Spegillinn - 01.12.1926, Blaðsíða 2

2
SPEGILLINN
g}!æ=fa<ssi55>i32Eæ£8
Hafið þjer vátrygt
eígur yðar
gegii bruna og sjótjóni?
Ef ekki, skuluð þjer hraða yður
og koma þeim fyrir hjá
H.f.
Sjóvátryggingar-
íjelagi islanðs.
Hús, innan stokksmunir, fatnaður
vörur og annað lausafje
fyrir bruna.
Skip, vörur, farangur skipverja
eða farþega o. m- fl.
fyrir sjótjóni.
Sjóvátryggingarfjelag
Islands
annast allar þess konar vátrygg-
ingar, hvar sem er á landinu,
og með bestu kjörum.
er yfirleitt andskoti lítið hrifinn af ykkur,
þessum helvítis blaðasnápum. Hvaða djang-
ans saurpappír eruð þjer eiginlega fyrir? án
leyfis að spyrja.« »Vjer erum fulltrúi frelsis-
málgagnsins Spegillinn,« segjuin vjer og
drögum upp úr vasa vorum skrautprentað
samverkamannsskírteini. — »Ritstjórarnir
þorðu ekki sjálfir,« bætum vjer við, til
frekari skýringar. »Nú, það var was anders;
djeskotans sómasamlegt blað, Spegillinn.
Það er þá, í stuttu máli sagt, að þetta
fjárans bölv og ragn er orðið hreinasti
þjóðarlöstur hjá okkur íslendingum, ekki
síst hjerna á Landsbókasafninu. Það mun
vera einasta listin, fyrir utan Grænlands-
vrövl, sem vjer stöndum framarlega í, á
alþjóða-mælikvarða. Með þessum fyrirlestri
mínum vildi jeg reyna að kenna þessum
horngrýtis þorskhausum að bölva vísinda-
lega, en fyrsta ráðið til þess er að útskýra
fyrir þeim uppruna alls þessa fjölskrúðuga
orðasafns, sem vjer eigum í þessari grein
málsins. Jeg hefi tekið öll nöfnin á gamla
bakaranum til athugunar og komist að þeirri
niðurstöðu, að af þeim sje að eins þrjú, sem
mega teljast offícíel, það er að segja, sem
mundu vera tekin í Stjórnartíðindi, firma-
.skrár og önnur lögformleg dókúment. En
öll hin eru meir eða minna gælunöfn, sem
menn nota, þegar menn vilja svo sem eins
og hafa kauða góðan. Uppruna þessara
nafna hefi jeg fundið af skarpleik mínum
— þó að jeg segi sjálfur frá —, og hefi
ekki hikað við að grafa fyrir rætur þeirra
í ýmsum málurn, sein hjer munu lítt kunn,
svo sem miðalda-esperantó og forn-há-
volapuk, enn fremur bantú-negrinsku og
standard-búskmensku, auk, vitanlega, gjör-
vallra Evrópumála, eldri sem yngri. Þó er
eitt nafnið þannig, að jeg þori ekki að full-
yrða um uppruna þess með vísindalegri
vissu, enn sem komið er, en það er nafnið
Kölski, eða, rjettara sagt, er það í þrem
myndum: Kolli—Kölli—Kölski. Guðbrandur
Vigfússon meinar, að það standi í sambandi
við kol, en þá tilgátu álít jeg ótæka;
maður þarf ekki annað en líta á núverandi
kolaleysi, því gamli maðurinn þekkir sína,
og mundi aldrei láta slíkt viðgangast, ef
hann rjeði nokkru um þá vöru. Nei, orðið
giska jeg á, að sje skylt orðinu k o 11 u r;
sbr. þegar Leirulækjar-Fúsi segir »blessaður
glókollurinn« um þann hornótta.« »En hvað
er þá urn þjóðnýtinguna á bölvinu?« spyrj-
um vjer. »Skiljið þjer það ekki, bjevans
þöngulhausinn, að bölv og ragn eru frain-
leiðslutæki? (Vjer skiljum ekki). Það fram-
leiðir bölvun yfir náungann. Og þess vegna
vil jeg stinga upp á því, ef þjóðnýting fer
að verða almenn, að bölvið sje þjóðnýtt
Iíka, á þann hátt, að skipaðir sjeu sjer-
stakir ríkisbölvarar, sem bölvi fyrir alla
hina, en prívatmönnum sje bannað að bölva
fyrir eigin reikning. Þetta er svo ofureinfalt,
bara ef lögunum er hlýtt.« »Væri þá ekki
ráð að fela þetta prestum landsins, nú þegar
þeir eru alveg hættir að hóta mönnum hel-
víti og kvölunum?« spyrjum vjer. »Því ekki
það,« segir doktorinn, »ekki er þeirra of
míkið, þótt þeir fái einhverja smá-aukagetu.«
»Jæja, þakka yður nú fyrir þægilegheitin,
herra doktor,« segjum vjer, »og verið þjer
nú sælir.« »0, farið þjer i galopið, sjóð-
bullandi, kolsvart, gapandi, hurðarlaust . . .
. . .« engra var doktorinn e kki kominn,
þegar hurðin skall á hælum vorum).
Ragnar.
(Tilu. Ríkisbölvciri).
Keflavík, 6. desember 1926.
Kæri Spegilll
Þakka þjer fyrir alt gamalt og gott. Þegar
alt annað bregst, tek jeg upp á því að út-
hella hjarta mínu fyrir þjer, en farðu samt
ekki að halda, að sú úthelling geri neitt
háflæði neins staðar. Að minsta kosti yrði
það aldrei nógu mikið flóð til að fá Fálk-
ann á flot á, þegar hann er að hafa verk-
legar æfingar í siglingafræði í Skerjafirð-
inum eða annarsstaðar. Ja, það var auma
siglingin. Hugsaðu þjer hann morra þarna
á skerinu, eins og meri, sem hefir ætlað
að stökkva yfir kvíagrind, en mistekist það,
og verða að horfa upp á landhelgisburgeis-
ana trolla í mykjuhlössum bænda og gefa
sjer langt nef um leiðl Nei, kall minn!
Þær eru bágar hjá okkur, strandvarnirnar,
síðan Bistrup hinn grænlenska leið og hann
hætti að kommandera döllunum okkar. Og
svo loksins þegar blessunin hann Nielsen
er búinn, með miklum erviðismunum og
sjálfsafneitun, og líklega persónulegum til-
kostnaði, að útvega okkur fyrsta flokks kaf-
bát (en jeg tel kafbát vera það, þegar hann
siglir jafnt á hlið og hvolfi), sem sje hann
Óðin, það góða skip, þá finna þeir upp á