
svari, létu þetta ske? Þetta em
tvær valdamestu stofnanir hvað
varðar Vestfirði. Þetta er umhugs-
unarefni, því báðir vilja lands-
hlutanum vel.
í þessu sambandi er nauðsynlegt
að átta sig á því að þessar stofnan-
ir em í hlekkjum. Byggðastofnun
hefur verið í fjársvelti og nánast
undir beinni stjóm forsætisráð-
herra. Landsbankinn þurfti og
þarf sennilega enn að reiða sig á
framlag ríkisins, eiganda bank-
ans, til að ná því að sigla sléttan
sjó. Að hlýöa ekki eiganda sínum
við slíkar aðstæður er ekki vitur-
legt. Nauðugar viljugar hafa báð-
ar stofnanimar því setið hjá í
þessari sláturtíb nýfrjálshyggj-
unnar.
Hagrætt vib
hamarshögg
Þeir, sem þama ráða ferðinni,
segja einfaldlega: „Við verðum að
hagræða í sjávarútvegi. Fljótvirk-
asta leiöin til að ná slíkri hagræö-
ingu fram er að fækka skipum og
vinnslustöðvum, og fljótvirkasta
leiöin til að fækka þeim er að láta
þær fara á hausinn. Þessvegna
gemm við ekki neitt þangað til
þeirri hagræðingu er náb. Enginn
getur kennt okkur um þetta, hér
ráða lögmál markaöarins ferð-
inni."
Það vita þessir ráðamenn líka, að
þeir sem í raun stjóma þessum
flokkum, fjármagnseigendur í
landinu — en kjarna þeina köll-
um við stundum kolkrabbann —
munu í framhaldi af þessu yfir-
taka atvinnugreinina að vemlegu
leyti. Það er hiö endanlega tak-
mark.
Ráðamenn Sjálfstæðisflokksins
og vinnuhjú þeirra hafa undan-
farin misseri stefnt aö ákveöinni
hagræðingu í atvinnulífi lands-
ins, sem í sjálfu sér væri gott. En
það, sem er ömuriegt við það, er
að þeir hafa líka ákveðið að upp-
boðshaldarar skuli framkvæma
hana. Síðan skuli þeir, sem hafa
rakað til sín fjármagni undanfar-
in ár, hrifsa til sín reytumar fyrir
lítiö.
íbúum vísab á
vergang
Minna hugsa þessir herrar um þá,
sem eiga allt sitt á þessum stöð-
um, allt sitt líf, starf og eignir.
Þegar verkstjóri ríkisstjómarinnar
í þessari hagræðingu, uppboðs-
haidarinn, slær skip og kvóta
þessara staba hæstbjóbanda og
það siglir á brott, þá em um leiö
allar eigur þeirra sem þar búa
gerðar verðlausar, og líf þeirra ær-
ið tilgangslítið.
Það er mikiö högg, eftir aö hafa
af dugnabi og elju komiö sér og
sínum fyrir, lagt sitt og vel þaö
bæði til þjóðar og héraðs, að vera
fleygt nánast á vergang, og að þeir
fulltrúar, sem Vestfirðingar hafa
kosið til áhrifa úr þessum flokk-
um, skuli vera slíkar liöleskjur að
gera ekkert. Þaðan heyrast að vísu
mörg orð, en minna er um að-
gerbir. Er ekki kominn tími til að
kjósendur fari að gefa þessum
mönnum frí, eöa ætla menn að
rétta fram hinn vangann?
Kristinn Snœland:
Sárt bítur soltin lús
Helsta réttlæting stjóm-
lausu sendibílstjóranna,
þessara sem skipulega
stunda fólksflutninga, fyrir þessu
ólöglega athæfi sínu er þessi: Þið
leigubílstjórar emð á kafi í vöm-
flutningum.
Þessi fullyrðing sendibílstjór-
anna er röng, þó svo hinsvegar sé
rétt að leigubílar lenda öðm
hverju í að flytja pakka eða vöm.
Á móti því kemur að með svipuð-
um hætti lendir sendibíll öðm
hverju í ab flýtja fólk.
Slík skömn vinnunnar hefur
ajltaf. viðgengist og það hafa
sendibílstjórar og leigubílstjórar '
unað við í mesta bróðemi.
