Mánudagsblaðið - 24.04.1972, Síða 5

Mánudagur 24. apríl 1972
AAánudagsblaðið
5
Óvinsælar athugasemdir:
„ÆlmenrúnguT kýs alltaf og dls staðar það eitt,
sem honum finnst þcegilegast fyrir sig t bili.'
„ . . . en mig langar til að skjóta því hér inn, að mér finnst of
mikið um það, að stjórnmálamenn liggi undir ósanngjarnri gagn-
rýni og orðið stjórnmálamaður sé gjarnan notað sem eins konar
skammaryrði. . . . Þeir menn, sem sinna stjórnmálum leggja oft
á tíðum á sig miklu meiri vinnu en fólk gerir sér grein fyrir
og þá ekki fyrst og fremst í þágu flokkanna sem slíkra, heldur
umbjóðenda sinna." — Jóhaon Hafstein, stjórnmálamaður (að
eigin áliti), í „Morgunblaðinu", 22. marz 1972.
SÁLARKLÁÐI
Bjálfabjartsýnin er án nokk-
urs efa sá sjúkdómur, sem einna
heiftarlegast herjar íslenzkt lýð-
ræðistrúarfólk um þessar mund-
ir. Allt er auðvelt, og því allir
vegir færir. Það er leikur einn
að hækka laun allra landsmanna
um fáeina milljarða króna á
rúmu ári umfram greiðslugetu
atvinnuveganna; án þess að
verðbólga vaxi, án þess að gjald-
eyrisforðinn rýrni, og án þess
að gengi gjaldmiðilsins lækki.
Landvarnir teljast bezt tryggðar
og öruggastar, þegar ekkert
verður til varnar. Ekkert er
vandaminna en að hækka út-
gjöld ríkisins um 50% í einni
svipan, án þess að hækka skatta
eða tolla. Mútur eru ekki mútur,
. ef þeim er „mótmælt" með
„bókun". Að ógleymdum smá-
munum eins og þeim að efna til
' illdeiTná við allar helztu vina-
og viðskiptaþjóðir, samtímis
sigurgöngu inn í efnahagssam-
tök þeirra, þar sem þeim gefst
náðarsamlegast kostur á að njóta
fjármálaspeki íslendinga gegn
hóflegum fríðindum.
Hingað til hefi ég alltaf hald-
ið, að bjálfabjartsýnin væri ein-
göngu arfgengur kvilli. Nú veit
ég, að hún er ekki síður smit-
andi.
Náskyld nefndri vinstrisýki,
og ein helzta undirrót hennar,
er óraunsæin, vanhæfnin og
viljaleysið til þess að skynja
veruleikann eins og hann er. Af
slíku sálarástandi leiðir m. a.
hin þráláta tilhneiging vinstri-
manna til þess að bíta sig fasta
í andartaksáhrif tiltekinna
ákvarðana, eða áorkan þeirra á
þröngan sérhagsmunahóp, og
loka jafnframt augunum fyrir
þeim langframaáhrifum, sem
aðgerðirnar hljóta ekki aðeins
að hafa á sérhagsmunahópinn
heldur einnig á alla aðra hags-
munahópa, á þjóðarheildina.
Þegar t. d. verkalýðseigendur
fussa við allt að 10% kaup-
hækkun, en það var sannanlegt
hámark þess, sem bezt stæðu
atvinnurekendurnir gátu greirt
haustið 1971, og beita þess i
stað hinu ofboðslega stólsetuafli
blýrassa sinna til þess að knýja
fram a. m. k. 65% útgjalda-
aukningu atvinnuveganna á
næstu fjórtán mánuðum, þá er
þar með það langt gengið út
fyrir öll skynsamleg takmörk,
að m. a. s. stundarhagur laun-
þega verður ekki greindur. Öllu
fremur má með fullum rétti líta
á slíkt háttalag sem skýlausa,
ófrávíkjanlega kröfu um hækk-
un vöruverðs og þjónustu, at-
vinnuleysi eða gengishrun. Jafn-
vel þetta þrennt samtímis.
Nema því aðeins, að verkalýðs-
rekendur treysti viðsemjendum
sínum til ofurmannlegra afreka
á sviði framleiðslu og viðskipta,
og telji þá búa yfir fjármálaleg-
um galdramætti, því að vitan-
lega væri ósanngjarnt að ætla
þá slíka fáráðlinga, að þeir bú-
ist við nokkru öðru en fálmi og
fumi af hendi samherja sinna,
núverandi vinstraráðuneyti. Til
þess þekkjast piltarnir of vel.
Hér er því naumast öðru til
að dreifa heldur en blindu á
afleiðingaratriði.
