Fálkinn - 02.12.1933, Qupperneq 6

F Á L K I N N
Traust.
Saga eftir KRISTEN GUNDELACH.
Flóttamaðurinn var farinn að
iialda sig' óhultan. Elding liafði
varpað bjarma yfir umhverfið,
svo að hann gat áttað sig á
fjallahnúkunum. Hann hafði at-
hugað kortið svo oft i nótt, við
vasaljósið sitt, að liann þurfti
ekki að taka það fram núna til
þess að vita, að nú var ekki nema
rúmur kílómetri að landamær-
um Sviss. Jafnvel á þessum ó-
greiðfæru slóðum og þrátt fyr-
ir hvað hann var þreyttur mundi
hann komast þessa leið á minna
en hálftima. Hinsvegar var þetta
hættidegasti spölurinn á allri
leiðinni, því að við landamærin
eru verðirnir á ferli dag og nótt.
En í þessu veðri gat liann verið
nokkurnveginn öruggur: elding-
arnar leiftuðu i sifellu og þrumu
gnýrinn var svo sterkur, að
hann ætlaði að æra mann. Og
svo kom einmitt núna hellirign-
ing.
Flóttamaðurinn hafði varla
lmgsað þetta til enda og glaðst
af því áð hafa fengið frelsið
eftir margra ára innilokun fyr-
ir pólitískar sakir, þegar kallað
var til hans hastarlegri röddu:
„Ekki eitt skref lengra, ann-
ars skýt jeg!“
Flóttamaðurinn þorði ekki að
ráðast í að gera mótspyrnu,
hann hafði útvegað sjer falskt
vegahrjef og vonaði að það
mundi bjarga honum. Hann
byrjaði mál sitt með löngum
útskýringum, en hráðlega var
tekið fram í fyrir honum.
„Þetta getum við talað um
síðar, hjer er hvorki stund nje
staður til þess“.
Og í sama bili lagði varðmað-
urinn handjárn á fangann, aft-
an frá og tók svo sterkan kaðal
og reyrði saman fætur lians.
Maðurinn mótmælti ákaft
þessari ómannúðlegu meðferð en
fjekk sjer til mikillar undrunar
þetta kurteisa og afsakandi svar:
Jeg er því miður neyddur til
þessa, herra minn, jeg á ekki
annars úrkostar, jeg rakst á yð-
ur af tilviljun en er á leiðinni i
erindum, sem varða mannslíf og
hefi þegar eytt of miklum tíma
í að gegna skyldum mínum sem
landamæravörður. Þjer verðið
þvi miður að liggja hjerna
nokkra tíma þangað til jeg kem
lil baka.“
„En það getur líka varðað
mannslíf, eins og veðrið er
núna.“
Landamæravörðurinn sá að
þetta var rjett og hann vatt sjer
úr vindjakkanum sínum og jakk-
anum og vafði utan um fangann.
„Bíðið þjer snöggvast við“,
sagði fióttamaðurinn, sem nú
datt nokkuð í liug, „mannslíf?
—■• hvað eigið þjer við með því?
eruð þjer að sækja læknir?“
„Já, til konunnar minnar —
við eiguin heima steinsnar hjeð-
an. Hún fjekk áðan áköf verkja-
köst í magann með hita og
kölduköstum — og þau fara sí-
versnandi.“
„Botnlangabólga — bráð botn-
langabólga!“ sagði fanginn.
„Henni verður ekki bjargað. Það
er árangurslaust að fara margra
klukkutíma ferð eftir lækni, sem
ekki er heima eða kanske neitar
að fara út i óveðrið — látið þjer
nig sjá liana undir eins — það
er eina vonin — hún var að vísu
ekki mikil, það viðurkenni jeg
en hún er betri en ekki neitt
jeg er læknir og áhaldatask-
an mín er í bakpokanum mín-
um.“
I sama vetfangi opnaði varð-
maðurinn handjárnin og skar
kaðalinn sem var um fætur fang-
ans — án þess að hugsa um, að
ef til vill væri þetta aðeins gabb
og að fanginn mundi hlaupast
brott samstundis.
