Fálkinn - 26.10.1929, Qupperneq 3

F Á L K I N N
3
I BIFREIÐ YFIR SAHARA

Leiðarmerki i Buta i Sndan.
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Rilsijórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvœmdastj.: Svavar Hjaltested.
A ðalskrifstofa:
Bankastræti 3, Reykjavík. Sími 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 cg 1—7.
Skrifstofa í Osló:
Anton Schj öthsgate 14.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
Áskriftarvcrð er kr. 1.70 á mánuði;
kr. 5.00 á ársfjórðungi og 20 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
AllAR ÁSKRIFTIR GREIÐIST FYRIRFRAM.
Auglýsingaverð: 20 aura millimeter.
Prentsmiðjan Gutenberg
SRraóéaraþan/íar.
„Hefði jiað verið steinn þá hefði
það drepið mig“, sagði kerlingin þeg-
ar hent var í hana ullarlagðinum. Við
hlæjum að lterlingunni. En cigi skyldi
sá grjóti kasta er i glerliusi býr. Við
erum stundum lítið betri sjálfír.
Mikill liluti allra þeirra þrætumála
sem rísa milli manna, byggjast nefni-
lega í upphafi á röksemdafærsiu kerl-
ingarinnar og liennar liugsanagangi.
En væri þeirri röksemdafærslu fylgt
út í æsar yrði heimurinn áreiðanlega
skrítinn. Því að þá væri skyndilega
kominn nýr grundvöllur undir tilver-
una.
Það er einkenni málafylgjumanna
og Iögflækjenda að bregða þcssu
„hefði .... hefði“ fyrir sig. Og á þann
hátt tekst þeim stundum að skekkja
svo viðhorf málsins, að það virðist
alt annað en það i laun og veru er.
Við skulum segja, að maður Iæsi ann-
an inn i herbergi. Sá innilæsti stefn-
ir og krefst skaðabóta og leggur fyrir
iögfræðing sinn, að klekkja sem mest
á andstæðingnum. Og svo kemur lög-
fræðingurinn og heldur þvi fram að
innilokunin hafi verið banatilræði, því
ef það hefði kviknað i húsinu á með-
an þá liefði maðurinn brunnið inni.
Og i stjórnmálunum er þetta ekki
síður notað. Jafnvel í sjálfum al-
þingissölunum blygðast kjörnir full-
trúar þjóðarinnar sín ekki fyrir, að
halda langar ræður, bygðar á þeim
forsendum að ullarlagður og steinn
sje eitt og það sama.
Þessi aðferð er ekkert nema blekk-
ing, visvitandi blekking. Gerð til þess
i fyrstu, að villa öðrum sýn. En þetta
vopn hefir þann eiginleika að það
snýst í höndum manns, öðrum vopn-
um fremur. Þeir menn, sem temja
sjer aðferðina eru ótrúlega fljótir að
hlekkjast sjálfir, þeim fer á sömu
leið og mönnunum sem ljúga sama
hlutnum svo oft, að þeim finst liann
orðinn að sannleika.
Ekkert er jafn skæður óvinur skýrr-
ar hugsunar eins og þessi lciða að-
ferð. Hún flælcir einföld atriði, sem
öllum gætu verið skiljanleg, snýr
sannleika i villu og ósannindum i
sama. Og það er eigi ávalt auðgert, að
finna raunveruleikann eftir að liann
hefir verið málaður með þessum felu-
litum. Og i stað þess að svifta Ijóns-
húðinni af asnanum, þá láta menn
htnum liðast að rymja, þó þeir þekki
liæði óminn og eyrun.
Fyrir rúmum mannsaldri var
Afríka ókannaður heimur. Ferða-
lög þeirra Livingstone og Stan-
ley vöktu eigi minni athygli en
heimskautaferðir og áttu það
skilið. — Ferðalýsingar þessar
lýstu erfiðleikum og þjáningum
en auk þess stórmerku jurta-
og dýralífi og tilveru nýrra þjóð-
flokka.
Um eyðimörkina Sahara hef-
ir það verið sagt til skamms
tíma, að yfir hana væri engum
fært nema „skipum eyðimerk-
urinnar“, úlföldunum. En nú
hefir hugvitsmönnunum tekist
að smíða ný „eyðimerkurskip",
sem eru hraðari i förum en úlf-
aldarnir og eiga sennilega eftir
að útrýma þessum eldgömlu
samgöngutækjum. Bifreiðarnar
eru orðnar svo fullkomnar, að
þær komast leiðar sinnar yfir
foksandsflæmi eyðimerkurinnar.
Nýlega liafa tveir enskir liðs-
foringjar, Crofton og Tweedy
skrifað bók um frækilega ferð,
10.000 kilómetra langa, sem þeir
liafa farið á bifreið um eyði-
mörkina Shara. Þeir höfðu með
sjer negra einn og voru ekki
fleiri í ferðinni, en áður hafa
hvitir menn ekki lagt upp í
þessháttar ferðir án margra tuga
af svertingjum og fjölda burðar-
dýra. -— Lögðu Englendiugarnir
upp frá bænum Redjaf við Nil á
hifreið sinni og komust alla leið
vestur að Nigerfljóti en þaðan til
Alsír og hefir förin vakið athygli
um allan mentaðan heim.
Myndirnar sein fylgja grein
þessari eru allar úr l'erðalaginu.
Gefa þær hugmynd um hvernig
verið liefir umhorfs sumstaðar á
leiðinni. Fyrsti kafli leiðarinnar
heitir „Konungsbraut“; er það
gömul þjóðleið milli Níl og Ivon-
go, er þrælakaupmenn hafa far-
ið öldum saman. Þaðan liggur
leiðin áfram suður og vestur á
bóginn. í Sudan hafa Bretar gert
mikil mannvirki á síðari árum.
Meðal annars hafa þeir lagt vegi
og gert vatnsveitingar, hlaðið
stíflur fyrir fljót og náð vatni á
land, sem áður var eyðimörk,
en nú er orðið hið frjósamasta.
Til sönnunar þvi, að veganetið
sje orðið nokkuð stórt, er efsta
rnyndin með þessari grein. Hún
er tekin í bænum Buta, sem er
samgöngumiðstöð þar syðra, og
sýnir leiðarmerkin til ýmsra
staða þar í nágrenninu.
Árnar voru einna versti þrösk-
uldurinn á vegi ensku ferðalang-
anna, því þær eru flestar óbrú-
aðar ennþá. Urðu þeir því að
flytja bifreið sína á ófullkomn-
um flekum og bátum yfir árnar,
og gekk það stundum skrykkj-
ótt. Sumstaðar hefir orðið að
grafa geilar i sandinn niður á
fastari botn, til þess að komast
áfram, en þær þurfa mikið við-
hald, því þær vilja fyllast af
foksandi.
Frakkar hafa í tvö síðustu ár
haldið uppi reglubundnum ferð-
„Konungsbraut“. gamla þrœlasalaleiðin frá Nil og vestur.

Bifreið Englendinganna. í sandmum sjást djúp hjólför eftir frönsku bifreið-
arnar, sem ganga milli Niger og Alsír.