Verklýðsblaðið - 18.08.1931, Blaðsíða 3

Önnur 5 ára áætlun samin fyrir landbúnaðinn.
Hvað liður
atvinnubótunum ?
Þann 4. júlí í sumar var kosin þriggja manna
nefnd af Verkamannafélaginu Dagsbrún til að
starfa í atvinnubótamálinu. Ég tók það ákveðið
fram á þeim fundi, að verkamenn yrðu að
fylgjast vel með því, er gerðist í málinu, því ef
nokkuru ætti að verða framgengt í þessu efni,
yrði verkalýðurinn allur að standa á bak við
þær kröfur, sem bornar yrðu fram. Síðan er nú
meira en mánuður liðinn og verkamenn eru nú
að spyrja mig hvað gerist í málinu; þeir háfa
ekkert frá okkur heyrt, frekar en starf okkar
væri leynilegt. Ég nota því tækifærið nú til að
gefa skýringu á því hvað gerst hefir — hvað
nefndin hefir starfað.
Fyrsta skrefið.
Á fundinum 4. júlí var samþykkt, að Dags-
brún léti fara fram skráningu atvinnulausra
manna, og skildist mér, að sú ráðstöfun væri
gerð til þess að komist yrði sem næst um það
ástand, er ríkir í bænum. Af reynslu undanfar-
inna ára vissi ég að skráning atvinnulausra, er
fer fram eftir auglýsingu á ákveðnum stað og
ákveðnum tíma, hefir aldrei orðið annan en
handahófsskýrsla — spéspegilsmynd af ástand-
inu. Fyrir því gerði ég þá tillögu í nefndinni að
fengnir yrðu sjálfboðaliðar er færu um bæinn
og tækju skýrslu á heimilunum og gætu um leið
komist nær um það ástand, sem er hér. Al-
menningur er ekki enn farinn að skilja þá þýð-
ingu er skráning atvinnulausra hefir — skilur
ekki að það er veigamikill þáttur í stéttabar-
áttunni. En það hlýtur að vera í verkahring
verkalýðsfélaganna að glæða skilnin'g almenn-
ings á þessu atriði eins og öðrum þáttum stétta-
baráttunnar. Bresti verkalýðinn skilning á
stéttabaráttunni eða einstökum þáttum hennar,
stafar það af því, að fræðslustarfsemi verka-
lýðsfélaganna hefir ekki verið beitt þannig að
hún hafi náð tilgangi sínum. En tillaga min
var feld af meðnefndarmönnum mínum af þeirri
ástæðu, að ekki mætti venja verkamenn á það
að sækja skýrslur þeirra heim til þeirra. Það
er það sama og að segja: Ef verkalýðurinn skil-
ur ekki stéttabaráttuna, þá má ekki koma hon-
um upp á það að fræða hann um hana og leiða
hann út í hana. Hefði tillaga mín verið sam-
þykkt og framkvæmd, var stigið spor í þá átt
að kynnast kjörum verkafólksins og um leið
að búa það undir þá baráttu, sem fyrir hönd-
um er.
Þá var tekin sú tillaga að halda almennan
fund til að ræða atvinnuleysið og taka skýrslur
um leið, var nefndin nokkurnveginn sammála
um þá tillögu, en ekkert varð þó úr framkvæmd-
um í þessu og féll það þannig níður.
Var nú auglýst skráning á skrifstofu Dags-
brúnar og stóð hún nokkra daga. Auk þess var
nokkrum sinnum farið í Verkamannaskýlið og
teknar skýrslur af þeim mönnum er þar náðist
í. Létu skrá sig alls um 280 manns; hefir sú
skýrsla verið birt og sýnt ástand þeirra manna,
er létu skrá sig, svo ég tel óþarft að taka þá
skýrslu upp hér, sérstaklega þegar þess er
gætt, að þessir 280 eru aðeins nokkur hluti
þeirra manna, sem nú eru ofurseldir atvinnu-
leysinu hér í bænum. Skýrslurnar gefa því al-
gerlega rangar hugmyndir um það raunveru-
iega ástand eins og ]>að er nú.
Fyrsta sporið var því víxlspor og gat því
ekki náð tilgangi sínum.
Frá hærri stöðum.
