Tíminn - 02.03.1995, Side 4

Tíminn - 02.03.1995, Side 4
4 Fimmtudagur 2. mars 1995 SlWWljll STOFNAÐUR 1 7. MARS 1917 Útgáfufélag: Tímamót hf. Ritstjóri: jón Kristjánsson Ritstjórn og auglýsingar: Brautarholti 1, 105 Reykjavík Sími: 631600 Símbréf: 16270 Pósthólf 5210, 125 Reykjavík Setning og umbrot: Tæknideild Tímans Mynda-, plötugerö/prentun: ísafoldarprentsmiöja hf. Mánaöaráskrift 1550 kr. m/vsk. Verö í lausasölu 150 kr. m/vsk. Grunnskólinn til sveitarfélaganna Grunnskólafrumvarpiö var samþykkt á loka- fundum Alþingis eftir haröar deilur um máls- meðferðina. Með samþykkt þess er lögfest sú ákvörðun að kostnaður við grunnskóla og fræðsluskrifstofur verði að fullu færður til sveit- arfélaganna á miðju ári 1996. Samþykkt frum- varpsins fylgdu margs konar yfirlýsingar, um réttindamál kennara og fleira. Þessar yfirlýsing- ar eiga rót sína að rekja til þess að flest er óljóst varðandi kostnaðarhlið málsins. Afgreiðsla stjórnarmeirihlutans á Alþingi á þessu máli var um margt einkennileg og virtist helgast meira af persónulegum metnaði heldur en því að eyða óvissu í kringum það. Eðlilegt hefði verið að afgreiða þetta mál með þeim fylgifrumvörpum sem nauðsynleg voru. Það er í fyrsta lagi breytt löggjöf um tekjustofna sveitar- félaga og í öðru lagi nauðsynlegar lagabreyting- ar til að kennarar haldi lífeyrisréttindum sínum. Þá er nauðsyn að sjá með hverjum hætti Jöfnun- arsjóbur sveitarfélaga mun jafna aðstöðu minni sveitarfélaga til þess að kosta grunnskólann. Ekkert liggur heldur fyrir um þab hvernig fræðsluskrifstofur verba reknar og hvaba hátt sveitarfélögin hafa á því. Það er alveg með ólíkindum ab hamra í gegn lagasetningu af þessu tagi, sem á að taka gildi eftir 16 mánuði með svo mörgum lausum end- um sem hér um ræðir. Reynt var að hnýta þessa enda með yfirlýsingum sem hafa ekki lagagildi. Það er auðvitað bágborin lagasetning, svo ekki sé meira sagt. Því er haldið fram að mikil eining sé hjá sveit- arfélögunum um þennan tilflutning verkefna. Það er rétt að vissu marki. Stóru sveitarfélögin munu geta tekið þetta verkefni að sér án mikilla erfiðleika, en allt öðru máli gegnir um þau minni. Staðreynd er að sveitarstjórnarmenn í fá- mennari byggðarlögum hafa miklar áhyggjur af þessu máli, og sá einstrengingsháttur, sem birt- ist í afgreiðslu málsins á Alþingi, hefur ekki eytt þeim áhyggjum nema síður sé. Grunnskólalögin leggja margvíslegan kostnað á heröar sveitarfélaganna til viðbótar við laun kennara. Ríkisvaldið hefur ekki treyst sér til þess að framkvæma ýmis ákvæði laganna. Þau kveða hins vegar á um einsetinn skóla og skólamáltíð- ir, svo atriði séu nefnd sem gjörbreyta skólastarfi ef í framkvæmd komast. Þetta kostar mikla fjár- muni, og ekkert liggur fyrir um að sveitarfélögin fái aukna tekjustofna til þess ab sinna þessu verkefni. Afgreiðsla Alþingis á svona stórmáli á ekki að snúast um styrkleikapróf fyrir menntamálaráð- herra eba formann menntamálanefndar þings- ins. Það er allt of mikiö í húfi til þess. Sértrú í landbúnaðarmálum Frægur er sjónvarpsveturinn á RÚV í fyrra, þegar Hrafn Gunn- laugsson réö þar ríkjum og not- aöi tækifæriö til aö hampa trú- bræörum sínum, sem prédik- uöu látlaust um slæmsku sauö- kindarinnar og þá byröi sem bændur eru þjóöfélaginu. End- aöi þetta meö miklum hvelli, þegar aöstoöarmaöur útvarps- stjóra var rekinn eftir aö hann skrifaöi afsökunarbréf til bændasamtakanna á bréfsefni útvarpsins. Einna frægast úr þeirri sápuóperu allri var um- ræöuþáttur um sauökindina, sem stjórnaö var af einum af „drengjum Hrafns", eins og þaö var kallaö. Þar voru mættir Þor- valdur Gylfason