REGINMUNUR
Og í þessu sést einmitt glögg-
Iega munurinn á vinstristefnu
og hægristefnu. Vinstrimenn sjá
ekki annað, þegar bezt lætur, en
það, sem blasir við augum á
stundinni; hægrimenn leitast
við að gera sér grein fyrir því,
sem framundan er. Vinstrimenn
einblína á skýjaborgina; hægri-
menn sjá, að hún fær ekki stað-
izt á jörðinni. Vinstrimenn líta
á viðfangsefnin sem einangruð
fyrirbrigði í rúmi og tíma;
hægrimenn gera sér grein fyrir
samhenginu, þeir vita að ekkert.
hversu smávægilegt sem það
annars kann að virðast í fljótu
bragði, er með öllu áhrifalaust.
allt hefir einhver áhrif, annað
hvort bein eða óbein, oftast
hvort tveggja. Vinstrimenn líta
eingöngu við þeim áhrifum,
sem tilteknar aðgerðir hafa eða
eru líklegar til þess að hafa á
ákveðinn sérhagsmunahóp í
bili; hægrimenn spyrja enn-
fremur, og fyrst og fremst, hver
áhrifin muni verða á þjóðar-
heildina í bráð og lengd.
Þetta er í örsmttu máli meg-
inmunurinn á viðhorfum vinstri-
manna (lýðræðissinna) og
hægrimanna (stjórnræðissinna)
til þjóðfélagslegra úrlausnar-
efna. Munurinn liggur í augum
uppi. Sú sjálfsagða fyrirhyggja.
sem heilbrigð skynsemi býður
að skuli viðhöfð í sérhverju
fótmáli, og felst í því að horfa
fram á veginn, hlýtur að verða
að teljast frumskilyrði þess, að
heilbrigðum markmiðum verði
náð
AUGUÓST MÁL
En hvernig stendur þá á þvi,
að lýðræðisstefnan á margfalt
meiri ítök í öllum fjöldanum,
hefir alls staðar þar, sem val-
frelsi má sín einhvers, nær óve-
fengjanlega sigurmöguleika
fram yfir hægristefnuna?
Svarið við þeirri spurningu
liggur líka í augum uppi, og er
álíka smtt og það er afdráttar-
laust:
Almenningur kýs alltaf og
alls staðar það eitt, sem honum
finnst þcegilegast fyrir sig í bili.
Þetta er svo augljós sann-
leikur, að það nálgast vítaverða
pappírseyðslu að finna honum
stað hér. Eigi að síður skulu
nokkur dæmi nefnd honum til
áréttingar.
Flestir þekkja af persónulegri
reynslu alls konar ávana og
nautnir, sem geta verið ánægju-
legar í augnablikinu, en skað-
legar til lengdar. Sérhver skyni-
gædd manneskja veit, að bíla-
æði, eiturlyfjafíkn, tóbaksbræla
og ofdrykkja er seigdrepandi
sjálfsmorð. Samt sem áður kost-
ar þessi ófögnuður hundruð
milljóna manna Iíf og Iimi.
heilsu og hamingju á hverju ári.
T. d. drepa bílasjúklingar ná-
lega 20.000 manns árlega í
Vestur-Þýzkalandi einu. Og í al-
þýðulýðveldinu íslandi telja at-
vinnulýðræðismenn (sýnileg árs-
laun þingþrasara á árinu 1972
kr. 806.424,00 fyrir 5 mánaða
„störf") tóbak og brennivín til
lífsnauðsynja, en það álit sitt
staðfesta þeir í verki með því
að reikna verð hvors tveggja
sem framfærslukostnað vísitölu-
fjölskyldunnar. Öllum lidum
drengjum lærist furðufljótt, að
ef þeir borða yfir sig af sælgæri,
þá verða þeir veikir í maganum.
En allir litlir drengir vilja meira
sælgæti, alveg eins og of-
drykkjumaðurinn vill alltaf
meira áfengi og bíldýrkandinn
lengri bíltúra. Og loks má gera
ráð fyrir að það hvarfli a. m. k
annað veifið að flestum slæp-
ingjum og bruðlklóm, jafnvel
á meðan veizlan stendur sem
hæst, að leiðin liggi beint inn
í framtíð skulda og örbirgðar.
ÁTRÚNAÐARGOÐ
ALÞÝÐU
Nákvæmlega hið sama á sér
stað, þegar almenningur markar
sér stefnu og stöðu í þjóðfélags-
málum, hvort heldur að því er
varðar stjórnmál eða efnahags-
mál. Engir efnahagsvitringar
eru í hærri vegum hafðir en
þeir, sem gera lítið úr þýðingu
sparnaðar og bóða sívaxandi
eyðslu af trúarhita þeirra manna.
er einir þekkja brautina til fyr-
irheitna landsins. Ef einhver
dirfist að malda í móinn og
vekja athygli á óumflýjanlegum
afleiðingum í ekki svo ýkja-
fjarlægri framtíð, þá er hugg-
unin venjulega „að þetta redd-
ast einhvern veginn", eða að
notazt er við svar hins glataða
sonar við ávímm aðvarandi föð-
urs: „Á morgun erum við öll
dauð!". Og þessu líkt glópa-
gaspur jafngildir dýrmætustu
vísdómsperlu hvarvetna í lýð-
ræðinu.
