Tíminn - 13.04.1994, Side 7

Miðvikudagur 13. apríl 1994
WmUtWw
Ákafi Þjóöverja í aö þenja Evrópusambandiö í austur hefur skotiö Frökkum skelk í bringu:
Frakkar vilja ráða ferðinni á frekari fjölg-
un aðildarríkja Evrópusambandsins
Þegar Klaus Kinkel, utan-
ríkisráðherra Þýskalands,
kom til Parísar í lok mars
var hann allur af vilja gerður
til aö þóknast Frökkum. Þessi
dagsferð að Signubökkum átti
fyrst og fremst aö vera gestin-
um og gestgjafanum, Alain
Juppé utanríkisráðherra Frakk-
lands, til ánægju og yndis-
auka.
Frakkar tóku þátt í leiknum
og þeim starfsbræðrunum,
Kinkel og Juppé, lukkaðist hið
besta aö sýna umheiminum
hve hnökralaust samstarf
vinaþjóðanna Frakka og Þjóð-
verja gengi fyrir sig.
Juppé lofaði ágæti fransk-
þýsku tengslanna og Kinkel
lýsti því yfir að Frakkar og
Þjóðverjar, sem fara með for-
sæti í ráðherraráðinu hver á
eftir öðmm, væm einhuga um
framtíðarstefnu Evrópusam-
bandsins.
Hafði samt ekki eitthvað
slest upp á vinskapinn?
Hvemig var með upprifjun á
lokum seinni heimsstyrjaldar-
innar, þegar Bandamönnum
þótti rétt að halda Helmut
Kohl frá minningarathöfn um
inmás Breta og Bandaríkja-
manna í < Normandí fýrir
fimmtíu ámm? Eða yfirlýsing-
um franska sendiherrans í
Þýskálandi um að Þjóðverjar .
væm komnir í stórveldisleik
innan Evrópusambandsins?
Nei, fjarri því. Ef marka
mátti orð gestsins var ætlunin
að raungera ákvæði
Maastrichtsamkomulagsins og
téngja ríki Miö- og Austur-Evr-
ópu við Evrópusambandið
eins^fljótt og auðið væri með
„sameiginlegri stefnu í mál-
efnum Ausmr-Evrópu".
í raunvemleikanum lítur
dæmið þó eitthvað öömvísi
út. Frakkamir fylgja þessari
stefnu varla sjálfviljugir.
Hingað til hemr nánari sam-
vinna Evrópusambandsríkj-
anna haft algjöran forgang í
augum Frakka - leiðin að ríkis-
stjóm Evrópu, sem hefði um-
fangsmikil völd í efnahags-
málum, fjármálum og utanrík-
ismálum. Áhugi Þjóðverja á að
sinna Pólverjum, Tékkum og
Ungverjum hemr vakið gmn-
semdir franskra ráðamanna.
Það er ljóst að sú breyting,
sem verður við stækkun Evr-
ópusambandsins með aðild
Ausmrríkis, Finnlands, Sví-
þjóðar og Noregs, er Frökkum
í óhag. ÞýSkaland færist um
leið nær miðju sambandsins
eftir að hafa verið útvöröur
þess í austri.
Franski stjómmálafræðing-
urinn Alfred Grosser er ómyrk-
ur í máli þegar hann segir: „Ef
von er á kreppu í samskiptum
Þjóðverja og Frakka á næst-
unni, þá snýst hún um þetta."
Margir Frakkar halda því
fram að Þjóðverjar sækist eftir
bandamönnum í austri og vilji
með tíð og tíma losa um
tengslin í vestri. Þegar þýska
utanríkisráðuneytiö hafnaði
nýverið tillögum Frakka um
tímasetningu á mndi sendi-
herra beggja ríkjanna í lönd-
um Miö- og Austur-Evrópu, á-
samt þeim Kinkel og Juppé,
túlkuðu embættismenn
franska utanríkisráðvmeytisins
það sem tilraun Þjóðverja „til
að gera allt upp á eigin spýtur
í austurhluta Evrópu". Stað-
reyndin var hins vegar sú að
Kinkel var bara svona stressað-
ur af fyrirsjáanlegum tíma-
skorti, en allt í allt verða 19
meiriháttar kosningar í Þýska-
landi á árinu.