Svo dæmi sé nefnt: Sendibíll er
sendur aö húsi. Út kemur maður
sem segir: Akm mér niður að
höfn. Maöurinn er farangurslaus
og með engar vömr eöa flutning,
sér bfistjórinn. Hann ekur aö
sjálfsögðu með manninn niöur
aö.höfn, þar sem hugsanlegt er að
vömr eða flutningur bíði. Þegar
þangað kemur vill farþeginn bara
greiöa bílinn. Auðvitað lætur
sendibílstjórinn manninn greiða
fyrir ferðina. Með svipuðum
hætti ekur sendibílstjórinn starfs-
manni fyrirtækis, sem hann er í
fastri vinnu fyrir, heim eða annað
sem maðurinn þarf ab fara og er
þá að sjálfsögbu ekki spurt um
vömr eða vaming. Svipuö dæmi
koma upp hjá leigubílstjóranum.
Hann er pantaöur að húsi. Þegar
þangað kemur, kemur einhver út
og biður um að farið sé meb
pakka á einhvem stað. Auðvitað
ekur leigubílstjórinn pakkanum.
Viö þetta hafa leigubílstjórar og
sendibílstjórar búið í áraraðir og
oftast komist frá þessu í mesta
bróöemi.
Nú hefur þaö hinsvegar gerst ab
hluti sendibílstjóra (lítill hluti)
stendur í skipulegum fólksflutn-
„Frammámenn bílstjór-
anna geta ekkertgert til
þess að leysa þessa
„deilu", enda er þetta
ekki deila milli félaga.
Þetta snýst einfaldlega
um það að stjómlaus
hluti sendibílstjóra, sem
engum reglum vill hlíta,
sem ekki vill lúta neinni
stjóm, ekur um á sendi-
bílum sem em útbúnir til
fólksflutninga og leggur
áherslu á slíka vinnu."
ingum. Það hefur ekki gerst áður.
Þaö veldur illindum og skapar
jafnvel hættu í umferðinni.
Það er líka í óþökk allra sóma-
kærra sendibílstjóra — það ættu
þeir, sem starfa á fjölmiölum og
skemmta skrattanum, ab athuga.
Lögreglan mætti gjaman gera sér
grein fyrir þessari staðreynd líka.
Vlöbrögb
Stjómendur samgöngumála og
löggæsla hafa bragöist viö gegn
þessum ólöglegu farþegaflutning-
um.
Stjómvöld með lagasetningu,
sem skerpti skil verksviða sendi-
og leigubíla, og löggæsla með
veikburða aögeröum til ab stöðva
hina ólöglegu farþegaflutninga.
Þessi ólöglega starfsemi sendibfi-
anna hefur nú staðið yfir í áratug
og þrátt fyrir skýr fyrirmæli og
túlkun samgönguráðuneytis era
viðbrögö lögreglu lin, léleg og
fálmkennd. Þab liggur fyrir og
hefur allan þennan tíma legið fyr-
ir að sendibílar almennt standa
ekki í skipulegiím fólksflutning-
um. Sömuleibis hefur það veriö
svo aö bæði félag sendibílstjóra,
Trausti, og félag leigubílstjóra,
Frami, hafa verið sammála um að
fordæma þessa ólöglegu farþega-
flutninga í sendibílum. Þessvegna
er það himinhrópandi vanþekk-
ing þegar það kemur fram frá lög-
reglunni að frammámenn bíl-
stjóranna verði að leysa þetta mál.
Frammámenn bílstjóranna geta
ekkert gert til þess að leysa þessa
„deilu", enda er þetta ekki deila
milli félaga. Þetta snýst einfald-
lega um það að stjómlaus hluti
sendibílstjóra, sem engum regl-
um vfil hlíta, sem ekki vill lúta
neinni stjóm, ekur um á sendibíl-
um sem era útbúnir til fólksflum-
inga og leggur áherslu á slíka
vinnu.
Þessi hluti sendibflstjóra, 50 til
100 manns, gera þetta í óþökk fé-
laga sinna og stéttarfélags.
