Morgunblaðið - 25.09.2007, Page 20

daglegt líf
20 ÞRIÐJUDAGUR 25. SEPTEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Rannveig kennir á námskeið-inu ásamt Eiríki Ellertssynisérkennara. Rannveig rekur
auk þess Lestrarsetur Rannveigar
Lund í Reykjavíkurakademíunni en
hún er sérkennari með meistara-
gráðu í uppeldis- og menntunar-
fræðum. Sérsvið hennar er kennsla
og þróun prófa til þess að greina
dyslexíu og aðra lestrarerfiðleika en
hvað fæst hún helst við á Lestrar-
setrinu?
„Ég sinni mati á lestrar- og staf-
setningarerfiðleikum og veiti ráð-
gjöf fyrir grunnskólabörn, fram-
haldsskólanema og fullorðna í
skólum og atvinnulífi. Mikið er um
að fólk sem hefur flosnað upp úr
framhaldsskóla komi til mín í þeim
tilgangi að ég meti hvort það sé með
dyslexíu og hvers konar stuðningur
kæmi að gagni ef eða þegar það fer
aftur í nám.“
Aðstoð við fólk með dyslexíu/
lesblindu hófst árið 1992 undir hatti
Lestrarmiðsvöðvar Kennaraháskól-
ans. Rannveig segir námsráðgjöfum
hafi verið umhugað um að reyna að
breyta lífi einstaklinga sem áður
féllu oft og tíðum úr skóla af þessum
sökum. Geysilegar breytingar hafi
átt sér stað og nú loks séu nemendur
farnir að fá svokallaðan lesþjón en
þá eru textar skannaðir úr náms-
bókum svo hægt sé að hlusta á þá
lesna.
„Blindrabókasafnið hefur verið öt-
ult við að þjóna þessum nemendum
og er með hljóðbækur bæði á snæld-
um og diskum sem hjálpar krökk-
unum mjög mikið. Hafi þau áhuga á
náminu og láti ekki glepjast af ein-
hverju öðru komast þau í gegnum
það með þessum hjálpartækjum.“
Rannveig bætir við að hljóðbækur
og lesþjónn stuðli líka að því að nem-
endur æfist í lestri því ætlast sé til
að fylgst sé með í bókunum en ekki
bara hlustað og þannig þjálfast þeir
ómeðvitað í lestrinum.
Gátu ekki lært að lesa
Fullorðið fólk sem komið er út í
atvinnulífið og er að velta fyrir sér
hvers vegna því gekk svona illa í
skóla kemur líka til Rannveigar.
„Ég spyr m.a. út í skólagöngu og í
ljós kemur stundum að sumir hafa
ekki stöðvast við neitt í skólanum og
lærðu þá að sjálfsögðu ekki. Aðrir
hafa verið prúðir og stilltir og samt
ekki lært að lesa. Brottfall í íslensk-
um framhaldsskólum hefur verið
mikið, miklu meira en hjá nágranna-
þjóðunum en ég tel að hér sé ekki
meira um lesblindu en annars stað-
ar. Ég held hreinlega að ramminn
hafi verið og sé enn of þröngur í
skólunum. Það er alltaf á brattann
að sækja fyrir þá sem eru í bóknámi
illa læsir en þeir verða sumir hverjir
læsir á að glíma við það.
Rannveig segir líka vera að rofa
til hjá þeim sem eru komnir út í at-
vinnulífið og þurfahjálp, sumir
vegna þess að þeir viljafara aftur í
skóla, aðrir til að öðlast meiri lífs-
gæði, t.d. til að geta hafa ánægju af
lestri.
Kvíðahnúturinn hvarf
Hjá Mími – símenntun hefur verið
boðið nám fyrir fullorðna, Aftur í
nám. Einn hluti þess er einstaklings-
kennsla með Ron Davis-aðferðinni.
„Ég aðhyllist fremur hópkennslu.