Staðreyndin er sú að þýska
stjómin vill eiga mjög náið
samstarf við Frakka. Þegar
þýski utanríkisráðherrann hóf
nýja tilraun, síðastliðið haust,
til að koma á friði á
Balkanskaga, dró hann Frakka
inn í það með sér. Tilraunin
fékk nafnið „Kinkel-Juppé-að-
gerðin". Utanríkisráðherramir
standa líka saman í að reyna
að koma Pólverjum fyrir í
Vestur-Evrópusambandinu
(hemaðarbandalag níu ESB-
ríkja).
En Þjóöverjum nægir ekki að
tengja Mið- og Austur-Evrópu-
ríkin hernaðarlega við Evrópu-
sambandið. Þeir vilja fá Frakka
í lið með sér til að koma á
nánu viðskipta- og efnahags-
samstarfi við gömlu kommún-
istaríkin. Þýska utanríkisráðu-
neytíð metur hlutina nefni-
lega þannig að þegar illa ári í
Varsjá eða Prag, bitni það fyrst
á Þjóöverjum.
y5ent//ð nú inn franska sendiherrann.
Kinkel hefur minnt Frakka á,
að bæði Pólverjum og Ung-
verjum, og reyndar fleiri þjóð-
um, hafi verið lofað aðild að
sambandinu. Þess vegna verði
vesturálfan að opna markaði
sína hið snarasta. „Þetta er
sögulegt verkefni."
Frakkar hafa líka látið sann-
færast um að ekki verði hjá því
komist að stækka Evrópusam-
bandið. Spumingin er bara:
hvemig?
Frönsku embættismennirnir
em duglegir við að koma upp
hindrunum til að hægja á þró-
uninni. Nú síðast kröfðust þeir
þess að saminn yrði listi yfir
þau atriði, sem umsækjend-
umir yrðu að uppfylla áöur en
af nánara samstarfi gætí orðið.
Frakkamir vilja aþ þetta gildi
jafnt í efnahags- og fjármál-
um, sem og mannréttindamál-
um og lýðræöislegum starfs-
og stjómarháttum.
Þýska stjómin hafnaði þess-
um kröfum Frakka. Það breytir
því ekki að hún hefur fullan
skilning á tilraunum frönsku
stjórnarinnar til að tefja fyrir
framgangi málsins. Því fyrr
sem ódýr framleiösla gömlu
kommúnistaríkjanna flæðir
yfir markaði Vestur-Evrópu,
þeim mun erfiðari veröur
Utanríkisrábherrar Frakklands og Þýskalands, Alain juppé og Klaus Kinkel.
Þegar EBS-ríkin ræddu það í
fyrrasumar að opna markað-
inn fyrir svínakjöti úr austri,
lagðist þýska stjómin eindreg-
ið gegn slíku. Markaðurinn
væri mettaður, kjötverðið
kæmi til með að lækka og tekj-
ur bænda myndu minnka.
Ef Evrópusambandið yrði
stækkað í austur væri útí um
sameiginlega landbúnaðar-
stefnu ESB-ríkjanna, en hún
gleypir nú um helming þeirra
fjármuna sem sambandið hef-
ur úr að moöa. Frakkar, sem
hagnast mest ríkjanna 12 á
landbúnaðarstefnunni, yrðu
harðast fyrir barðinu á slíkri
breytingu.
