Fálkinn - 09.07.1938, Page 12

12
F Á L K 1 N N
CARL ZUCKMAYER:
LIÐSFORINGINN
heimilið okkar, Lili.“ Hún svaraði engu,
en þrýsti sjer upp að honum.
„Þegar foreldrar mínir dóu“, lijelt hann
áfram, „hafði jeg fengið stöðu innan hers-
ins. Jeg var einkabarn: frændi minn, sem
hafði alist upp með mjer tók við eigninni,
svo að jeg gæti haldið starfi mínu áfram
í Irernum. En jeg á liana hálfa. Og nú ætla
jeg að nota mjer af því — okkar vegna. —
„Vill frændi yðar láta hana af hendi?“
spurði hún.
„Hann verður að gera það!“ sagði Jost
hlæjandi. „Auk þess erum við vinir frá
barnæsku. Þetta kemur flatt upp á hann.“
Og nú hjeldu þau áfram.
Lili lagði höndina á handlegginn á lion-
um. „Viltu ekki heldur hitta hann einn?“
spurði hún. „Jeg get stigið lijer af og geng-
ið um á meðan" — skugga brá fyrir í and-
liti hans — „lil þess að skoða eignir okkar,“
bætti hún við og brosti lítið eitt.
„Við gerum það á eftir,“ sagði hann á-
kveðinn. „Nú verðurðu að koma með mjer.“
Hann sagði þetta eiginlega í skipunarrómi.
Hann kipti í taumana og keyrði hestinn
áfram.
Þau sneru við inn i skuggalega götu, sem
lá upp að liúsinu. „Það heitir Gut Wend-
litz,“ sagði hann til skýringar. „Það eru
nokkur þúsund ekrur af engi, beitilandi,
skóglendi og óræktuðu landi.“
„Stórkostlegt“, sagði hún dauflega. Snögg
klæddur maður kom út úr hesthúsinu og
greip um beislistaumana. Jost horfði hvast
á hann, en maðurinn virtist ekkert við hann
kannast. Það hlaut að vera einn af yngri
vinnumönnunum hugsaði Jost með sjer.
„Eru húsbændur þínir heima?“ spurði
hann.
„Já, yðar tign,“ sagði maðurinn. „Á jeg
að spretta af hestinum?“
Á sama augnabliki opnuðust húsdyrnar
og ungur maður í reiðstígvjelum og legg-
hlífum og í liðsforingjabúningi kom í ljós.
Lili starði á manninn, sem undrandi yfir
gestkomunni bar hönd upp að augum sjer.
Þarna var ímynd Jost, hann var aðeins
eldri en hann, kaldari og harðari á svip-
inn, ekki eins fjörugur. — Hann minnti dá-
lítið á styttu. Það fór hrollur um hana.
„Fritz,“ æpti Jost og smelti svipunni.
Ókunni maðurinn virtist þekkja Jost,
fanst henni, þó að andlitsdrættir hans
tækju engum breytingum. Hann stóð
lengi kyr og horfði á þau á víxl, eins og
maður, sem hugsar lengi og vel áður en
hann hefst nokkuð að. Svo gekk hann
ofur rólega niður stigann. Jost hafði
hlaupið út úr vagninum og hjálpað Lili
til að stiga niður úr honum; svo sneri
hann sjer að frænda sínum og greip hönd
hans.
„Jeg er glaður að sjá þig, Jost,“ sagði
hann. „Það er orðið langt síðan við höf-
um sjest.“ Því næst sneri hann sinni kulda-
legu kurteisi að Lili.
„Þetta er Fritz frændi minnv“ sagði
Jost og færði hann nær henni. „Og þetta
er heitmey mín, Fritz.“
Húsbóndinn kysti á hönd liennar, geklv
eitt skref aftur á bak og fylgdi henni að
tröppunum. „Sprettu af hestinum, Kiljan,
og gefðu honum“ kallaði hann og sneri
sjer við til liálfs. Því næst sneri hann
sjer að Jost, sem hljóp upp stigann ljett-
ur í spori og sagði: „Þú stendur við að
minsta kosti einn eða tvo tíma?“
Josl leit við. „ Já, áreiðanlega", sagði
hann hlæjandi. „Og kanske vel það.“
Gamall þjónn kom fram í dyrnar. Það
var eins og hann stæði á öndinni af undr-
un og gleði um leið og hann hneigði sig
djúpt fyrir Jost, sem tók í höndina á
honum. „Hvernig líður þjer, Marteinn?“
sagði liann. Gamli maðurinn byrjaði að
stama. Húsbóndinn leit á hann og sagði:
„Bjóddu gestunum inn i móttökuher-
bergið.“
Gestirnir gengu inn i dimman sal, er
skreyttur var hjartarhornum og sverðum.
Frá göngunum til vinstri lieyrðu þau
konurödd og barnslilátur. —
Jost .leit jjangað. „Konan þín?“ spurði
hann.
„Konan mín er ekki heima þvi miður,“
svaraði frændi hans. „Hún er í heimsókn
hjá vinum okkar, er búa nokkrar mílur
hjeðan. Hún tók börnin með sjer og jeg er
hræddur um að þau komi ekki fyr en í
kvöld.“
Jost þagði og horfði á hann. Frændi Jost
leit fyrst á hann og síðan á Lili og sagði:
„Jeg bið yður að afsaka eitt augnablik,"
og gekk hröðum skrefum út um göngin til
vinstri.*
Þjónninn opnaði dyr til hægri, og þau
komu inn i stóra stofu, sem var mjög
kuldaleg og búin ljelegum húsgögnum.
