Fálkinn - 05.04.1940, Blaðsíða 8

8
F Á L K I N N
En á leifíinni mintist hcinn clúfnctnna og hlýnaði ]>á um hjartartetnrnar.
HASPENNA
eftir Birgir Steen.
T’vÍTUG STÚLKAN, Elísabet var
horfin. StríðiÖ kom eins og
þjófur á nóttu og Connraets læknir
og kona hans gátu forðað sjer yfir
landamærin til Hollands á siðustu
stundu. Þessar fáu minútur, sem þau
stóðu í hnapp á landamærastöðinni
voru hræðilegar, mannfjöldinn rudd-
ist og hrinti og gerði atlögu að ráð-
lausu hoilensku hermönininum og
tróð niður konur og börn. Þetta
skoði í því augnabliki, sem sást lil
fyrstu þýsku ulanriddaranna á veg-
inum yfir sólbjart skógarholtið við
Berneau og Warsaga.4
í þessu óðagoti skeði það versta,
sem skeð gat: Elísabet dóttir þeirra
liafði orðið viðskila við þau.
Það síðasta, sem þau hj'ónin sáu
var að hjálparhellan, Pater Gamm-
ara, sem hafði hjálpað þeim til
landamæranna, slóð og bandaði
eins og vitlaus maður. I sama vet-
fangi kom heil sveit úlana á harða
spretti til þess að stöðva flóttann,
og ein'mitt það var misskilið og kom
uppnáminu af stað: liásu hrópin,
spretthlaup nokkur hundruð hesta,
Broddhvassar lensur riddaranna, sem
blikuðu í sólskininu þetta
gerði fólkið vitlaust.
Frúin ætlaði að æða til baka yfir
landamærin, en læknirinn liafði
varnað henni jiess með valdi
þau urðu að treysta Pater Gammara
og Leopold, sem iíka var í hópnum
— hann var sonur vinar læknisins,
Ladeuze óðalbónda þarna i belgiska
þorpinu. Og auk þess auglýsti lækn-
irinn þegar í öllum hollensku blöð-
unum eftir dóttur s'inni .... já,
hann fór sjáifur út á götu og málaði
heimilisfang sitt og konunnnr sinn-
ar með stórum rauðum stöfum. En
þúsundir manna gerðu það sama og
ljað var ekki nokkurs manns með-
færi að lesa allar rauðkrítaauglýs-
ingarnar á múrum og húsveggjum og
auglýsingastólpum. Það var hrein
tilviljun ef Elísabet rataði á neyð-
aróp föður síns.
En svo kom Leopold einn góðan
veðurdag á gistihúsið þeirra öllum
á óvart .... óhreinn og rifinn stóð
liann þarna í stofunni þeirra og
spurði eftir Elísabetu.
.... „Elisabet?" Frú Conraets
hneig niður á stól og starði eins og
vitfirt manneskja. „Er hún ekki hjá
þjer? Eða hjá Peter Gammara?"
„Er hún ekki lijá ykkur?“ æpti
Leopold. Hann hallaði sjer fram og
starði á frúna og lækninn á víxl,
brúnn lokkur fjell niður á ennið,
hann beit á jaxlinn og hakan var
liörð eins og stafn á skipi.
Læknirinn reyndi að kyrra pilt-
inn, fjekk hann til að segja frá:
Pater Gammara vissi ekkert um El-
isabetu, enginn vissi neitt um hana,
margir höfðu komið aftur, eftir að
Þjóðverjarnir voru farnir hjá, en
cnginn hafði orðið var við liana.
Sjálfur hafði hann laumasl yfir
landainærin í svartnættismyrkri til
jiess að komast á vigstöðvarnar, lil
Yser þar sem leifar belgiska hersins
börðust og vörðu síðustu skákina al'
ættjörðinni. Faðir hans, óðalsbónd-
inn, hafði verið samþykkur því.
„En mig langaði til að sjá Elísa-
bet áður en jeg færi.“ Leopold Iiafði
látið andlitið falla niður á óhrein-
ar hendurnar og líkaminn sveigðist
upp og niður af ekkanum.