Eitt af fyrstu störfum nefndarinnar var að
skrifa fjárhagsnefnd bæj arstj órnarinnar og var
farið þess á leit við hana að atvinnubótanefnd
Dagsbrúnar fengi að koma á fund hennar og
ræða við hana kröfur verkamarma. Fjárhags-
nefnd hefir ekki svo mikið sem svarað því bréfi,
og sýnir með því, að hún vill ekki virða verka-
menn viðtals. Hún veit sem er að kröfur verka-
manna myndi ekki falla í starfs-„kram“ hennar.
Því næst var ákveðið að skrifa til Alþingis
f Ráðstjórnarbandaríkjunum, þar sem verka-
menn og bændur undir forustu kommúnista-
flokksins fara með völd, er fimmáraáætlunin
gamla að mestu framkvæmd, hváð landbúnað-
inn snertir, á 2til 8 árum. Hefir nú landbún-
aðarráðuneytið útbúið nýja 5 ára áætlun, sem
nú er rædd af alþýðunni í ráðstjómarríkjun-
um.
Eftir þessari nýju áætlun á sáðflöturinn að
vera orðinn 200 milj. hektara í lok hennar (var
1917 102 milj. h.). Framleiðslán á að tvöfald-
ast. Kvikfjárframleiðslan 2faldast. Fram-
leiðslaleiðsla jurta til iðnaðarnotkunar þrefald-
ast.
Allur landbúnaðurinn á að verða rekinn á
grundvelli sósíalismans. Af sáðfletinum eiga
samyrkjubúin að hafa 155 milj. ha., en ríkis-
búin 45 milj. ha.
Vélnotkun við landbúnaðinn á að aukast stór-
kostlega, dráttarvélastöðvarnar eiga að hafa
yfir 1G miljónum hestafla að ráða. Ræktun iðn-
aðarjurca, mjólkun, skepnugjafir o. s. frv.
verða alveg véíræn. Samgöngur í landbúnaðin-
um verða mestmegnis vélrænar, mest með
fiutningsbílum, sem eiga að verða 2miljón að
tölu.
Svo sem vænta mátti felldi Alþingi kröfu þá,
sem kommúnistar kömu fram á atvinnu-
leysisfundinum og kratarnir síðan tóku upp á
Barnaskólaportsfundinum, um úthlutun á styrk,
er næmi minnst 100,000 kr. til að lina í bráð
böl atvinnuleysingjanna.
Öll efri deild greiddi á móti tillögunni um
og lofa því að heyra hvers krafizt yrði af því.
Lagði ég fram í nefndinni kröfur til Alþingis
er fóru mjög í sömu átt og kröfur þær er sam-
þykktar voru á almennum verkalýðsfundi, er
haldinn var í K.R.húsinu 16. júní að tilhlutun
Reykjavíkurdeildar K. F. 1. út af atvinnuleys-
inu (sjá Verklýðsblaðið 18. júlí, 84. tölublað).
Voru þær kröfur samþykktar af öllum í nefnd-
inni. En er kröfurnar höfðu verið vélritaðar og
búnar til undirskriftar, höfðu ýmsar kröfurnar
verið felldar niður og aðrar teknar upp. Ilöfðu
kröfurnar þannig breytzt, að í stað þess að taka
skýrt fram hvers verkamenn krefðust, voru
þær meira bendingar til Alþingis hvað það gæti
gert fyrir verkalýðinn; og þeim kröfum er mest
snerta sumarið í sumar var helzt sleppt, eins til
dæmis kröfunum um aukna síldarsöltun og
rekstur síldarbræðslustöðvanna.
Enginn sérstakur ágreiningur varð þó í
nefndinni og voru kröfurnar undirskrifaðar og
sendar til Alþingis. En ekkert svar eða fréttir
af kröfum þessum höfum við fengið þaðan.
Svo var bæjarstjórninni skrifað ítarlegt bréf
og gerðar kröfur til hennar að framkvæmdir
yrðu hafnar þegar á þeim verkum er fjárhags-
áætlunin ætlar fé til, og að sömuleiðis yrði byrj-
að á ýmsu öðru, er ekki var tekið upp í fjár-
hagsáætlunina, en sem bærinn þarf nauðsyn-
lega að koma í verk sem fyrst.
