Morgunblaðið - 29.08.2007, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. ÁGÚST 2007 23
að skoða taxtakerfið og hver launaþróun hefur
verið, að gæta þess að einstakir hópar dragist
ekki langt aftur úr öðrum og að það sé inn-
byrðist samhengi á milli launaþróunar ein-
stakra hópa.“
– Hefurðu engar áhyggjur af að það stefni í
hörð átök á vinnumarkaði í komandi samn-
ingum í vetur?
„Nei, ég býst ekki við öðru en að kjara-
viðræðurnar eigi eftir að vera mjög málefna-
legar. Það þarf að glíma við fjölda viðfangsefna
og það eru uppi miklar væntingar og óskir,
sem við eigum eftir að fara í gegnum með okk-
ar viðsemjendum. Ég hef enga trú á öðru en að
við munum fást við þetta allt með málefna-
legum hætti, menn muni skoða málin af yf-
irvegun og að allir sem að þessu koma geri sitt
besta. Það eiga allir mikið undir stöðugleik-
anum komið.“
Vaxtaákvarðanir Seðlabankans
komnar í hreina sjálfheldu
– Stjórnvöld gegna að venju stóru hlutverki í
tengslum við frágang kjarasamninga og ekki
síður vegna þess hvernig haldið er á stjórn
efnahagsmála. SA hafa ítrekað lýst áhyggjum
af afleiðingum peningamálastefnu Seðlabank-
ans og þeim óstöðugleika sem samtökin telja
að hún valdi.
„Við höfum sagt að peningastefna Seðla-
bankans og vaxtaákvarðanir eru komnar í
hreina sjálfheldu. Það virðist svo sem bankinn
sjái aldrei möguleika á að lækka vexti,“ segir
Vilhjálmur.
„Grundvallarástæðan er sú að íslenska lána-
kerfið er þannig upp byggt að nafnvextir á
óverðtryggðum lánum hafa sáralítil bein áhrif
á eftirspurn innanlands. Vaxtastefnan hefur
fyrst og fremst áhrif á gengi krónunnar. Þegar
Seðlabankinn hefur hækkað vexti og gengi
krónunnar hefur það til skamms tíma haft
áhrif á verðlagið en síðan hefur reynslan sýnt
að gengi krónunnar fellur löngu áður en hátt
gengi fer að hafa teljandi áhrif á atvinnustig í
útflutnings- og samkeppnisgreinum og þannig
á tekjur heimila sem ætti að draga úr eft-
irspurninni.
Þessi vaxtastefna hefur framkallað geng-
issveiflur og mikil hágengistímabil sem hafa
verið mjög erfið fyrir útflutnings- og sam-
keppnisgreinar og síðan koma gengislækkanir
í eftir þessum hágengistímabilum. Þegar upp
er staðið sýnist okkur að verðbólgan án áhrifa
af fasteignaverði hafi verið nálægt 2½% síð-
ustu fjögur árin en að verðbólgu umfram það
megi skýra með hækkun fasteignaverðs.
Vaxtastefna Seðlabankans er algerlega van-
megnuð að bregðast við hækkun á fast-
eignaverði,“ segir Vilhjálmur.
Hann er þeirrar skoðunar að Seðlabankinn
sé á algerum villigötum og nauðsynlegt sé að
taka stjórn peningamála til umræðu og skoða
hvort þessi markmiðssetning, sem liggur til
grundvallar ákvörðunum bankans, sé rétt.
Meðal þeirra leiða sem Samtök atvinnulífs-
ins hafa bent á til breytinga á markmiðum um
verðlagsþróun er hvort verðbólgumarkmiðið
eigi að miðast við vísitölu neysluverðs án hús-
næðisliðarins, hvort hverfa eigi frá einu
ákveðnu tölugildi um verðbólgumarkmið og
loks hvort ekki sé skynsamlegt að setja tak-
mörk á stýrivaxtamun á milli Íslands og ann-