ÁVEXTIR TRÚAR
En harmleikurinn er auðvitað
þvert á móti fólginn í því, að
í dag brjótumst við ólm um í
þeirri snöru, sem var reyrð að
hálsi okkar í gær. Dagurinn í
dag er nefnilega morgundagur
dagsins í gær, m. ö. o. dagurinn,
sem allir vinstriskálkar kepptust
við að telja okkur trú um, að
engar áhyggjur þyrfti af að hafa,
honum hefði verið „reddað á fé-
lagslegum grundvelli".
Nú óskapast allir út af þeim
gífurlegu verðhækkunum á öll-
um sköpuðum hlutum, sem hér
hafa riðið yfir eins og holskefla
síðan núverandi vinstraráðu-
neyti hópaðist að jötunni, og
það ekki að ófyrirsynju. Hinn
grátbroslegi sannleikur í sam-
bandi við öll þau ferlegu harma
kvein og samsvarandi ásakann
í garð núverandi vinstriherra
er hins vegar sá, að þegar þetta
er ritað, hefir bókstaflega engin
verðhækkun átt sér stað, sem
ekki hefir verið bein afleiðing
af aðgerðum eða aðgerðaleysi
fyrrverandi vinstristjórnar, þ.e
ráðuneyti dr. Gylfa Þ. Gíslason-
ar, sem þeim lýðræðisjafnaðar-
mönnum þó.tti hyggilegra að
skrá á nafn Jóhanns (stjórnmála
manns að eigin áliti) Hafstein
Sannleikans vegna og samheng
isins er mér bæði ljúft og skyh
að bæta því við, að holskefla
verðhækkana myndi nú þegai
hafa verið risin sýnu hærra, ef
sósíalistaráðuneyti sjálfstæðis-
manna hefði ekki hlotnazt það
heimskinkjahapp að tapa alþing
iskosningunum síðastliðið sum-
ar. Eða trúir því nokkur, að dr
Gylfi Þ. Gíslason myndi hafa
látið sér til hugar koma að
styggja dyggustu aðdáendut
sína, meirihluta borgarstjórnar
Reykjavíkur, með því að stífa
kúfinn ofan af þeim frekjulegu
okurgjöldum er þeir ætluðu að
sækja í vasa atkvæða sinna —
fyrir í meðallagi góða þjón-
usm? Þetta get ég staðhæft á-
hættulaust; mig vænir enginn
um hina allraminnsm tilhneig-
ingu til þess að vilja bera í bæti-
fláka fýrír „stjórn"í þaf sem
verkalýðsrekendur eru í meiri-
hluta yfir sofandi forsætisráð-
herra og með utanríkisráðherra
í bandi.
Nei, við eigum eftir að upp-
skera ávöxtinn af tilburðum nú-
verandi vinstraráðuneytis (í lýð-
ræðinu eru aldrei stjórnir, bara
ráðuneyti). Þeir hafa þegar skot-
ið rótum og munu að nokkru
koma í ljós á næsm mánuðum.
aðrir á næsm árum, og enn
aðrir e. t. v. ekki fyrr en eftir
áramgi.
En þeir munu koma í ljós.
Þá verður nýtt vinstraráðuneyti
að líkindum komið á básinn
samkvæmt fullkomlega Iögmæt-
um lýðræðisaðferðum. Og þá
munu ugglaust allir þeir, sem í
krafti óskilyrts valfrelsis síns
hafa komið þeirri „stjórn" til
vald, sakna fyrrverandi hús-
bænda sáran, því ð —
— í lýðræðinu gildir regl-
an um þverrandi stjórn-
hæfni næstum því frávika-
laust,
ekki sízt sökum þess, að „þeir
menn, sem sinna stjórnmálum
leggja oft á tíðum á sig miklu
meiri vinnu en fólk gerir sér
grein fyrir . .", eins og hæfi-
leikamaðurinn komst að orði
J. Þ. A.
Auglýslö í Mánudagsblaðlnu
-)*)*)**- )f)t-Jt)t)t)t *-*-*■)**-)*)*)*)*)*)**-*-)*)**-)*)*)*)*)**-)**-*-)**•*->**-*-)*)*)*)**-)*)*'-!*)**-*-)*J*>*)*3*J*J*,*3**’J*,*J*J*J**'J*,**'*'5*,)* *■*■*■*•*■*■*■*■*■*■*■*■*■*■*■*■*■*■*■*■*■*■*■ *■*•*■*■*■*■*■*■*■*■*■*■*■*•*•*■*■*■*■*•*•*■*■*■