Verklýðsblaðið - 11.08.1931, Blaðsíða 2

leigjendanna, koma í veg fyrir „ósanngjarnan
leigumála í Reykjavík“, eins og Jörundur orð-
ar það í frumvarpinu! Rulltrúar húseigendanna
eiga að gæta hagsmuna leigendanna!! Dálagleg
aðferð.
„Kostnaður við nefndina greiðist úr bæjar-
sjóði“, segir 1 13. gr. Það er gamla sagan, sem
vill endurtaka sig: Verkalýðurinn borgar vönd-
inn á sjálfan sig.
Fram að tíundu grein er tekið fram hvernig
nefndin eigi að starfa. Kærur til nefndarinnar
komi annaðhvort munnlega eða skrifiega (ekki
á skotspónum?) Nefndin leitar sér svo upplýs-
inga, svo málið upplýsist sem be/t. Nefndin hef-
ur gerðabók sem skrifað sé í o. 8. frv.
I tíundu grein kemur svo rúsínan: „Það er
bannað að leigja utanbæjarmönnum húsnæði
í Reykjavík“.
Með þessari kröfu ætlar „Framsókn11 að slá
tvær fiugur í einu höggi: Stemma fólksstraum-
inn í sveitunum svo bændurnir hafi meiri vinnu-
kraft og aðkomumenn taki ekki vinnu frá þeim
verkamönnum, sem í bænum búa.
Gangi þessi krafa fram, er með henni lagð-
ur grundvöllur að átthagafjötrum, því auðvitað
kpma aðrir bæir á eftir með sömu kröfu, og
svo kauptúnin og sveitirnar. Þar með er verka-
lýðurinn ekki lengur orðinn frjáls að því að
leita sér bjargar þar sem hana er að fá. En
þegar kemur aftar í greinina sést að þessi
krafa er ekki undantekningarlaus. Húsnæðis-
nefnd getur veitt þeim leyíi til húsnæðis hér í
bænum, er „sannar að hafa með fjárframlögum,
er nemi að minnsta kosti eins mikiu eins og
verðmæti umrædds húsnæðis, stutt að húsagerð
í bænum“. — Þeir sem hafa ekki efni á því að
byggja yfir sig hér í bænum mega ekki leita
sér atvinnu hér. Hinir, sem hafa efni á því að
byggja hér mega njóta þeirra réttinda að bera
sig qftir björginni, þar sem hana er helzt að
fá — þó ekki sé nema með því að byggja hús
og leigja út.
Þeir bændur, sem hafa efni á því að byggja
hér í Reykjavík, ættu að hafa möguleika til að
búa áfram í sveitinai,' vinna þar að framförum
og véra stoðir sinna sveita. — Þá m,ega sveit-
irnar sízt missa, ef hagur þeirra á að blómg-
ast. Og þeir Lafa minnsta þörfina til að leita
atvinnu ' til Reykjavíkur. Hinum sem ekkert
hafa við að búa í sveitinni er bannað að leita
sér atvinnu í Reykjavík. — Þeir eiga að verða
það ódýra vinnuafl, sem Framsókn ætlar að láta
„bændunum sínum“ í té. Efnaðri bændurnir
r
Heimskreppa sú, sem gengið hefir yfir öll
auðvaldslönd síðan í árslok 1929, hefir nú vax-
ið svo í Þýzkalandi upp á síðkastið, að hún hef-
ir snúist æ meira upp í pólitíska kreppu hinnar
þýzku borgarastéttar. Stéttamótsetningarnar
vaxa þar með degi hverjum, verkamenn ganga
í tugaþúsundatali yfir til kommúnistanna,
flokkur sósíaldemókrata er í hraðri upplausn,
fylkingar hins ósamstæða fasistaflokks eru
teknar að riðlast, m. ö. o. hinn pólitíski grund-
völlur borgarastéttarinnar riðar undir fótum
hennar, byltingaskilyrðin myndast og vaxa.
Hvemig stendur á því, að heimskreppan tek-
ur svo hörðum höndum á Þýzkalandi öðrum
londum fremur, þar sem þó ekki verður sagt,
að kreppan hafi verið sérstaklega mjúkhent?
Það stendur svo á því, að Þýzkaland hefir allt
aðra aðstöðu á meðal ríkja auðvaldsins, en önn-
ur auðvaldslönd. Þýzkaland hefir, síðan heims-
ófriðnum lauk, verið skattlagt af sigurvegur-
unum, Bandamönnum, það hefir verið skatt-
skylt land, sem greitt hefir í botnlausa hít
Bandamannaauðvaldsins miljarða marka. Blóð-
skattur sá, sem verkalýður Þýzkalands hefir
þannig orðið að greiða til Bandamanna, hefir
aukið atvinnukreppu Þýzkalands um allan helm-
ing,_hann hefir lagt slíkar byrðar á herðar
hinni þýzku alþýðu, að hún fær ekki íengur
„Ráð“ Framsóknar.