arra landa.
„Ég er ekki að gera lítið úr áhuga Seðla-
bankans á lítilli verðbólgu og er algerlega sam-
mála markmiðinu um nauðsyn þess að verð-
bólga sé lítil og að við viðhöldum
efnahagslegum stöðugleika. En tækið sem
bankinn hefur virkar ekki og það eru aðrir
þættir sem þarf ekki síður að líta á til að halda
verðbólgunni niðri.“
Mikil ábyrgð stjórnvalda
„Það hvílir mikil ábyrgð á okkur sem kom um
að málefnum vinnumarkaðarins og það er líka
mikil ábyrgð hjá stjórnvöldum sem ber að sjá
til þess að fjármál hins opinbera séu í lagi og
skapi ekki umframeftirspurn í hagkerfinu.
Einnig er mjög mikilvægt að einstakir
markaðir þróist með eðlilegum hætti og það
sem við höfum fyrst og fremst horft á og telj-
um að hafi brugðist á undanförnum árum er
sprengingin mikla á fasteignamarkaðinum
sem við teljum að stjórnvöld hafi borið töluvert
mikla ábyrgð á vegna breytinga sem gerðar
voru á Íbúðalánasjóði.
Við leggjum líka mikla áherslu á að vinnu
markaðurinn sé þokkalega opinn. Við sjáum
það núna að það eru til staðar flöskuhálsar
hvað varðar komu starfsfólks frá löndum utan
EES sem íþyngja atvinnulífinu og skaða
vinnumarkaðinn,“ segir Vilhjálmur.
u næstu tvö árin og hvernig þróunin
í atvinnulífinu,“ segir hann.
g skref skila meiri árangri
n Vilhjálms hefur launakostnaður hér á
ækkað umfram það sem gengur og ger-
grannalöndunum en á móti hefur komið
hefur verið mikill hagvöxtur og íslensk-
irtækjum hefur verið að ganga ágæt-
em kemur fram í mikilli eftirspurn eftir
fli og litlu atvinnuleysi.
viljum ekki fórna þessum árangri og
að við þurfum að reyna að stilla okkur
g af í kjarasamningunum að það sem
verður um leiði ekki af sér einhverjar
ypur og við missum niður þann árangur
ð höfum náð. Við teljum almennt séð að
skref skili miklu meiri árangri fyrir at-
ífið og að sá árangur skili sér síðan til
ólksins,“ segir Vilhjálmur.
ærar raddir hafa komið fram að und-
u innan Starfsgreinasambandsins um
verði krafist mikilla hækkana lágmarks-
Hefur t.d. Hlíf í Hafnarfirði lýst því að
a þurfi lágmarkslaun um 30%. Vil-
ur kveðst ekki vilja ræða einstakar kröf-
ssari stundu.
ð hefur verið við fangsefni allra kjara-
nga að skoða hvernig taxtakerfið og lág-
laun eru að þróast miðað við vinnumark-
almennt. Það eru bara atriði sem við
á í samhengi við allt annað. Ég vil ekki
g um kröfur þessara félaga sérstaklega.
ga líka eftir að fara í gegnum mikla
hjá sér og m.a. ræða hvernig verkalýðs-
n vilja vinna saman. Það er ekki síður í
horn að líta hjá þeim en hjá okkur.
ýðsfélögin þurfa ekkert síður en við að
um samhengi hlutanna.“
aunin að stærstum hluta í störfum
oru ekki til fyrir nokkrum árum
kalýðsforingjar hafa haldið því fram að
bilið fari stækkandi, hópar á lægstu laun-
sitji eftir í launaskriðinu á sama tíma og
berast af ofurlaunum í samfélaginu.
ig ætlið þið að svara þessu?
u ofurlaun sem þú ert að vísa til eru að
um hluta í störfum sem voru ekki til fyr-
krum árum. Fjármagnsmarkaðurinn
komið inn sem hrein viðbót og stækkað
rfið. Ég held að það hafi ekki neitt upp á