„Þessa leiðina, læknir!“ Hann
gekk á undan upp brattan stíg
og flóttamaðurin á eftir honum,
eigi síður áfjáður í að flýta sjer
að bjarga mannslífinu en varð-
maðurinn sjálfur, þó það væri
kona hans sem átti í hlut.
Það fyrsta sem ungi læknir-
inn gerði þegar hann kom inn i
litla liúsið sem ómaði af sárs-
aukastunum og með háum vein-
um við og við þegar verstu
köstin komu, var að fá varð-
manninum tösku sína með þess-
ari stuttu skipun:
„Sjóðið strax allar tengur og
lmífa og komið með pottinn
með því í inn til mín — svo tek
jeg það sem jeg þarf á að halda.‘“
Svo gekk hann að rúmi ungu
konunnar og ransakaði liana.
Jú, það var ekki um að villast
að þetta var bráð botnlanga-
hólga og horfurnar voru mjög
tvísýnar. Þegar varðmaðurinn
kom inn aftur fölur og kvíðandi
með sjóðandi pottinn með verk-
færunum, hvislaði læknirinn:
„Jeg hefi góða samvisku af
j)vi að jeg afstýrði því að þjer
færuð langar leiðir til að sækja
lækni, sem að vísu líklega er
eldri og duglegri en jeg — því
að uppskurðurinn má alls ekki
dragast i nokkrar mínútur og
jafnvel þó að það væri æfður
skurðlæknir, sem gerði hann á
góðu sjúkrahúsi þar sem alt
væri til taks J)á hlytu úrslitin
að verða mjög vafasöm. Það eina
sem jeg get lofað er að gera mitt
l.esta!“
Þruinuveðrið var nú hætt og
símstöðin niðri í þorpinu hafð
tekið til starfa aftur, eftir að
liún hafði orðið að hafa lokað
í marga klukkutíma. Meðan
læknirinn var að framkvæma
’una erfiðu læknisaðgerð j;á
liringdi síminn.
Varðmaðurinn hljóp undir
eins til og tók símann úr sam-
bandi. Jafnvel þó hann vissi að
Jjað hlyti að vera eitthvað áríð-
andi úr Jiví að hringt var á þess-
um tíma sólarhringsins, þá vikh
m ekki láta símann trufla
meðan á uppskurðinum stóð.
Læknirinn var um hálftíma að
verkinu og þegar öllu var lokið
J)á brosti liann til mannsins, sem
stóð þarna hjá, milli vonar og
ótta.
Varðm-jðurinn greip hægri
hönd hans báðum höndum og
kreysti liana svo fast að lækn-
irinn verkjaði í haná. Tárin
runnu úr báðum augum hans.
Hann langaði til að segja svo
margt en kom ekki upp nema
[)essu eina orði:
„Þakkir!“
Læknirinn brosti, klappaði
vingjarnlega á öxlina á lionum
og sagði:
„Og nú vil jeg gjarnan vita
livar jeg á að liggja. Jeg er
J reyttur eftir alt ferðavolkið.“
Varðmaðurinn fór með hann
út í lágt steinhús hinu megin
við hlaðið, það var einskonar
varahús, eins og viða er uppi í
ljöllum, gerð til þess að flýja í,
ef eldingu slær niður í íbúðar-
húsið. Þarna var eitt rúm, stórt
en hart með skinnfeldi til að
breiða ofan á sig. Varðmaður-
inn afsakaði við gestinn, að
hann hefði ekki betra að bjóða.