Timinn skratar um dýrtið og
heimtar ka,uplækkun.
„Framsókn“ skrafar mikið um dýrtíðina í
Reykjavík og heimtar, að hún sé minnkuð. Tel-
ur „Tíminn“ í állri sinni speki dýrtíðina vera
„orsök erfiðleikanna“ undirrót kreppunnar!
Eftir því ætti alltaf að hafa verið kreppa í
Reykjavík, því dýrtíð hefur verið þar síðustu
10 árin minnsta kosti. Er Tímaspeki þessi hjá-
kátleg, þótt auðséð sé að tilgangurinn er að
dylja fyrir bændum, að auðvaldsskipulagið, sem
Framsókn er að vernda, sé eina orsökin til
kreppunnar.
Ætlar Framsókn ef til vill líka að leysa land-
búnaðarkreppuna á sama hátt — með lækkun
vöruverðs? Treystir ríkisstjórnin sér til að
lækka áburðinn álíka eins og kjötið lækkar í
haust, — eða verður hún að viðurkenna sig van-
mátta leiksopp í^hendi auðhringanna og mark-
aðsbraskaranna, — ef ekki annað verra?
Samvinnan er lofuð sem eina ráðið, sem grípa
beri til. Bjargar hún bændum frá verðfallinu?
sem hafa efni á því að rækta jörðina og búa
í sveitunum mega rífa sig upp og taka atvinnu
hvar sem þeir geta. Fátækasti hluti bændanna
verður að sitja eftir, þótt hann hafi ekkert við
að lifa.
Þarna sózt það preinilega að Framsókn erfull-
trúi stórbændanna og gætir hagsmuna þeirra.
Húsaleigan verður ekki lsékkuð með laga-
ákvæðum. Þótt húsaleigan verði lækkuð af
húsnæðisnefnd á pappírnum, hafa húseigendur
næg ráð til að ná sig upp á allskonar fyrir-
framgreiðslum, sem engir samningar ná til. Og
þá ber aftur að sama brunni: Þeir fátækustu
sitja á hakanum.
Nei, eina ráðið gegn liúsaleiguokrinu er að
auka húsnæðið svo um muni og gera verka-
mönnum kleyft að eignast. sínar eigin íbúðir.
Þá lækkar húsaleigan af sjálfu sér án nokk-
urra lagaákvæða og nefndarskipunar.
Og Jörundur má fara heim og læra betur
áður en hann vélar verkalýðinn í’ Reykjavík
með blekkingum sínum. Reykvískur verkalýður
er nú orðinn þroskaðri, en þegar hann var
undir forustu Jörundar Brynjólfssonar hér á,
árunum.
undir þeim risið og er því farin að búast til að
varpa þeim áf sér. Af þessum ástæðum er
heimskreppan í Þýzkalandi hálfu harðari en í
öðrum löndum auðvaldsins.
Skaðabótagreiðslur Þýzkalands til hins
franska auðvalds og hins engilsaxneska auð-
valds beggja megin hafsins hafa átt stærstan
þátt í að lækka laun verkalýðsins þýzka, að
skera niður lífsviðurværi hans og skapa það at-.
vinnuleysi og þá eymd, sem skýrast kemur í
ljós í hungurkröfugöngum hans, sem nú eru
orðnar daglegt fyrirbrigði í Þýzkalandi. Þær
hafa :í annan stað verið skálkaskjól hinu þýzka
auðvaldi til að réttlæta árásir þess á launakjör
og lífsviðurværi hinnar þýzku alþýðu.
En skaðabótagreiðslurnar gera aðstöðu og
baráttu hins þýzka verkalýðs nokkuð sérstæða.
Barátta hans fyrir hærri launum og betra lífs-
viðurværi er barátta í ennþá alþjóðlegri skiln-
ingi en í öðrum löndum. Barátta hans er bein-
línis barátta gegn öllum þeim auðvaldslöndum,
sem fá sinn hlut af skaðabótagreiðslunum.
Ilver sigur, er verkalýður Þýzkalands vinnur,
er ekki aðeins sigur yfir hinni þýzku borg-
arastétt, heldur einnig sigur yfir borgara-
stétt Frakklands, Englands o. s. frv. Verkalýðs-
bylting í Þýzkalandi er ekki aðeins bylting gegn
auðvaldi Frakklands, Ameríku o. s. frv. Þess-
vegna er það ekki að ófyrirsynju, að augu alls
heimsins mæna nú á Þýzkaland. Verkalýður
allra landa bíður með óttablandinni eftirvænt-
ingu úrslita þeirrar baráttu, sem nú er þar háð
milli verkalýðs og borgarastéttar. Hann veit að
Tryggir hún að síldarverð og þorskverð fari
ekki niður fyrir allt? Hefur hún orðið til að
hækka bræðslusíldarverðið ? — Nei, með sam-
vinnunni einni saman í auðvaldsskipulagi tekst
ekki að gera mikið.