Jost nam staðar við liurðina, opnaði
liana dálítið og skelti henni þvi næst
aftur. „Fjandinn sjálfur,“ sagði hann og
gekk órór fram og aftur um stofuna.
Hann var fölur i andliti og augun skulu
gneistum. Lili horfði á hann, sneri sjer
svo að glugganum, leit út yfir garðinn,
sem var að byrja að lifna eftir vetrar-
dvalann. Hún var i æstu skapi, hún gat
ekki að því gert. Og henni fanst það sárt,
að gremjan beindist eingöngu að Jost, en
ekki að þeim er þarna bjuggu.
Hún fann það á sjer hversu illa honum
mundi líða þar sem hann stóð við dyrnar
með fastkrepta hnefa. Hún þrýsti hönd-
unum að liöfði sjer, og fram á varir lienn-
ar streymdu ýms hlýyrði, sem hún var
vön að gefa honum.
Alt í einu heyrði hún rödd lians fyrir
aflan sig. Hún var svo köld og ókunn að
hún þekti hana varla. „Fyrst að konan
þín vill ekki lieilsa upp á unnustuna
mína,“ sagði liann við einhvern, sem stig-
ið hafði hljóðlega inn, „þá ætla jeg ekki
að tefja þig nema nokkur augnablik.“
„Jeg hef pantað morgunverð,“ svaraði
hinn. „Jeg bið þig....“
„Þakka þjer fyrir,“ greip Jost þurlega
fram í. „Við þörfnumst einkis. En jeg
vildi gjarna mega tala við jiig örstutta
stund undir fjögur augu.“
„Eins og þú vilt,“ svaraði liinn. „Kanske
þú viljir gera svo vel og koma með mjer
inn í móttökuherberg.ið.“
„Nei, látið þið mig biða jjar," sagði
Lili.
„Jeg er hræddur um að yður verði kalt
þar,“ sagði frændi Fritz kurteislega.
„Nei, nei,“ svaraði hún.
Fritz frændi hneigði sig lítið eitt, opn-
aði hurðina fyrir hana og kinkaði kolli
til þjónsins er stóð fyrir utan.
Fritz lokaði dyrunum og sneri sjer að
Jost, sem stóð við skrifborðið. Þeir horfðn
hvor á annan án þess að segja eitt orð.
Þá sagði Fritz: „Þú skilur það, Jost, jeg
þekki Scliallweis í sjón. Það er ómögulegt
fvrir mig að kynna konuna mína þessum“,
hann þagnaði — „þessum vini þínum.“
„Veislu að þú ert að tala um konu, sem
ætlar að verða eiginkonan mín?“ sagði
Jost kuldalega, „og' meira en það, væntan-
lega liúsfrú á Wendlitzgóssinu. Að minsta
kosti liálfu“, bætti liann við.
Fritz frændi kinkaði kolli eins og hon-
um hefði ekki komið orð þessi óvænt. •
„Viltu eklci fá þjer sæti“ sagði hann. ,
„Nei“ svaraði Jost.
„Við gelum verið fljótir að gera úl um «
mál okkar. Við þurfum ekki nema fáein
augnablik. Jeg er að segja lausri stöðu
minni. Jeg bað um leyfi að mega giftast
þessari konu, en þvi var neitað.“
„Og ertu hissa á þvi?“ spurði hinn.
„Nei“, svaraði Jost. „Jeg beið aðeins
eftir úrskurði yfirhershöfðingjans, svo að
jeg gæti tekið næsta skrefið.“
„Jost“, sagði Fritz, og röddin var ofur
róleg — „þii getur kanske látið þjer á
sama standa um stöðu þína i hernum, en
við verðum að lmgsa um mannorð okkar“.
„Mannorð okkar“, sagði Jost lilýlega og
alvarlega í senn. „Jeg er ekki hræddur
um að orðstir mínum sje nein hætta búin
innan hersins. Og saga mín mun geymast.
— En lífið! Nú vil jeg lifa, lifa!“
Þeir þögðu. Þá sagði Jost: „Jeg hef erft
hálft góssið hjerna. Og nú geri jeg kröfu
lil þess að fá minn part.“
Jarðeigandinn sagði ekki neitt, og horfði
út uin gluggann um stund. Þvi næst gekk
Iiann að skrifborðinu, opnaði kislu og tók
iykil upp úr henni. Hann gekk út að
veggnum, opnaði skáp i honum og kom
aftur með samanbrotið skjal, sem hann
lagði fram á borðið. Báðir rýndu gaum-
gæfilega í það.
Fritz benti með vísifingri á grein, neðst
á skjalinu. „Hjerna er það“, sagði hann.
„Jeg hefi liaft eignina aleinn á hendi í
meira en tiu ár, svo jeg hef rjetl lil þess
að kaupa af þjer eignina gegn staðgreiðshi
og eftir mati yfirvaldanna. Jeg hefi biro
á eigninni í meira en ellefu ár.“
„Hefirðu peningana?“ spurði Jost
„Nei“, sagði hinn. „Það er nú ekki svo
ljett að útvega þá. En ef þú ætlar að gánga
hart að mjer, þá mun jeg hafa einliver
ráð að afla þeirra.“
„Jeg þarfnast ekki peninga,“ sagði Jost.
„Jeg vil fá minn part af eigninni. Jeg
ætla að búa hjerna.
„Með þessari konu?“ spurði Fritz.