Þá stóð læknirinn upp, lagði hend-
ina á höfuðið á piltinum og kysti
liann á kinnina.
örustan við Yser var i algleym-
ingi. Þegar hætlan var sem mesl hjá
Belgum, björguðu þeir sjer með þvi,
að opna flóðgáttirnar, svo að akrar
og engi urðu að stórum stöðuvötn-
um, þýslca stórskotaliðið sat fast í
eðjunni og stórskotaliðsmennirnir
voru á sundi og náðu haldi í trjen,
sem stóðu upp úr vatninu.
En Þjóðverjar kunnu líka ráð: jiar
sem vötnin voru mjóst grófu þeir
sprengigöng og sprengdu heilar
sveitir af Belgum í loft upp. Alt var
á ringulreið, eðja, skotin trje, sem
slóðu upp úr vatninu, sprengjugíg-
ar, leifar af húsaveggjum. Og þarna
i eðjunni lágu menn og bitu á jaxl-
inn undir hjálmunum.
Iíinn daginn var spurt eftir mönn-
um, sem vildu gefa sig til þess að
láta fleygja sjer niður í fallhlífum
víðsvegar um Belgiu. Þeir áttu að
vera i einkennisbúningunum sinum
þangað til þeir lentu, en síðan áttu
þeir að fara úr þeim, þvi að þeir
voru í venjulegum fötum undir og
höfðu falskt vegabrjef þýskt her-
mannavegabrjef . Auðvitað átti að
gera þctta að næturþeli.
Leopold gaf sig fram.
Þeir fengu mánuð til þess að æfa
sig undir ferðina og Leopold skrif-
aði svolátandi brjef til Conraets
hvknis í Hollandi: „Útvegið mjer
sem fljótast þrjár brjefdúfur, sem
fljúga heim til yðar eða á stað i
Hollandi, sem þjer þekkið, helst
stórar enskar brjefdúfur. Sjáið um.
að þær meiðist ekki á leiðinni, og
jægar hingað kemur skal jeg liafa
körfu banda þeim. En hvað hafið
þjer frjett um Elísabet? Er lnin hjá
ykkur núna? Látið þjer mig vila um
|iað um Ieið.“
Xiðdimma nótt i október hjelt
flujrvjel af stað með Leopold frá Sl.
Omer. Hún átti að flytja liann til
gömlu blóðvallanna nálægt virkjun-
um Fleron og Evegnée, fyrir norðan
Liége. Þessar hlíðar, sem svo mikið
var talað um fyrstu daga styrjaldar-
innar, voru nú auðar og mannlaus-
ar, Þjóðverjar höfðu gert þar kirkju-
garð fyrir fallna mcnn og Belgar
höfðu sjálfir lagt alt í auðn á fjótt-
anuin, brent hús og skóga til þess
að komast i betra skotfæri við lið-
sveitirnar, sem stóð á. Leopold var
nauðakiinnugur á þessum slóðum,
heimili hans var aðeins tíu kíló-
metra t'rá víglinunni, hann átti
heima i smáhænum Julémont.
Hann var að hjala við dúfurnar
lil |)ess að reyna að komast lijá að
hugsa, þær voru sjö alls, þrjár frá
Gonraets, en fjórar voru frá belgiska
hernum. Þær áttu allar að fara sömu
ferðina og hann og eitl átti yfir
þau átta að ganga: Það var svo
þröngt um þær í körfunum, að þær
gátu ekki notað vængina þó að illa
l'æri.
Nú kom skipun frá foringjanuin
um að vera viðbúinn. Leopold skaut
körfunni með dúfunum út úr sæt-
inu og Ijet liana hanga i snæri, sem
lagðist lárjett þegar hraðinn kom á
vjelina. í fyrstu gat hann ekkert sjeð
niður fyrir sig, engin Ijós sáust með
l'ram veginum og hlerar fj-rir öllum
gluggum, þar sem hermenn höfðust
við, en annað l'ólk varð að hátta
undir eins og dimt var orðið og
mátti ekki kveikja Ijós. En eftir
nokkra stund sá hann daul'an, gulan
bjarnia í myrkrinu - hann var mik-
i 11 um sig en afar daufur, rjett svo
að það mótaði fyrir honum.