ir einn eða neinn að ætla að miða sig við
Hins vegar má minna á að í fyrra brugð-
ið við þeirri þróun sem var í gangi á
markaðinum og við sáum að væri fyr-
nleg og sömdum um taxtaviðbót upp á 15
d kr. Það er því ekkert nýtt fyrir okkur
teypur
sa launafólks geta orðið þungamiðjan í næstu
kvæmdastjóra Samtaka atvinnulífsins
Morgunblaðið/Frikki
nar eigi eftir að vera mjög málefna-
Samtaka atvinnulífsins. Núgildandi
a út um næstu áramót.
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
FRIÐRIK Ólafsson stórmeistari í
skák segist finna fyrir vissri löng-
un til að tefla meira opinberlega á
ný. Friðrik er nýkominn heim eftir
að hafa tekið þátt í minningarmóti
um Max Euwe í Hollandi. „Þetta
framkallar vissa löngun. Þetta hef-
ur verið spurning um að taka af
skarið og tefla,“ segir Friðrik sem
á allt eins von á að hann taki þátt í
fleiri mótum á næstunni.
Friðrik lenti í 5.-8. sæti á mótinu
með 4 vinninga. „Þetta gekk dálítið
skrykkjótt, sérstaklega framan af.
Ég var ekki alveg með á nótunum í
fyrstu skákinni, en þetta skánaði,“
segir Friðrik um frammistöðu sína
á mótinu.
„Ég var einkum óánægður með
skákina við Barua frá Indlandi. Ég
var eiginlega alveg kominn með
hann, en hann fór þá að leika ein-
hverja skringilega leiki sem ég
kannast ekki við frá fyrri árum.
Þannig að taflið snerist við í
nokkrum leikjum og ég tapaði.
Þetta sýnir æfingaleysi. Ef það
hefði gengið þokkalega þá hefði ég
átt að fá 5,5-6 vinninga á mótinu.“
Friðrik segist vera ánægður
með skákina á móti Helga Dam
Ziska frá Færeyjum. „Skákin við
Rothuis frá Hollandi var auðvitað
talsvert geggjuð, en hann teflir
þannig. Hann setur allt upp í háa-
loft og það var gaman að fást við
hann.“
Friðrik segist finna fyrir því að
hann sé talsvert stirður við skák-
borðið. Hann sjái ekki hluti sem
hann hefði skynjað strax auðveld-
lega áður fyrr. Hann segist þurfa
að vinna í því að framkalla þessa
skynjun sem hafi verið eðlilegur
hluti af taflmennsku hans á fyrri
tíð.
„Snillingur við skákborðið“
Skákáhugamenn fylgdust margir
áhugasamir með Friðriki á mótinu.
Hann náði greinilega að heilla
suma með taflmennsku sinni þegar
honum tókst best upp. Séra Baldur
Kristjánsson tjáði sig t.d. á bloggi
sínu og skrifaði: „Af hverju hætti
Friðrik að tefla? Var að renna yfir
skák Friðriks við skákmeistara
ungan Routhuis að nafni og er
ekkert ofmælt hjá Helga Ólafssyni
að hún er tefld í stórkostlegum
kaffihúsastíl. Hvílíkur unaður!!
Það er ekki vafi að Friðrik var og
er sérstakur snillingur við skák-
borðið og synd fyrir okkur að hann
skyldi að mestu draga upp skák-
höndina á miðjum aldri. Vonandi
dregur hann hana nú fram aftur.“
Skák Friðrik Ólafsson segir að árangur sinn á mótinu í Hollandi hafi
verið skrykkjóttur, sérstaklega framan af. Friðrik átti þó góða spretti og
sérstaklega þótti mörgum skák hans við Rothuis frá Hollandi glæsileg.
„Spurning um að taka
af skarið og tefla“
Friðrik Ólafsson stórmeistari í skák segist allt eins eiga
von á að hann tefli meira opinberlega í framtíðinni
