Verklýðsblaðið - 01.03.1932, Blaðsíða 1

VERKLYÐSBIAÐIÐ
ÚTGEFANDI: KOMMÚNIST AFLOKKURISLANDS (DEILD ÚR A.K.)
III. árg. Reykjavík 1. marz 1932 9. tbl.
BlMtWáwhi lÉrtti
Allt hlutafé Utvegsbankans tapað á 2 árum
Ríkíð tekur á síg ábyrgð á ðlium innstæðum bankans.
Alþýðuflokkurinn með »þ|óðnýtingu skuldanna«.
Effgert Claessen.
Tveir mánuðir eru liðnir síðan „Verklýðs-
biaðið“ fletti ofan af hneykslum gamla ís-
landsbanka og ki-afðist þess að bankastjórar
hans væru teknir fastir. Studdist það jafnvel
við hæstaréttardóm í málinu. En valdastjórnin
hefir hvergi rumskað og borgarablöðin, að Al-
þýðublaðinu meðtöldu, þagað.
Staðreyndimar hrópa til himins um glæp-
samlegt athæfi Islandsbankastjóranna. Skrif-
stofumaður hjá St. Th. á Seyðisfirði er ráðinn
„eftirlitsmaður“ við útbúið á Seyðisfirði tU 5
ára og greiddar 75 þúsund krónur fyrirfram í '\
laun. Peningum er þannig stolið af banka-
stjórunum sjálfum handa gæðingum sínum og
í pólitískar mútur, en blöðin þegja! Dóms-
málaráðherrann hreyfir sig hvergi. Claessen
& Co. gengur laus — og rekur erindi útgerð-
armanna og útgerðarbankans í Keflavík.
Sæmundi Halldórssyni í Stykkishólmi eru
greiddar 15000 krónur á mánuði í tvö ár,
þrátt fyrir stórskuldir sem hann er í fyrir-
fram. Hvort féð hefir farið til íhaldsblaðanna
hér skal ósagt látið; á því leikur í öllu falli
sterkur grunur. En bankastjórarnir ganga
lausir.
þegar Ó. Fr. skrifaði greinir í Alþýðublaðið
til að vara við íslandsbanka. Nú rak hver
greinin aðra í Alþýðublaðinu til að róma hin-
ar nýju sparisjóðsbækur Útvegsbankans. Þeim
var stillt út í glugga Alþbl. og menn óspart
hvattir til að láta fé sitt á vöxtu þar, ef eitt-
hvað ættu.
En menn virðast lítt hafa trúað Alþbl. í
þessu sem öðru — og fleiri urðu til að taka
fé sitt út úr bankanum en leggja það inn.
3 miljónir króna eru teknar út úr bankanum
á þessum 2 árum.
En fyrst meðmæli Alþbl. ekki dugðu, tók
Jón Bald. & Co. til sinna ráða. Altalað er að
aðalráðið hafi verið eftirfarandi:
Gamlir seðlar, sem átti að draga inn, eru
látnir vera áfram í gangi. Bankinn svíkst und-
an innlausnarskyldu sinni. Eða eins og sagt
mundi vera ef aðrir ættu í hlut: falsar pen-
ingaseðla fyrir 750 þúsund krónur og setur þá
í umferð. Þannig útvegar hann sér veltufé er
nemur 3/4 'miljón.
I svokallaðri „skýrslu", sem birtist í Morg-
unbl. hefir nú bankastjórnin játað, að hafa
sett inndregna seðla í umferð í stórum stíl.
Til þess að dylja seðlafölsunina, bætir
bankastjórnin gráu ofan á svart og gefur ekki
út yfirlitsreikninga yfir rekstur og hag bank-
ans í 3 mánuði, ág.—okt. 1931. Ofan á seðla-
fölsunina bætist í raun og veru reikningsföls-
un. Hvað myndi hæstiréttur dæma um þessa
aðferð við reikningsfærslu ?
Þar sem þessar 750 þúsund krónur ekki
nægðu var gripið til annars ráðs. Auk þess
sem almenningur ng ríki eru svikin með ólög-
legum seðlum, tekur bankinn, að sögn, upp á
því, að svíkja inn á lánardrottinn sinn, Lands-
banka íslands, falsaða víxla. Hljóðbær er eft-
irfarandi saga orðin: Maður sem fengið hefir
400,000 króna víxil út á fisk, greiðir víxilinn
að fullu og fiskurinn er seldur. En Útvegs-
bankinn lætur hann skrifa upp á víxilinn á-
fram, þó ekkert veð sé nú fyrir honum, — og
víxillinn er lagður inn í Landsbankann sem
trygging fyrir skuldum Útvegsbankans. Ónýt
pappírsblöð eru látin gilda sem 400,000 kr.