Í hópi hættir lestrarvandi að vera
feimnismál og fólk eflist við að hrósa
hvað öðru. Ég var með hópnámskeið
fyrir fullorðna, Skref til sjálfs-
hjálpar, á vegum Miðstöðvar sí-
menntunar á Suðurnesjum fyrir
nokkrum árum. Það var skemmti-
legasta kennsla sem ég hef sinnt. Ég
valdi saman 8 manna hóp með tilliti
til að allir stæðu svipað að vígi. Sam-
kenndin varð sterk og fólkið æfði sig
og las saman. Mér fannst það sigur á
allan hátt þegar þau vildu frekar
lesa áfram til skiptis en gera annað
sem fyrirhugað var í tímanum. Þau
fundu fyrir ánægjunni við að lesa
skemmtilega bók, hlæja og njóta
saman. Það var líka mikill árangur
þegar menn buðu sig sjálfviljugir
fram til að lesa. ,,Kvíðahnúturinn í
maganum var horfinn,“ segir Rann-
veig.
Leita orsaka þess að þeir duttu úr námi
Morgunblaðið/G.Rúnar
Ný innsýn Rannveig Lund og kennarar á námskeiði hjá Mími.
Í HNOTSKURN
»Dyslexia eða lesblinda erlíkleg þegar einhver á erf-
itt með að læra að lesa, semja
og stafsetja texta. Rannsóknir
sýna að ritunar- og stafsetn-
ingarerfiðleikar eru oft við-
varandi fram á fullorðinsár
þótt lestrarerfiðleikar hafi
dvínað.
»Skilgreiningar á dyslexíueru margar og áætlaður
fjöldi þeirra sem eru með hana
2-14%. Skilgreining sem af-
markar 2-4% nær yfir þá sem
eru með dyslexíu á háu stigi.
»Sumar rannsóknir bendatil að álíka margir drengir
og stúlkur séu með dyslexíu en
aðrar að drengir séu þrisvar
sinnum fleiri.
Skref til sjálfshjálpar í
lestri og ritun er yfirskrift
námskeiðs fyrir kennara
sem haldið er hjá
Fræðslumiðstöð atvinnu-
lífsins. Þar fá kennarar
innsýn í hvernig hjálpa
megi þeim sem eru með
dyslexíu/lesblindu. „Áhugi
hefur reynst mikill og
gert er ráð fyrir að nám-
skeiðin verði fleiri,“ sagði
Rannveig Lund í spjalli
við Fríðu Björnsdóttur.
Eftir Jóhönnu Ingvarsdóttur
join@mbl.is
Ég á bæði forhúð af fertug-um Íslendingi og eistu úrfimmtugum Íslendingi,en mig vantar ennþá það
sem þar á að vera á milli,“ segir Sig-
urður Hjartarson, safnstjóri Hins ís-
lenska reðasafns á Húsavík sem
fagnaði tíu ára afmæli sínu hinn 23.
ágúst síðastliðinn.
„Þetta stendur þó til bóta því sá
mæti ferðafrömuður og kvennamað-
ur Páll Arason, sem nú er orðinn 92
ára og búsettur er á Akureyri, hefur
ánafnað safninu tólin sín að sér
gengnum. Páli er afskaplega mikið í
mun að limurinn varðveitist með
nokkurri reisn þrátt fyrir að hann
viðurkenni nú orðið að eintakið sé
farið að visna örlítið og sé vart sýn-
ingarhæft. Engu að síður höldum við
Páll okkur við þessa ákvörðun. Mér
skilst nefnilega að hægt sé að bjarga
þessu við með því að taka hann volg-
an, láta honum blæða vel út, dæla
síðan í hann vökva og reisa hann við.
Þrír karlmenn til viðbótar, einn
Breti, einn Bandaríkjamaður og einn
Þjóðverji, hafa líka ánafnað safninu
tólin sín, en þeir verða að sjálfsögðu
hafðir í útlendu deildinni þar sem
þeir flokkast ekki undir íslensk
spendýr. Kynfæri Páls verða því, ef
að líkum lætur, djásn safnsins þegar
fram líða stundir,“ segir safnstjórinn
með áherslu.
Sérvitringur sem stuðar
Reðasafnið, sem hefur til sýnis
getnaðarlimi undan hinum ýmsu
dýrategundum, er hugarfóstur Sig-
urðar Hjartarsonar, en söfnunar-
árátta þessi hófst sem græskulaust
gaman af hans hálfu, en er nú orðið
að miklu áhugamáli.
Úrvalið Safnið hýsir nú 257 alvöru eintök af 90 tegundum spendýra.
Stoltið Búrhvalsreðurinn er fyrirferðamestur innan safnsins enda engin
smásmíði, heilir 170 cm og 70 kíló, segir safnstjórinn Sigurður Hjartarson.
„Þetta byrjaði sem
græskulaust grín“
menntun