Eftir Davíð Loga Sigurðsson
david@mbl.is
SAMVINNUNEFND miðhálend-
isins hefur kynnt tillögur um breyt-
ingar á svæðisskipulagi miðhálend-
isins í Skaftafellsþjóðgarði við
Lakagíga og aðliggjandi svæði.
Gert er ráð fyrir því að komið verði
á hringakstri um svæðið, þannig að
ferðamenn geti farið upp vestan
Kirkjubæjarklausturs við Hunku-
bakka og komið niður úr Lakagíg-
um framhjá Miklafelli, austan
Kirkjubæjarklausturs.
Tillögur nefndarinnar voru
kynntar á opnum fundi á Kirkju-
bæjarklaustri á mánudag. Óskar
Bergsson, formaður nefndarinnar,
segir að tillögurnar byggist á ósk-
um Skaftárhrepps og stjórn
Skaftafellsþjóðgarðs en með þeim
sé stefnt að bættu aðgengi að
Lakagígum, auk þess sem stuðlað
verði að verndun náttúru og um-
hverfis.
Þrjátíu þúsund ferðamenn fara
um þetta svæði ár hvert og að sögn
Óskars spá ferðaþjónustuaðilar á
svæðinu því að innan tíu ára verði
ferðamannastraumurinn orðinn
100.000 á ári.
Óskar segir að náttúran liggi
undir skemmdum vegna þess að
ekki sé hugsað fyrir því hvernig sí-
fellt vaxandi umferð um svæðið sé
stýrt. Annaðhvort verði því að
bregðast við túrismanum eða
hreinlega loka hálendinu.
Uppbygging ferðaþjónust-
unnar fari fram niðri í byggð
Tillögurnar gera ráð fyrir því að
aðgengi ferðamanna verði aukið
með betri vegum, merktum göngu-
leiðum, áningarstöðum og upplýs-
ingamiðlun sem leiði af sér að auð-
veldara verður að stjórna því hvert
auk þess sem lega hans breytist.
Miklafellsvegur tengist inn á
Lakaveg við Galta en núverandi
vegarslóði sem liggur upp á öxl
Blængs, um þröng og torfarin gil
sem eru að hluta til innan friðlýs-
ingar á Lakagígum, verður lagður
af. Er nýjum hluta fjallvegarins
ætlað að liggja um jökulgarð á til-
tölulega sléttu landi.
Leiðin frá Kirkjubæjarklaustri
og upp að Laka er um 50 km löng
og segir Óskar að það sé stutt
vegalengd miðað við víddir hálend-
isins. „Þannig að það er gert ráð
fyrir því að öll uppbygging ferða-
þjónustunnar, í sambandi við gisti-
nætur og allan massatúrisma, fari
fram niðri í byggð en reynt verði að
haga samgöngum þannig að hægt
sé að koma fólki tiltölulega greið-
lega þarna upp eftir.“
fólki er beint á svæðinu. Gerir til-
lagan ráð fyrir nýju skálasvæði á
Galta og upplýsingamiðstöð með
móttöku og snyrtiaðstöðu. Núver-
andi skálasvæði í Blágili verði hins
vegar breytt í fjallasel, þar á að
verða aðstaða landvarða og tjald-
svæði.
Þá verður gönguleið sem þverar
Skaftá færð frá kláfi sunnan við
Sveinstind suður fyrir Uxatinda
með göngubrú sem tengist betur
gönguleiðum vestan Skaftár. Þann-
ig er meiningin að færa gönguleið-
ina frá viðkvæmu svæði við Kamba.
Loks verður komið á hringakstri
í gegnum svæðið, þannig að menn
geti komið upp vestan Kirkjubæj-
arklausturs, við Hunkubakka, og
niður austan bæjarins, Miklafells-
veg svonefndan, en hann færist upp
um einn flokk og verður fjallvegur,
Auka á aðgengi fyrir
ferðamenn við Laka






 '* ' $ 
 ? ()  $ " 
7  %
/*  
=$" $
 
  



    



 

 

 
!  "
 

 !
 "# $

# 

 

$
% &
"  '

! () 7"$ "
G $ $$"
2H"
2H$  
7  ' $$ $