Þegar hætta er á að svik þessi komist upp,
er auðvitað séð um að kippa öllu þessu í lag,
allir ílokkarnir eru samábyrgir og enginn
hreyfir sig. Nú er spumingin hvort bankinn
viðurkennir þessar aðferðir sínar eða hvort
séð verður um að eyðileggja allt sem sannað
gæti málið, svo Útvegsbankinn gæti heimtað
hvern þann sem ræðst á hann, dæmdan t. d.
í i/2 miljón kr. sekt, eins og Islandsbanki gerði
á árunum, þegar braskið var hvað ógurtegast.
Yfirvofandi gjaldþrot, — hótun um að loka.
En orðasveimur sá, sem út barst um aðferð-
ir bankastjóranna mátti sín meir en meðmæli
Alþbl. 3 miljónir króna eru teknar út úr bank-
anum á skömmum tíma. 22. febr. er svo langt
komið að bankastjórnin skrifar fjármálaráð-
herra bréf þess efnis, að bankinn verði að loka
um morguninn, ef ríkisstjómin ekki ábyrgist
innstæðuna.
Hnífurinn er settur á hálsinn. Peningamir
eða lífið! — segir Útvegsbankastjórnin eins
og fyrirrennari hennar fyrir tveimur árum.
En nú rís enginn Jónas frá Hriflu upp til að
ráðast á bankann í Tímanum. Nú myndast Al-
þýðuflokkurinn ekki einu sinni við að sýna
mótspyrnu á yfirborðinu. Nú ganga bæði „Jón-
asarmenn“ og kratar með því að skella á al-
þýðu allri ábyrgðinni á innstæðum í Útvegs-
bankanum. Það reið baggamuninn að 1930 var
íslandsbanki einkaeign Ihaldsins, ef svo má
segja, og þess vegna var íhaldið og skyldfólk
þess æstast í ábyrgðina þá, — en 1932 var
Útvegsbankinn orðin sameign allra flokkanna
þriggja og þess vegna gekk ábyrgðin svo
greiðlega.
Samábyrgð á skakkaföllimum — þjóðnýting
á skuldunum.
Alþingi Islendinga — bar sig auðvitað að,
sem svo virðulegu 1000 ára þingi sæmdi, fór
að dæmi forfeðra, er taka árásum ræningja
karlmannlega — og gafst upp við fyrstu hót-
un. Klukkan 10 um kvöldið var settur lokaður
fundur í sameinuðu þingi og málið rætt, á-
byrgðin ákveðin. Daginn eftir voru lög um! á-
byrgð á innstæðum afgreidd frá Alþingi. —
Það eru öðruvísi aðfarir en þegai' hungraðir
atvinnuleysingjar biðja um styrk.
Samábyrgð flokkanna þriggja um öll afglöp
•auðvaldsins hvar sem er, hefir hvað áþreifan-
legast sannast með atkvæðagreiðslunni um mál
þetta. Frumvarpið var samþykkt mótatkvæða-
laust.
Eitthvert eftirtektaverðasta atriðið í því
sambandi er afstaða sósíaldemókratanna.
Sömu mennirnir, sem árið 1930 þóttust vera
algerlega andstæðir því að taka á sig ábyrgð-
ina fyrir innstæðuna í íslandsbanka þá og
stimpluðu slíkt sem „þjóðnýtingu skuldanna",
greiddu nú atkvæði með ábyrgðinni. Alþýðu-
sambandsstjórnin ákveður sjálf á sambands-
stjómarfundi (að Ól. Fr. meðtöldum), að vera
með þessu. Héðinn Valdimarsson var einn
þingmanna andstæður þessari aðferð, en þorði
samt hvorki eða vildi ganga móti hneykslan-
legri samþykkt flokksins — og sat hjá. Afleið-
ingin af að tveir af fjórum þingmönnum Al-
þýðuflokksins eru bankastjórar í Útvegsbank-
anum kemur nú í ljós. Samábyrgð kratanna
og auðvaldsins er fullkomin. ,,Hjáseta“ H. V.
er ætlað sem klókindabragð er verður hjákát-
Og á meðan feta arftakar í fótspor þeirra.
Eftir að gamli íslandsbankinn varð gjaldþrota
14. jan. 1930 og sendi sitt alræmda hótunar-
bréf, hefir nú Útvegsbankinn á tveimur árum
farið sömu leið og sendi nú 22. febr. sína til-
kynningu um yfirvofandi lokun til ríkisstjórn-
arinnar. Og hið nýja gjaldþrot Útvegsbankans
á sér álíka forsögu og hitt, þótt ekki hafi enn
tekizt að fá hana jafn rækilega birta.
Seðlafölsun — víxilsvik?
Það tók þegar síðastliðið sumar að kreppa
að Útvegsbankanum. Kreppan hefir komið
hart niður á honum, þrátt fyrir „þjóðstjóm"
hans og „sósíalistiskan“ rekstur Jóns Baldv.
og blessun þá, sem Alþýðusambandið lagði
yfir hann. Nú var það af sem áður var, 1921,