Til þess að leigubílstjórar jöfn-
uðu dæmið þyrftu um 50 til 100
leigubílar ab vera útbúnir til vöra-
flutninga, t.d. meb því ab draga á
eftir sér rúmgóða flutningakerra.
Allir sjá hve slíkt væri fáránlegt.
Það er líka fáránlegt ab sendibíll,
sem nýlokið hefur ferð með vörar
eða sorp, fari í næstu ferð fullskip-
aður fólki..
Sá fáránleiki liggur aftur ekki
eins í augum uppi. Það er ekki fyrr
en farþeginn finnur úldið slor,
olíu, matarleifar eða önnur
óhreinindi í fötum sínum úr
sendibílnum, aö þetta ragl aö
vera að flytja fólk eða sorp í sama
bílnum liggur í augum uppi.
Lögreglan
Þetta ragl, þennan vinnuþjófn-
að, þessa ólöglegu starfsemi, getur
enginn stöbvaö nema lögreglan.
Ef lögreglan framfýlgir ekki lög-
um, geta borgararnir bragðist við
meö tvennum hætti. Annars veg-
ar með því að láta ofbeldismenn
komast upp með að vaða uppi og
traðka á lögum og rétti og svo
hinsvegar með því að koma sjálfir
lögum yfir ofbeldismennina. Þab
gæti víst heitiö „nauðvöm".
Mér hefur hingab til skilist að
lögreglan telji hib versta mál ef
borgaramir grípa inn í störf
hennar. Vonandi kemur ekki til
þess — ef lögreglan veldur hlut-
verki sínu, er óþarfi aö óttast slíkt.
Nokkur atriöi ítrekuö
1. Vinna sendibíla og leigubíla
skarast ávallt nokkuð. Þab hefur
ekki valdiö deilum og er í mesta
bróðemi.
2. Nokkur hópur sendibíla út-
búnir til fólksflutninga stendur
skipulega í ólöglegum farþega-
flutningum.
VETTVANGUR
SÍÐARI HLUTI
3. Lög um leigubifreiðar hafa ver-
iö skerpt til að koma í veg fyrir
þetta.
4. Þrátt fyrir það aðhafðist lög-
regla nánast ekkert til aö stöðva
þessa ólöglegu farþegaflutninga.
5. Eftir bréf frá samgöngurábu-
neytinu, sem tekur af öll tvímæli
um að farþegaflutningar í sendi-
bílum séu ólöglegir og lögreglu
beri að stöðva þessa ólöglegu
starfsemi, þá stöðvar lögreglan
nokkra sendibíla í farþegaflutn-
ingum.
6. Nú viröist lögreglan hætt ab-
gerbum, enda sagöur kominn stór
bunki af skýrslum um þetta efni á
borðin (Hvaö ætli lögreglan þurfi
stóran bunka af skýrslum um ölv-
unarakstur eða t.d. of hraban
akstur til þess að hætta afskiptum
af þeim brotum?).
7. Leigubílstjórar, ættingjar
þeirra, vinir og kunningjar horfa
nú furðu lostnir á vanmátt lög-
reglu gegn 10 ára lögbrotum til-
tölulega lítils hóps stjórnlausra
sendibílstjóra.
Brennandi spurning
Er það svo, að ef aðeins nógu
margir, nógu oft og nógu ákveðið
og yfirvegaö brjóta einhver lög,
lyppast þá lögreglan niður og
snýr sér til veggjar?
Ef svo er, þá er stutt í almennt of-
beldi og yfirgang í þjóðfélaginu.
Þessi umræddi hópur sendibíl-
stjóra sýnir í raun ekki síst lög-
reglunni lítilsvirbingu. Eða er það
ekki lítilsviröing þegar sendibfll er
stöðvaður við ólöglega farþega-
flutninga inni á Miklubraut, ab
kortéri síðar tekur hann farþega í
Lækjargötu framan vib bfl lög-
reglunnar?
Sá, sem gerir slíkt, ber enga virð-
ingu fyrir lögreglrmni eða lögum
og rétti. Hann sýnir lögreglunni
lítilsvirðingu, svo mikla ab jafn-
vel leigubílstjóra svíður undan,
fyrir hönd lögreglunnar.
Þessu verður að linna. Lögreglu-
menn, stöðvið ósómann.
Höfundur er leigubílstjórí.