og Guðbergur Bergsson, Arnór Karlsson og Ingvi Þorsteinsson. Þorvaldur lék í þessum þætti hlutverk sauökindarfjandans og haföi uppi mikla gagnrýni á bændur, eins og hans var von og vísa. Þaö, sem þó þótti merkilegast við umræðuþáttinn (fyrir utan framlag Guöbergs), var stjórn- andinn, sem augljóslega var slíkur aðdáandi Þorvaldar aö áhorfendur áttu allt eins von á aö þessi frjálshyggjudrengur og sauðkindarandstæðingur kast- aöi sér á gólfið og kyssti fætur prófessorsins. Hugvitsmenn Nú, rúmu ári og einum aö- stoöarútvarpsstjóra síöar, sýnir sjónvarpiö heimildarmynd um íslenska hugvitsmenn, sem þessi sami stjórnandi bjó til. Og viti menn, hugvitsmaður síö- ustu helgar er auðvitaö Þorvald- ur Gylfason, sem fékk þar meö einn þátt til aö tala um þrá- hyggju sína: sem sé það hversu skelfilegur íslenskur landbúnaö- ur er og hversu brýnt þaö er aö svipta sem fyrst íslenska b æ n d u r möguleikan- ■um á fram- færslu. Skoö- anir Þorvaldar eöa þáttargerðar- mannsins koma í sjálfu sér ekki á óvart, enda eru þeir báðir dæmi um krossfara sem fyrst og fremst ræöa um skoöanir sínar í þröngum hópi hver við annan, en ná þó endrum og sinnum eyrum ráöamanna. Þessir kross- farar vilja ekki tala viö utanaö- komandi, þannig aö raunhæf umræöa skapist um landbúnaö- GARRI inn og það er líka þess vegna sem sjónarmið þeirra hafa ekki náð útbreiðslu og haldist aö mestu innan hópsins. En það vakti óneitanlega at- hygli að lesa um þaö hér í blað- inu í gær, aö bændasamtökin hafa einmitt farið „krossfara- leiöina" til aö setja mark sitt á umræöu um landbúnaðinn í þessu landi og bæta ímynd hans. Bændasamtökin ætla aö nota sjóðagjöld sín til umfangs- mikillar blaöaútgáfu! Og í anda krossfaranna ætla bændasam- tökin ekki aö tala viö fólkið í þjóöfélaginu, heldur ætla þau fyrst og fremst aö ástunda blaðaútgáfu fyrir bændur til þess aö tryggja aö utanaðkom- andi aðilar séu ekkert aö blanda sér í þeirra mál. Bændasamtökin hafa þegar gengið frá kaupum á Bændablaöinu í þessiTskyni og ráöiö menn til að sjá um þessa nýju útgáfu sína. Aö vísu mun ekki hafa verið grundvöllur fyrir jafn tíöri útgáfu Bændablaðsins meðan blaðið var í einkaeign, en nú munu bændur fá þaö sent hálfsmánaðarlega heim til sín, án þess aö þurfa aö greiða fyrir í áskrift, en tapiö veröur á móti greitt af sjóöagjöldum bænda. Gera verður ráð fyrir að ákvarð- anir af þessu tagi séu ánægjuleg vísbending um að hagræöingin af sameiningu Búnaðarfélagsins og Stéttarsambandsins hafi gef- iö fjárhagslegt svigrúm fyrir þetta fjölmiðlaátak bændasam- takanna. í framhaldinu hlýtur þetta þó aö leiða til þess aö ríkis- framlög verða lækkuð. „Forvitinn má ekki vita!" Mest er þó um vert aö forustu- menn bænda hafa þarna fundið sér sinn eigin vettvang til aö tala saman á og segja bændum fréttir án þess aö aðrir sjái eða séu yfirleitt aö skipta sér af því sem þar kemur fram. Þá verður líka umræöan á ís- landi um landbúnað komin í al- deilis góöan farveg. Annars veg- ar eru það krossfararnir í hag- fræöistofnun Háskólans, þar sem „Hrafnsungar" sitja við fót- skör Þorvaldar Gylfasonar og tala helst ekki við nokkurn mann utan hópsins. Hins vegar verður þaö bændaforustan meö blaöiö sitt, þar sem sjónarmið bænda veröa útskýrð fyrir bændum fyrir fé frá bændum. Hvorugur þessara sértrúarhópa talast við, en aörir landsmenn taka einfaldlega þátt í hinni raunverulegu umræöu, sem fer fram í þjóðfélaginu, einkum í almennu fjölmiölunum. Garri Ritstjórar Steinn Steinarr skrifaði eitt sinn að leiðarar dagblaðanna væru varla annað en sendibréf sem rit- stjórar skrifuðu hver öörum. Gott ef hann bætti ekki