Þetta bréf var komið til bæjarstjórnar áður
en fundir byrjuðu aftur eftir sumarfríið, en
ekki hefir henni þótt tímabært að taka málið
rækilega fyrir þá — ætlar víst að salta það nið-
ur eins og vant er um öll þau mál, er varða
verkalýðinn.
Landbúnaðurinn dregst inn í'rafnet landsins
og fær 25 miljarða kílóvattstuhda þaðan. 10—
15 miljón hektara verða unnin með rafmagns-
vélum.
Aðalatriðið í þessari 5 ára áætlun er kvik-
fjárræktin. Kjötframleiðslan á að tvöfaldast,
mjólkurframleiðslan að þrefaldast. Árleg kjöt-
neyzla á að verða 50 kíló á mann og mjólkur-
neyzla 350 kíló (eða um pottur á dag).
Ennfremur á áð tvöfalda bómullarræktunina
og sykurrófaframleiðsluna. Bómullarnotkun og
sykurneyzla fer- og fimmfaldast þar með.
li/2 miljón verkfræðinga á að menta og komi
þeir frá samyrkju- og ríkisbúnunum. 6—7
miljónir samyrkjubænda og verkamanna ríkis-
búanna eiga að fá sérmenntun í landbúnaði. 1
miljón byggingarverkamanna eiga að menntast
eingöngu til bygginga í sveitunum. 200000
manns eiga að vera á landbúnaðarháskólum bú-
anna.
Og nú hristir enginn höfuðið yfir þessari
áætlun. Menn vita hún verður framkvæmd.
En í auðvaldsheiminum brestur landbúnaður-
inn saman og hrynur í rústir sakir skipulags-
leysis og arðráns auðvaldsins.
styrkinn, nema Jón Bald. og Guðrún.
En nú auðséð að ríkisvaldið neitar fátækum,
íslenzkum verkalýð um allt, hvað lítið sem það
er. En hinsvegar er allt sjálfsagt — jafnvel 70
þús. kr. til eins einasta manns — bara ef hann
er nógu ríkur, voldugur, útlendur og óþarfur!
En alþýðan mun læra af þessu.
Þetta er í stórum dráttum það starf sem
nefndin hefir afkastað, og verður varla annað
sagt, en það sé talsvert að vöxtum á borgara-
legan mælikvarða. Hún hefir bent á ótal verk-
efni, sem þarf að framkvæma og hún hefir
beint til réttra aðilja mörgum þeim kröfum,
sem verkalýðurinn atvinnulausi hlýtur að berj-
ast fyrir nú þegar fer að hausta og nú þegar.
En hún á óleyst það verkefnið, sem krefur
mestrar atorku, en er mesta nauðsynin í þessu
máli. Og það er að búa verkalýðinn undir þá
baráttu, sem fyrir höndum er, og skipuleggja
hann til atlögu.
Takist henni það ekki er allt starf hennar
unnið fyrir gíg.
Nefndinni býðst liðsauki.
Þegar ekkert fréttist af störfum atvinnu-
bótanefndar Dagsbrúnar, Alþingi var komið
saman og ekkert sérstakt fréttist þaðan er bent
gæti á, að þar yrðu þessi mál tekin alvarlega,
en útlitið alltaf að verða ískyggilegra, ákvað
Reykjavíkurdeild K. F. f. að halda almennan
verkalýðsfund um málið. Var sá fundur haldinn
16. júlí í K.R.-húsinu og sóttu fundinn um 400
manns. Var atvinnuleysismálið rætt ýtarlega
og samþyktar kröfur út af atvinnuleysinu —
kröfur, sem verkalýðurinn hlýtur að fylkja sér
um er til baráttunnar kemur. (Sjá Verklýðs-
blaðið 18. júlí, 34. tbl.).
Þar var kosin 11 manna nefnd til að skipu-
leggja baráttu atvinnuleysingjanna, bera fram
og kynna kröfur þeirra o. fl. Þessi nefnd hefir
þegar hafist handa. Hún hefir sent Alþingi
Framh. á 4. síðu.
Hllimi fellir etviinileimsljálp
Rikisvaldið neitar atvinnulansum bágstöddum verkalýð um 100,000 kr.
en kastar 70,000 kr. i stórrika erlenda idjuleysingja.