En ungi læknirinn svarað.
með glettuip, sem liefðu getað
skilist sem skens ef þær liefðu
ekki verið sagðar í góðlálegum
tón:
„Hjartans þakkir, Jietta er al-
veg fyrirtak — þegar maður
meira að segja fær að sleppa
við — handjárnin.“
Þegar varðmaðurinn var að
fara út frá fyrverandi fanga sín-
um sagði hann:
„Það var satt! Síminn hringdi
meðan jeg var önnum kafinn
við uppskurðinn — það hefir
líklega verið eitthvað áríðandi
— þjer ættuð held jeg að ná
sambandi við miðstöðina núna
undir eins — konan yðar liggur
ennþá í móki og truflast ekki
af J>ví — á morgun verður J>að
verra, því þá er hún vöknuð og
verður að liafa fullkomna kyrð“.
„Jeg skal flýta mjer inn og
gera það“, sagði liinn, og um
leið bætti hann við: „Það er
óloft hjerna inni — úr J>ví að
óveðrinu er slotað er víst best
að láta hurðina standa opna —
svo getið J>jer lokað sjálfur ef
yður finst yður verða kalt“.
Hann spenti hurðina upp á
gátt. Dyrnar vissu út að landá-
mærum Sviss. Það var ekki
uema fimm mínútna gangur að
landamærunum.
Landamæravörðurinn náði í
samband þegar hann hafði beð-
ið um það bil eitt kortjer. Það
var lögreglustöðin í bænum sem
liafði hringt. Það var viðvíkj-
andi pólitískum flóttamanni,
læknisfræðastúdent, sem lög-
reglan var að leita að. Hann
liafið gert sig sekan í alvarlegu
uppreisnarsamsæri, sem. að vísu
hafði mistekist. Svo fylgdi ná-
kvæm lýsing á honum og að
hann hefði sjest á leið til sviss-
nesku landamæranna. Samtal-
inu lauk með þessari ákveðnu
skipun: „Hver sá sem líkist þvi
sem þessum manni hefir verið
lýst, skal umsvifalaust skotinn“.
Þegar landamæravörðurinn
lagði af sjer heyrnartólið aftur
gladdist hann yfir því, að hann
hafði tekið símann úr sambandi
um nóttina, J>ví að lýsingin átti
svo greinlega við unga manninn,
sem þá var ekki læknir heldur
aðeins læknastúdent, sem nokk-
ur lýsing gat átt. Þennan mann,
sem hafði gert varðmanninum
stærsta góðverk sem hugsast
gat, að bjarga lífi konunnar
lians.
Nú var liann guði sje lol'
kominn út í veður og vind, yfir
svissnesku landamærin — inn í
frelsið!
Undir dögun fór liann að
rigna jafnt og l>jett og rigning-
in hjelt áfram látlaust þangað
lil ungi maðurinn vaknaði um
sjöleytið við það, að menn voru
að tala saman fyrir utan dyrn-
ar hjá honum, en þeim hafði
hann lokað bráðlega um nótt-
ina. Hann þekti rödd húsbónd-
ans.
„Konan mín er svo veik að
við getum ekki ónáðað hana —
við skulum koma hjerna inn
og tala saman“.
Flóttamanninum var ljóst að
varðmaðurinn hafði gengið út
frá því sem gefnu að liann hefði
flúið áfram strax um nóttina,
og notað tækifærið sem lionum
gafst til þess að komast vfir
landamærin, þennan fimm mín-
útna veg. Hann hefði gert hon-
um bendingu með því að láta
hurðina standa opna upp á gátt.
Hann hjelt að húsið væri tómt
og kæmi nú inn með lióp af
stjettarbræðrum sínum sem lik-
lega væri að leita að honum.
í — fimmtán ára fangelsi! —
Eða kannske aðeins: skotinn
upp við múrvegg! Þetta voru
framtíðarhorfurnar — nú var
alt tapað! Hvar átti hann að
l'ela sig í þessu tóma húsgagna-
lausa herbergi? Lásinn var far-
inn að hreyfast, á næsta augna-
bliki mundu lögreglumennirnir
koma inn.
Þá kom honum alt í einu
'ausnarúrræðið i hug. Hann þreif