við að það væri hagkvæmara að þeir sendu 'þessi tilskrif í pósti, því öðrum kæmi varla viö hvaða erindi þeir ættu hver við annan og öldungis óþarfi að prenta og ætla öðrum að lesa sendingarnar. Síöan Steinn lét þessar hug- renningar uppi, hafa mörg stríð verið háö og byltingar oröið í fjölmiölun og skeytaflutningum manna á milli. Nú eru skrifaöir settlegir leiöarar, sem lesnir eru í útvarp, og má ekki á milli sjá hver er aö skrifa hverjum hvab. Blööin hafa misst sinn flokkspól- itíska svip og eru orðin leibinlega umburbarlynd. Þau standa allra flokka kvikind- um opin og á milli þeirra fer sjaldnast styggöaryrbi. Öldin var önnur, þegar Steinn skrifaði í Há- degisblaðið og var eini óháöi blabamaburinn í landinu. Enda var um hann sagt ab honum hafi tekist aö fá öll stórveldi sinnar tíðar upp á móti sér. Fulltingi mikilmenna En nú, mitt í lognmollunni á undan kosningahríöinni, líöur yfir andWær liðinnar tíöar og rit- stjórar eru komnir í hár saman og fara mikinn. Jón Kristjánsson, Tímaritstjóri, og Hrafn Jökulsson, ritstjóri Alþýöublaösins, senda hvor öörum skeytin í málgögn- um sínum og hafa bábir betur, enn sem komið er. Snerran er hin efnilegasta og em mikilmenni af ýmsu tagi skrifast á Hrafn jón dregin inn í hana til að styöja málstaði. Þar eru þeir Göbbels og Páll á Höllustöbum, Einar Ben. og Hannes Hafstein og Kristjón í Út- ey, langalangafi Hrafns ritstjóra. Hugur framsóknarmanna til lita- sjónvarps og símamálsins, sem upphófst 1906, er mjög til um- ræöu. Á víbavangi Forðast skal sem heitan eldinn aö blanda sér í deiluna eöa taka neins konar afstööu til hennar, enda eru þeir Jón og Hrafn meira en fullfærir um aö skylmast á rit- vellinum. Mun hvorugum neinn akkur í libveislu eöa slettireku- skap í sín mál og megi þeim end- ast vigamóburinn sem lengst. Ekki er hægt aö segja hiö sama um oröaskipti ritstjóranna og Steinn taldi forbum, ab skrifin kæmu ekki öörum viö en þeim sjálfum, því atiö er hiö skemmti- legasta aö fylgjast meö. Nýir stjórnendur Ritstjórar blaða voru atkvæöa- miklir í skobanamyndun, þegar þeir voru næstum einir um hit- una að ráöa hvaö kæmi fyrir al- menningssjónir. Núna em þaö aðallega unglingar í hlutastörfum á loftmiölum sem ráöa hverjir fá ab segja hvað við þjóöina og skipa stjórnmálaskörungum fyrir eins og rökkum hvenær þeir fá aö tala og hvenær þeir eiga aö halda kjafti í útsendingunum og er allt liöiö ávallt í tímahraki. Sjálfsagt eru þetta miklar fram- farir og boöskapurinn misferst líklega ekki síður en þegar rit- stjórarnir voru að senda hver öör- um stórpólitíska leiöara og hleyptu engum skrifum í blöö sín nema þau væru kórrétt mibað viö hvaða málstaö blaðið þjónaöi. Sitjandi og rausandi viö tölvu- skjá um liöna tíö og skobana- skipti fer ekki hjá aö minning- unni um Þjóbviljann sáluga skjóti upp í hugann. Ósköp sakn- ar maður þess aö hafa ekki sjálfs- örugga og einsýna kommana aö rífast viö. Þjóöviljinn var svo yndislega sjálfumglabur og kjánalegur aö aldrei þraut deilu- efnin á meban hans naut við. Greinaskrif Allaballanna í Mogga og DV eru svo óttalega hjáróma aö fæstum dettur í hug ab þau séu marktæk, ekki einu sinni svaraverð. Mogginn er löngu hættur aö hlýba íhaldinu og Tíminn mærir Framsókn meö semingi, en Al- þýöublaöiö stendur eitt fast aö baki foringja sínum. Svona eru skoöanaskiptin í þjóðmálaumræöunni að þynnast út og eru ab miklu leyti komin í hendur útsendingarstjóra og förðunarmeistara ljósvakans. Því er þaö einkar hressilegt, þegar málsmetandi ritstjómm lendir saman aö gömlum og góöum sib. OÓ

x

Tíminn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.