Og það mun heldur ekki vera tilgangurinn
hjá Fr^msókn. Bak við allt hjalið um dýrtíðina,
• sem þeir ekki þora að ráðast á svo dugi, og
samvinnuna, sem þeir hvorki þora né vilja beita
sem gera skal, býr ein raunveruleg krafa og
hún gægist fram í síðasta „Tímanum“ (55. bl.^
á eftir verðlækkunarkröfunum og hljóðar svo:
„Og þegar svo er komið getur kaupgjaldið
lækkað — og vitanlega veltur allt á að það
lækki, svo framleiðsla geti átt sér stað“. Þarna
kom úlfurinn undan sauðargærunni.
í sömu andránni og þetta hræsnisblað talar
um, að „miljónir manna hungri. undir veggjum
troðfullra birgðaskálanna af mat og öðrum lífs-
nauðsynjum“ (Tíminn, sama grein), og veit að
þetta stafar af því að kaupgeta alþýðu er of
lítil, af því auðvaldið rænir hana framleiðslunni
í krafti eignarréttar síns og gín yfir afurðun-
um og lætur þær ekki af hendi rakna, þó fólkið
svelti til bana, þá heimtar það að kaupið lækki
og telur alla framleiðslu vera undir því komna.
Þegar framleiðslan stöðvast um allan auð-
valdsheiminn, sökum þess áð verkalýðurinn
vegna eignavalds auðmannanna ekki fær að
njóta hennar, þá heimtar Framsókn möguleika.
verkalýðsins til að njóta framleiðsunnar minnk-
aða, kaupið lækkað. Það er hennar „ráð“.
Framleiðslan veltur fyrst og fremst á því að
framleitt sé til að fullnægja þörfum mannkyns-
ins, — en ekki handa nokkrum auðmönnum til
að braska með framleiðsluna á óvissum mörk-
uðum. Og meðan braskframleiðslan og þjóðfé-
lag hennar, — sem Framsókn verndar — ekki
er afnumið er engra varanlegra bóta að vænta.
Tilgangurinn með dýrtíðarhjali Framsóknar
er eirigöngu sá að dylja, hvernig nún sjálf er
að auka dýrtíðina, með því að stöðva húsabygg-
ingar í stað þess að auka þær, með því að
hækka tollana og framlengja í stað þess að af-
nema þá, með því að vernda þjóðfélag lóða-
braskaranna í stað þess að svifta þá eignavald-
inu yfir lóðunum, sem fjórði partur þjóðarinn-
ar verður að lifa á. Og þegar búið verður að
skrafa nógu lengi um dýrtíðina, að menn verða
orðnir leiðir á dýrtíðarhjalinu, fyrst ekkert er
gert, — þá verður reynt að lækka kaupið, til
að gera þó eitthvað! Og það er það, sem á bak
við allt býr! En þá er verkalýðnum að mæta.
örlög verkalýðshreyfingarinnar í V estur-Ev-
rópu eru að miklu leyti undir því komin, hvort
hinni þýzku alþýðu tekst að varpa af sér oki
innlendrar og erlendrar auðvaldsánauðai. Og
auðvald alls heimsins, sem hagsmuna á ab gæta
í Þýzkalandi, skelfur af ótta við tíðindi þau,
sem orðið geta á hverri stundu í Þýzkalandi.
Mussolini skrifar langar greinar um „að menn-
ing vor sé í hættu“, þ. e. að miljónagróða auð-
valdsins í Þýzkalandi er hætta búin. Stjórn-
málamenn Þýzkalands úr herbúðum borgaranna
ganga á knjánum fram fyrir hástóla auðdrottn-
anna í París, London og Washington, og biðj-
ast hjálpar gegn „hinni bolsévistisku hættu“.
„Bolsévisminn nemur ekki staðar við Rín“, er
viðkvæðið í bænakvaki þeirra! „Hin rauða
vofa“, sem Marx og Engels sögðu að færi um
Evróþu um miðja seinustu öld, gengur nú svo
Ijósum logum um öll ríki auðvaldsins, að borg-
urunum kemur ekki blundur á brá.
Heimsauðvaldið gengur að því gruflandi, að
líf þess hangir á sama þræði og líf hins þýzka
auðvalds. Sigursæl bylting í Þýzkalandi merkir
byltingu á öllu meginlandi Evrópu. Bylting I
Þýzkalandi*) kollvarpar því kerfi, sem klastrað
var saman í Versailles 1919, gerir enda á öllum
skaðabótagreiðslum og sviftir auðvaldið þeim
gróða, er það nú hefir af miljónalánum þeim,
sem það hefir veitt Þýzkalandi á síðustu árum.
Allar þessar ástæður vöktu fyrir Hoover, er
*) Hér pr auðvitað eingöngu átt við verkalýðs-
byltingu.