Alcdn Juppé varar þau ríki
við að rasa um ráð fram, sem
vilja fyrir alla muni þrengja sér
inn fyrir landamæri Evrópu-
sambandsins. Hann segir að
sambandið verði að „halda á-
fram að vera nátengt bandalag
og að stjómlaus fjölgun aðild-
arríkja megi ekki leiða til þess
að stofnanir sambandsins tapi
áhrifum sínum".
Hvað þetta atriði varðar, em
staöa gömlu Evrópubanda-
lagsríkjanna. Umsækjendumir
framleiða nákvæmlega það
sem Evrópusambandsríkin
framleiða of mikið af: stál,
vefnaöarvöru, skó og land-
búnaðarafurðir.
Þjóðverjar og Frakkar algjör-
lega sammála. Sambandið,
sem upphaflega taldi aöeins
sex ríki, gæti með engu móti
þolað stækkun í tuttugu aðild-
arríki án breytinga. Nauðsyn-
legt sé að aölaga ákvöröunar-
tökuferlið þeim umskiptum,
sem þegar hafa orðið, áður en
eitt einasta Austur-Evrópuríki
fái aðild að sambandinu.
Stjómimar í Bonn og París
hafa komist að samkomulagi
um það hver verði helstu verk-
efnin, þegar ríkin tvö fara með
formennsku í ráðherraráðinu.
Þau verða: Umræöa imi völd
Evrópuþingsins, ráðherraráös-
ins og örari formannaskipti í
ráðherraráðinu. Þegar að lok-
inni ríkjaráðstefnunni 1996 á
sambandið að vera í stakk búið
til að veita ríkjunum í Mið- og
Austur-Evrópu aðild. Einn
helsti ráðgjafi þýska utanríkis-
ráðherrans heldur því fram að
ef það takist ekki, „megi búast
við upplausnarástandi í Evr-
ópu".
Der Spiegel/ÁÞA
Bann vib meira en
48 tíma vinnu
Ágúst Þór Árnason, Kaupmannahöfn
Danska alþýðusambandið, LO,
vill að tilskipun Evrópusam-
bandsins verði notuð til að
koma í veg fyrir að launþegar
vinni meira en 48 stundir á
viku.
Ef hugmyndin nær fram að
ganga, veröur ólöglegt að vinna
meira en 48 tíma á viku. Til að
ná þessu markmiði hefur LO
lagt til að hætt verbi ab nota
aukaskattkort, til að hægt sé að
fylgjast með því hvort fólk sinni
tveimur störfum. Tilskipun Evr-
ópusambandsins gengur út á
það að ekki sé hægt að neyða
fólk til að vinna meira en 48
tíma á viku.
Bent Nielsen, framkvæmda-
stjóri LO, segist ekki sjá neitt at-
hugavert vib að lög og reglur
um vinnutíma séu höfð stíf í
landi þar sem 350.000 manns
ganga um atvinnulausir.
Danska félagsmálaráðuneytið
varð fyrir helgi að hætta við
hugmyndir um að aðlaga félags-
leg réttindi Dana að sameigin-
legri stefnu ríkja Evrópusam-
bandsins í þeim málaflokki.
Á lokuðum fundi meb ráð-
herrum dönsku ríkisstjómar-
innar lýstu fulltrúar laimþega-
samtakanna því yfir ab hug-
myndin stefndi danskri félags-
málalöggjöf í voða og stangaöist
á við yfirlýsta stefnu allra
danskra rikisstjóma frá 1972.
Tillaga félagsmálaráðhenans
fékk engan hljómgmnn meðal
annarra ráðherra stjómarinnar
og var því tekin af dagskrá.
Forsvarsmenn lavmþegasam-
takanna sögðu að ekki væri
hægt að skrifa tillögu um aðild
Dana að sameiginlegri stefnu
ESB í félagsmálum með öllu á
reikning núverandi félagsmála-
ráðherra, Yvonne Herlöv Ander-
sen, því ab samskonar tillaga
hefði verið viðmð af forvera
hennar, Karen Jespersen.