Liége! og skönimu siðar varpaði
hann sjer út í fallhlífinni.
Hann hrapaði ineð. feikfta liraða.
Lagði aftur augun, því að liann þoldi
ekki að stara út í nátfmyrkrið, hon-
um.fanst hann vera á fleýgiferð milli
Iveggja hnatta einhversstaðar út í
himingeimnum, einsömul mannvera
i djúpum himnanna, l'jarri jörðinni,
fjarri mönnunum og björtum og lilýj-
um heimilum .... úli í dularfullri
eilífðinni. En á leiðinni mintisl
liann dúfnanna og hlýnaði þá um
hjartaræturnar: þær voru honum
samferða, fallegu og saklausu l'ugj-
arnir .... hann fann að snærið úr
körfunni, sem hann hafði fest i
beltið sitt, tók í.
Hraðinn minkaði og liann fór að
tifa með fótunum, hann seig hægt
ol'an í svarta ginið þarna niðri, og
hann kveið sáran fyrir þvi augná-
bliki er hann fyndi til jarðarinnar
undir fótunuin: þetta var hræðileg
vofá, ginnungagap, sem hann mundi
siikkva í og verða gleyptur.
Hann kipti fótunum að sjer: Nú
kennir tröllið þarna undir mjer. Nú
Leopold lenti á liólma, sein þrjár
ár afgirtu. Hann tróð fallhlífina
undir fólum sjer og jós mold yfir
liana, taldi dúfukörfurnar og fór svo
niður að ánni.
Hvar var hann? Þarna voru ár á
allar hliðar? Nú, þetta voru kvíslar
sem fjellu i Maas, þær voru svo lik-
ar og svo margar, að það var ó-
mögulegt að þekkja þær í sundur.
Að vísu var ein breiðari en önnur,
hann gat ekki sjeð það að vísu, en
hann grunaði jjað, því að hún var
svo straumhörð. Var það Vesdre?
Hann gengur meðfram ánni til
þcss að kanna hana, en alt í einu
dettur hann um trjábol með merkj-
um eftir nýlegt axarhögg.
Þarna hafði Verið liöggvinn skóg-
ur kringum virkin. Hann sjer lieil-
ar fylkingar af trjábohun og rötar-
stofnarnir eru livítir í sárið. .1 ú,
þelta var skógur, sem Belgar höfðu
höggið niður sjálfir.
Eftir eina mínútu kastar liann
sjer lil sunds i hreiðustu ána og
verður að gæla sín vel, að dúfurnar
drukni ekki. Haiftv«4»rosir og fyllist
ofurhug og segir: Æth i^iaður þekki
ekki Vesdre? Piltur frá .lulémont og
]jekkja ekki Vesdre!
Kvöldið eftir var Leopohl lijá
gamla malaranum við Soiron. Þessi
gráskeggjaði malari og óðalsbónd-
i nn, faðir lians, voru perluvinir.
Því að það stóð svo á, að óðals-
bóndinn hafði aldrei liitl fyrir
mann, sem hafði eins gott vit á
dúfum og malarinn. Þeir voru báðir
dúl'navinir'.
En nú var malarinn í öngum sín-
um, bugaður af harmi. Þjóðverjar
höfðu rænt ölluiii dúfunum hans, og
hann gal frætt Leopold á því, að
þeir höfðu líka tekið dúfurnar lians
föður hans. Þjóðverjarnir sögðusl
ekki vilja líða neinar njósnir og
svo liöfðu þeir tekið dúfnabúið með
húð og hári.
Um kvöldið lögðu þeir hernaðar-
áætlun sína, Leopohl og inalarinn
Leopold átti að hafa gát á járnbraut-
arteinunum og þjóðveginum, sem
komu saman við Verviers, en mal-
arinn fór til óðalsbóndans lil að